Tíminn - 04.05.1976, Blaðsíða 21
Þriðjudagur 4, mai 1976.
TÍMINN
21
Björn Júlíusson:
Sjónarmið blaðamanna
ráði ekki ferðinni...
Björn Júliusson, loftskeytamað-
ur á Höfn í Hornafirði, hafði
samband við blaðið og vildi
koma eftirfarandi á framfæri:
„Ég tel rétt, að sjónarmið
okkar loftskeytamanna komi
fram, þar sem nær eingöngu
hefur verið fjallað um málið i
fjölmiðlum frá sjónarmiði
blaðamanna. Og þá er fyrst að
taka ástæðuna fyrir gerðum
okkar. Ekki er ýkja langt siðan
yfirvöld fóru þess á leit við
nokkra staði úti á landi, að þeir
veittu brezkum aðstoðarskipum
enga fyrirgreiðslu nema i neyð-
artilvikum. Einnig stöðvuðu
yfirvöld póstafgreiðslu til
brezkra skipa á íslandsmiðum.
Þar af leiðandi töldum viö
loftskeytamenn, að við værum
orönir einu mennirnir, sem
veittu brezkum veiðiþjófum
þjónustu hér viö land. Það var
þessi skoðun okkar, sem leiddi
til yfirlýsingar okkar 12. marz
s!. Áður en til framkvæmda
þeirrar yfirlýsingar kom, gerö-
um við könnun á hver áhrif hún
myndi hafa, ef brezkar strand-
stöðvar færu að setja skorður
við þjónustu við islenzk skip, þvi
talað hafði verið um að bann
okkar á fjarskiptaþjónustu við
Breta myndi bitna á islenzkum
skipum, en það er staðreynd, að
það gerir það ekki, eins og nú
skal frá skýrt.
Ég vil benda á, að þá héldu
þrjú skip Eimskipafélagsins
uppi föstum feröum til Bret-
lands, Dettifoss, og Mánafoss á
áusturströnd Bretlands og Gljá-
foss (áður Askja) á vestur-
ströndina. Tvö hinna fyrrnefndu
eru með loftskeytamenn, en
Gljáfoss ekki. Loftskeytamað-
urinn á Dettifossi tjáði mér að
um borð væru mjög góðir stutt-
bylgjusendar, og ef Bretar settu
bann á þá, gætu þeir alltaf náð i
Nordbeckradió á stuttbylgju,
þannig að það skipti þá engu
máli, þótt Bretar settu fjar-
skiptabann á þá. Hins vegar
sagði stýrimaðurinn á Gljáfossi,
að þeir næðu i Marlinhead-radió
á trlandi 100 milum áður en þeir
kæmu til hafnar i Bretlandi, og
gætu þar af leiðandi sent skeyti
um komutima til Bretlands með
góðum fyrirvara. Enn fremur
sagði hann, að þeir væru i sam-
bandi við Hornafjörð á sama
tima, svo það kæmi ekki niður á
þeim, ef Bretar hættu fjar-
skiptaþjónustu viö fslenzk skip.
Siðan tjáði mér nefndur stýri-
maður, að Bretar hefðu hótað
þeim, að ef manntjón yrði á Is-
landsmiðum, yrði engin þjón-
usta við islenzk skip um brezkar
strandstöðvar, Þessi hótun
Breta kom fram við íslendinga
talsvert áður en við gripum til
okkar aðgerða.
Þarna getum við séð, að Bret-
ar leggja litið upp úr þessum
svonefndu alþjóða fjarskipta-
lögum. Siðan var það 12. marz
sl., að loftskeytamenn á fjórum
strandstöðvum Landsímans
sendu stöðvarstjórum svohljóð-
andi yfirlýsingu: „Við undirrit-
aðir starfsmenn loftskeyta-
stöðvanna á Hornafirði, Isa-
firði, Siglufirði og Neskaupstað,
tilkynnum hér með að við
teljum ekki rétt að veita brezk-
um togurum þjónustuhér, nema
i neyðar- og öryggistilfellum,
meðan þeir brjóta islenzk lög.
Sama gildir um aðstoðarskip
þeirra. Við munum þvi aðeins
sinna öryggis- og neyðarvið-
skiptum við þessi skip frá og
með 12. marz kl. 24:00, að ó-
breyttum aöstæðum”.
Þessi yfirlýsing var siðan
send til póst- og simamála-
stjóra. Við reiknuðum með þvi
þá, að einhver fyrirmæli myndu
berast frá honum, en þau fyrir-
mæli komu ekki, þannig að við
álitum þetta þegjandi sam-
þykkt.
Siðan var það 20. april, að
stöðvarstjóri okkar fór fram á
að við endurskoðuðum afstöðu
okkar. Astæðan fyrir þvi var sú,
að fréttamaður Visis hafði þá
um morguninn reynt að ná loft-
skeytasambandi við Siglufjörð
og Neskaupstað, en verið synjað
vegna afgreiðslubanns okkar á
brezk skip > Við sáum ekki á-
stæðu til að breyta nokkúð út af
áðurgefinni yfirlýsingu, þó svo
að islenzkur fréttamaður væri
um borð i brezkri freigátu. Við
töldum, að þar sem brezkar
freigátur eru mjög vel útbúnar
loftskeytatækjum, gæti frétta-
maður Visis náð til sins blaðs á
sama hátt og aðrir fréttamenn,
sem hafa verið um borð i brezk-
um freigátum, það er að segja
yfir brezkar strandstöðvar.
