Tíminn - 12.02.1978, Qupperneq 30

30
Sunnudagur 12. febrúar 1978
AMIN í VINÁTTUHUG:
Einræðisherra
Uganda lofar friði
og sáttum á mikilli
hersýningu
er vestanmegin Nílar i norður-
hluta landsins. Hér fæddist Am-
in fyrir 52 árum i hinum fá-
menna Kakwa ættflokki. Faðir
hans var fátækur bóndi sem
ekki hefði látið sig dreyma um
að sonur hans yrði sá einvaldur
Afriku sem menn óttuðust
meira en alla aðra.
Frá þvi að Amin tók völdin
með aðstoð hersins hefur hann
unnið að þvi skipulega að koma
mönnum af sinum eigin kyn-
stofni i stjórn hersins og
borgaralegra málefna. Hann
byggir völd sin á Kakwa ætt-
bálknum og þrem öðrum skyld-
um ættflokkum, samtals aðeins
hálfri milljón manna en ibúar
tJganda eru samtals 11 milljón-
ir.
Með þvi að hafa hátiðahöldin i
þessum landshluta gat Amin
slegið tvær flugur i einu höggi
þakkað stuðningsmönnum sin-
um og sýnt að hann hafi ekki
gleymt uppruna sinum við
kröpp kjör. Hið siðastnefnda er
alltaf vinsælt.
100.000 myrt
bað sem mestan fögnuð vakti
meðal Ugandabúa almennt var
að Amin lofaði friði og sáttum,
IdiAmin Dada forseti Uganda
tíl tífstiðar, marskálkur, for-
sætisráðherra og doktor hélt
fyrir skömmu hátiö vegna þess
að sjö ár voru liðin frá valda-
töku hans. Skrautlegar her-
sýningar fóru fram og siðan var
veizla þar sem sýndir voru
dansar ættflokka og góðgæti var
á boðstólum.
Af tilfinninga og hag-
kvæmnisástæðum fóru hátíöa-
höldin fram i þorpinu Kokobo
sem einnig er kallað Arna sem
Eftirlætissynir Amins, Moses átta ára og Mwanga fjögurra ára
voru i hermannabúningum viö hátiöina sem fram fór sjö árum eftir
valdatöku föður þeirra. Amin hefur tekiö sér fimm konur og státar
af þvi að hafa getiö 31 barn.
Amin varaforseti hans og varnarmáiaráöherra (t.v.) gæöa sér á
kjúkiingum meðan þeir viröa fyrir sér hersýninguna.
jafnvel þótt þeir eigi erfitt með
að trúa orðum hans.
Samkvæmt heimildum frá Al-
þjóðlegu lögfræðinganefndinni
og Amnesty alþjóðasamtökun-
um hefur Amin látið myrða
100.000 andstæðinga sina eink-
um menn af Lancho og
Acholi-ættflokkunum — venju-
lega á grimdarlegan hátt.
En i Kokobosór hann, að 1978
„yrði ár friðar, ástar, einingar
ogsátta”. „Uppfrá þessu hef ég
ekkert illt i hyggju. Ég vil
auðsýna öllum heimi vináttu.”
I fyrstu ræðu sinni til þjóðar
Uganda, sem Amin Hutti eftir
valdatökuhersins lýsti hann þvi
yfir að hann væri fyrst og
fremst hermaður og þessvegna
fáorður. Siðan hefur hann blaðr-
að i sifellu án þess að hægt væri
að taka orð hans alvarlega.
Það yrði betur umhorfe I
heiminum, ef alvara fylgir að
þessu sinni orðum hans.
Nokkrir sovézkir T-54 skriðdrekar voru á hersýningunni.
V erðlagningin lögmæt,
— dómur bæjarþings Reykjavíkur
Framleiösiuráö landbúnaöarins/
sendi Tfmanum svolátandi frétta(■
tilkynningu, sem raunar er úty
skrift úr dómabók bæjarþings 1
Reykjavík.um dóm þann.ergekk
18. janúar um mál Alþýöusam-
bandsins gegn framleiösluráöi.
Fréttatilkynningin er svolátandi:
18. janúar sl. var á bæjarþingi
Reykjavíkur kveðinn upp dómur í
máli Alþýðusambands tslands
gegn Framleiðsluráöi landbúnað-
arins og Sexmannanefnd.
