Tíminn - 17.01.1976, Qupperneq 15

Laugardagur 17. janúar 1976.
TÍMINN
15
o Flugleiðir
að Flugleiðir munu framvegis
sem hingað til stefna að þvi að
halda uppi ferðum til sólarlanda á
lægstu gjöldum sem við verður
komið, án tillits til þess hvort þar
verður um samkeppni að ræða
eða ekki.
Einokunargrýlan
Hér er komið að þeim þætti
áróðursins gegn Flugleiðum, sem
telja verður þann skaðlegasta, og
jafnframt þann hættulegasta sé
stefnt að þvi, sem hlýtur að vera
þjóðinni kappsmál, að samgöng-
urnar við landið séu sem mest í
höndum landsmanna sjálfra. Það
getur hins vegar aldrei orðið ef
leyft verður að vega að þeim að-
ila, sem tilnefndur hefur verið til
aðhalda uppi áætlunarflugi til og
frá landinu, með óeðlilegri og
skaðlegri samkeppni. Aðeins með
sterku islenzku flugfélagi getum
við eygteinhverja von um að geta
sjálfir að mestu annazt flugsam-
göngur okkar. Samkeppnin mun
örugglega koma utan frá og það
mun þurfa styrk til að mæta
henni.
Þá er og þess að minnast í sam-
bandi við sameiningu flugfélag-
anna, að til hennar var stofnað af
yfirvöldum landsins, fyrrverandi
samgöngu- og fjármáláráðherr-
um með vitund og samþykki þá-
verandi rikisstjórnar.
Allur flugrekstur er háður leyf-
um yfirvalda og gagnkvæmum
millirikjasamningum. Hann er
ekki frjáls eins og siglingar á sjó.
Viðkomandi yfirvöldum ber þvi
að annast stefnumótun i þessum
málum, eða a.m.k. að taka
ábyrgan þátt i henni. Það var
það, sem fyrrverandi rikisstjórn
gerði og sýndi þá, að minu mati,
stjórnvizku og framsýni sem ætla
má að verði þjóðinni til góðs um
langa framtið, verði málum fylgt
eftir svo sem til var stofnað. -
En ýmsir eru ókunnugir sögu
þessa máls og aðrir sem
kunnugri eru, kunna að hafa
gleymt ýmsum þáttum henn-
ar. Astæða er þvi til að
rifja hana upp mönnum til
fróðleiks og skilnings. Til þess
þarf aðeins að skyggnast þrjú
stutt ár afturi timann. Þá, eins og
nú, héldu islenzku flugfélögin,
Flugfélag tslands og Loftleiðir,
uppi áætlunarferðum milli Is-
lands og nágrannalandanna, þá i
samkeppni hvort við annað, nú i
samstarfi. Það skeði þá dag
nokkurn f vetrarbyrjun, nánar til
tekið þann 3. nóvember 1972, að
báðum flugfélögunum barst sam-
hljóða bréf frá þáverandi sam-
gönguráðherra, svohljóðandi:
„Flugmálastjóri hefur skýrt
ráðuneytinu frá fyrirætlun Flug-
félags tslands hf., og Loftleiða
h.f, um flug félaganna á flugleið-
inni milli tslands og Noregs, Dan-
merkur og Sviþjóðar á þessum
vetri. Hefur flugmálastjóri varað
við hinni hörðu samkeppni
félaganna, sem stofni reksturs-
öryggi þeirra i hættu.
Flugráð hefur fjallað um málið
og fylgir bráðabirgðaálit flugráðs
hjálagt, dags. 26. f.m.
Ráðuneytið er sammála flug-
ráði um, að nauðsynlegt sé af
þjóðhagslegum orsökum að
draga úr innbyrðis samkeppni is-
lenzku flugfélaganna, að þau taki
nú þegar upp viðræður um ráð-
stafanir til að draga úr sam-
keppni sinni á Norðurlandaleið-
unum.
Hafi ekkert komið fram um
næstu mánaðamót um sameigin-
legar aðgerðir félaganna til að
draga verulega úr samkeppni á
téðum flugleiðum, mun ráðuneyt-
ið óska tillagna flugráðs um
skiptingu umræddra flugleiða
milli félaganna samkvæmt þvi,
sem segir i niðurlagi bréfs flug-
ráðs.”
Eftir nokkra yfirvegun málsins
ákváðu flugfélögin „að taka upp
viðræður sin á milli til að draga
úr samkeppni sinni á Norður-
landaleiðunum”, eins og það var
orðað og fóru þess á leit við sam-
gönguráðherra að rikisstjórnin
tilnefndi hlutlausan aðila til að
veita hugsanlega aðstoð við
viðræður félaganna.
