Mánudagsblaðið - 15.09.1969, Blaðsíða 6

6
Mánudagsblaðið
Mánudagur 15. september 1969
Orðið er frjálst. — Bréf sent blaðinu:
Ég er fræðslustjórinn
Sögn hermir að í fyrrasumar
hafi fræðslustjórinn í borginni
Padowa í Tékkóslóvakíu farið
til Austurríkis í sumarleyfi sínu.
Þegar hann kom aftur í heima-
borg sína hafði hann fengið sér
duglega neðan í því og er hann sté
út úr flugvélinni gekk hann fyrir
hvern sem var og heilsaði honum
með þessum formála: „Eg er
fræðslustjórinn í Padowa." En
skyndilega rekst hann á mennta-
málastjóra héraðsins og af giöggri
eðlisávísun skildi fræðslustjórinn,
að ekki mátti hið sama gilda gagn-
vart menntamálastjóranum og fjöld
anum, svo að hann lagðist á hnén,
rétti hendur til lofts og mælti: „Eg
er ekki fræðslustjórinn í Padowa
nema þú játir því."
Svona lítil saga getur skerpt hugs
un okkar á því, hverjir standi vörð
um réttlæti og frelsi, þegar á reyn-
ir. — Því að þeir eru svo ótrúlega
margir, sem meina ekkert með tali
sínu.
Dagur svívirðunnar hér það í
einu dagblaðinu fyrir skömmu, þeg
ar óskir manna voru einskir metn-
ar en vaidi aðeins beitt. En hvað
er svo að gerast hjá okkur? Jú t.d.
þetta: Sl. vor tók fræðsluráð, undir
forystu fræðslustjórans í Reykjavík,
til umsagnar þrjár umsóknir um
skólastjórastöðu við Gagnfræða-
skóla Austurbæjar. Fræðsluráð hef-
ur engar reglur til að fara eftir í
sínum mannaráðningum, talar einu
sinni ekki við alla umsækjendur,
þeir í fræðsluráði virðast komast af
án þess að tileinka sér sálfræðilega*
lærdóma um eiginleika manns til
starfs — þar ræÖur annað sjónar-
mið, grundvallað á sérhagsmunum
fræðslustjórans: — Verður maður-
inn til þess að styrkja valdaðstöðu
mína? Get ég haldið áfram að
koma mínum vildar- og venzla-
mönnum að?
Fræðsluráð mælti svo með manni
á 64. aldursári, sem verið hefur
skólastjóri um 20 ára skeið (og ein-
hver myndi jafnvel segja að hann
ætti ekki kröfu á að ríkið gerði
meira fyrir hann). Og rökin: Það á
bráðum að leggja Lindargötuskól-
ann niður. (Það er jafnvel erfitt að
trúa því, þegar bæta á við 5. og 6.
bekk við gagnfræðaskólana). En nú
hafði það gerzt, sem er veigamest
atriði þessa máls, að allir kennarar
Gagnfræðaskóla Austurbæjar höfðu
sérstaklega óskað eftir einum af
þessum umsækjendum um skóla-
stjórastöðuna. Hvað gerir þá
fræðsluráð með fræðslustjórann í
Reykjavík, Jónas B. Jónsson í
broddi fylkingar virðir kennara við
Gagnfræðaskóla Austurbæjar svo
lítils, að það er einu sinni ekki við
þá talað og óskir þeirra virtar að
vettugi. Sá, sem hefur valið vill
ráða. (Var nokkur að minnast á
Tékkóslóvakíu þar sem fólkið fær
ekki að ráða?). Fræðslustjórinn
hlær að vesalmennsku kennara (a.
m.k. ef þeir eru bornir saman við
stúdenta), því nú veit hann: „Eg er
fræðslustjórinn í Reykjavík. Hvað
um hin fögru orð forystumanna
sumra stjórnmálaflokkanna: lýð-
ræði, fólkið á að ráða, látum yngri
mennina spreyta sig. Ætli kennarar
í G.A. þekki ekki betur þá erfið-
leika, sem uppi eru þar en jafnvel
Jónas B. Jónsson og þeir hafi þess-
vegna ekki óskað eftir síendurtek-
inni gamlingja-stjórn þar, eins og
t.d. hefur átt sér stað, illu heilli í
M.R. Ætli andúð ungu mannanna
á skólakerfinu eigi ekki rætur sín-
ar að rekja til þrálátra skipana elli-
heimila-manna í skólastjórastöður
undanfarin ár eins og mörg dæmi
sanna?
