Tíminn - 15.04.1976, Blaðsíða 2

2
TÍMINN
Fimmtudagur 15. april 1976.
Hafréttarráðstefnan:
Landlukt ríki leggja fram
"i óaðgengilegar tillögur
JEPPAHJÓLBARÐAR:
STÆRÐ VERÐ
750-16 FRÁKR. 11.280.-
650-16 FRÁKR. 6.170.-
600-16 FRÁ KR. 7.430.-
SHODR
Oó-Reykjavlk. Hans G. Ander-
sen, sendiherra, flutti rSe&u i 2.
nefnd Hafréttarráðstefnunnar sl.
mánudag, þar sem hann and-
mælti harðlega öfgakenndum til-
lögum landluktra og afskiptra
rikja um veiðiréttindi innan 200
milna efnahagslögsögu. Tillaga
þessi kom fram sl. föstudag.
Þórarinn Þórarinssön, sem sæti á
i islenzku sendinefndinni i New
York, sagði i gær, að það sem um
væri að ræða, væri að landluktu
og afskiptu rikin, það er að segja
þau riki, sem hafa stutta strand-
lengju og litinn eða engan aðgang
að opnum sjó, héldu hópinn á ráð-
stefnunni. Eru þau um 50 talsins.
Fyrir hönd þeirra hefur fulltrúi
Austurrikis lagt fram breytingar-
tillögur við þær greinar frum-
varpsins, sem fjalla um landluktu
og afskiptu rikin.
íslenzka sendinef ndin mótmælir harðlega
Jeppa
hjólbaröa
1 frumvarpinu, eins og það er
nú, er þessum rikjum áskilinn
nokkur réttur'. Ef strandriki getur
ekki veitt allan þann afla sem til
fellur i logsögu þess, mega land-
luktu og afskiptu rikin fiska þar.
En i hinum nýju tillögum er gert
ráð fyrir að sá réttur sé miklu
viðtækari og að hann nái einnig til
þróaðra rikja. Aður var þetta
bundið við vanþróuð riki. Lizt
okkur ákaflega illa á tillögurnar
eins og þær eru, sagði Þórarinn,
en ég hef enga trú á þvi að þær
verði teknar til greina nema þá að
takmörkuðu leyti.
Ef til atkvæðagreiðslu kemur,
held ég að þær nái ekki fram að
ganga, en hættan er sú að hér er
veriðað reyna að semja og semja
þar til samkomulag næst og það
gæti verið tekið eitthvað til greina
af þvi sem kannski yrði ekki sam-
þykkt við atkvæðagreiðslu þvi
það er lagt svo mikið upp úr sam-
komulagi.
Ekki er minnzt á réttindi vegna
hefðar i þessu sambandi, sagði
Þórarinn, heldur er gert ráð fyrir
að vprði einhver afgangur af
fiski, verði lögsagan opnuð næst-
um þvi fyrir alla sem vilja nýta
miðin, en áður var þetta aðeins
bundið við þróunarrikin.
Umræðum um efnahagslögsög-
una er nú að ljúka. Það eru nokk-
ur riki, sem leggja mikið upp úr
samkomulagi. Hættan fyrir okkur
er hvort þetta kemur til með að
hafa einhver áhrif á textann sem
formaður nefndarinnar gefur út.
Þetta gerist þannig, að lagt er
fyrir fundinn það frumvarp, sem
gefið var út i fyrra. Er grennslazt
eftir hvort menn vilja gera ein-
hverjar breytingar á þvi. Þeir
sem ekki vilja gera breytingar
þegja yfirleitt, en hinir koma sin-
um tillögum á framfæri. Siðan fer
formaðurinn yfir þetta aftur og
ætlazt er til að hann taki það til
greina, sem hann heldur að veru-
legt fylgi sé fyrir. Maður reiknar
með að formaðurinn geri ekki
verulegar breytingar á frum-
varpinu, en hann á að leggja fyrir
nýtt endurskoðað frumvarp i lok
þessa fundar.
Við erum hálfsmeykir um að
einhverjar breytingar verði gerð-
ar á frumvarpinu, þótt það sé
kannski ástæðulaust. Frumvarp-
ið, eins og það er i dag, er eins
hagstætt okkur og það getur verð,
og hættan er sú að allar breyting-
ar geti verið okkur frekar óhag-
stæðar en hitt, þvi að sótt er að af
þeim, sem vilja fá fram breyting-
ar, sem eru óhagstæðar okkur.
Hópurinn sem er andstæður
okkur i þessu máli er að mörgu
leyti ósamstæður, en hefur tekizt
að fylkja sér saman. 1 hópnum
eru flest Kommúnistarikin i
Evrópu, þvi þau eru flest landlukt
eða hafa litla strandlengju, þar
með eru Hvita-Rússland og Úkra-
ina, en Sovétrikin eru ekki i þess-
um hópi, enda eiga þau mikla
strandlengju.
