Mánudagsblaðið - 03.11.1969, Side 8
V
úr EINUI
ÍANNAD
Rjúpnaskyttur ekki afsakaðar — Fertugsafmæli Flosa —
Skólar og hótel — Gosdrykkjaverðið — Tatarar — Köflóttar
kýr — í vitlausu rithöfundafélagi — Sjómenn passaðir —
NÚ HAFA rjúpnaskyttur ekki lengur afsökun fyrir því, að
týnast á veiðiferðum. Skátar halda námskeið fyrir skytturnar
og ætti reyndar að skylda þær til að sækja slík námskeið.
Þessi fjallaæfintýri þeirra hafa mörg endað í dýrum og erfið-
um leitarferðum fyrir hjálparsveitir og kosta ærið fé, svo
ekki sé minnzt á óþarfar áhyggjur skyldmenna. Neyðarskot
fást a.m.k. í Sportvöruhúsi Reykjavíkur, sem eru algjör nauð-
syn, og nú ættu skyttur að vera þannig útbúnar að ekki annað
en foraðsveður eða stórslys ættu að tefja þær á fjöllum. Óaf-
sakanlegar villur og fjölmennar leitir ættu að vera á kostnað
skyttanna.
★--------------------------
ÞAU TELJAST nú frægust tíðindi úr samkvæmislífinu að Flosi
Ólafsson, leikari, varð fertugur s.l. mánudag. Var í uphafi
ætlað að halda fögnuðinn í Domus Medica, en síðar var að
því horfið að stefna gestum í samkvæmissali tannlækna við
Bolholt. Gárungar fundu þó það út af hugviti sínu, að flutn-
ingur þessi hafi litlu eða engu máli skipt, því svo höfðinglega
var veitt í veizlu Flosa, að sumir gesta áttu ærin erindi í
Domus Medica næsta dag.
★--------------------------
OG TALANDI um samkvæmislíf. Eru öll blankheitin á Islandi
ekki meiri en svo að skólanemar, í svokölluðum æðri skólum,
hafa efni á að taka sér stærstu hótel og fínustu hér í Reykja-
vík til að dansa í kvöldin fyrir mánaðarfrí? Það þætti saga til
næsta bæjar, jafnvel í velferðarríkjunum, og mörgum hér
heima finnst það hreint bruðl, að þessi nemar skuli leigja
þessi hótel undir dansa sína....Og meðal annarra orða:
er það ekki einum of langt gengið að Lido eða Tónabær skuli
selja gagnfræðaskólakrökkum á kr. 25—35 eina flösku af gos-
drykk. Þetta verða talsverð útgjöld barnmörgum fjölskyldum
og ættu skólayfirvöldin þegar að kippa í taumana.
★-------------------------- ' '
OKKUR BARST um daginn hljómplata SG, en á henni eru tvö
lög, Dimmar rósir og Sandkastalar, leikin af tiltölulega ungri
hljómsveit sem nefnir sig TATARA, en hana skipa Magnús
Magnússon, Jón Ólafsson, Þorsteinn Hauksson, Árni Blandon
og Stefán Eggertsson, en umslag plötunnar birtir skemmti-
legt æfiágrip hinna ungu listamanna. Sjálf er platan öll í ný-
tízkustíl, ágætlega leikin og á eflaust eftir að ná miklum vin-
sældum hjá unga fólkinu. Músikk-menn segja okkur að hljóm-
platan sé vel unnin og meðlimir Tatara búi yfir ágætum hæfi-
leikum.
★--------------------------
EINN AF miðaldra kaupsýslumönnum okkar, verzlar í Aust-
urstræti, fór í fyrra suður í Evrópu m.a. til Júgóslavíu.o g þreyt-
ist seint að dásama allt þar ytra bæði viðurgjörning allan,
landslag, veðráttu og annað, sem við lítt þekkjum og finnum
eða sjáum sjaldan. Nýlega lýsti hann fyrir okkur dásemdum
„útlanda“ með þessum orðum: „Fjöllin voru svo há, falleg
og hlíðarnar skógi vaxnar og jafnvel kýrnar voru eins og hér
heima, rauðar og köflóttar". Sennilega voru þær reknar af
skjöldóttum hundi og bíldóttum bónda.
