Fréttablaðið - 14.11.2005, Page 78

14. nóvember 2005 MÁNUDAGUR34
Ofurtala
6 7 28 29 31
11 13 20 27 32 38
1 12 9
9 1 2 8 6
6 5 3 2 5
12. 11. 2005
9. 11. 2005
Tvöfaldur 1. vinningur
næsta laugardag
Einfaldur
1. vinningur næsta
miðvikudag
Fyrsti vinningur gekk ekki út.
Fyrsti vinningur gekk ekki út.
11
Dagur íslenskrar tungu er haldinn hátíðlegur miðvikudag-
inn 16. nóvember, sem jafnframt er fæðingardagur Jónasar
Hallgrímssonar, en það var að tillögu menntamálaráðherra
sem ríkisstjórn Íslands ákvað að 16. nóvember yrði dagur
íslenskrar tungu ár hvert. Bókmenntafræðingurinn Jón Karl
Helgason segir alla daga vera daga íslenskrar tungu, því
hún sé töluð svo víða á degi hverjum.
„En þetta er eins og ár aldraðra, ár trésins og önnur til-
valin tímamót þar sem tilefni er fundið til að halda íslenskri
tungu á lofti. Það hefur líka skilað ágætis árangri og allir
taka virkan þátt: skólarnir, söfnin og fjölmiðlar,“ segir Jón
Karl og minnist lítillar málfarslöggu sem bjó í höfði flestra
Íslendinga til langs tíma.
„Þessi málfarslögga passaði upp á að menn segðu ekki
neina vitleysu og slettu ekki of mikið, en mér sýnist hún
ekki vera í sama formi og áður. Það er að sumu leyti gott því
þegar ég starfaði í útvarpi fann ég oft að margir voru smeyk-
ir við hljóðnemann og óttuðust að segja einhverja vitleysu,
en á sama tíma finnst mér við orðin einum of afslöppuð,“
segir Jón Karl og vill sjá hinn gullna meðalveg þegar kemur
að málfarslögreglustörfum Íslendinga.
„Á þessum degi veltir maður þessum hlutum fyrir sér og
sér þá meðal annars að jafnvel þótt fólk sé í viðtölum hikar
það ekki við að sletta, en sennilega er maður sjálfur orðinn
kærulausari,“ segir Jón Karl og vill ekki meina að íslenskan
sé á undanhaldi.
„Það er misjafnt hvað fólk vandar mál sitt, en tungan
þarf ákveðið frelsi til að endurnýja sig og því brjóta menn
stundum reglurnar til að tryggja að hún haldi lífi og þrótti.“
Að mati Jóns Karls er ástæða þess að unga fólkið slettir
æ meira ekki sú að íslenskan þyki púkaleg. „Þetta gengur
í bylgjum. Á tímabili þóttu dönsku sletturnar fínar og svo
tóku ensku sletturnar við. Það er hluti af uppreisn hverrar
kynslóðar að gera uppreisna á sviði tungumálsins líka. Sú
þróun er tungumálinu eðlileg, en við þyrftum að vera meira
vakandi yfir íslenskunni, enda dýrmætur arfur og tungumál
sem engin önnur þjóð
talar,“ segir Jón Karl og
telur Jónas Hallgríms-
son standa fyllilega
undir nafni, þar sem
dagur íslenskrar tungu
er einmitt kenndur við
það ástsæla þjóðar-
skáld.
„Það er sama hvar
komið er að Jónasi og
mætti nefna fjölmörg
ljóð, en persónulega
er ég afar hrifinn af því sem þeir Fjölnismenn þýddu. Þeir
fóru skemmtilega leið og ögruðu því sem þótti gott og var
viðtekið á þeim tíma. En skemmtilegast við Jónas er mál
hans sem er enn skiljanlegt og eðlilegt hverju mannsbarni,
þótt langt sé síðan hann orti ljóð sín.“
SÉRFRÆÐINGURINN JÓN KARL HELGASON UM DAG ÍSLENSKRAR TUNGU
Málfarslöggan úr formi
Síðasta vetur og í haust hefur sr.
