Mánudagsblaðið - 15.09.1969, Blaðsíða 1

‘BlaÁfyrir alla
21. árgangur
Mánudagur 15. september 1969
13. tölublað
Þreyttir menn í ráðherrastólum
— Órói yngri flokksmanna — Fastir fyrir — Van-
rækt stjórnarstörf — Valdafýsn og þráseta.
í ríkisstjórn íslands sitja nokkrir þreyttir menn. Þeir hafa
nú um árabil stýrt þjóðarskútunni í gegnum brim og boða með
misjöfnum árangri. Skerin á siglingaleiðinni hafa verið mörg,
og stundum hefur skútan steytt á þeim. En framundan eru nú
þverhníptir klettar og grýtt fjara, og þurfa sjómenningarnir
að taka á honum stóra sínum, ef þeir ætla ekki að sigla ;
strand. Við blasir atvinnuleysi, peningaleysi og hvers konar
sundrung, ef ekki gerist kraftaverk eða dr. Jóhannes Nordal
sendi Alþjóðabankanum skeyti og biðji um rekstrarlán. Nú
duga ekki lengur ráð hagfræðinga, og líklega hjálpa Bretar
okkur ekki með því að fella pundið. Samt bíða allir spenntir
eftir hinni árlegu nóvember-gengisfellingu, sem líklega kemur
þó ekki fyrr en eftir áramót.
Tveir doktorar — Dr. Gylfi
Og hvernig líður svo sjömenn-
ingunum á stólunum sínum, sem
sumir halda að þeir hafi fengið lífs-
tíðarábúð á. Sterku mennimir tveir
í ríkisstjórninni dr. Bjarni Bene-
diktsson og dr. Gylfi Þ. Gíslason
láta engan bilbug á sér finna. Það
er kannski af því, að þeir eru báðir
doktorar. Dr. Gylfi hefur á síð-
ustu árum staðið af sér marga felli-
bylji; hann hefur gefið út reglu-
gerðir á báða bóga, fengið sam-
þykkt bráðabirgðalög, átt í styrjöld-
um við háskólaprófesora, sem svo
eru sundraðir innan deilda skólans
og fullir af hatri liver til annars, að
mest líkist skopleik, eða harmleik.
Stúdentar hafa fylgt honum hvei't
fótmál; inn á einkaskrifstofu hans,
að skipi er hann hefur farið í sum-
arleyfi, og jafnvel tekið á móti hon
um. Hann hefur haldið fleiri tæki-
færisræður en nokkur annar ráð-
herranna og horft á mun fleiri í-
þróttakappleiki en þeir. Þá má
heldur ekki gleyma því, að dr.
Gylfi er bankamálaráðherra og við-
skiptamáiaráðherra, og hefur í
ýmsu að snúast varðandi inngöngu
íslands í markaðsbandalög. Hann
skipar líka fleiri menn í embætti
en nokkur annar ráðherra. Þá er
hann og formaður Alþýðuflokksins,
og þar stendur hnífurinn í kúnni.
Þar verður dr. Gylfi að berjast með
hnúum og hnefum til að halda sam
an litlum flokki, sem er fullur af
ungum reiðum mönnum, er vilja fá
eitthvað af völdunum í sínar hend-
ur. En dr. Gylfa hefur tekizt að
klofa skaflinn, enda er hann lík-
lega mesti „diplomatinn" í stjórn-
inni. Hins vegar er ekki vafi á því,
að dr. Gylfi hefði ekkert á móti
í BLAÐINU
í DAG
Jónas Haralz og íhaldið.
Ég er fræðslustjórinn.
Brjóstahaldarastyrjöld.
Stéttamismunur, Kakali.
Staðreyndir - Mbl.-málið.
Sjónvarp.
Dagbók Cianos.
því að verða utanríkisráðherra, ef
flokksbræður hans leyfðu það. Það
er mun rólegra embætti, og kom-
um við að því síðar.
Dr. Bjarni
En kannski hefðum við átt
að tala um dr. Bjarna Benediktsson
á undan dr. Gylfa. Dr. Bjarni er
jú skipstjórinn á skútunni. En hann
stjórnar líka stórum flokki, og hef-
ur orðið að hafa sig allan við til
að halda honum við efnið. í Sjálf-
stæðisflokknum er nú hver höndin
upp á móti annarri, og ekki batn-
aði ástandið, þegar dr. Bjarni á-
kvað að skipa Jónas Haralz, banka-
stjóra Landsbankans, þvert gegn
vilja flestra flokksmanna, sem
fremur hefðu viljað Höskuld Ólafs-
son, Gunnar Thoroddsen, eða ein-
hvern annan Sjálfstæðisflokks-
mann í starfið. En dr. Bjarni hefur
löngum farið sínu fram, og kannski
hefur dr. Gylfi gefið honum holl-
ráð við valið. Að minnsta kosti
verður dr. Bjarni ekki sakaður um
að hafa valið eftir gömlum og gild-
um „pólitískum" aðferðum. Hver
sem verður niðurstaðan í þeirri ó-
urlegu valdabaráttu, sem nú á sér
stað innan Sjálfstæðisflokksins, þar
sem þeir ungti eru að angra þá
eldri, mun dr. Bjarni aldrei hafa
látið hvarfla að sér eitt augnablik
að láta af starfi forsætisráðherra
meðan sætt er. Þeir eru harðir í
horn að taka skipstjórarnir af eldri
kynslóðinni, og engin skyldi van-
meta klókindi og kraft dr. Bjarna.
