Mánudagsblaðið - 15.12.1969, Blaðsíða 8

úr EINU
Aðalstræti lagfært — Oslóartréð — 8% álagning. 10% af-
sláttur — Fráskilda frúin — Nytsemi sjónvarpsauglýsinga
— Mikið „lagt í“ —
JÆJA, ÞÁ BEYGÐI Geir borgarstjóri sig og al-opnaði Aðal-
stræti, eftir að hafa skammarlega lengi lokað hálfri götunni.
Spurningin er sú: hversvegna var þessi lokun látin gilda
svona lengi? Auðséð er, að hún var með öllu óþörf. Menn
grunar, að þetta sé eitthvað í sambandi við borgarstjórnar-
kosningarnar í vor, því borgaryfirvöldin auglýsa nú talsvert
ört góðgerðir sínar í garð okkar borgarbúa, og má vera, að
við látum hann halda stöðunni áfram, ef svona „góðgerðir"
verða bornar fram, öllum okkar í hag. Áfram Geir, það mun-
aði svo anzi litlu um síðustu kosningar.
★--------------------------
ÞAÐ UNNU 11 — ellefu — fílefldir menn við það að koma
upp Olsóartrénu við Austurvöll, auk lyftustjóra og verkstjóra.
Þykir þetta hið mesta afrek. Vonandi láta þó borgaryfirvöldin
ekki svona áberandi bruðl halda áfram, því þótt þetta sé hagn-
aður nokkurra verkamanna, þá er hér jafnframt enn eitt dæm-
ið um ofrausn borgarinnar í heldur neikvæðum skilningi.
★--------------------------
ÞAÐ ER okkur og fleirum alveg óskiljanlegt hvernig fyrirtæki
hér í borg, sem eru sífellt kvartandi og kveinandi um órétt-
læti í sambandi við leyfðar álögur á vörur þeirra hafa efni á
því að ganga milli starfsmannahópa hjá ýmsum fyrirtækjum
eða opinberum starfsmönnum og bjóða 10% afslátt af vörum
þeim, sem þeir mega leggja 81/2—10% á. Þetta kemur illa
heim. Sumir kaupmenn skýra þetta svo, að þessi „viðskipti"
stafi einungis af örvæntingu, aðrir skilja þau alls ekki. Eitt
er vist. Þessi ,,örvænting“ beinlínis skaðar kaupmannastéttina
í heild, smákaupmenn, sem gera þetta að venju hjá sér hrein-
lega gera kröfur kaupsýslumannastéttarinnar um réttlátari á-
lagningu að athlsegi.",n ......
★--------------------------
EIN AF FRÚNUM okkar fráskildu var á hinni árlegu ferð sinni
á Spáni s.l. haust. Frúin er talin létt á kostum, en bráðfalleg,
kát og fjörug, jafnvel orðsnjöll. Á Spáni hitti hún miðaldra
mann, sem hreifst mjög af glæsimennsku hennar og „vina-
hótum", bauð henni út o. s. frv. Dag einn á aðalgötunni í Mad-
rid féll blað af tréi um leið og þau gengu framhjá, og greip hinn
aldni, hrifni elskhugi lauf blaðið og rétti þeirri fráskildu. Hún
setti upp sitt breiðasta bros og leit á hann hunguraugum um
leið og hún sagði: „Þakka þér kærlega, það er svo agalega
sjaldan, sem herrar gefa mér alklæðnað".
★--------------------------
ÞÓTT sjónvarpsauglýsingar séu ákaflega gagnsmiklar, al-
mennt, telja þó margir bókaútgefendur þær miklu áhrifaminni
en búizt var við. Ástæðan, segja þeir, er einföld. Bókakaup
eru nú einu sinni þannig, að menn vilja lesa eitthvað um efni
bókanna, hafa tima til að hugsa sig um áður en kaup eru á-
kveðin á hverri bók. Þessvegna segja þeir, að sjónvarpsaug-
lýsingarnar séu ekki nærri eins áhrifamiklar og blaðaauglýs-
ingar þar sem væntanlegir viðskiptavinir geti ,,spekúlerað“ í
ró og næði um hvaða bók þeir ætla að klófesta nú á vertíð-
inni.