Þórhallur Heimisson staðið fyrir
námskeiðum um þær hugmyndir
sem liggja að baki metsölubók-
inni Da Vinci lykillinn eftir Dan
Brown. Nú hefur áhuginn smitast
út fyrir landsteinana því ráðgert
er að halda námskeið fyrir Íslend-
inga sem búsettir eru í Svíþjóð
og Danmörku næsta vor. „Þetta
hefur verið að þróast og það hefur
verið mikill áhugi fyrir þessum
námskeiðum,“ segir Þórhallur
en hann var staddur í Svíþjóð og
hafði ekki mikinn tíma til að spj-
alla. „Við höfum stefnt að þessu í
smá tíma og nú virðist þetta vera
brátt að veruleika.“
Þær kenningar sem varpað er
fram í bókinni hafa valdið mikl-
um úlfaþyt meðal fræðimanna en
þar er nýstárlegum hugmyndum
varpað fram um Jesú, hvernig
Nýja testamenntið hafi orðið til
og ekki síst hvort María Magda-
lena hafi verið barnsmóðir Jesú.
Þessi námskeið hafa vakið gríð-
arlega mikla lukku hérlendis og
sóttu það um sjö hundruð manns
á sínum tíma. Var það ekki síst
uppbyggingin á þeim en nám-
skeiðin voru hálfgerð leynilög-
reglurannsókn þar sem ekkert
var gefið upp um niðurstöðuna
fyrirfram.
Meðal þess sem farið var ofan
í saumana á var gralinn en hann
er mikið ræddur í Da Vinci lykl-
inum. Nýjar kenningar halda því
meðal annars fram að hann sé
hvorki barn né barn Maríu held-
ur eitthvað skelfilegasta vopn
allra tíma. „Þá var einnig kafað
ofan í sögu krossferðanna, must-
erisriddaranna og margvíslegra
leyniregla innan kirkjunnar,“
bætir Þórhallur við og því ljóst að
brottfluttir Íslendingar fá nóg að
hugsa um þegar Þórhallur kemur
til Skandinavíu.
ÞÓRHALLUR HEIMISSON Námskeið hans um Da Vinci Lykilinn hafa vakið mikla lukku og
þau eru nú orðin útflutningsvara til Svíþjóðar og Danmörku.
Brottfluttir Íslendingar læra um Da Vinci lykilinn
LÁRÉTT 2 éta græðgislega 6 þverslá á siglutré
8 gogg 9 þrá 11 gangþófi 12 póll 14 flatfótur
16 belti 17 rá 18 klettasprunga 20 tveir eins
21 þefa.
LÓÐRÉTT 1 ármynni 3 utan 4 verkfæri 5 kraft-
ur 7 skilyrða 10 frostskemmd 13 suss 15
glyðra 16 hætta 19 löng og lág hæð.
LAUSN
LÁRÉTT: 2 háma, 6 rá, 8 nef, 9 ósk, 11 il, 12
skaut, 14 ilsig, 16 ól, 17 slá, 18 gjá, 20 ll, 21
nasa.
LÓÐRÉTT: 1 árós, 3 án, 4 meitill, 5 afl, 7 áskilja,
10 kal, 13 uss, 15 gála, 16 ógn, 19 ás.
Í kvöld mun einn ástsælasti en
jafnframt umdeildasti tónlistar-
maður landsins, Bubbi Morthens,
halda útgáfutónleika í Þjóðleik-
húsinu. Reyndar er tæpt hálft ár
liðið frá því að plöturnar Ást og
Paradís komu út en það skiptir
ekki öllu þegar Bubbi Morthens
á í hlut. Um er að ræða tvenna
tónleika en með honum á sviðinu
verður einvalalið tónlistamanna:
Guðmundur Pétursson, Jakob
Smári Magnússon, Björn Stef-
ánsson, Barði Jóhannsson, Hrafn
Thoroddsen og Bjarni Sigurðsson.
Bubbi var nokkuð brattur þegar
Fréttablaðið náði tali af honum.
Tónlistarmaðurinn sagði að það
væri ákveðinn galdur að fara upp
á sviðið og það væri drifkraftur-
inn. „Þetta er eitt af þeim augna-
blikum sem gera manni kleift að
vera í núinu,“ útskýrði hann og
tók skýrt fram að þetta tónleika-
stúss þætti honum síður en svo
leiðinlegt. „Ef svo væri þá myndi
ég bara hætta,“ sagði hann.