Það er engin furða þótt ungt fólk
sé í uppreisnarhug, þegar það
gamla atryrðir unga fólkið fyrir
kröfugerð og frekju. Hvað gerir
hinn 63 ára gamli skólastjóri Jón
A. Gissurarson? í krafti þess að
leggja eigi Lindargötuskólann nið-
ur einhverntímann, krefst hann
skólastjórastöðu við annan skóla,
þótt honum sé vel ljóst, að enginn
kennari þar óskar eftir honum. Lík-
lega getur hann þó fengið hærri
eftirlaun af því að skólinn er stærri.
En þetta hefði víst þótt frekja af
tvítugum manni. Auk þess vegur
skólastjórinn hér að óskráðum stétt
arrétti manna: að ráða sem mest
málum sínum sjálfir. Og líklegast
er þetta alvarlegasta hlið þessa máls
því fræðslustjórinn og skólastjórinn
sýna þeim kennurum, sem hér eiga
hlut að máli sérstaka lítilsvirðingu
og að sumra dómi hefur hér verið
framið hneyksli. Eða hvaða maður
rak Jónas B. Jónsson til að mæla
með hinum 63 ára manni — Hafa
ekki fulltrúar Sjálfstæðisflokksins
lýst því yfir að þeir vilji láta hina
yngri menn taka við meiri ábyrgð-
arstörfum en áður hefur verið? Eða
eiga þetta bara að vera falleg orð?
Fræðsluráöi ber svo skylda til skv.
lögum að velja þann í starf sem
hæfastur er, en ekki að þrugla um
það þótt einhverjar breytingar geti
átt sér stað í framtíðinni. Lögin
um réttindi og skyldur opinberra
starfsmanna fjalla einmit um það
að jafnvel þótt starf sé lagt niður,
þá missir viðkomandi ríkisstarfs-
maður einskis í Iaunum við það.
Þá má einnig minna á það að
þetta mál var keyrt á einum degi
í gegn um þrjá aðila: fræðsluráð,
fræðslumálastjóra og menntamála-
ráðuneyti. —
Fræðsluráð ber aðeins ábyrgð
fyrir flokknum og fylgir það á
borði kyrrstöðu og gamlingjastefn-
unni, þótt annað sé haft á orði
(vegna kosninga). Fræðslustjórinn
í Reykjavík mótar þessa stefnu.
Af fræðslumálastjóra landsins er
einskis að vænta, þar bólar ekki á
sjálfstæðri hugsun, enda er embætt-
ið orðið hornreka hjá menntamála-
yfirvöldum landsins. Og svo kom
málið fyrir ráðherra menntamála.
Honum þótti gott að geta afgreitt
málið á 10 mínútum, því að lokk-
andi sumarleyfi var á næsta leiti
og Lagarfoss að láta úr höfn, og var
þetta embættisverk nokkuð verra en
mörg önnur, sem framin voru í
hans ráðherratíð? Ekki gafst ráð-
herra t.d. tími til að afgreiða orlofs
umsóknir kennara áður en hann
fór og sjá allir hversu bagalegt það
er fyrir kennara og skólastarf í
heild, að fá tilkynningu um orlof
(eða neitun) um miðjan ágúst —
en þannig stangast á orð og gerðir
ráðherra. Er þá að undra hvernig
komið er?
Hér ber því allt að sama brunni
og vikið er að í upphafi á óbeinan
hátt:
1. Óskir fólksins (kennara og nem-
enda) skulu smáðar.
2. Velferð stofnunarinnar er auka-
atriði þar sem ríki og bær á í
hlut.
3. Eg vinn mínum flokki og hinum
eldri þannig að kerfið raskast
ekki og ég get verið óhultur um
minn hlut. — N.N.