Þar við sat fram á laugardag
24. april, að umburðarbréf no. 8
barst frá póst- og simamála-
stjóra, en þar segir m.a.: „öll-
um landsimastöövum er skylt
að fara eftir gildandi alþjóða-
reglum um fjarskipti, sem Is-
land er aðili að. — I þessu sam-
bandi skal tekið fram, að ó-
heimilt er aö stöðva fjarskipta-
þjónustu við brezk skip hér við
land nema þá er snertir hernað-
araðgerðir, og þar með talin
atriði er varða aðgeröir brezkra
stjórnvalda gegn ákvörðun is-
lenzkra stjórnvalda um útfærslu
fiskveiðilögsögunnar I 200 sjó-
milur, og löggæzlustarfsemi is-
lenzkra stjórnvalda þar að lút-
andi”.
Við gátum ekki annaö séð, eft-
ir þessa tilkynningu, en við ætt-
um að halda okkar stefnu, þvi
túlkun hennar er augljós.
27. april gaf póst- og sima-
málastjóri okkur loftskeyta-
mönnunum fyrirmæli um rit-'
skoðun. Þar á ég við umburöar-
bréf no. 9, sem er svohljóðandi:
„Til frekari áréttingar umburð-
arbréfi no. 8, skal eftirfarandi
tekið fram: Fjarskiptaþjónustu
islenzkra strandstöðva við
brezk skip skal vera með sem
eðlilegustum hætti, nema aug-
ljóst þyki, að skeyti eða samtöl
innihaldi fyrirmæli varðandi
landhelgisdeilu Breta og Islend-
inga. 1 slikum tilfellum skulu
fjarskipti stöðvuð og uppruna-
stöð tilkynnt um stöðvunina. Ef
vafi leikur á um stöðvun, skulu
stöðvarstjórar skera úr, en þeir
geta haft samráö við póst- og
simamálastjórn, ef þörf krefur.
Póst- og símamálastjórn felur
umdæmisstjórum og stöðvar-
stjórum að sjá um að eftir þess-
um fyrirmælum verði farið og
litur svo á, að brot gegn þessum
fyrirmælum varði við lög og
skyldur starfsmanna rikisins
sbr. 29. gr. laga no, 38 1954”.
(Hér er rétt að taka fram, að
innihald bréfs þessa heyrðum
við fyrst i útvarpi 26. april, en
fengum það ekki i hendur fyrr
en daginn eftir.)
Okkur hafði fram að þeim
tima verið núið þvi um-nasir, að
við værum að ritskoða frétta-
sendingar frá fréttamanni
Visis, en það viljum við ekki
fallast á og munum aldrei gera.
Nú er okkur skylt að hlera öll
samtöl, sem fara um stöðvarnar
frá brezkum skipum, og ef sam-
tölin brjóta i bága við islenzk
lög, ber okkur skylda til að
stöðva þau. Þetta vil ég nefna
ritskoðun, sem okkur er ekki
ljúft að þurfa að framkvæma.
i Timanum 21. april er haft
eftir Halldóri E. Sigurðssyni
samgönguráðherra, að:
„Niðurstaða rikisstjórnarinnar
var sú, að Islendingum beri
skylda til þess að annast, þessar
fyrirgreiðslur samkvæmt
samningi, sem við erum aðilar
að, svo fremi aö fyrirgreiðslan
sé ekki þáttur i hernaðarað-
gerðum Breta gegn okkur”.
Ég er hissa á þessari skoðun
rikisstjórnarinnar. Ég veit ekki
betur en rikisstjórn og þing-
menn hafi alltaf fordæmt hern-
aðarfhlutun Breta hér á Islands-
miðum. Það er' rétt, að við erum
aðilar að alþjóðasamningi um
fjarskipti, en þá vaknar sú
spurning, hvort þessi alþjóða-
lög falli ekki úr gildi fyrir is-
lenzkum lögum, þ.e.a.s. brezkir
togarar brjóta islenzk lög með
veiðum innan 200 sjómilnanna,
brezkar freigátur og dráttar-
skip hindra störf landhelgis-
gæzlu, erum við loftskeytamenn
þá ekki að brjóta islenzk lög
með þvi að veita þessum skip-
um þjónustu? Ef svo er, höfum
við aldrei brotið þessi margum-
ræddu alþjóðalög, og það ættu
ráðamenn að sjá.
Nú tel ég, aö ráðamenn ættu
að endurskoða afstöðu sina til
þessa máls og ljá okkur liö. Að
lokum vil ég þakka skipstjórum
islenzkra togara fyrir þann
stuðning, sem þeir hafa veitt
okkur i þessu máli.”
Björn Júliusson.
loftskeytamaöur
llöfn i Hornafirði.
Elsa Guðjónsdóttir, starfsstúlka i Hampiðjunni:
— Jú, ég ætla austur á land.
Axel Björnsson matrciðslumaður:
— Nei, ég býst ekki við þvi. Sumariö er mesti annatlminn i
minu starfi.
Svavar Sigurösson sjómaöur:
— Ég geri ekki ráð fyrir þvi, þó veit maður aldrei hvað kann
að koma upp á. Ég er alltaf að feröast.
Ætlarðu að
ferðast eitthvað í sumar?
Anna Hjartardóttir, húsnióöir og skrifstofustúlka:
— Ætli það ekki, og þá aðallega innanlands.
Óiöf óiafsdóttir gagnfræðaskólanemi:
— Það getur vel verið.
r
TIMA- spurningin