Mánudagsblaðið - 15.09.1969, Blaðsíða 2

2
Manudagsblaðið
Mánudagur 15. september 1969
Dagbók CIANOS greifa
Það skiptast á sigrar og ósigrar
á albönsku vígstöðvunum. Eg er
hræddur um, að við verðum að
draga okkur til baka til fyrirfram
undirbúinna varnarstöðva".
20. nóvember: „Nýtt samtal við
Hitler. Hann talaði eingöngu um
Júgóslavíu. . . Hann er að hug-
Ieiða að kalla ríkisstjórann Pál (í
Júgóslavíu) til Berlínar og láta
hann þar kynnast fyrirætlunum sín
um.
Stjórn Svetkovitjs undirskrifaði
fyrir Júgóslavíu Róm- Berlín-
Tokyo-sáttmálann, þann 25. marz
1941, í Vínarborg. Tveimur dög-
um seinna var stjórninni steypt
imdir forustu Simovitjs hershöfð-
ingja. Pétur konungur annar tók
við völdum í staðinn fyrir Pál rík-
isstjóra. Loks réðust Þjóðverjar á
Júgóslavíu og Grikkland þann 6.
apríl).
Hitler grætur
LGks kom að því að Hitler varð
mjög hrærður. „Frá Wien“, sagði
hann, „sendi ég Mussolini sím-
skeyti og fuillvissaði hann iim, að
ég mundi aldrei gleyma þeirri
hjálp, sem hann veitti mér, þegar
Þýzkaland sameinaðist Austur-
ríki. Ég staðfesti þetta í dag. Ég
stend við hlið hans með ötlum
Jffl'num kröftum". Tvö stór tár
glitruðu í augum hans- Hvað
þetta var undarlegur maður!“
21. nóvember: „Bréf Hitlers til
Mussolinis er í sama tón og fyrsti
hlutinn af samtali okkar, þ.e-a.s-
efa bundið og fullt ef óróleika“.
26. nóvember: „Badoglio hefur
sent lausnarbeiðni sína eftir að
ha/fa átt langt samtal við Musso-
lini. .. Varðforingjamir í Palazzo
Venezia hafa fengið skipun um
að vísa öðrum gestum inn í aðra
stofu til þess að koma í veg fyrir
almemnar ócirðir".
28. nóvember: „Slæmar fregnir
frá Albaníu. Gríska framsóknin
heldur áfram, umfram allt veikl-
ast mótstaða okkar. Ef Grikkimir
eru nægilega sterkir, þá eru mikl-
ir erfiðleikar í vændum fyrir ckk-
ur“.
29. nóvcmber: Starace (Iforingi
fasiista-hersins) er nýkominn til
baka frá Albaníu. Hersveitir okk-
ar hafa barizt lítið og illa“.
30- nóvember: „Ráðherrafundur.
■.. Mussolini heldur þessu tEram:
Badoglio samþykkti ekki aðeins
(árásina á Grikklland), heldur var
hann hreint og beint hrifinn af
henni. Hinn pólitíski hluti áætl-
uamnar var ágætlega framkvæmd
ur. Það er hemaðarlegi hlutinn
sem hefur algjörlega brugðizt".
4. desember: „Sorice herforinigi
(aðstoðamtan í hermálaráðuneyt-
inu) símaði snemma í dag og sagði,
að við hefðum misst Pogradec, og
sð Grikkir hefðu brotizt í gegn-
um víglínur ckkar. Hann sagði,
að Soddu (herforinginn í Albaníu)
áliti nú, að ekki væri lengur unnt
að bjarga ástandinu með hemað-
araðgerðum, heldur aðeins með
stjómmálalegum ráðum-
Mussolini kallar mig til Pal-
azzo Venezia. Það liggur mjög illa
á honum. Hann segir: „Það er ekk
er annað að gera. Það er óskaplegt
og f jarstæðukennt- Við verðum að
biðja um, að hemaðaraðgerðir
hætti! Það er ómögulegt. sem
undirbúningsskilyrði munu Grikk
ir heimta, að Hitler ábyrgist per-
sónulega, að ekkert verði gert í
framtiðinni á móti þeim. Ég vildi
heldur fremja sjálfsmorð en síma
til Ribbentrops“-
Nú er allt undir því komið að
veita mótstöðu, og að við getum
haldist við í Albaníu- Mussolini
hlustar á mig og ákveður að gera
nýja tilraun".