I ræðu sinni sagði Hans G.
Andersen m.a.:
Grundvallarsjónarmið islenzku
nefndarinnar er, að sjálft hugtak-
ið efnahagslögsaga feli i sér, að
strandrikið hafi fullveldisrétt yfir
auðlindunum á svæðinu, svo sem
fram kemur i 45. grein. Að þvi er
varðar lifrænar auðlindir mundu
önnur riki hafa aðgang að þvi,
sem umfram kynni að vera — og i
mörgum tilvikum mundi þar vera
um mikið magn að ræða — sam-
kvæmt tvihliða samningum, sem
gerðir yrðu i þvi skyni og gegn
leyfisgjöldum og öðrum ákvæð-
um. Heildarkerfið er byggt á
þessum sjónarmiðum.
Siðar i ræðu sinni sagði hann:
En nú hafa landlukt og land-
fræðilega afskipt riki sett fram
þær öfgakenndu kröfur, sem
lagðar voru fram hér i nefndinni
sl. föstudag. Þessar kröfur eru
ekki takmarkaðar við þróunar-
riki eða kröfur þróaðra land-
luktra rikja á nálægum svæðum
né eru þær heldur takmarkaðar
Öll verð eru miðuð við skráð gengi U.S.S: 178.80
TÉKKNESKA BIFREIÐAUMBOÐIÐ
við það magn, sem umfram kann
að verða. Nú taka kröfurnar einn-
ig til þróaðra rikja, sem fara
fram á aðgang að auðlindum
strandrikisins á svæðagrundvelli,
þannig að um jafnrétti sé að ræða
við þegna strandrikisins eða að
um sanngjörn réttindi sé að ræða.
Sendinefnd tslands telur það litt
skiljanlegt, hvers vegna þróunar-
rikin álita það nauðsynlegt eða
jafnvel æskilegt að leggja til jafns
hinar mjög svo sanngjörnu kröf-
ur, sem þau hafa og ósanngjarnar
kröfur þróaðra rikja, sem eru allt
annars eðlis. Skoðun islenzku
sendinefndarinnar er sú, að þessi
málsmeðferð sé einungis til þess
fallin að grafa undan kröfum þró-
unarrikjanna, gera aðstöðu
þeirra veikari og leiða til afleið-
inga, sem engan rétt eiga á sér.
Til þess að gera málið ljósara get
Hans G. Andersen
ég tekið tsland sem dæmi. Ef
byggt er á svæðagrundvelli i stað
þess að ræða um aðlæg eða nálæg
lönd, eins og nú hefur verið lagt
til, mundu ekki aðeins landlukt
riki i Evrópu — eins og t.d. Sviss
— geta farið fram á aðgang tii
veiða innan islenzku fiskveiði-
markanna (og við skulum ekki
gleyma þvi að svissnezkir auð-
hringar standa nú að veiðum und-
an ströndum Noregs) heldur
einnig þróuð landfræðilega af-
skipt riki, sem hafa áður stundað
veiðar þar. Þannig mundu háþró-
uð riki i Evrópu væntanlega gera
slikar kröfur, þ.e. að fara fram á
aðgang að islenzkum fiskimiðum,
sem eru þær einu auðlindir, sem
við höfum yfir að ráða. Ef svo
væri staðið að málum, mundum
við hafa fært út fiskveiðimörkin i
samræmi við meginregluna i 45.
grein, en jafnframt misst af þeim
hagsmunum, sem við það eru
bundnir samkvæmt 57. og 58.
grein. Með öðrum orðum mætti
lýsa þessu þannig að við mundum
hafa 200 milna efnahagslögsögu
að frádregnum 188 milum. Ef
hugmyndin væri sú að þróuð
landfræðilega afskipt riki, sem
stundað hafa veiðar innan efna-
hagslögsögu rikja á svæðinu eigi
rétt á að halda þeim veiðum á-
fram, til hvers er þá útfærslan og
hvað hefur þá orðið af fullveldis-
rétti strandrikisins yfir hinum lif-
rænu auðlindum? Að þvi er tsland
varðar mundi slikt ástand vera
algjörlega fráleitt og þessar til-
lögur eru þvi óaðgengilegar.
Á ÍSLANDÍ H/E
AUÐBREKKU 44 — 46 KOPAVOGI SIMI 42606
AKUREYRI SKODA VERKSTÆOIÐ A AKUREYRI H F OSEYRI 8
EGILSTAOIR VARAHLUTAVERSLUN GUNNARS GUNNARSSONAR
GARÐABÆR NYBARÐI H/F GARÐABÆ
J
Þórarinn Þórarinsson
Til sölu
súgþurrkunarblásari,
gerö H 11, ásamt
rafmótor og drif-
búnaöi.
Upplýsingar gefur
Jónas Jónasson, Neöri-
Hól, simi um Furu-
brekku.