Fréttablaðið - 04.03.2006, Blaðsíða 18

4. mars 2006 LAUGARDAGUR18
stjornmal@frettabladid.is nánar á visir.is
UMMÆLI VIKUNNAR,, U MÆLI VIKUN AR ,,
ÚTSÖLUMARKAÐUR
GK REYKJAVÍK
LAUGAVEGI 66
2. HÆÐ
ER HAFINN
Fyrirspurn svarað
Fyrir tæpum tveimur vikum óskaði Ögmundur Jónasson, þingmaður
vinstri grænna, skriflegra svara um kaup Eglu hf. á Búnaðarbankanum.
Hann spurði hvort viðskiptaráðherra gæti upplýst, meðal annars á grund-
velli upplýsinga frá Fjármálaeftirlitinu og sambærilegri stofnun í Þýska-
landi, hvort þýski bankinn Hauck & Aufhauser hefði raunverulega verið
meðal kaupenda og síðan eigenda Búnaðarbankans, sem hluti af Eglu.
Ögmundur segir sjálfur að við sölu Búnaðarbankans hafi verið lagt til
grundvallar að erlendur banki ætti hlut að kaupunum og á þeim grund-
velli yrði gengið frá sölunni. Afleiðingarnar gætu því orðið víðtækar
hafi Hauck & Aufhauser-bankinn reynst vera leppur og viðskiptin
hálfgerður blekkingarvefur.
Um þessa fyrirspurn má segja, að ekki einasta Ögmundur,
heldur hálf þjóðin veit fyrirfram, að svör viðskiptaráðherra verði
á þá leið, að ekkert gruggugt hafi verið við sölu Búnaðar-
bankans eins og leitt hafi verið rækilega í ljós, meðal
annars af ríkisendurskoðanda.
Verða Kínverjar órólegir?
Pétur Blöndal, þingmaður Sjálfstæðisflokksins, hafði á
orði í Silfri Egils fyrir viku, að hann þyrfti ævinlega að hugsa sig tvisvar um
áður en hann þæði boðsferðir eða önnur fríðindi sem þingmaður. Fyrir
kæmi að hann afþakkaði góð boð.
Þetta á líkast til við um ferð sem honum bauðst að fara í dag alla leið
til Taívans. Eftir því sem best er vitað situr hann heima. Heimildir herma
að þingmennirnir Arnbjörg Sveinsdóttir, Kristinn H. Gunnarsson og Ásta
Ragnheiður Jóhannesdóttir séu aftur á móti á leiðinni þangað ásamt
mökum sínum og fleira málsmetandi fólki. Alþjóðasvið Alþingis kannast
ekki við að hafa skipulagt förina þannig að hún hlýtur að vera farin í boði
þarlendra stjórnvalda. Sem leiðir hugann að því, að heimsóknir þing-
manna eru alltíðar til Taívans. Fyrir réttu ári fór Sólveig Pétursdóttir,
forseti Alþingis, og tveir varaforsetar þingsins til Taívans og uppskáru
hávær mótmæli Kínverja úr sendiráði þeirra hér á landi. Tan Sun
Chen, utanríkisráðherra Taívans, kom til landsins frá Noregi á miðju
sumri, þó ekki í opinberri heimsókn. 1998 fóru meðal annarra
Tómas Ingi Olrich og Össur Skarphéðinsson þangað, en
árið áður hafði Lien Chen, varaforseti Taívans, heimsótt
Ísland. Nú er beðið átekta eftir viðbrögðum Kínverja
en sem kunnugt er hefur um langt skeið andað köldu
milli þjóðanna.
Úr bakherberginu...
„Það þýðir ekki að koma hér skipti eftir skipti og segja að
við eigum að gera eitthvað annað. Þá verður háttvirtur
þingmaður að koma hingað einhvern tíma og skýra frá
því hvað það er.“
Halldór Ásgrímsson forsætisráðherra um Ögmund
Jónasson í stóriðjuumræðu á Alþingi síðastliðinn
fimmtudag.
„Iðnaðarráðherra hefur ekki farið fyrir okkur til útlanda
til að undirrita viljayfirlýsingu við álframleiðanda.“
Árni Sigfússon, bæjarstjóri í Reykjanesbæ, um niður-
stöðu Alcoa-fundar í New York.