★---------------------------
TALSVERT mun vera um það, að margir hafi „lagt í“ fyrir
hátíðarnar og ætli sér að drekka heimaunnið um jólin. Þetta
er gamalt þjóðráð og hentugt þeim, sem ekki hafa of mikil
auraráð. Gamlar uppskriftir ganga nú kaupum og sölum, stóru
glerílátin, sem brúkuð voru undir ýmsan innfluttan lög eru ó-
fáanleg enda mjög hentug fyrir sterka ölið. Ef ísland byggi
ekki við úreltar hugmyndir ætti að leyfa lærðum sérfræðingum
ölgerðanna að brugga og selja; áfengt öl á jólum og páskum.
Jafnvel ríkisstjórninni myndi fyrirgefast margt, ef hún sýndi
á sér mannlegu'hliðina.
Mánudagur 15. desember 1969
Ýmsar bœkur frá Iðunni
Svavar skánar —
Leti og kröfuleysi
— Erlent efni —
— Fábreytileg
fréttaþjónusta —
Tækniskortur—
Elín og Aðalbjörg
Eins og hér var spáð batnaði
þáttur Svavars Gests nokkuð í ann-
arri tilraun hans. Svavar sjálfur var
rólegri, öruggari, en þó gætti dá-
lítið þess, að hann fékk „snert" af
útvarpinu sínu, greip til bragða
sem máttu heyrast en ekki sjást.
Gallar á þættinum í heild voru
hins vegar margir. Hljóðneminn er
vandmeðfarinn og lýtti talsvert
framkomu ungrar söngkonu er hún
héJt honum fast að munni sér og
hálf-faldist bak við hann, þótt smár
væri. Myndavélin elti bak „gests-
ins" er hann kom á sviðið, eins og
ekki mætti skipta á aðra vél og
sýna einhvern snefil af „showman-
ship" í þeim efnum. Svona atriði,
þótt smá séu, eru nokkuð stór og
sýna glöggt hve langt er enn í Iand.
Þáttur þeirra Ingu Þórðardóttur
og Bessa Bjarnasonar gaf talsvert
tilefni til fyndni og glettni, en þar
skeikaði svo alvarlega, að raunar
var furða að jafnvel Svavar, sem
stjórnandi, sæi þar ekki missmíði.
Gríntilefnið var nóg. En það var
algjörlega óunnið, kastað til þess
höndum svo, að jafnvel hæfileikar
Bessa runnu út í sandinn. Hér er
engu öðru að dreifa en óvandvirkni
og leti hlutaðeigenda. Reynt var
að grínast með ensku og þýzku
kennzluþættina, en það fór í vask-
inn. Bessi talaði ýmist hrognamál
eða hreina íslenzku og Inga hjálp-
aði síður en svo upp á sakirnar.
Höfundur efnisins, hver sem hann
er, vann lítt eða ekki úr efni, sem
gaf tilefni til mikils og leikararnir
gerðu hvorki kröfur til sín né á-
horfenda Svona vinnubrögð eru ó-
fær og ósæmandi.
★
Nú er tekinn upp sá siður að
gera þulurnar manniegar. Það er
ágætt og sjálfsagt, en um of má
„stíla" inn á barnatímann með
kynningum eins og „nú fáum við
að sjá ... " o. s. frv., sem er á-
berandi, einkum hjá Bryndísi
Schram, sem annars hefur unnið
sig í gott álit.
★
Erlendu málefnunum fer hrak-
andi. Efnið er fábreytt og oft frem-
ur þunnt, sumt algjörlega út í hött.
Þátturinn ætti að hafa úr nógu að
velja, og mætti stjórnandi hans,
upplýsa okkur um meira af lifandi
málum, en til þessa.
Gaman væri að fá upplýst hvort
Framhald á 6. síðu
Bókaforlögin Iðunn, Hlaðbúð og
Skálholt, sem rekin eru undir einni
stjórn, gefa út um tuttugu bækur
samtals á þessu ári, en meðal þeirra
hafa blaðinu borizt.
