Fréttablaðið - 22.11.2005, Blaðsíða 16

22. nóvember 2005 ÞRIÐJUDAGUR
FRÁ DEGI TIL DAGS
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 – prentmiðlar RITSTJÓRI: Kári Jónasson FRÉTTARITSTJÓRI: Sigurjón M. Egilsson AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Jón Kaldal FRÉTTASTJÓRI: Arndís Þorgeirsdóttir VARAFRÉTTASTJÓRI:
Trausti Hafliðason FULLTRÚI RITSTJÓRA: Guðmundur Magnússon RITSTJÓRNARFULLTRÚI: Steinunn Stefánsdóttir RITSTJÓRN OG AUGLÝSINGAR: Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík AÐALSÍMI:
550 5000 SÍMBRÉF Á FRÉTTADEILD: 550 5006 NETFÖNG: ritstjorn@frettabladid.is og auglysingar@frettabladid.is VEFFANG: visir.is UMBROT: 365 – prentmiðlar PRENTVINNSLA:
Ísafoldarprentsmiðja ehf. DREIFING: Pósthúsið ehf. dreifing@posthusid.is Fréttablaðinu er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu, Suðurnesjum og Akureyri. Einnig er hægt að fá
blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. issn 1670-3871
Engin samkeppni
„Þegar ákvörðun var tekin um að gefa
lyfjasölu frjálsa, með lögum árið 1994,
átti samkeppnin að lækna öll mein og
stórlækka verðlag. Reyndin hefur orðið
önnur. Í stað samkeppni, lægra verð-
lags og fjölbreyttari þjónustu blasir við
fákeppni og hærra lyfjaverð en tíðkast
í nágrannalöndum okkar.“
Þetta segir Ögmundur
Jónasson þingmaður í
pistli á vefsíðu sinni í
gær. Hann bætir við:
„Þetta hefur gerst
þrátt fyrir meinta
hagræðingu í
greininni,
batnandi
samgöng-
ur og
lækkandi
flutningskostnað sem og hagstæða
gengisþróun fyrir innflutningsverslun.“
Og þó...
En það er þó ljóstýra í myrkrinu þrátt
fyrir allt. „Enda þótt stóru lyfjakeðjurnar
vilji allt gleypa hafa þær enn ekki náð
að innbyrða Rima Apótek Kristínar G.
Guðmundsdóttur lyfsala sem býður
upp á lægsta lyfjaverð sem hér er að
finna, samkvæmt könnunum,“ segir
Ögmundur. Hann vitnar í viðtal við
hana í Morgunblaðinu þar sem eftir
henni er haft að samkeppnin hafi
verið mun harðari fyrir tæpum
áratug þegar lyfsala fyrst var
gefin frjáls: „Þegar Lyfja opnaði
á sínum tíma veitti hún sams
konar afslátt og ég veiti í dag
í þeim tilgangi að laða til
sín viðskiptavini frá gömlu
apótekunum. Síðan þegar stóru keðj-
urnar gátu ekki stækkað meir, þ.e. voru
búnir að kaupa upp öll þau apótek sem
þau gátu, fannst þeim óþarfi að vera
að gefa þennan afslátt og hækkuðu í
kjölfarið verðið hjá sér. Það er því engin
raunveruleg samkeppni lengur...“
Vill ekki selja
Í nefndu blaðaviðtali segir Kristín G.
Guðmundsdóttir að keðjurnar hafi reynt
að kaupa af henni apótekið: „Þessir
risar vilja gleypa allt og alla. Þeir vilja
bara vera tveir á markaði. Því þá þyrftu
þeir ekki að veita neinn afslátt, þar sem
engin samkeppni væri fyrir hendi...“
Segir Kristín að svo virðist sem risarnir
tveir séu nú þegar búnir að skipta bæði
hverfum í borginni á milli sín sem og
landshlutum.
gm@frettabladid.is
Hláturinn lengir lífið er sagt.
Það mun vera afskaplega hollt
að hlæja. Bæði slakandi fyrir
sálartetrið og einnig líkamsvöðv-
ana. Ein góð hláturgusa á dag er
ábyggilega ekki síðri en prozac-
tafla og svo mun vera til sérstakt
hlátursjóga sem er einstaklega
hollt fyrir sál og líkama.