Ákveðin tegund hentistefnu
gegnsýrir íslensku þjóðina.
Hún færir sér í nyt það sem
gagnlegt reynist. Rætur þessa
einkennis eru í lífsbaráttu
sjálfsþurftarbúskapar fyrri
tíma og veiðimennsku. Pólitísk
stefnufesta, grundvallarreglur
eða hugmyndafræði er ekki
látin þvælast fyrir þegar leysa
þarf aðsteðjandi vanda.
Þetta á einnig við um
stjórnmálaþátttöku. Menn
ganga í stjórnmálaflokk frem-
ur af nytsemis- en hugsjónaástæðum. Einstaklings-
hyggja, eigin hagsmunir, hagur fjölskyldunnar, ættar-
innar eða fyrirtækisins ræður ferðinni. Þetta má kalla
hneigð fremur en algilt lögmál. Það er helst að í sam-
tímanum gæti hugsjónaelds í umræðum og átökum um
umhverfismál.
Einkenni þessi hafa sterklega komið fram í þjóð-
málaumræðu að undanförnu um opinbera stjórnsýslu
og regluverk íslenska velferðarkerfisins. Umbætur, sem
gerðar hafa verið á því undanfarna áratugi, eru fólgnar í
ofnotkun plástra. Það sem eitt sinn átti að vera skýrt, ein-
falt, réttlátt og gagnsætt er nú óskýrt, flókið og ranglátt
og mismunar fólki. Gjaldafrumskógurinn í heilbrigðis- og
tryggingakerfinu er dæmi um þetta. Vera má að hann
hafi átt rætur í skýrri hugmyndafræði nýfrjálshyggjunn-
ar fyrir 20 árum um að láta þegnana greiða sjálfa fyrir
heilbrigðisþjónustuna innan ákveðinna marka og draga
samtímis úr ríkisútgjöldum. Jafnaðarmenn hafa valda-
lausir og með veikum mætti reynt að breyta regluverk-
inu þannig að það miðaði að jafnari tekjudreifingu eða
auknu félagslegu réttlæti. En niðurstaðan er í rauninni
bágborin efnahagsstjórn hentistefnunnar, óljós byggða-
stefna, flókið og ranglátt heilbrigðiskerfi, veikar eftirlits-
stofnanir og svo mætti lengi telja.
Sársaukaminnst er að rífa plástrana af með snöggu
átaki og gera einfaldleikann að hugmyndafræði sinni.
VIKA Í PÓLITÍK
JÓHANN HAUKSSON
Plástrastefnan
Viðskiptaráðherra hefur
lagt til margvíslegar breyt-
ingar á lögum um fjármála-
eftirlit, fjármálafyrirtæki,
verðbréfaviðskipti, starf-
semi kauphalla, verðbréf
og vátryggingastarfsemi.
Tilgangur þess er að styrkja
Fjármálaeftirlitið og heim-
ildir þess til gagnaöflunar.
Átök um eignarhald á Sparisjóði
Hafnarfjarðar hafa komið inn á
borð Fjármálaeftirlitsins. Brigsl-
yrði ganga á víxl og einstaklingar
sem sóst hafa eftir auknum hlut í
sparisjóðnum hafa verið sakaðir
um bolabrögð og jafnvel lögbrot.
Sigurður G. Guðjónsson hæsta-
réttarlögmaður segir í Morgun-
blaðsgrein í gær að Fjármálaeftir-
litið hafi frá upphafi tekið illa
tíðindum um að í undirbúningi
væri framboð gegn sitjandi stjórn
Sparisjóðs Hafnarfjarðar. Sigurð-
ur, sem vinnur fyrir gagnframboð-
ið í sparisjóðnum, bendir á að
orkað geti tvímælis að veita Fjár-
málaeftirlitinu auknar valdheim-
ildir til gagnaöflunar. Skilja má á
Sigurði að nauðsynlegt sé að verja
trúnaðarsamband lögmanns og
skjólstæðings hans gegn slíku
valdi rétt eins og nauðsynlegt sé
að verja trúnað blaðamanns og
heimildarmanns hans.
