Tíminn - 21.01.1976, Blaðsíða 5

Miðvikudagur 21. janúar 1976.
TÍMINN
5
UÉ MÉÉ !|

n
H
i
m
Skildi Lúðvík
ekki skýrsluna?
„Annað
hvort cru
þetta visvit-
andi blekking-
ar eða stað-
festing á þvi,
að Lúðvik hafi
enn ckki skilið
skvrsluna um
þróun sjávar-
útvegs.”
Þessa kjarnyrtu setningu er
að finna i svari starfshópsins
uin sjávarútvegsmál, er starf-
aði á vegum Rannsóknaráðs
rikisins, við ýmsum fullyrð-
ingum Lúðviks Jósepssonar i
sambandi við endurnýjun
fiskiskipaflotans. Er starfs-
hópurinn, sem skipaður er
sérfræðingum um sjávarút-
vegsmál, mjög harðorður i
garð Lúðviks fyrir vafasamar
fullyrðingar. M.a. segir
starfshópurinn, að meðölin,
sem Lúðvik noti, séu „suin-
part óvönduð og jafnvel ósvif-
in.”
Lúðvík óprúttinn
Ástæðulaust er að rekja
svar starfshópsins á þessum
vettvangi, þvi að svarið birtist
iheild annars staðar í hlaðinu.
Þó er ástæða til að vekja at-
hygli á eftirfarandi ummæl-
um :
„Það er raunar sárgrætilegt
að sjá, hve sumir menn eru
lauslátir i meðferð sinni á
heiðarlega unnum skýrslum.
Er það nokkur furða, þótt
margir tslendingar haldi þvi
fram, að skýrslur séu að verða
gagnslausar hérlendis.
Óprúttnir stjórnmálamenn
taka ekkcrt mark á þeim
nema nota megi þær til að
styðja citthvað, sem þeir
sjálfir hafa haldið fram áður.
Ilvenærskyldi aöþvikoma, að
það verði pólitiskur vegsauki
fyrir stjórnm álamenn að
viöurkenna, að þeir hafi haft
rangt fyrir sér t.d. vegna
skorts á upplýsingum ef ekki
annað.”
Hvenær birtir
Þjóðviljinn svarið?
Fróðlegt verður að vita, hvort
hclzti sérfræðingur Alþýðu-
handalagsins um sjávarút-
vegsmál inannar sig i það að
viðurkenna mistök sin. Og enn
fróðlegra verður að fylgjast
meö þvi, hversu fljótt Þjóð-
viljinn birtir svar starfshóps-
ins. Siðast, þegar þessi starfs-
hópur sendi Þjóðviljanum
linu, var orösendingunni
stungið undir stól, en birt seint
og siðar meir vandlega falin i
blaðinu. —a.þ.
Tilraunavinnsla á perlusteini hafin ó Akranesi:
Möguleikar opnast fyrir
fjölþættan steinefnaiðnað
Gsal-Reykjavik — Hafin er til-
raunavinnsla og -þensla á perlu-
steini á vegum gosefnanefndar
hjá Sementsverksmiðju rikisins á
Akranesi. Talið er, að hægt sé að
framleiða um 20 þús. tonn af
perlusteini á Akranesi, og er ver-
ið að ljúka áætlun um þann rekst-
ur. Verið er að Ijúka frumáætlun
um byggingu verksmiðju, t.d. á
Grundartanga, til vinnslu allt að
100 þús. tonna af þurrkuðum,
möluðum og flokkuðum perlu-
steini til útflutnings og til innan-
landsnota.
Með perlusteinsvinnslu er
stefnt að uppbyggingu fjölþætts
steinefnaiðnaðar, sem byggður er
á notkun perlusteins. Verið er að
ljúka við hagkvæmnikönnun á
vinnslu allt að hundrað þús. tonna
á ári af hráperlusteini úr Presta-
hnúki á Kaldadal, sem siðan yrði
malaður, þurrkaður og sigtaður i
nokkra flokka, mismunandi að
komastærð, til sölu á erlenda
markaði eða til notkunar innan-
lands. Hluti perlusteinsins yrði
þaninn innanlands og notaður i
ýmsar afurðir, s.s. pússningu,
finpússningu (einangrunarpússn-
ing), siuperlustein, léttsteypu,
einangrunarplötur, milliveggja-
og þilplötur með gipsi, sem jarð-
vegsbætirí garðyrkju, fylliefni og
dreifiefni fyrir sápu, málningu, á-
burð o.fl., til leiriðnaðar og múr-
steinsgerðar o.m.fl.
//98■
ok :
900
/.-■ 'J
r /
; r fceiilondc-
jokull
/ p o ri Sj o kull
t350•
// . <b 'q
'r \U- - \V- %■ . \ '*Oo ">300 ■
\ ^ v —-s / / /
50(X
/ n
5km __ —