5. desember: „Þjóðverjar hafa
gefið okkur 50 flutningaflugvélar"
6. desember: „Viðtal við Milch
marskálk (hægri hönd Görings í
loftvömum), sem er kominn til
Rómaborgar til þess að undirbúa
þátttöku þýzkra steypiflugvéla í
Miðjarðarhafinu. .. Hann hafði
líka meö sér bréf fré Hitler, og
það er allt annað hljóð í því, held-
ur en því, sem hann sendi frá Vín-
10
arborg. Nú er minna lagt upp úr
því, sem gerzt hefur í Albaníu-
Hann er viss um ,að lausn fáist
á þessu máli og talar um atburði
á útkjálkunum. .. Cavallero hetfur
verið útnefndur (til herráðsfbr-
ingja)“.
10. desember: „Fregnin um árás
ina (8. hersins brezka) við Sidi
Barrani (í Egyptalandi) kom eins
og þrurha úr héiðskím' lófti.' Til
að byrja með leit það ekki svo al-
varlega út, en seinni skeyti frá
Graziani staðfesta, að við höfum
orðið fyrir miklu tjóni“.
11. desember: „Fjórar hersveit-
ir má telja eyðilagðar (i Líbýu),
og Graziani segir ekkert um, hvað
hann geti gert til þess að bæta
tjónið- Mussolini verður smám
saman rólegri. ..
Um kvöldið kemur símskeyti,
sem segir að Catanzara-herdeíldin
haifi verið tætt i sundur. Hvað er
það, sem getur ekki hent okkur,
þegar unnt er að rnala fimm her-
deildir okkar niður á tveimur dög
um?“
12. desember: „Ógurlegt sim-
skeyti frá Graziani: Sambland af
uppreisn, mælsku og áhyggjum-
Hann er að hugsa um að draga sig
til baka til Trípólis „til þass að
láta fána okkar blaka a.m.k. yfir
því virki“. Og því næst ákærir
hann foringja sinn, þ-e-a.s- Musso-
lini, fyrir að hafa neytt hann til
þess að byrja stríð „milli -flugu bg
fíls“.
15. dcscmbcr: „Ég finn Musso-
ini, sem er reiður út í Graziani. ..
vegna langs símskeitis, sem er
fúllt af aðfinnslum, og þar sem
Graziani talar „eins og maður við
mann“ og ávítar Mussolini fyrir
að hafa látið hemaðarráðgjalfa
sína blekkja sig í Rómaborg.
Ég tek á móti Graziani mar-
Skálksfrú- Hún er örvita. Hún hef-
ur fengið bréf frá manni sínum
með erfðaskrá hans í, og hann
skrlfar þar, að það sé ekki hægt
að sigra stál með höndum einum
saman- Hann heimtar stórkostlega
hjálp þýzkra flugvéla“.
16. dcsember: „Fundur með
Mussolini til þess að fara fram á
hráefni frá Þjóðverjum. Sorgar-
leikurinn hefst“.
17- dcsember: „Fregnir um mik-
inn sigur berast heirn í borgina.
Það er ekki agnar ögn af sann-
leika í þeim- Það er ekkert nerna
herbragð til að brjóta niður kjark
okkar“-
19. desember: „Siena-herdeild-
inni, sem barðist á ströndinni (í
Albaníu), hetfur verið tvistrað
eftir gríska árás. .. Mussolini er
crgilegur og áhyggjufullur“.
AfbrýSissamir
hershöfðingjar
20. desembcr: , ,Afbrýðisemi
milli herforingja er verri en á
meðal kvenna- Menn ættu bara að
hlusta á, þegar Soddu talar við
Sorice í síma.
Musisolini hafur sett samati boð-
skap til Hitlers- Hann lýsir ástand
inu, eins og það er, og biður um
þýzka hjálp í Þrakíu (í austur-
hluta Grikklands) gegnum Búlg-
aríu- Ég held ekki, að Hitler geti
gert það fyrr en í marz (þýzka
innrásin hófst 6. apríl 1941) ....
Churchill .... hetfur látið í ljós,
með blíðum orðum, álit sitt á her-
styrk okkar í Líbýu“.
Daginn eftir samþykkti Musso-
lini þýzkt boð um að senda tvö
sikriðdrekaherfylki til Afríku.
23. desember: „Mussolini trúir
ekki lengur á það, sem Cavallero
segir. „Með þessa herforingja“,
sagði Mussolini, „verður maður
að fara nákvæmlega eims með og
knæpueigendur upp í sveit. Þeir
mála hana á veggina og bjóða
lánstraust fyrs-t, þegar hanarnir
fara að gala- Ég verð að játa, að
Italir voru betri 1914- Þetta er ekki
i góðs viti um stjórnarfyrirkomu-
lagið“.
25. desember: „Jól. Mussolini er
alvarlegur og er áhyggjuifullur,
þegar hann talar um Albaníu.