Ýmislegt kemur fólki til að
hlæja og ég las á Vísindavef
háskólans að kenningar um hlát-
ur hafa verið settar fram á sviði
málvísinda, sálfræði og lífeðlis-
fræði. Síðan er gerð nánari grein
fyrir kenningum sem rekja má
til málvísinda og sálfræði og þar
segir: ,,Flestar kenningar um
hlátur eiga það sameiginlegt að
skipa sér undir annað af tveimur
hugtökum, yfirburði eða ósam-
ræmi. Yfirburðakenningar ganga
út frá sálfræðilegum grunni, að
hlátur sé tjáning yfirburðakennd-
ar okkar gagnvart öðrum, sér-
staklega keppinautum okkar. Þá
kennd upplifum við ef við sjáum
eitthvað ófullkomið, óeðlilegt, við
aðra. Ósamræmiskenningar beina
athyglinni að tungumálinu og rök-
leysunni sem virðist einkenna það
sem okkur finnst fyndið. Slíkar
kenningar sjá gjarnan eitthvað
óeðlilegt við það sem vekur hlátur
og kalla á hugtök eins og fárán-
leika til að skýra út fyndni.“
Skop getur verið mjög sterkt
vopn í baráttu eða keppni á milli
manna. Það getur verið sterkt
vopn að gera andstæðinginn hlægi-
legan, stundum þykir það meira
segja ókurteisi og talið að ekki
eigi að grípa til slíkra vopna. Skop
getur einnig verið sterkt afl í þjóð-
málaumræðunni og jafnvel veitt
óprúttnum stjórnmálamönnum og
öðrum þeim sem hafa sig í frammi
á opinberum vettvangi aðhald sem
stundum er nauðsynlegt.
Spaugstofan hefur verið öflugt
tæki í þessum efnum hér á landi.
Þeir félagar hafa verið bráð-
skemmtilegir og beittir í fjölda-
mörg ár. Nú um helgina héldu þeir
upp á 20 ára samstarfsafmæli. Þá
brá svo við einn helsti skemmti-
krafturinn í afmælisveislunni var
forsætisráðherrann. Allavega
fannst þeim sem útbúa ofan í
okkur fréttirnar það skemmtileg-
ast og fréttnæmast úr veislunni
að sá ágæti maður gerði grín að
sjálfum sér. Auðvitað er það hið
besta mál að menn hafi húmor
fyrir sjálfum sér og kannski ekk-
ert annað en skapvonska að hafa
orð á því. Á hinn bóginn veltir
maður fyrir sér hvort broddurinn
fari ekki svolítið úr gagnrýninni
og aðhaldinu þegar menn eru allir
komnir í eina sæng.
Ég tók eftir því um daginn
að fréttaþulurinn útvarpsstjór-
inn lék stórt hlutverk í Spaug-
stofunni og mig minnir að fyrr-
verandi forsætisráðherrann og
seðlabankastjórinn nýskipaði hafi
fengið hlutverk í áramótaskaup-
inu. Nú eru þessir menn kannski
ágætlega til þess fallnir að leika
sjálfa sig og væntanlega engir
betri í það, mér finnst hins vegar
broddurinn vera farinn úr skopinu
eða skaupinu þegar þannig háttar.
Og fyrst ég er farin að agnúast
út í stjórnmálamennina og fyrir-
mennin í grínþáttunum, þá er best
að ég haldi áfram að skapvonskast
og nú út í glamúrsamkundu fræga
fólksins, hvort heldur það er Grím-
an eða Eddan. Á þessum hátíðum
eru þessir opinberu starfsmenn,
ráðherrarnir, í hlutverkum þula
og verðlaunagjafa, uppádubbaðir
og -dubbaðar í kvikmyndastjörnu-
gervum.
Það er alveg magnað hvað það
virðist vera fátt fólk til að sinna
hinum ýmsu hlutverkum sem þarf
að sinna í þessu landi. Hvort held-
ur það er á skemmtisamkundum
af þessu tagi eða bara almennt
þegar eitthvað þarf að gera. Eins
og þegar byggja á spítala, þá eru
allt í einu pólitíkusar komnir í þá
framkvæmdanefnd með stjórn-
endum stofnana sem á að byggja
yfir. Ég hef séð einhver skrif um
að formaður framkvæmdanefnd-
arinnar hafi mikla reynslu af
stórbyggingum. Sannast að segja
átta ég mig ekki á hvort menn
eru að grínast eða hvort þeim sé
fúlasta alvara með það að Alfreð
Þorsteinsson hafi akkúrat þá
reynslu sem til þarf til að stjórna
þessu verki. Sjálfri finnst mér sú
skipan nánast móðgun við okkur
sem borgum skatta í þessu landi.
En svona er nú komið að þátttaka
pólitíkusanna í gríninu öllu saman
er orðin svo mikil og að því er
virðist sjálfsögð að allt er komið
í einn graut og stundum er erfitt
að greina hvað er fréttir og hvað
er skop. Þegar svo er komið er allt
bit komið úr skopinu og þá vantar
því miður einn mikilvægan hlekk í
aðhaldið sem öllum sem fara með
vald er nauðsynlegt. ■
Grín eða alvara
Í DAG
SPAUG
VALGERÐUR
BJARNADÓTTIR
En svona er nú komið að þátt-
taka pólitíkusanna í gríninu
öllu saman er orðin svo mikil
og að því er virðist sjálfsögð
að allt er komið í einn graut
og stundum er erfitt að greina
hvað er fréttir og hvað er skop.
Þegar svo er komið er allt bit
komið úr skopinu og þá vantar
því miður einn mikilvægan
hlekk í aðhaldið sem öllum sem
fara með vald er nauðsynlegt.