Þann 24. sama mánaðar barst
svo flugfélögunum samhljóða
svarbréf frá þáverandi fjármála-
ráðherra, „ritað i samráði við og
með samþykki samgönguráðu-
neytisins”, svohljóðandi:
„Ráðuneytið hefur að undan-
fömu að gefnu tilefni tekið til
ihugunar rekstrarafkomu is-
lenzku flugfélaganna m.a. vegna
samkeppnisflugs þeirra á flug-
leiðum til og frá íslandi til ann-
arra Evrópulanda. Er það viðhorf
ráðuneytisins byggt á fyrirliggj-
andi upplýsingum, að núverandi
skipan þessara mála sé áhyggju-
efni, stefni rekstri beggja aðila i
hættu og sé þjóðhagslega
óhagkvæm.
Ráðuneytið vill með þessu bréfi
staðfesta þetta viðhorf sitt, sem
, það hefur áður látið i ljós munn-
lega við báða aðila og leggur
mikla áherzlu á, að flugfélögin
gangi til samninga um samvinnu
um flutninga (pool-samninga) á
þeim flugleiðum, sem félögin
bæði þjóna, svo og samninga um
viðhaldsþjónustu og skrifstofu-
hald á þeim stöðum erlendis, þar
sem bæði félögin hafa starfsemi.
Jafnframt er lögð áherzla á, að
samhliða geri félögin áætlun, þar
sem stefnt verði að nánari sam-
vinnu og samruna félaganna
innan tiltekins árafjölda, ef það
telst hagkvæmt við athugun
málsins.
t samræmi við framkomnar
óskir flugfélaganna beggja, eru
ráðuneyti fjármála og sam-
gangna sameiginlega reiðubúin
til þess að tilnefna fulltrúa til þess
að leiða umræður vegna áður-
nefndrar samvinnu og hafa falið
Brynjólfi Ingólfssyni, ráðuneytis-
stjóra, það starf af sinni hálfu.
Jafnframt eru starfandi fulltrúar
þessa ráðuneytis, samgöngu-
ráðuneytis og Seðlabankans um
þessi mál, Hörður Sigurgestsson,
sérfræðingur, ólafur S. Valdi-
marsson, skrifstofustjóri og
Sigurgeir Jónsson, aðstoðar-
bankastjóri. Munu þeir verða
Brynjólfi Ingólfssyni til aðstoðar
vegna þessa máls, og er þess ósk-
að, að þeir sitji sameiginlega
fundi með félögunum eftir þvi
sem ástæða þykir til.”
Flestir þekkja svo framhald
málsins, en það fólst i viðtækum
og viðamiklum samningaviðræð-
um flugfélaganna með aðstoð
tilnefndra fulltrúa rikisstjórnar-
innar, sem stóðu það sem eftir
var vetrar 1972-73 og lyktaði með
samkomulagi þeirra i april 1973
um sameiningu. Var samkomu-
lagsgrundvöllurinn siðan sam-
þykktur á aðalfundi beggja félag-
anna þann 28. júni 1973 og Flug-
leiðir tóku til starfa þann 1. ágúst
sama ár.
Aður en málið kom fyrir aðal-
fundi félaganna þótti rétt að fá
þann skilning flugfélaganna stað-
festan af samgönguráðuneytinu
að eftir sameiningu þeirra yrði
þeim veitt einkaleyfi á
„áætlunarflugi til útlanda”. I
svarbréfi samgönguráðherra,
dags. 25. júní 1973, segir svo um
þetta atriði:
„Ráðuneytið minnir á, að Flug-
félag Islands h.f. og Loftleiðir h.f.
hafa annaðhvort eða bæði allt frá
þvi fyrsta verið tilnefnd af Is-
lands hálfu til að njóta þeirra
réttinda, sem Island hefur haft,
samkvæmt loftferðasamningum
við önnur ríki (designated
airlines), hafi félögin viljað
starfrækja flug á viðkomandi
flugleiðum.
Telur ráðuneytið ekki neina
ástæðu til að gera ráð fyrir, að
breyting verði á þessari stefnu,
þótt yfirstjórn félaganna verði
sameinuð, nema siður sé. Ráðu-
neytið minnir á að opinber stjórn-
völd hafa átt frumkvæði að
sameiningartilraunum flugfélag-
anna og hlýtur rökrétt afleiðing
þeirrar stefnu að vera Sú, að sam-
einað flugfélag, eða núverandi
flugfélög, sem verða undir þess
yfirstjórn, verði tilnefnd til að
njóta allra þeirra réttinda til
reglubundins áætlunarflugs, á
erlendum flugleiðum, sem tsland
hefur samkvæmt loftferða-
samningum, og það eða þau vilja
nýta.”
Ekki er þörf a orðlengja þetta
frekar, en vegna ádeilna og
blaðaskrifa taldi ég fulla ástæðu
til að rifja það upp hér og nú.
— O -
Að lokum þetta:
íslenzka þjóðin glataði
sjálfstæði sinu þegar hún bar ekki
lengur gæfu til að standa saman,
en sóaði þess í stað kröftum sin-
um i innbyrðis deilur i þýðingar-
mestu málum.
Sumir virðast telja, að með
sameiningu flugfélaganna innan
Flugleiða hafi skapazt fyrirtæki,
sem sé of stórt, of mikið bákn.