Perlusteinn finnst i Prestahnúki i Geitlandsjökli. A kortinu sézt Presta-
hnúkur og næsta umhverfi.
Hvað er perlusteinn?
Perlusteinn er fremur nýlegt,
súrt, glerkennt gosberg, sem
finnst á ungum eldgosasvæðum
og hefur þann eiginleika, að
nokkurt magn vatns er bundið í
steinefnum. Þegar steinninn er
hitaður upp i 800—1000 stig á
Celsius, losnar vatnið og gufu-
þrýstingurinn, sem myndast,
þenur bergið út allt að 10—20 falt
og rúmþyngd fellur úr u.þ.b. 1125
kg á rúmmetra i allt að 50—100 kg
á rúmmetra. Notkunarmöguleik-
G.B.—Akranesi — Siðast liðinn
laugardag gekkst gosefnanefnd
rikisins fyrir kynningarfundi um
perlusteinsvinnslu i Sements-
verksmiðju rikisins á Akranesi,
þar sem mættir voru milli 60 og 70
manns frá Iðnaðarráðuneytinu og
ýmsum stofnunum, sem hlut eiga
að máli, svo og frá nokkrum fyr-
irtækjum, sem komið geta til með
að hafa áhuga á framgangi þeirra
verkefna, sem þarna er um að
ræða.
1 hádegisverðarboði, sem Se-
mentsverksmiðjan stóð fyrir og
Sveinn Björnsson frá Iðnþróunar-
stofnuninni stjórnaði, bauð Sig-
mundur Guðbjartsson, - form .
stjórnar Sementsverksmiðjunn-
ar, gesti velkomna til samkvæmis
þessa. Þá flutti Gunnar Thorodd-
sen iðnaðarráðherra ávarp og
lýsti i stórum dráttum tildrögum
þessa fundar og hvers vegna til
hans væri stofnað. Forstjórar Se-
mentsverksmiðjunnar, Guð-
mundur Guðmundsson og Svavar
Pálsson, fluttu einnig ávörp, svo
og Hörður Jónsson, form. gos-
efnanefndar, og Vilhjálmur Lúð-
viksson. Nokkrar fyrirspurnir
voru bornar fram, og veittu hlut-
aðeigandi fræðimenn svör við
þeim.
Þá var gestum boðið að skoða
nýju tilraunaverksmiðjuna, sem
komið hefur verið upp i húsa-
kynnum Sementsverksmiðjunn-
ar. Þar er hægt að framleiða 5-6
tonn af þurrkuðum og flokkuðum
hráperlusteini á klst., en þenslu-
verksmiðjan framleiðir 1 rúm-
metra af þöndum perlusteini á
klst.
Verksmiðju þessa á að reka til
að hafa aðstöðu til að kynna þetta
á erlendum mörkuðum, með út-
flutning siðar i stórum stíl i huga,
og einnig til nota og sölu hér
innanlands.
ada, en mjög vaxandi áhuga á
notkun perlusteins virðist gæta i
Bretlandi.á Norðurlöndunum og i
Þýzkalandi, og hefur náðst sam-
band við fyrirtæki i þessum lönd-
um, sem áhuga hafa á perlu-
steinskaupum.
Heimsframleiðslan var talin
vera um 1,5 m tonn á ári 1973, þar
af voru i Evrópu, utan Rússlands,
notuð um 30,9%, i Sovétrikjunum
25,5% og i Bandarikjunum 42,6%.
Allur perlusteinn notaður i
Þýzkalandi, Bretlandi, Benelux-
ar perlusteins byggjast fyrst og
fremst á hinni lágu rúmþyngd
hans eftir þenslu.
Efnismagn og efnisgæði
Þeim stöðum, þar sem perlu-
stein er að finna i Prestahnúki,
hefur verið skipt i fjögur svæði,
og hefur forhönnun bent til þess,
að magn perlusteinsins á þessum
svæðum sé alls 17—20 milljónir
rúmmetra, en gera má ráð fyrir
að magnið geti verið miklu
meira.
Tilraunir með mölun, þenslu og
athuganir á efnis- og eðliseigin-
leikum þanins og óþanins perlu-
steins gefa til kynna, að hann sé
fyllilega sambærilegur við annan
perlustein, sem nú er á markaði,
t.d. frá Grikklandi, Ungverja-
landi, Tékkóslóvakiu og viðar.
Um markaðshorfur er það að
segja, að markaðir yrðu væntan-
lega á Norðurlöndum, Þýzka-
landi, Bretlandi, Hollandi,
Belgiu. Bandarikjunum og Kan-
löndunum, Frakklandi og
Norðurlöndum er innfluttur.
á
Ætla má, að arðsemi af perlu-
steinsvinnslu sé viðunandi, sér-
staklega þegar um slikan undir-
stöðuiðnað er að ræða. Ljóst er.
að vænta má mun meiri arðsemi
af ýmsum iðnaði, sem byggzt
gæti á perlusteinsvinnslu.
Ýms litil iðnaðartækifæri gætu
grundvallazt á ódýrum flokkuð-
um perlusteini, bæði fyrir is-
lenzkan byggingariðnað og til út-
flutnings. Mætti þar nefna tilbúna
pússningu, plötur ýmis konar.
milliveggjaframleiðslu og fram-
leiðslu á siuneti úr perlusteini til
útflutnings. Sammerkt með öllum
þessum iðnaðartækifærum er
væntanlega mun hærri arðsemi
en i hráperlusteinsvinnslunni. og
að án útflutnings á flokkuðum
perlusteini mvndi arðsemi þeirra
og samkeppnisaðstaða verða
mun lakari.
Framhald á bls. 19
Þjár mismunandi myndir perlusteins, 1. hráperlusteinn, 2. malaður
perlusteinn, 3. þaninn perlusteinn.