Fáir tónlistarmenn hafa samið
jafnmarga slagara og Bubbi en
þeir eru ófáir sem eiga sín eftir-
lætis Bubba-lög. Tónlistarmaður-
inn segir þó að hann sé eingöngu
að spila á sínum eigin forsendum
og líti á þetta sem ögrun. „Ég
spila ekki lög sem ég er beðinn um
og stundum tek ég þau út af dag-
skránni ef einhver biður um þau,“
segir hann ákveðinn en bætir þó
við að það hafi ekki farið mikið
fyrir frammíköllum og óskalög-
um í seinni tíð. „Ég spila samt
alltaf einhver lög sem hafa orðið
vinsæl þó að stærsti hluti tónleik-
anna núna fari í plöturnar tvær,“
Hann viðurkennir þó að sum lög
fái hvíld í nokkur ár. „Ég fæ samt
aldrei ógeð á lögunum mínum,“
bætir hann við.
Bubbi hefur verið þekktur fyrir
að pústa aðeins út á tónleikum og
þykir stundum heldur óvæginn
í gagnrýni sinni á menn og mál-
efni. Hann segir þó að þetta sé
æði misjafnt. „Undanfarna mán-
uði hef ég bara spilað og ekki sagt
orð. Þetta fer bara eftir því hvað
er efst á baugi,“ útskýrir hann
og bætir við að þetta form henti
best þegar menn eru einir með
kassagítarinn.
Þrátt fyrir að nú sé rúmur ald-
arfjórðungur síðan Bubbi braust
fram á sjónarsviðið er hvergi
farið að slá á sköpunarkraftinn.
„Þetta er endalaus brunnur og
ég er að semja nýtt efni í dag, er
að skrifa texta og þegar þeir fara
að skríða saman kemur tónlistin í
kjölfarið,“ segir Bubbi.
freyrgigja@frettabladid.is
BUBBI MORTHENS: SPILAR EKKI ÓSKALÖG
Heldur tónleika
á eigin forsendum
BUBBI MORTHENS Segir hvergi vera farið að slá í sköpunarkraftinn og nú sitji hann sveittur
við að skrifa texta fyrir næstu plötu.FRÉTTABLAÐIÐ / PÁLL
HRÓSIÐ
...fær Helena Jónsdóttir fyrir vel
heppnaðan dans fyrir eistneska
fanga.
FRÉTTIR AF FÓLKI
Hryllingsmyndin Hostel var heims-frumsýnd í Smárabíói á laugardag.
Fyrir sýningu stigu leikstjórinn Eli Roth,
framleiðandinn
Quentin Tarantino
og helstu leikarar
á svið og Roth og
Taramtino ávörp-
uðu salinn. Roth
sagðist hafa trú á
því að hann yrði
gerður brottræk-
ur frá Íslandi að
sýningu lokinni en
myndin er löðrandi
í blóði, ofbeldi og
kynlífi. Eyþór Guðjónsson er fyrirferð-
armikill í fyrri hluta myndarinnar sem
íslenski stuðboltinn Óli og hvatti Roth
sýningargesti til þess að hjálpa sér að
gera Eyþór heimsfrægan með því að tala
um hann á internetinu. Þeir Tarantino
mærðu svo íslenska drykkjumenningu
í hástert og Tarantino upplýsti að hann
væri þegar farinn að leggja drög að
næstu Íslandsferð. Þorgerður Katrín
Gunnarsdóttir menntamálaráðherra var
á meðal frumsýningargesta og sat undir
öllu blóðsullinu en fjöldi áhorfenda fór
í gegnum sýninguna meira og minna
með lokuð augun.
Eftir sýningu Hostel var haldið teiti á veitingastaðnum Rex þar sem troðið
var út úr dyrum. Eli Roth og Tarantino
héldu sig úti í horni
ásamt Ísleifi B.
Þórhallsyni, stjórn-
anda Októberbíófest,
Friðrik Þór Friðriks-
yni leikstjóra, sem
er góðkunningi Tar-
antinos, og nokkrum
öðrum útvöldum.
Tarantino fór mikinn
og var greinilega í banastuði og talaði
út í eitt með miklu handa-
pati og tilþrifum. Það
fór hins vegar öllu minna
fyrir knattspyrnu-
kappanum Dam-
ien Duff úr Chel-
sea sem skemmti
sér í Reykjavík ásamt
félaga sínum Eiði
Smára Guðjohnsen.
Duff spókaði sig meðal
annars á Oliver og þótti
sparkfróðum gestum
staðarins það býsna
spaugilegt að það virtist
nánast enginn þekkja
Duff eða gera sér minnstu
grein fyrir því hver væri
þar á ferð.
SVÖR
1 Ómar Stefánsson
2 SímVerk
3 Sveinn Þorgeirsson