Þetta er mikil skammsýni. Stærð
er auðvitað afstætt hugtak og fer
eftir þvi við hvað er miðað. Sé mi-
að við önnur islenzk fyrirtæki ber
að játa að Flugleiðir er i hópi
hinna stærðstu þeirra. Sé aftur á
móti miðað við þau flugfélög i ná-
grannalöndum okkar, sem rétt
eiga á að stofna til samkeppni um
áætlunarflug til og frá landi okk-
ar, þá er Flugleiðir aðeins peð.
Ein af megin forsendum þess
að þjóðin haldi endurheimtu
sjálfstæði er sú, að hún sé fær um
að annast sjálf samgöngurnar við
landið,hvort heldur er á legi eða i
lofti. Forsenda þess er aftur á
móti sú, að hún hafi yfir að ráða
sterkum fyrirtækjum. Reglu-
bundnum og öruggum flugsam-
göngum verður ekki uppi haldið
án styrks og stærðar, fjármagns
og kunnáttu.
Islendingar þurfa ekki að hafa
áhyggjur af stærð Flugleiða
heldur af smæð, félagsins.
RÍKISSPÍTALARNIR
lausar stöður
KLEPPSSPÍTALINN
HJÚKRUNARSTJÓRI óskast nú
þegar eða eftir samkomulagi á
Flókadeild spitalans. Upplýsingar
veitir yfirhjúkrunarkona deildar-
innar i sima 16630.
FÓSTRA óskast til að veita for-
stöðu dagheimili fyrir börn starfs-
fólks. Nánari upplýsingar veitir
forstöðukona spitalans.
STARFSSTÚLKA óskast til ræst-
inga. Upplýsingar veitir forstöðu-
kona, simi 38160.
LANDSPÍTALINN
H JÚKRUN ARDEILD ARST J Ó RI
óskast á Röntgendeild spitalans frá
15. febrúar nk. Nánari upplýsingar
veitir forstöðukonan.
Reykjavik, 16. janúar 1976.
SKRIFSTOFA
R Í KISSPÍTALANNA
EIRÍKSGÖTU 5,SÍM111765
Viðtalstímar
Kristinn Finnbogason formaður Fulltrúaráðs Framsóknarfélag-
anna i Reykjavik verður til viðtals á skrifstofu Framsóknar-
flokksins Rauðarárstig 18, laugardaginn 17. janúar frá kl. 10 til
12.
Árshátíð á Akureyri
Framsóknarmenn á Akureyri og við Eyjafjörð halda árshátið
laugardaginn 17. janúar að Hótel KEA og hefst hún kl. 19 með
borðhaldi. Avarp flytur Þráinn Valdimarsson, framkvæmda-
stjóri Framsóknarflokksins. Flutt verða skemmtiatriði og dans
stiginn til kl. 2 eftir miðnætti. Upplýsingar og miðasaia á Hótel
KEA.
Hverfasamtök
framsóknarmanna
í Breiðholti
Aðalfundur Hverfasamtaka framsóknarmanna i Breiðholti
verður haldinn fimmtudaginn 22. janúar kl. 20:30 að Rauðarár-
stig 18. Alfreð Þorsteinsson borgarfulltrúi mætir á fundinum og
ræðir um málefni hverfisins.
Suðureyri
Samband ungra Framsóknarmanna, kjördæmissambánd Fram-
sóknarmanna á Vestfjörðum og Framsóknarfélagið á Suðureyri
gangast fyrir félagsmálanámskeiði á Suðureyri. Námskeiðið
hefst mánudaginn 19. jan. n.k. kl. 21.00 Leiðbeinandi verður
Heiðar Guðbrandsson form. verkalýðs- og sjómannafélags Álft-
firðinga Suðavik. Námskeiðið er öllum opið.
Kópavogur
Þorrablót framsóknarmanna verður i Félagsheimili Kópavogs
laugardaginn 24. janúar næstkomandi. Vilhjálmur Hjálmarsson
menntamálaráðherra flytur ávarp. Þátttaka tilkynnist i sima
40656 — 41228 — 40322 og 41815 fyrir 20. þessa mánaðar. Stjórnin.
Kanarí-
eyjar
Þeir sem áhuga haf a á feröum til
Kanaríeyja (Teneriffe) i febrú-
ar, gefst kostur á ferð hjá okkur
19. febrúar (24 dagar).
Góðar íbúðir, góð hótel. Sérstak-
ur afsláttur fyrir flokksbundið
framsóknarfólk.
örfá sæti laus. Þeir, sem eiga pantaða miða, en hafa ekki
staðfest pöntun sina með innborgun eru beðnir um að gera það
strax, að öðrum kostieiga þeir á hættu að missa af ferðinni. Haf-
ið samband við skrifstofuna aö Rauðarárstig 18, simi 24480.
Skrifstofan er opin frá kl. 9-6 virka daga nema laugardaga frá 9-
12.