Hann er þreytulegri að sjá en
vanalega- Það er raunalegt að sjá.
Kraftar hans eru aðaleign okkar
á þessum tímum“-
30- descmber: „Annan daginn
ar allt rósrautt, næsta dag er allt
orðið svart. Versta áfallið kom,
þegar Mussolini fékk að vita, að
Soddu (ítalski yfirhershöfðinginn)
eyðir kvöldum sínum í Albaníu í
að semja músík fyrir filmur. ..“
1941
3. Janúar 1941: „Prinsinn af
Hessen (tengdasonur Vifctors
Emanuels) óskar í náfni Hitlers að
fá að vita, hvemig Mussolini er
sinnaður gagnvart Foringjanum.
I Þýzkalandi er álitið, að Musso-
lini sé kaldlyndur. Ég svaraði, að
hann hefði aldrei verið þakklát-
ari en nú fyrir vináttu Hitlers-
Svar mitt er 100% í samræm ivið
sannléikann“.
5. janúar: „Síðan kl. 4 i gær
eftir hádegi heyrist ekki í útvarp-
inu í Bardía (Bardía í Líbýu varð
fyrir árás 3. jan. og herinn þar
gafst upp eiftir 20 daga umsát) ...
Er þetta líka afleiðing af stríðinu
á milli „flugunnar og fílsins?"
„Það er einkennileg fluga“, segir
Musisolini, „því að hún hdfur
meira en 1000 fallbyssum yfir að
ráða“.
„Ég síma til Alfieri (ítalska
sendiherrans í Berlín) til að biðja
um fund milli Hitlers og Musso-
lini- Mussolini hefur fram að
þessu færzt undan slí'kum fund-
Hann vildi heldur bíða með að
hitta Hitler, þangað til rætzt hefði
úr einhverjum af óförum okkar“-
7- janúar: „Fall Bardiu hefur
haft ógurieg áhrif á kjark þjóðar-
innar. Mussolini segir, að þetta
sé þvottur, sem muni taka viku
að þurrka“.
11. janúar: „Fregnimar tfrá í gær
um loft- og sjóorrustuna hafa ef
til vill verið ýkjur. Við getum
ennþá ekki nákvæmlega vitað
hvnrt brezka flugvélaskipinu hafi
virkilega verið sökkt (sökkt var
beitiskipi, og flugvélamóðurskip-
inu „Illustrious“, orruistuskip og
tundurspillir skemmdust atf þýzk-
um og ítölskum orrusituflugvélum).
.. Við fáum enigar góðar fréttir
frá Albaníu- .. Mussolini skilur
ekkert í ástandinu“.
13. janúar:: „Innrásin er hafin.
(Innrás Þjóðverja í Búlgaríu).
Þessi innrás Þjóðverja þýðir
raunvemlega, að atburðahraðinn
er farinn að aukast“.
Mussolini órólegur út af
fundinum með Hieler
16. janúar: „Konumgurinn segir,
ir, að samkvæmt hans skoðun þá
sé gríska stríðinu lokið með innrás
Þjóðverja i Þrakíu- .. Mussolini
hefur átt fund með Cavallero (her
ráðsforingjanum). „Grikikland“,
sagði Mussolini, „var pólitískt
meistaraverk- Okkur tókst að ein-
angra landið og fá það til þess að
berjast einsamalt. En ítalski her-
inn efndi alls ekki þær vonir, sem
við höfðum bundið við hann“.
18.—21. janúar: „Fer til Salz-
burg- Mussolini lendir þar mjög
órólegur- .. Hann endurtekur
hvað eftir annað: „Ef einhver
hefði þann 15. október sagt fyrir
það, sem síðan hefur raunvemlega
gerzt, þá mundi ég hafa látið
skjóta hann“.
Hitler og herráðsforingjar hans
bíða eftir okkur á stöðvarstéttinni.
Það er hjartanlegur fundur. .. og
enjgar umkvartanir.
Mussolini segir, að hann hafi
hitt þarna Hitler, sem hafi verið
-mjög á móti Rússum, tryggir olck-
ur og hikandi gagnvart Stóra-
Bretlandi. Það er ekki lengur
minnzt á innrás- Hitler sagði, að
það væri óviðráðanlega erlfitt fyr-
irtæki, og það væri ekki hægt að
hefja umdirbúning undir það í ann
að sfcipti, ef það mistækist í fyrsta
skipti-
Mörg eftirfarandi samtöl. .. I
tvo tima talaði Hitler um væntan-
lega innrás sína í Grikkland- ..
Ég verð að segja, að hann gerði
það með óvanalegum meistara-
skap.