★--------------------------
ÞAÐ ER alkunna innan blaðamannastéttarinnar, að Svövu
Jakobsdóttur, skáldkonu og blaðamanni, hafi verið vikið af
Morgunblaðinu. Ekki varvíst um ástæður fyrir þessari ákvörð-
un ritstjórnarinnar, því Svava er ágætis blaðakona. Á kaup-
kröfufundi blaðamanna s.l. sunnudag ræddu ýmsir blaða-
menn mál Svövu sín á milli, og gátu sér til um ástæðuna, en
þá var „Fjaðrafoksmálið" einna mest á döfinni. Árni Bergmann
einn af andlegum leiðtogum Þjóðviljans, heyrði á tilgátur
manna, en sagði síðan stundarhátt: „Mér var sagt, að hún
hefði gengið í vitlaust rithöfundafélag."
★--------------------------
ÞAÐ VÆRI sannarlega tilhlökkunarefni fyrir íslenzka sjómenn,
sem fylgja kommum að málum, að sömu reglur myndu gilda
um þá og vini þeirra í Sovétríkjunum, sem sjóinn stunda. Þeim
þætti eflaust ágætt, að einn „trúnaðarmaður" ríkisins fylgdi
hverjum fimm manna hópi í landi og hefði það hlutverk að
líta eftir og passa þá, varna þeim alls gamans, jafnvel konu-
gamans og reka þá síðan um borð eins og sauðfé til slátrun-
ar, en þannig var meðferðin á rúsnesku sjóliðunum sem hing-
að rákust fyrir skemmstu. Þetta er „hið æskilega ástand" og
furða að sjómenn skuli Ijá þessum mönnum liðsinni sitt.
Fréttaglefsur úr kapp-
leikjum —
Munur íslenzkra og er
lendra kvikmyndara —
Til athugunar fyrir
sjónvarpsstjórn —
Hve lengi? —
Hrólfur og Flosi —
Einmuna léleg sýning —
Hversvegna? —
SION
VARP
Það hefur sýnt sig, að 'hvorki
dagblaðagagnrýni né önnur al-
menn gagnrýni bítur á yfirráða-
menn sjónvarpsins- Svo vissir eru
þeir í sinni sök, að allar tilraunir
til að benda á galla eða hreina
hroðavinnu á verkefnum þeim,
sem stofnunin lætur frá sér fara,
ifara inn um annað eyrað og út
um hitt, en áfram er svo ausið
ósómanum, enda við enga að
keppa-
Það væri gaman, ef forráðamenn
sjónvarpsins, þessir ágætu og
vitru menn, kæmu saman í kompu
sinni og létu „renna í gegn“ frétta
myndum af þrem kappleikjum,
sem nýlega voru háðir og sýndir
í sjónvarpinu um s-1- helgi- Tekið
skal fram, að sýndar voru aðeins
fréttagilefisur úr þessum leikjum,
en handbrögðin sviku ekki svo
samanburður fókkst, glæsilegur
samanburður.
1 sama íþróttaþætti Sig- Sig-
urðssonar, sýndi sjónvarpið úr
kappleik i Hambwg, milli þýzkra
og skozkra, kappleik rnilli argen-
tímskra og ítalskra í Buenos Ayr-
es(?) og íslenzkra á Melavelli milli
Mánudagur 3. nóvember 1969
Akureyringa og Selfyssinga- Burt
séð frá úrslitum þesisara leikja og
hæfni viðkomandi keppnisaðila
væri gaman fyrir stjórn og eftirlit
sjónvarpsins að skoða samianburð
á vinnu við tötou þessara mynda-
Báðar þær erlendu, í Hamborg og
Argentínu, sýndu hvernig vinna
má þessar fréttaglefsur og' lýsa at-
riðum, úrslitum og heildarleik í
fám orðum, stuttum glefsum og
fullnægjamdi stkýringum á mest
spennandi og athyglisverðustu at-
riðum lei'kjanna. Var viinna hinna
erlendu myndatöfeumanna til fyrir
myndar og frásagnir þula ekki
síður.