2. bindi af ritverkinu Vér ís-
lands börn eftir Jón Helgason, flyt-
ur efni af sama toga og fyrri bæk-
ur höfundarins: frásagnir af ís-
lenzkum örlögum og eftirminni-
Iegum atburðum, sem reistar eru á
traustum sögulegum grunni og ýt-
arlegri könnun margvíslegra heim-
ilda.
Einnig kemur út annað bindi af
endurminningum Snorra Sigfús-
sonar, fyrrum skólastjóra og náms-
stjóra, Ferðin frá Brekku. Segir þar
frá skólastjóraárum hans á Flateyri,
störfum á ísafirði og mönnum og
málefnum víðar um Vestfirði.
Þá er ný bók eftir Jón Óskar rit-
höfund, Vundnir snillingar. Segir
þar einkum frá þeirri nýju kynslóð
skálda, sem yar að koma fram á
sjónarsviðið á styrjáldarárunum
síðari, mönnum, sem höfðu til-
einkað sér nýtt form og ný við-
horf. Jón Óskar getur í þessari
bók fjölda manna, margra þjóð-
kunnra, og að sjálfsögðu einkum
skálda og rithöfunda, þótt fleiii
komi einnig við sögu.
Jörð í álögum, þættir úr byggð-
um Hvalfjarðar, nefnist bók eftir
Halldóru B. Björnsson. Hafði hún
nýlokið við að leggja síðustu hönd
á bókina, er andlát hennar bar að
höndum á s.l. hausti. í bókinni eru
m.a. þættir um skáldin frá Mið-
sandi, Einar Ólafsson í Litla-Botni
og afkomendur hans og um álögin
á Litlasandi-
Ut eru komnar fjórar náms-
bækur: Drög að lestrarfrceði, eftir
Birte Binger Kristiansen í þýðingu
Jónasar Pálssonar sálfræðings.
Kennslufrceði, eftir Jon Naes-
lund, í þýðingu Guðrúnar Ólafs-
dóttur Kennaraskólakennara og
Sigurðar Gunnarssonar æfinga-
kennara Kennaraskólans. Höfund-
urinn er kennari í uppeldisfræði
við Kennaraháskólann í Stokk-
hólmi.
Framangreindar tvær bækur eru
jafnframt hugsaðar sem handbæk-
ur fyrir starfandi kennara.
Þriðja bókin er Hagrcen landa-
frceði eftir Lýð Björnsson verzlun-
arskólakennara. Bætir sú bók úr
algerum skorti á námsbók um
mannkynið, lífskjör þess og at-
vinnuvegi, þ.e. liina hagrænu
Iandafræði, sem er einn þáttur svo-
nefndra félagsvísinda.
Fjórða bókin er íslenzk hljóð-
frceði eftir Baldur Ragnarsson, höf-
und ■ bókanna Mál og málnotkun
og. Skólaritgerðir.
Þá er í undirbúningi síðari hluti
hins mikla rits um nútíma líffræð,i
eftir P. B. Weisz, sem Örnólfur
Thorlacius menntaskólakennari
þýðir og býr í hendur íslenzkra
lesenda.
Þrjár þýddar skáldsögur koma
út fyrir jól: Hetjurnar frá Nava-
rone, eftir Alistair MacLean, sem
fjallar um sömu aðalsöguhetjurnar
og hin kunna saga höfundarins,
Byssurnar frá Navarone; ný skáld-
saga eftir Hammond Innes, höf-
und bókarinnar Silfurskipið svar-
ár ékki, en nafn nýju sogunnar
hefur enn ekki verið ákveðið, og
Kólumbella, eftir Phyllis A. Whit-
ney, höfund sögunnar Undarleg var
leiðin.
Æsispennandi mynd í Tónabíó
Tónabíó sýnir um þessar mundir bceði spennandi og hrottalega mynd,
Judo-meistarann, en í henni er að finna, fagrar konur, ástir, njósnir,
glcepi og tilraunir að koma af stað kjarnorkustyrjöld. í myninni eru
ein hreystilegustu slagsmál, sem sézt hafa á tjaldinu. Tilvalin fyrir fríska
menn, rómantískar konur og alla þá, sem hafa eld í ceðum — Aðalhlut-
verk: Mark Briand, Marilu Tolo.