Sigurður heldur áfram og segir:
„Fjármálaeftirlitið tók tíðindum af
þessu framboði strax illa og boðaði
í bréfi þann 19. apríl 2005 athugun
á því hvort til væri orðinn virkur
eignarhluti í sparisjóðnum.“ Hann
rekur síðan að Fjármálaeftirlitið
hafi kært hluta stofnfjáreigenda
til embættis ríkislögreglustjóra og
beðið viðskiptaráðherra um auknar
valdheimildir.
Styrkara eftirlit
Breytingarnar sem Valgerður
Sverrisdóttir viðskiptaráðherra
leggur til í áðurgreindu frumvarpi
eru margvíslegar.
Í fyrsta lagi er lagt til að tekin
verði af tvímæli um að opinbert
eftirlit með fjármálastarfsemi
taki ekki aðeins til eftirlitsskyldra
aðila eins og banka, verðbréfafyr-
irtækja og tryggingafélaga, held-
ur einnig til eftirlits sem fjallað er
um í öðrum lögum.
Í öðru lagi er með frumvarpinu
leitast við að taka af allan vafa um
að Fjármálaeftirlitið geti beitt
þvingunum eins og dagsektum
gagnvart einstaklingum og fyrir-
tækjum ef þau láta eftirlitinu ekki
í té nauðsynlegar upplýsingar
vegna rannsóknar eða ef þau fara
ekki að kröfum um úrbætur.
Þær viðbárur heyrast um þetta
atriði, að ekki sé hægt að veita
Fjármálaeftirliti sambærilegar
vald- og eftirlitsheimildir og
skattayfirvöld hafa til eftirlits.
Ágreiningur beint til dómstóla
Í máli Sparisjóðs Hafnarfjarðar
kom upp sú staða að einstaklingar
neituðu að svara erindi Fjármála-
eftirlitsins. Það brást við með því
að beita viðkomandi dagsektum.
Sú ákvörðun var kærð til kæru-
nefndar sem ógilti ákvörðun Fjár-
málaeftirlitsins.
Ógilding ákvörðunarinnar hefur
orðið til þess að í frumvarpinu er
gert ráð fyrir að sett verði ákvæði
um að heimilt verði að skjóta
ákvörðunum Fjármálaeftirlitsins
til dómstóla. Þetta merkir nánar til
tekið að kærunefndin eða hlutverk
hennar gagnvart Fjármálaeftirlit-
inu verður afnumið. Vísað er til rit-
gerðar Friðgeirs Björnssonar um
úrskurðarnefndir í stjórnsýslunni,
en þar er reifaður sá möguleiki að
láta allar stærri stjórnsýsludeilur
fara fyrir dómstóla án þess að fara
fyrst til úrskurðarnefnda. Farið er
orðum um það að Fjármálaeftirlit
sé mikilvægt fyrir traustan og heil-
brigðan fjármálamarkað og því
verði að teljast eðlilegt að ágrein-
ingsmál vegna starfa þess komi til
meðferðar dómstóla.
Með þessum rökum er síðan
lagt til í frumvarpinu að ágrein-
ingsmál vegna ákvarðana Fjár-
málaeftirlitsins komi beint til með-
ferðar dómstóla.
Fjárlagaskrifstofa fjármála-
ráðuneytisins gefur umsögn um
frumvarpið og telur að verði frum-
varpið óbreytt að lögum hafi það
ekki í för með sér aukinn kostnað
fyrir ríkissjóð. Því er einnig lýst að
tilgangur frumvarpsins sé að skýra
og styrkja eftirlitsákvæði og eyða
óvissu.
johannh@frettabladid.is
Völd Fjármála-
eftirlitsins
VALGERÐUR SVERRISDÓTTIR VIÐSKIPTA-
RÁÐHERRA Frumvarp Valgerðar færir Fjár-
málaeftirlitinu aukin völd til eftirlits. Einnig
er gert ráð fyrir að ágreiningsmál um störf
þess fari beint til dómstóla.
SIGURÐUR G. GUÐJÓNSSON HÆSTARÉTTAR-
LÖGMAÐUR Sigurður telur það orka
tvímælis að auka valdheimildir Fjármála-
eftirlitsins.