Islenzka úrhrakið var eitt hið
versta sem sézt hefur. Kvikmynd-
arinn sýndi eiginlega tóma vit-
leysu, einskonar tilraunamyndir,
sem þjónuðu engum tilgangi,
sýndu enga heildarmynd, né þol-
anlega kafla úr íslenzku viðureign
inni, leit ekki við úrvalssprettum,
ef þeir þá voru nokkrir og sýndu
ekkert mark af fjórum eða fimm,
sem í leiknum urðu- Flest útlendu
mörkin í hinu leikjunum voru
sýnd, jafnvel í slow-motion, skýr-
ingar gagnorðar og frágagur allur
hinn æskilegasti. Þarna fékkst frá-
bær samanburður, sem sýndi alla
yfirburði í tækni, skilningi og
skýringahæfni bæði myndatöku-
manna og þuila. Islenzka liðið frá
sjónvarpinu sýndi ekkcrt af þessu-
Þulurinn ósköp daufur, eins og
hann skildi ekki knattspyrnu frem
ur en venjulegir áliorfcndur þ-e-
tckniskar hliðar hennar, uppbygg-
ingu liðanna o- s- frv. Yfir glefs-
um okkar manna hvíldi einhver
deyfðarblær, sem vakti engan á-
huga. Taka verður fram, að Ieik-
urinn var ekki aðeins Iélegur held
ur aðstæður hinar verstu- En sú
staðreynd breytist ekki, að það
I mál kom hvorki þul né tækni
kvikmyndara nokkurn skapaðan
hlut við. Þeir einfaldlega kunna
ekki, héldu að venju, að þeirra
værj þekking og vit, en hvorugt
var fyrir hendi. Ef gagnrýni yfir-
stjórnar sjónvarpsins hefði ekki
nú átt að grípa í taumana er erfitt
að sjá hversvegna þessir starfs-
menn éru að burðast með yfir-
stjórn og tiil hvers stjórn almcnnt
er látin sofa við sjónvarpið- Þetta
er sýnilega óþarft starfslið cða
hefur a-m.k- ekkert starf við stofn-
unina nema hirða laun sín.
Skoðið þetta bara piltar, þið
hljótið að sjá mismuninn.
★
Spurningin er einfaldlega sú:
hversvegna sýndi sjónvarpið Hrólf
eftir Sigurð Péturssón? Ýmsir
telja það merkilegt fyrir það, að
það er fyrsta leikritið ,sem opin-
berlega var sýnt á Islandi- Vissu-
lega er það sögulegur viðburður,
en varla sá, að hann verðskuldi
heila sýningu í sjónvarpitnu 1969-
Hrólfur er all-ómerkilegt verk,
jafnvel álitið svo af höfundi, enda
er um að ræða flýtishrip, samið af
skyndingu, vegna hvatningar sam
tíðarmanns Sigurður, biskupsins
sjálfs. Þurfti að friðþæga skóla-
piltum, og voru kröfur þeirra
harla litlar, eins og við var að
búast- Efnið er létt og lítils virði,
en þó gæti þráðurinn verið tilefni
smá-skemmtisýningar, ef sæmi-
lega væri úr unnið. Því miður er
svo ekki. Hrólfur er lyginn ver-
maður, heimsækir bónda ,fátækl-
ing, fær nýtt slátur að éta, sækir
síðan heim, heimskan og fljótráð-
an lögréttumann, Auðunn, og
lýgur hann fullan að áeggjan ill-
kvittinnar griðkonu- Auðunn
kærir fátæklinginn fyrir sauða-
Framh. á 4- síðu-
STÓRGLÆPIR BANDAMANNA: XXXII.
