Mánudagsblaðið - 14.07.1969, Side 1

21. árgangur Mánudagur 14. júlí 1969 6. tölublaS
Bankamenn í bankastjórastöðu
Varhugavert að skipa „gæðinga64 í slíkar ábyrgðarstöður — Nóg er
komið af ,laerfingum44 — Allir flokkar eiga lærða bankamenn —
Tækifæri til breytinga
f BLAÐINU
f DAG:
Ferðamál Sami „hring-
urinn". Rógsiðja. — Sjá
Kakala.
Iðnaður og umbúðir —
Batnandi hestamanna-
mót — Með ritstjóra.
Pressan, tímabær gagn-
rýni.
Foreldrar S.'þjóðanna.
Vinahót — Árásin —
Knattspyrnuþulir og
margt íleira.
Um þessar mundir eru tvær bankastjórastöður „lausar" i
Reykjavík og vart meira rætt, en hver hreppi hnossið. Flestar
getgátur lúta að þvi, hvaða pólitískur gæðingur sér þar efstur
á lista, hverjir hafi þjónað hverjum flokki af auðmýkt og fórn-
fýsi og uppskeri slík „fríðindi11. Eins og fyrr er hæfni, reynsla
og þekking ekki rædd að marki, og enn síður hvort nú, til til-
breytingar, verði leitað í röðum bankamanna til að skipa stöð-
una. Þessi fáheyrða afstaða íslendinga þegar skipa á í jafn-
vandamikil embætti og þessi, mun vera með einsdæmum.
Hún þekkist hvergi í þeim löndum, sem kunna með bankamál
að fara, nema þá helzt á Norðurlöndum, en þar er þó skyn-
semi og vit ekki hrakið út í horn.
Ágætir menn
Núverandi bankastjórar, nær
undantekningarlaust. eru gegnir
menn, sem hafa öðlazt mikla
reynslu og rækja störf sín með á-
gætum. Margir þeirra komu óreynd
ir í stöður sínar, en flestir hafa
nú starfað um árabil, og náð þekk-
ingu og lipurð í starfi, margir ágæt
lega menntir fyrir. En flestir hafa
þeir verið lítt þekktir á fjármála-
sviðinu þegar þeir hrepptu núver-
andi stöður sínar.
Því ekki bankamenn?
En margir spyrja: Því er aldrei
leitað til bankamanna sjálfra þegar
þessar stöður eru veittar? Ár eftir
ár hafa bankamenn vart komizt
nær bankastjóraembættinu en
„varabankastjórar", en þar hafa þeir
flestir „setið fastir" og horft upp á
gæðinga hoppa í volg sætin þegar
einn hefur hætt eða öðrum verið
„sparkað upp" í enn æðri embætri.
„Græningjar“
Bankamenn kunna þessu að von-
um illa. Dugmiklir bankamenn,
séðir og reyndir í bankamálum,
hafa litla eða enga von til þess að
ná til æðstu metorða í starfi með-
an það fyrirkomulag sem nú ræð-
ur ríkjum er við lýði. Skiljanlegt
er, að þessir menn séu í senn von-
sviknir og sárir. Þa8 er hart fyrir
menn með 30 ára reynslu eða Iengri
í háttsettum stöðum bankanna, að
þurfa að horfa upp á „græningja '
setjast í stólinn og þurfa að kenna
þeim almennar „leikreglur" svo
þeir geti innt hin nýju störf af
hendi.
Alir flokkar eiga menn
„Kerfið" krefst þess í ríkisbönk-
unum, að pólitísku flokkarnir
skipti þessum stöðum á milli sín.
Látum það vera. En ALLIR flokk-
arnir hljóta að eiga í sínum röðum,
reynda menn og vel metna, sem
þekkja glöggt til bankamála og
yrðu samkvæmt reynslu og þekk-
ingu þessvegna sjálfkjörnir „kandi-
datar" síns flokks, þegar slík emb-
ætti losna.
Úrelt fyrirkomulag
En sá háttur hefur tíðkast, í yfir-
gnœfandi tilfellum, að valdir hafa
verið pólitíkusar, þingmenn, jafn-
vel ráðherrar, i embcetti, og í engu
skeytt um fjármálalega fortíð
þeirra, menntnn eða hœfni. Engum
útgerðarmanni dettur í hug, að trúa
nýútskrifuðum stýrimannaskólo-
pilti fyrir skipi, nema skortur sé á
reyndum mönnum. Eru þó slíkir
piltar mun betur fallnir til að
stjórna skipinu en margir þeir að
stjórna bankamálum, sem í þcer
stöður setjast, en á báðum hvílir
mikil ábyrgð, þótt af ólíku tagi sé.
Framhald á 4. síðu.
