Tíminn - 04.05.1976, Qupperneq 9

Þriðjudagur 4, maí 1976.
TÍMINN
9
svo grosin nai
að vaxa uppúr.
Garðaplast er framleitt af
Plastprent
Aðalútsölustaður
Myntsýningin á Akureyri
MYNTSAFNARAFÉLAG Islands
hélt myntsýningu á Akureyri
dagana 30. april til 2. mai sl.
Þar var meðal annars minnzt
þess, að fimmtán ár eru liðin frá
þvi fyrsta manninum var skotið
út i geiminn, 12. april 1961.
Þessa atburðar var minnzt með
útstillingu á rússneskum og
bandariskum minnispeningum,
sem gefnir hafa verið út i sam-
bandi við könnun geimsins.
A þessum fimmtán árum, sem
liðin eru, hafa orðið stórstigar
framfarir á sviði geimvisinda
með ótal gervihnöttum, sem
endurkasta sendingum um allan
heim, einnig með stórum til-
raunastöðvum á jörðu og lang-
drægum ferilsstöðvum, öflugri
eldflaugum og þyngri geimför-
um, sem send hafa verið til fjar-
lægra hnatta og fært hafa okkur
ómetanlegar upplýsingar um sól-
ina, um lög lofthvolfsins, þétt-
leika geimsins, geislasvæði og lif
alheimsins.
„Hinn mikli fugl mun hefja flug
sitt á baki hins mikla fugls, og
gera allan heiminn agndofa, og
frægð hans mun fylla allar bækur
og varpa ljóma á hreiðrið, þar
sem hann fæddist.” Leonardo da
Vinci 1505.
Geimöld.
4. október 1957, hlustuðu mill-
jónir manna um heim allan með
undrun og stolti á tifandi raf-
eindarödd, sem snerist um jörðu
á 96 minútna fresti. Þetta var
sovézka geimtunglið Sputnik I.
3. nóvember 1957, senda Sovét-
rikin lifandifarþega i gervitungli,
Sputnik II. út á umferðarbraut
umhverfis jörðu. Innanborðs var
tikin Læka, sem lézt i geimferð-
inni.
1 ágúst 1960, skutu Sovétmenn
Sputnik V. á loft með Strelku og
Belku innanborðs, þessar tvær
tikur fóru 18 hringi umhverfis
jöröu og lentu heilu og höldnu á
landi i Sovétrikjunum og varð
ekki meint af.
I marzmánuði 1961, var svo
tveim öðrum tikum skotið út i
geiminn, sitt i hvoru geimfari og
lentu þær báðar heilu og höldnu á
landi eins og ekkert hefði i skor-
izt, og nú verða þáttaskil.
Mannaferðir Sovétrikjanna út i
geiminn hófust með frábæru af-
reki 12. april 1961. Juri Gagarin
varð fyrsturmanna til að fara út i
geiminn með sovézka geimfarinu
Vostok I. og var Júri Gagarin
eina klukkustund og 48 minútur á
leiðinni, eina hringferð umhverfis
jörðu og lenti heilu og höldnu
skammt frá sovézku samyrkju-
búi. 4 mánuðum siðar setti Her-
mann Titov nýtt met með þvi að
fljú'ga 17 hringi umhverfis jörðu.
Næstu afrek Sovétmanna voru
jafnvel enn glæsilegri. I ágúst
1962, fóru þeir félagar Andrian
Nikolajev i Vostok III. og Pavei
Papovitsj í Vostok IV. á loft með
eins dags millibili og hringsóluðu
þeir samtimis umhverfis jörðu i
70 klst. Þegar Nikolajev hafði far-
ið 64 umferðir og Papovitsj 48,
lentu þeir báðir heilu og höldnu
meó 6 minútna miliibili.
önnur tvö sovézk geimför flugu
samtimis i júni 1963, og var annar
geimfarinn konan Valentina
Teresjkova, hún flaug 49 hringi i
VostokVI. og var þar með fyrsta
konan sem kom út fyrir segulsvið
jarðar. I Vostok V. var Valery
Bykovsky og setti nýtt með með
82 hringferðum umhverfis jörðu.
Bæði lentu geimförin heilu og
höldnu á landi, eins og sovézku
geimförin gerðu jafnan. Valery
var 5 sólarhringa á lofti, 120 klst.
og treysti sér til að halda áfram,
ef þörf hefði verið fyrir það.
Þróun geimferða hélt áfram,
Rússar skutu Lunu I. og II. til sól-
•ar og tungls, einnig voru send
geimför og gervitungl til Venus-
ar, Mars og Jupiters.
Hinn 5. mai 1961, eignast
Bandarikjamenn sina fyrstu
geimhetju, Alan B. Shepard var
skotið á loft i geimfarinu
Freedom 7.483 km, út yfir
Nemendur með
sumarfagnað
SUNNUDAGINN 25. apríl efndi
Lýðháskólinn i Skálholti til sum-
arfagnaðar I félagsheimili
Biskupstungna, Aratungu. Þau
ár, sem skólinn hefur starfað,
hafa nemendur tekið okkurn þátt
i félagslifi heimamanna, og var
kvöldskemmtun þessi i samræmi
við þá hefð, er þannig hefur skap-
azt.