Viðreisn viilimennskunnar
Friðelskandi samvizka — Nýsiðabót — Sigurtilkynningin
stórfenglega — Gengis Khan hefði roðnað — Fátt er svo
með öllu illt ... —
Breytingatímar
„Rudenko (aðalákærandi
Sowjetmenna við Churchill—
Roosevelt-dómstólinn í Niirn-
berg 1945-1946. (Innskot mitt-
JÞÁ) talaði í nafni hinna
mörgu milljóna saklausra fórn-
ardýra, sem höfðu orðið hinum
fasistísku ógnum að bráð. Hann
sagði, að hinir ákærðu myndu
verða iátnir standa fullkominn
og nákvæman reikningsskap
gerða sinna, með hugsun um
framtíðina og öryggi þjóðanna
að leiðarljósi. Það eru skulda-
skil við allt mannkynið, skulda
skil, sem eru í samræmi við
vilja og samvizku hinna frið-
clskandi þjóða- Megi réttlæt-
inu verða fullnægt til hins
ítrasta-“
— Willy Brandt alias Herbert
Frahm (1913— ), norskt laun
morðingjaí'hengi (1940.—1947),
kanzlari Sowjetríkjanna í Bonn
lýðveldinu (1969—1971):
„FORBRYTERE OG ANDRE
TYSKERE“ (H. Aschehoug &
CO., Oslo 1946), bls. 39-
Margsinnis ber við, að atburðir,
sem síðar reynast hafa verið hin-
ir þýðingarmestu í samitíð sinni,
eru ekki viðurkenndir sem slíkir,
þegar þeir gerast- Þetta á sér-
staklega við á yfirstandi tímum,
sem færa okkur margar og hraðar
breytingar, er engum fær dulizt,
að hafa muni í för með sér djúp-
stæð og víðtæk áhril' á líf manna
og lífsviðfhorf. Það gegnir því sízt
furðu, þó að ýmsar raskamr og
umbrot, sem í 'sjálfum sér búa
yfir djúpum langframaáhrifum,
en ganga hins vegar tiltölulega
fljótt og hávaðalítið yfir, hverfi
i gný þeirra, sem verða sérhverri
manneskju áþreifanlegar þegar í
stað, með einum eða öðrum hætti-
Sigrar raunvísindanna yfir víð-
áttum loftsins og geimsins, töfra-
veröld fjarskiptatækninnar, kloifn-
ing efniskjarnans og árangur
hennar, gjöreyðing heillar stór-
borgar. með einni einustu atóm-
sprengju á örfáum sekúndum, eru
nátúrulega risaskref, sem hlutu ó-
hjákvæmilega að draga athygli
heimsbyggðarinnar að sér óskipta-
Gjörbreytdngar stjórnmálalegs
eðlis, eins og t-d. stofnun, vöxtur
og viðgangur voldugs heimsveldis
undir ógnun kommúnismanns og
eymd sósíalismans, breyting Mið-
og Vestur-Evrópu í varamlegt, póli
tískt munaðarleysingjaheimili,
ennfremur hin niðurlægjandi upp-
lausn brezka heimisveldisins og
þar af leiðandi arftaka Banda-
ríkjajúða á stöðu þess í fjármála-
heiminum, allt eru þetta atburðir
og atburðarásir, sem ekki hafa
getað átt sér stað, án þess að
eftir væri tekið- Á þessari öld hef-
ir í rauninni svo ótal margt orðið
saga, sem réttilega má segja um
að hafi vaidið aldahvörfum, og
það m-a-s. þótt litið sé á málin
út frá hinum margvíslegustu sjó"-
armiðum, þannig að hugtakið
„aldahvörf" hefir náð venju-
bundnum áhrilfum í fjölmörgum
tungumálum.
Langþráð blóðnótt
Þegar því Bandamenn létu
verða af þeirri fyrirætlun sinni að
Heimsstyrjöld II afstaðinni, að
hreykja sér upp í dómarasæti yfir
öllum helztu eftirlifandi leiðtog-
um andstæðinga sinna, þá blésu
þeir þá staðhæfingu sína út yfir
Framhald á 7. síðu.