Leikfang Mánudagsblaðsins
HROÐALEGAR
STADREYNDIR
Glæpafaraldurinn í Bandaríkjunum — Frásögn
Hoovers, yfirmanns FBI —
Þegar menn lesa einstakar fréttir frá Bandaríkjunum
varðandi glæpi , hryllir margan við, En þótt einn og
einn glæpur, sem talinn er fréttamatur, sé voðalegur,
þá er enn voðalegra, að lesa hvað skeður í því landi
á hverjum sólarhring.
Við skulum athuga þetta dálítið nánar.
Árið 1967 varð, á hverjum sólarhring framið innbrot
á hverri 20. sekundu, smáglæpur hverja 30. sekundu,
bílþjófnaður hverja 48. sekundu, líkamsárás á tveggja
minútna fresti, rán á tveggja og hálfrar mínútu fresti,
nauðgun á 19 mínútna fresti og morð á hverri 47. mín-
útu. Fyrstu þrjá mánuðina 1968, jukust glæpir um 17%
frá sömu mánuðum 1967.
Fyrsta júlí 1968, fyrir réttu ári, syrgðu Bandaríkja-
menn, að drepnir hefðu verið 25 þúsund Bandarikja-
menn síðustu sjö árin í Viet Nam. Á sama tíma voru
67 þúsund manns myrtir í Bandaríkjunum.
Margir halda, að þessar tölur, sem aukast með ári
hverju, séu ekki annað en and-bandarískur áróður.
Því miður er svo ekki. Þetta er orðréttur kafli úr grein
eftir J. Edgar Hoover, yfirmann bandarísku ríkislög-
reglunnar, sem birtist í nóvemberhefti Reader’s
Digest 1968.
Húrra! - Húrra!
„Pillan" handa karlmönnum
Bandariskar tilraunir vekja nu miklar vonir
Jæja piltar, til hamingju með daginn. Þau tíðindi hafa gerzt,
að miklar vonir eru til þess, að þið getið bráðlega farið að
brúka ,,pilluna“ þetta; dýrðartæki hinnar moderne-stúlku. —
Hugsið ykkur ánægjustundirnar framundan. Nú þurfið þið ekki
lengur að lifa í sífelldum ótta við það ,,sem aðeins var stundar-
gaman , barnsmeðlögin. Allt slíkt mun hverfa, ,,tryggingarnar“
kætast og Kvíabryggja hverfur úr sögunni, sem samastaður
og refsistaður þeirra, sem ekki gátu goldið gjaldið.
Langur tilraunatími
Auðvitað eru það bandarískir
læknavísindamenn, sem ætla þann-
ig að bæta hag okkar, veita á brott
áhyggjum. Raunverulega liafa þeir
verið að dulla við þessa „pillu"-hug
mynd í garð karlmanna, en, eins
og vísindamanna er siður, þá bíða
þeir lengi unz þeir þykjast gera
fulyrt eitthvað í þessa átt. Mein-
ingin er sú, að annaðhvort fái karl-
menn pilluna eða sprautu, sem
verkar vissan tíma. Og ekki skera
þeir við nögl ■ þegar til stórmála
kemur þarna í Ameríku, því að the
„U. S. National Institute of Child
Health and Human Development"
veitti vísindamQnnunum 3 milljón
dollara styrk til að vinna að þessum
málum.
Dregur úr offjölgun
Lœknavísinda-dálkurinn í -Neivs-
week (14. júlí) lýsir þessum til-
raunum mjög náið, og telur upp
kosti þess og möguléika. Aðalkost-
inn- telja þeir þann, að þetta geti
mjög dregið úr offjölgun mann-
kynsins, sem horfir til vandrœða.
Telja þeir, að það.sé löngum karl-
maðurinn, sem vilji ákveða stærð
fjölskyldunnar. Þá finnst þeim, að
pillan, sem kvenfólk notar sé
hvergi ncerri fullkomin, vegna
ýmissa neikvceðra afleiðinga við
notkun hennar. „Okkur vantar getn
aðarvarnir" segjir einn lceknanna,
„sem aðeins hafa áhrif á getnaðar-
fcerin, en ekki önnur líffceri, eins
og pillan oft gerir".
Úreltar og ánægjusnauðar
aðferðir
Utan pillunnar, notuðu kven-
menn oft „hetturnar" gömlu, en
þcer höfðu þann ókost, að vera
máske ekki til staðar, er til þurfti
að taka, eða þá svo óöruggar, að
afleiðingarnar urðu hinar verstu
og bölvað ólán. Ýmsar aðrar gam-
aldags-aðferðir til að fyrirbyggja
barneignir, hafa reynzt óþcegilegar,
sárar og veita ekki hálfa áncegju
af athöfninni.
Framhald á 6. síðu.