Fréttaflæðið frá Ísrael undanfarna daga hefur verið svolítið öðruvísi en oft á undanförnum árum. Í stað frétta um sjálfsmorðsárásir Palestínumanna og loftárásir Ísraela
hefur hver óvænta stórfréttin á fætur annarri borist þaðan,
þótt ekki sé um að ræða árásir, limlestingar eða mannfall. Allar
þessar fréttir benda vonandi til þess að betri tíð sé í vændum í
Mið-Austurlöndum og var svo sannarlega tími til kominn.
Þegar Ariel Sharon, forsætisráðhera Ísraels, steig það djarfa
skref í september að fyrirskipa að allir ísraelskir landnemar á
Gazaströndinni og Vesturbakkanum skyldu fluttir á brott fannst
mörgum að gamli harðsvíraði hershöfðinginn væri farinn að
mýkjast allnokkuð í afstöðu sinni til Palestínumanna. Þetta skref
Sharons mæltist misjafnlega fyrir innan Likud-bandalagsins.
Núna hefur komið í ljós að Sharon ætlar ekki að sitja við orðin
tóm varðandi stefnu sína því hann hefur nú sagt sig úr Likud-
bandalaginu og ætlar að stofna nýjan flokk, væntanlega til að
geta komið stefnumálum sínum í framkvæmd. Þetta verður
líklega einhverskonar miðjuflokkur þar sem hann verður með
sína fyrri flokksfélaga til hægri og jafnaðarmannaflokkinn til
vinstri. Þar hefur nú brotist til valda nokkuð óvænt nýr leiðtogi
– Peretz ættaður frá Marokkó – sem tekur við af Símoni Peres,
sem marga hildina hefur háð í ísraelskum stjórnmálum. Hinn
nýi foringi jafnaðarmanna hyggst beita sér fyrir ýmiss konar
réttarbótum á félagslega sviðinu, svo sem hækkun lægstu launa
og bættum hag aldraðra svo dæmi séu nefnd. Þetta eru mál sem
orðið hafa út undan í hinum eilífa ófriði í þessum heimshluta á
undanförnum árum.
Grundvöllurinn fyrir því hversu ákveðinn Sharon er í stefnu
sinni varðandi Gazaströndina og Vesturbakkann eru áreiðanlega
maraþonfundir Condoleezzu Rice, utanríkisráðherra Bandaríkj-
anna, með leiðtogum Ísraels og Palestínumanna í fyrri viku.
Hún yfirgaf ekki landið fyrr en búið var að ganga frá sam-
komulagi um aukið frelsi og réttindi Palestínumanna á hinum
umdeildu svæðum, og nú hefur verið sett upp áætlun um ferða-
frelsi þeirra til Egyptalands og milli Gaza og Vesturbakkans. Þá
er í bígerð að opna á ný alþjóðaflugvöllinn á Gazaströndinni og
hefjast handa við hafnarframkvæmdir þar. Allt þetta eru skref
í framfaraátt en segja má að ekkert hafi gerst á þessu svæði
frá því að Sharon tilynnti um brottflutning landnemabyggðanna.
Stjórnvöld í Washington hafa líka lagt mikla áherslu á að eitt-
hvað fari að gerast í málefnum Ísraela og Palestínumanna – til að
draga athyglina frá stöðugum óförum Bandaríkjamanna í Írak.
Ástandið þar hefur orðið til þess að vinsældir Bush Bandaríkja-
forseta minnka stöðugt, ef hægt er að tala um vinsældir í því
sambandi. Nú er svo komið að hann nýtur aðeins trausts 37 af
hundraði þjóðarinnar og er talið að það sé einkum stríðsrekstur-
inn í Írak sem veldur því hve fáir Bandaríkjamenn treysta for-
seta sínum. Margt annað á innanlandsvettvangi kemur einnig
til, svo sem skipan hæstaréttardómara. ■
SJÓNARMIÐ
KÁRI JÓNASSON
Sharon stofnar nýjan flokk.
Umskipti í Ísrael
Þetta skref Sharons mæltist misjafnlega fyrir innan
Likud-bandalagsins, en nú hefur komið í ljós að Shar-
on ætlar ekki að sitja við orðin tóm varðandi stefnu
sína, því hann hefur nú sagt sig úr Likud bandalaginu
og ætlar að stofna nýjan flokk...
AUGL†SINGASÍMI
550 5000
FYLGIR FRÉTTABLA‹INU ALLA MI‹VIKUDAGA
Mest lesna
vi›skiptabla›i›
G
al
lu
p
kö
nn
un
fy
rir
3
65
p
re
nt
m
i›
la
m
aí
2
00
5.
SMÁAUGLÝSINGASÍMINN ER 550 5000
OG ER OPINN ALLA DAGA FRÁ KL. 8–22.
Breyttur
afgreiðslutími
í Skaftahlíð 24
F
í
t
o
n
/
S
Í
A

F
I
0
1
4
4
1
6
Virka daga kl. 8–18.
Helgar kl. 11–16.