Samkoman hófst með þvi, að
skólakórinn söng nokkur lög
undir stjórn Lofts Loftssonar,
Breiðanesi. Þvi næst lék einn af
nemendum skólans, Gry Ek, á
slaghörpu Sónötu opus 7 eftir
Grieg og Nocturne I cis-moll eftir
Chopin. Að þvi búnu var fluttur
sjónleikurinn „Hreppsstjórinn á
Hraunhamri,” eftir Loft Guð-
mundsson, Leikendur voru þau
Asgrimur Grétar Jörundsson,
Kópavogi, Hanna Jónsdóttir,
Stykkishólmi, Jódis ólafsdóttir,
Kópavogi, Georg Kristinn Lárus-
son, Holti, önundarfirði, Bjarni
Jónsson, Reykjavik, Guðmundur
Arnar Guðmundsson, Kópavogi,
Gunnþór Ingason, Reykjavik og
Valgerður ólafsdóttir, Sandgerði.
Fjölmenni sótti kvöldvöku
þessa, og þakka nemendur og
kennarar gestum öllum ánægju-
legar undirtektir og eftirminni-
lega samverustund.
(Frá Lýðháskólanum i Skálholti)
mörg önnur verkfæri
með
harðmálmstönnum
fyrir trésmíðar.
ÞDR!1
SÍMI Q15DO-ÁRMÚLA11
Atlandshaf. Ég rek þessa þróun
ekki öllu lengur, en vil geta þess
að Bandarikjamenn fetuðu i fót-
spor Sovétmanna og voru fyrstir
þjóða til að senda menn til tungls-
ins. 16. júli 1969, skutu Banda-
rikjamenn upp tunglfarinu
Appollo 11. Innanborðs voru þrir
geimfarar Neil A. Armstrong,
sem varð fyrstur manna til að
stigafæti á tunglið 20. júli 1969.
Með honum I ferðinni voru Edwin
E. Aldrin og Michael Collins. Lit-
ið spor fyrir mann, en risaspor
fyrirmannkynið, er sagt að hafi
verið fyrstu orð Armstrongs á
tunglinu. Geimfar þeirra félaga
lentiheilu og höldnu 24. júli 1969 á
sjó,eins og Bandarikjamenn gerðu
jafnan. I júli 1975, hefst fyrir al-
vöru samvinna Sovétmanna og
Bandarikjamanna úti i geimn-
um, Apollo og Soyus geimskipin
eru tengd saman 17. júli 1975.
Rússar og Bandarikjamenn
heimsækja hvor annan i
geimskipunum og raunveruleg
samvinna hefst úti i geimnum.
Eins og ég gat um áður voru 15 ár
liðin siðan fyrsti maðurinn fór út i
geiminn i sovézka geimfarinu
Vostok I. Eitt þýðingarmesta
sporið i þessum geimferðum, er
að Bandarikjamenn og Sovét-
menn, geta unnið friðsamlega
saman úti i geimnum, þó þeim
hafi ekki ennþá tekizt það á þess-
um jarðarhnetti okkar. Við hér i
Myntsafnarafélagi Islands erum
stoltir af að fá tækifæri til að
minnast eins stærsta visindaaf-
reks sem mannleg viðleitni hefur
unnið, þó i smáum stil sé I litlum
bæ norðarlega á hnettinum.
S.Sigurðsson.
LAWN-BOY
Garðsláttuvélar
fyrliliggjandi
ÞORf
Sirvil Sn50a-ÁRMLJLA'11
SERSTAKT TILBOÐ
Blaupunkt SJÓNVÖRP
som aollu oð koslo kr. 92.650
sol|asl gegn stoSgroiislu d
KR. 85.000
Afborgunarskilmálar: Vorð kr. 89.500
Útborgun kr. 30.000
Eftirstöðvar til 8 mánaða
Blaupunkt
SJÓNVÖRP
Sérsfök langdraegni
TóngæSi sérstök
OG SVO OFANGREINT
TILBOÐ
uiiiiai 'Sfyqeimoi/ h.{.
REYKJAVlK - AKUREYRI
auk oftir- Akranes: Vrrilunin Bjarg
.. Borgarnes: Vrrilunin Sljarnan
talinna Buðardalur: Éinar Strlinssun
umboðs t’atreksíj<>röi"’ Baldvin Kristjdnason
Bildudalur: Vrrilun Jöns BJarnasonar
manna Bolungarvlk: Jdn Fr. Klnarsson
Sauöárkrókur Kaupfélag SkagflrMnga
Siglufjorður: (irslur Kanndal
HUsavik: Bdkav. Þór. Strfánssonar
Hornafjörður: Vrnlunln Kristall
Vestmannaeyjar Vrrilunin Stalnrs
Selfoss: G. A. tiöðvarsson
Keflavik: Vrrilunin Stapafrll.
Til sölu
miðstöðvarketill 2 og
hálfur ferm. með
brennara og öllu til-
heyrandi ásamt hita-
kút og l ofni (steypt-
um).
Upplýsingar í síma
42154.
, Auglýsícf
í Timanum
11 ára drengur
óskar eftir að komast í
sveit. Vanur. Sími 5-15-
85.
*lotið_
GARÐAPl^
ogfáiðbetri kartöflur
og meiri uppskeru
á skemmri tíma.
Á undanförnum árum hafa margir
kartöfluræktendur náð mjög góðum
árangri með notkun garðaplasts.
Sumarið 1975 gerði Rannsóknarstofnun
landbúnaðarins tilraunir með garðaplast
garðalandi Korpúlsstaða.
Niðurstaðan varð:
1. Uppskeran rúmlega tvöfaldaðist.
2. Kartöflumjölvi jókst um 20%.
3. Flokkunin varð miklu betri.
4. -Vaxtartíiginn styttist.
GARÐAPLAST er auðvelt í notkun. Eftir
að kartöflurnar hafa verið settar niður er °
nauðsynlegt að úða garðinn gegn illgresi,
síðan er plastið lagt yfir beðin. f lok júní er
©i\a{Ð¥SiO n m&m vm
Reykjanesbraut 6, sími 24366.