Alþýðublaðið - 07.08.1922, Blaðsíða 2

s
ALÍ» VD0BL AÐIÐ
Gerhveiti, bezta tegund, í pökkum, nýkomið. Kaupfélagið.
verzluninni. Þvi auðvitsð var veizl
unin þá aldrei þjóðssýtt; þvert á
móti. Hún var seld á leigu fáum
erlendum kaupmönnum, secn auð
vitað hugsuðu ekki um annað en
féfletta almenning og stinga gróð
anum í sinn eigiun vasa. £Sa
heldur þessi greinarhöfuudur í
Morgunblaðinu, (sem hiiur sig bak
við stjörnu, ekki samt lýsandi
stjörnu), að Hörmangarafélagið
hafi verið sama sem fslenzka þjóð-
in, eða þá „Hið almenna verzl
unarfélag” o. s. frv ?
Ef svo er, þarf greinarhöf. að
iæra betur áður en hann skriíar
næstu grein sfna um einokun.
Méske heldur höf. Morgunblaðs-
greinarinnar, að þegar Danakon-
nngur rak verzlunina hér á landi,
þá hafi verið landsverzlun. Að
vfiu var verzlunin þá langtum
betri en þegar kaupmennirnir ráku
hana, — þar fyrir átti hún ekk-
ert skylt við laudaverzlun; ekki
frekar en það hefði verið lands-
verzlun Slberíumanna, eí Rússa-
keisari hefði rekið einkasöiu á
nauðsynjavörum austur f Sfberiu,
á meðan hann var einvaldur þar.
Allir hljóta nú að sjá hvað hér
er ólfku saman að jafna. Það er
þvf vísvitandi farið með rangt
mál að jafna saman ríkisverzlun-
inni nú og einokunarverzluninni
gömlu. En á þessu hafa kaup
menn og iið þeirra staðið fastar
en fótunum, sökum þess að þeir
hafa búist við að fóikið ef til
vildi, muudi trúa þessum svfvirði
lega uppspuna þeirra, um menn
og málcfni, sem óefað gcra land-
inu tneira gagn en nokkur heild-
sali mundi gera.
Annars má heita, að hver atað
leysan reki aðra f þessari Morg-
unblaðsgrein. Þar er hrúgað sam
an /ullyrðing á fuliyrðing ofan án
þess að nokkuð sé leitast við að
rökstyðja þær. í einum stað í
grein stnni siær feöf fram þeirri
endemis vitleysu að verzlunar-
rekstur í stórum stí!, eins og rfk-
verzlun geti ekki borið sig, því
reksturinn verði svo dýr. Allir
vita nú það, jafnvel kaupmanna
lið Morgunblaðsins Iíka, að allur
rckstur borgar sig betur, ef hægt
Faðir minn, séra Magnús Andrésson, verður jarðsettur á Gilsbakka
laugard. 12 þ. m. Kveðjuathöfn verður hér i dómkirkjunnf þriðjud. 8.
þ. m ki. 10 V2 érd.
Reykjavfk, 5. ágúst 1922.
Pétur Magnusson.
er að reka hann í stótum stfl.
Nú er því svo varið með verzl
unina að bezt er að reka hana f
stórum stf); það sér tnaður ávalt
að stóru verzlanirnar græða langt
um meira hlutfeUslega ea þær litlu
Þessi ritsmið stjömumannsins f
Morgunblaðinu er þvf algert vind
högg. Almenningur er búinn að
sjá það, að það sem um er að
vcljá, eru ebokunarbringar kaup
mannaliðsins aðeins til hagsmnna
fyrir örfáí. menn, og hinsvegar
landsverzlua rekin til hagsmuna
fyrir almenning. Það er aðeins
blekking þeg&r kaupmenn eru að
tala um frjálsa verzlun, því ann
aðhvort etu k&upmenn sameinað-
ir, eða þá aö þeir eru að sam
einast, í einokunarhricgi, til þes3
að geta nið sem beztum tökum
á alþýðunni að kúga hana. Kúga
út bja hecrni alt efnalegt sjálf-
stæði. Það eina, sem ieyst getur
almcnning frá þessari hættu er
landsverzlun. Hún er takmarkiði
Alþýðumaður.
Um jramleilslnna.
------ (Frh.)
Hér hefi eg nú minst nokkrum
orðum á rekstursráð, en á eftir
að athuga nákvæmar sjálfa þjcð-
nýtinguna nm leið og hún fer fram.
Munurinn á kapitalisma og henni
er í stuttu máli þessi:
t kapitalistisku riki eru það að
eissB ábyrgðariausir mesn, aem að
ráða og fara með völdin, en með
þjóðnýtingunni færist ábyrgðin öll
yfir á hendur þairra manna, sem
skapa verðmætið og eiga alt sitt
undir þvf, að skynsamleg stjórn
sé á framlciðslunni. Mtð þvf, að
kalla kapitalistana ábyrgðarlausa,
| Litla Búðin
| Konsum
| ísafold
y Husholdnisgs
suðusíikku-
laði.
&
g Ananas
Niðursoð.m tnjólk.
Ferskjur niðursoönir
Aprikósur ávextlr.
Kirsuber
Atsúkui&ði. Confect.
Nýkomið. Ódýtt.
Litla Búðin
beint á móti Landsbankanum

á eg við það, að þeir geta betur
borið nokkra ára halla og þar afr
leiðandi stöðvun framieiðslunnar en
verk&menn Tökum t. d. „togara-
atoppið* Hverir skyidu þola það
betur, útgerðarmenn, eða bláfá-
tækir sjómenn með stórar ijöl-
skyldur? Svari þvf hver sem vili.
Þvf hefir óspart verið haldið
fram, að íramieiðslan myndi minka
við þjóðnýtinguna Bent hefir verið
á Rússland og aS nokkru leyti á
Ungverjaland tll sönnunar þvf I
sjálfu sér er ekki ósennilegt, að
eiahver rénun myndi eiga sér stað
fyrst á meðan verið ev að koma
ákveðnu skipalagi á stjórn fram-
leiðsíunnar. Því neitar enginn.
Aftur á tnóti er óþzrfi að nefna
Rússland til sönnunar því — þar
er alt öSru máli að gegna. Það
er ekki beinlínis henni um að
kenna, að framieiðsludiagnið féil
fyrstu árin eftir hyltiuguna, heldur
hafnbanninu og hinum sviksamiegu
samsærum bandamímna. Óbeinlínis
var auðvitað þjóðnýtingin orsök
þess, þvi kapitalistarnir f Veslur-
Evrópu óttuðust, að Rússum myndi