Magnús frá Mel
Þá höfum við talað um tvo þá
sterkustu. Næstur í röðinni er lík-
lega Magnús Jónsson, fjármálaráð-
herra. Hann hefur aðallega beitt
kröftum sínum að undanförnu í
það, að sneiða eithvað af höfði rík-
isbáknsins, sem ofvöxtur hefnr
hlaupið í og valdið jafnvægisleysi
þjóðarlíkamans. Nokkuð hefur lion
um orðið ágengt, en enn eru heilar
hersveitir af óarðbæru fólki í stofn
unum hans. Magnúsi hefur þó tek-
izt að hrella ýmsa, sem um árabil
hafa rekið stofnanir ríkisins sem
einkafyrirtæki, og hagað sér eins og
fínu mennirnir í útlöndum. Miður
hefur Magnúsi tekizt við skatta-
málin. Hópar manna vaða ennþá
uppi, dreifa um sig peningum, búa
í þrjú, fjögur og fimm hundruð
fermetra „villum", eiga minnst tvo
bíla, velklædda konu (og kannski
eina til tvær í laumi) og borga
vinnukonuútsvar. Óréttlætið í
skattamálum þjóðarinnar er svo
mikið, að hvaða stjórnmálamaður
sem væri, úr hvaða stjórnmála-
flokki sem væri, kæmist á tindinn,
ef hann setti leiðréttingu skatta-
mála á oddinn og berðist fyrir því
máli. Til að lagfæra þessi mál þarf
engin venjuleg lög. Skattstjórar
þurfa að fá völd til að geta gengið
í skrokk á þeim mönnum, sem
svíkja undan skatti ólöglega, eða
skjóta sér á bak við lögin til að
gera það. ísland er nefnilega merki
legt að því leyti, að hér má gera
svo margt ólöglegt löglegt. Það er
heldur ekki nóg að hafa ríkisskatt-
stjóra og skattarannsóknadeild, ef
þessir aðilar fá ekki starfskrafta til
að vinna verkin. Þarna hefur
Magnúsi ekki tekizt nógu vel, enda
þarf mikið átak, því íslendingar
eru heimsmeistarar í skattsvikum.
Ingólfur á Hellu
Hver er svo fjórði sterkasti. Þar
verðum við að kasta upp krónu,
og láta hana gera upp á milli Jó-
hanns Hafsteins, dómsmálaráðherra
og Ingólfs Jónssonar, landbúnaðar-
ráðherra. — Báðir gegna þessir
menn fjölda af öðrum ráðherra-
embættum, svo sem eins og iðnað-
ar-, kirkjumála-, orkumála-, flug-
mála, og ég veit ekki hvað mörgum
ráðherrastörfum. — En krónan seg
ir, að Ingólfur hafni í fjórða sæti.
Ingólfur er sterkur maður í flokki
sínum, enda ekki fjallað um mjög
viðkvæm mál, og ekki er hægt að
kenna honum um óþurrkana í sum
ar. Hann er lítið gefinn fyrir að
auglýsa st.örf sín, og er þekktur að
því að standa við orð sín. Happa-
sæll maður, enda með annan fótinn
í sveitinni, og kóngur á Hellu.
Jóhann Hafstein
Þá hlýtur Jóhann Hafstein, dóms
málaráðherra, að koma í fimmta
sæti. Hann er umdeildur mjög í
starfi sínu, og stóriðjutrúaður. Um
virðingu hans fyrir öðrum trúar-
brögðum verður ekki rætt hér. Jó-
hann ber þann þunga bagga, að
fangelsismál eru í algerum ólestri,
og víða er pottur brotinn í dóms-
málunum. — Hvar á jarðríki skyldi
það tíðkast, að afbrotamenn þurfi
að bíða eftir fangarými, eins og
sjúklingar eftir sjúkrarúmi. En heil
brigðismálin eru einnig í hlutverka
skrá Jóhanns, en þar nýtur hann
mikils stuðnings framtakssamra
kvenna. Jóhann er bezt klæddi mað
urinn í ríkisstjórninni, og kann vel
að koma fram á mannamótum. Og
kannski er ekki nema eðlilegt, að
fangelsismál og lieilbrigðismál sitji
á hakanum, þegar bjargvætur þjóð-
arinnar, stóriðjan, er annars vegar.
Framhald á 3. síðu.
Silli og Valdi í
Kr. hótelinu?