Árangurinn af heimsókninni:
Almenn ánægja. .. Við fengum
það erfiða viðfangsefni að. fara
heim með hinn glataða spánska
son. .. Það liggur illa á Mussolini
á heimleiðinni, eins og alltalf eftir
að hafa hitt Hitler".
22- janúar: „Tóbrúk er fallin
eftir lítilfjörlega vígraun- .. Cav-
allero undirbýr árás á Albaníu-
Ég bíð óhræddur, en án þess að
gera mér nokkrar tyllivonir-
Ég hef áfhent Mussolini alvar-
legt og átakanlegt bréf frá pró-
fessor Faccini í Lívomó. Hann á
18 ára gamlan son, sem var tekinn
í herinn 17. janúar án þess að
hafa fengið minmstu vitumd um,
hvað byssa er. Það útskýrir mik-
ið“.
Mynd Cianos
af frú Mussolini
25- janúar: „Á morgun á ég að
sameinast fylkingu minni í Bari-
. .Eftir hádegi hitti ég tfrú Rachele
(konu Mussolinis). Hún er mjög
óróleg út af því, sem er að gerast-
Hún er einföld kona, sem hlustar
á hverskonar skraf og þvaður,
einkanlega þegar talað er um ó-
sigur, og hún ber ekki skyn á það,
sem máli skipti“.
Meðan Ciano var í hemum
skrifaði hann ekkert í dagbók
sína. Hann byrjaði fyrst að skrifa
áftur í hana 24. apríl. Mikið gerð-
ist á þessum þremur mánuðum, og
munaði minnstu að tilraunir mönd
ulveldanna til þess að ná með
friðsamlegu móti tökum á Júgó-
slavíu hefði tekizt- En þær til-
raunir mistókust, þegar Júgóslav-
ar srteyptu stjóm sinni þann 27-
marz. Hitler réðs-t á Júgóslavíu og
Grikkland samtímis, þann 6- apríl.
Þann 16. apríl var stofnað sjálf-
stætt ríki i Króatíu. Júgóslavnesku
herimir gáfust upp þann 18. apríl
og grísku herimir þann 23- Þýzku
herirnir bjuggust við að geta
breytt ganigi hernaðarins í Afríku
með skriðdrekum sínum og fót-
gönguliði- Bengasi var tekin aft-
ur alf möndulveldunum þann 3-
apríl, og 14. apríl fóm þýzkir og
ítalskir herir yfir egypzku landa-
mærin-
Ciano heíur síðan dagbók sína
á ný:
24- apríl: „Afstaða Þjó'/vcrjanna
í Króatíu er ekki fullljós. I Vínar-
borg gáfu þeir okkur frjálisar
hendur, en hversu lengi eru þær
frjálsar?" .....
Valdabarátta um Grikkland
26. apríl: „Með Mussblini gérið-
um við uppkast að úrskurði um
að Ljúbljana skyldi tilheyra ítalíu
(Ljúbljana er í norð-vesturhluta
Júgóslavíu)- Það á að vera ítölsfc
nýlenda með allmiklu sjáltfsitæði
í innanlandsmálum- .. Mussolini
er móðgaður yfir framfcomu Þjóð
verja í Grikfclandi. Þjóðverjar
hafa raunvemlega tekið að sér
vörn Grikklands. Það lá við, að
hermenn úr Caissaleherdeildinni
og SS-sveitir úr lífverði Hitlers
fæm að berjast".
27. apríl: „Hitler segir, að gríski
hershöfðinginn Tsolafcoglu sé til-
búinn að mynda í Aþenuborg
stjórn, sem við getum samið við
um uppgjöf. .. Við eigum að
senda nefnd manna til Larissa (í
Grifcklandi). .. Þegar Aníuso (rit-
ari Cianos) kom til Larissa, sagði
hann, að þar hefði hvorki verið
þýzk né grísk nefnd, og að Liszt
yfirhershöfðingi hefði elcki fengið
neina vitneskju um þetta- ..
Seinna tilkynnti Liszt okkur, að
báðar nefndirnar ættu að koma
þangað á miorgim“-
28. apríl: „Mér lízt ver og ver á
söguna um Tsolakoglu- Anfuso
segir, að það, sem allt á velti, sé
að við viðurkennum stjóm, sem
háti fullan stuðning kirkjuvalds-
irus- Það er greinilegt, að Tsolak-
oglu hershöfðingi getur, jafnvel
undir hertöku möndulveldanna,
reynt að bjarga þjóðemi og ein-
ingu Grikklands. Það er greini-
legt, að Þjóðverjar vinna í leyni
með TsölakogIu“.
Auglýsið
r
I
Mánudagsblaðinu