Ýmsar tilgátur um fjársterka
menn
Attt er á huldu um „abstandend-
ur” nýja hótelsins í Kr. Kristjáns-
sonar húsinu. Þó hafa Reykvíking-
ar heyrt ýmsu fleygt um hverjir
hafi hug á hlutafé þar. Fremstir,
segir almannarómur, þar í flokki
eru Silli og Valdi, hinir kunnu um-
svifamenn, en þeir hafa um árabil
haft hug á hótelbyggingu og tvisv-
ar verið neitað um leyfi fyrir bygg-
ingu. Það er borið á móti því að
Ferðamálaráð sé þátttakandi, enda
ófcert, að hið opinbera keþpi við
sjálfstœða. hóteleigendur.
Þá er fullyrt að hóteleigendur
sjálfir hafi krafizt þess, að „ríkið"
sjái þeim fyrir futtri nýtingu
„sinna" hótela á dauða tímanum,
eins og ráðgert er í sambandi við
hið nýja hótel. Er vart haegt að í-
mynda sér að hinu opinbera sé
skylt að sjá hótelum fyrir „busin-
ess" og bezt og affarasœlast að það
komi hvergi ncerri.
Ýmsir fjársterkir aðilar, utan
Silla og Valda, eru nefndir í sam-
bandi við hið nýja hótel m.a. Al-
bert Guðtnundsson, formaður
Ferðamálaráðs og aðrir álíka stór-
laxar.
Nú þegar eru hafnar byrjunar-
framkvcemdir en forráðamenn verj-
ast attra frétta um peningamenn
sem að baki standa.
SÖLU-
BÖRN
Nú er tíminn að þéna
peninga — þið fáið
FIMMKALL
fyrir hvert selt blað —
Ohugnarlegar skotsögur af
hreindýraslóium
Mánudagsblaðið hefur haft tal af nokkrum þeirra hrein-
dýraskyttna, sem nýkomnir eru að austan og eru fréttir þaðan
ekki glæsilegar. Það tíðkast nú enn meira en verið hefur,
að dýrin finnist illa særð og er oftar en ekki um að kenna
lélegum þ. e. alltof smáum byssum, sem notaðar eru við veið-
arnar. Fundizt hafa m. a. dýr skotin í kjálkalið, þannig, að það
gat ekki nært sig. Var dýrið sennilega skotið í byrjun ágúst
unz það var endaniega fellt í sept. Þá fundust og maga- og
belgskotin dýr, hálfdauð, lærbrotin, hölt, jafnvel fótbrotin.
Ýmsir aðrir áverkar fundust á dýrunum og fylgdust þar að
lélegir skotmenn og ólögleg vopn.
lagi og dýrinu veitist auðvelt að
komast undan, jafnvel þótt skot
lendi í læri. Sama gegnir um cal.
Reykvíkingar æfðir skotmenn
Það eru ekki „reykvískir" skot-
menn sem hér eru að verki. Flestir
reykvískir skotmenn, á hreindýra-
veiðum, eru bæði vel æfðir og vand
aðir veiðimenn, sem hafa löglega
riffla þ.e. stærðina 30,06 cal. eða
hlaupvídd. Þessi skot eru ákaflega
sterk, svo sterk, að þótt skotið mis-
takist og drepi ekki þegar í stað,
er „sjokkið" af því svo mikið, að
dýrið liggur lamað og auðvelt fyrir
vanan skotmann að aflífa það sam-
stundis.
Smárifflar ólöglegir
Skot úr smárifflum 22 cal. eru
hinsvegar áfarónýt, scera í mesta
222, nema um ákaflega vel heppn-
að skot sé að rceða af stuttu fceri.
Bannað er með öttu, að brúka þess-
ar byssur við loreindýradráp, enda
hvorttveggja gcesa- eða andabyssur
(máske refa), en því miður eru
til aðilar sem láta sig þetta bann
engu skipta og erfitt um eftirlit.
Skotæðið
Sú var tíðin, að eftirlit eystra
prófaði skyttur áður en þeim var
hleypt á slóðir dýranna, en það
skotœði (eða sporíceði) sem greip
um sig eftir að banni var aflétt,
hefur nú hefnt sín grimmilega og
varpað skugga á heiðarlega veiði-
menn. Vitanlega má nota aðeins
minni riffla en 30 cal. stærðina, en
þcer eru lögboðnar og notaðar af
flestum veiðimönnum, sem blaðið
þekkir til.
Strangara eftirlit
Það verður að krefjast þess, að
eftvrlitsmenn eystra hafi bœði tíma
og tcekifceri til að prófa alla nýliða,
sem á veiðar fara ÁÐUR en þeir
„fara upp" en cefi sig ekki á dýrun-
um með ófuttkomnum vopnum.
Hreindýraveiðar eru ágcett og hress
andi sport og kjötið höfðingjamat-
ur. En það er ekki vettvangur skot-
sóða og viðvaninga, sem sýnt hafa
sig í ce fjölmennari hópum á örcef-
unum eystra. Þess verður að krefj-
ast að eftirlitið sé hert og þá ekki
síðtir með innansveitarmönnum
eystra en utanaðkomandi fólki.
Enginn maður, sem snefil hefur af
sportmennsku lcetur scert dýr frá
sér fara, en skotsóðinn ■ kemur ó-
orði á alla, sem með byssur fara,
og gefur væmnum kerlingum byr
undir báða vcengi í frásögnum sín-
um af „morðum" á hreindýraslóð-