Mál þetta reis vegna ákvörðun-
ar sexmannanefndar um hækkun
á landbúnaðarvörum sem fram-
leiðsluráð landbúnaðarins aug-
lýsti hinn 23. marz 1976.
t endurriti úr dómabók Bæjar-
þings Reykjavikur í málinu segir
m.a. um málavöxtu:
„Stefnukröfur voru:
Aðdæmt verði, að ákvörðun sex-
mannanefndar um hækkun á
verði landbúnaðarvara um kr.
170.540.00 og birt varmeð auglýs-
ingu Framleiðsluráðs landbúnað-
arins, dags 23. marz 19761 Lög-
birtingablaöi nr. 29, hinn 14. april
1976, verði dæmd andstæð 1. mgr.
9. gr. laganr. 101/1966ogóheimilt
að láta hana koma til frakvæmda
24.1976.”
Ennfremur:
„Stefnandi lýsir málavöxtum á
þá leið, að með samningi dags. 1.
marz 1976 hafi Alþýðusamband
Islands f.h. til greindra félaga og
sambanda og Vtnnuveitendafé-
lags tslands, Vinnumálasam-
bands samvinnufélaganna og
Reykjavikurborgar gert með sér
kaup og kjarasamning, þar sem
siðast gildandi samningar aðil-
anna voru framlengdir með
breytingum, sem þessi samning-
ur og sérsamningar félaganna
fela i sér. Þessi nýi samningur,
dags. 1. marz skyldi skv. 17. ‘gr.
hans gilda frá 1. marz 1976 til 1.
mai 1977.
Samkvæmt lögum nr. 101/1966
um framleiðsluráð landbúnaöar
ins, verðskráningu, verðmiðlun
og sölu á landbúnaðarvörum o.f 1.,
segir svo i 9. gr. laganna: „Heim-
ilt er að breyta afurðaverði til
framleiðenda og þar með sölu-
verði landbúnaðarvara ársfjórð-
ungslegafrá l.desember, 1. marz
og 1. júni vegna hækkunar á
kaupi, svarandi til þess, að laun
bónda og verkafólks hans I verð-
lagsgrundvelli landbúnaðarvara
séu færð til samræmis við þá
hækkun, sem kannað hafa orðið á
kaupi i almennri verkamanna-
vinnu i Reykjavik á undangengnu
þriggja mánaða tímabfli.v’
A fundi sinum 8. marz, 16. marz,
19. marz og 20. marz 1976, hafði
framleiðsluráð landbúnaðarins
og sexmannanefnd' ákveöið, að
breyta söluverði Iandbúnaðar-
vara til neytenda þrátt fyrir
ákvæði 9. greinar, að breyting sé
aðeins heimil „...til samræmis
við þá hækkun, sem kunni aö
hafa crðið á kaupi I almennri
verkamannavinnu I Reykjavik á
undangengnu þriggja mánaða
timabili, 1. des.-l. marz, hafi eng-
in hækkun orðið. Stefnandi telji
þessa verðhækkun til neytenda og
alla meðferð þessa máls and-
stæða 6. gr„ 7. gr„ 8. gr. og 9. gr.
laga nr. 101/1966. Um afstööu
stefndu segir svo m.a. I dómabók
bæjarþings:
„Af hálfu stefndu er aödraganda
að verðlagningu landbúnaðaraf-
urða i marz 1976 lýst svo, að um
verðlagningu landbúnaöarafurða
sé mælt I lögum nr. 101,8. desem-
ber 1966, um framleiðsluráð land-
búnaðarins, verðskráningu, verö-
miðlun og sölu á landbúnaðaraf-
urðum o.fl. Þar sé nefnd sex-
manna falið að ákveða af-
urðaverðiö til framleiðenda og
verð landbúnaðarafurða i heild-
sölu og smásöliuRáð sé fyrir þvi
gert, að verðlagsgrundvöllur gildi
fyrir tvö ár i senn frá byrjun
verðlagstimabils 1. september og
skuli hann tilbúinn fyrir þann
tima ár hvert, nema annað sé
ákveðið I sexmannanefndinni.
Verðlag landbúnaðarafurða geti
breytzt á þriggja mánaða íresti
og megi þá færa laun bónda og
verkafólks hans i verðlagsgrund-
velli landbúnaðarvara tíl sam-
ræmis við þá hækkun, sem kunni
að hafa orðið á kaupi i almennri
verkamannavinnu i Reykjavilc á
undangengnu þriggja mánaða
timabili.
Mörg undanfarin ár hafi verð-
stöðvun i einhverjum mæli gilt á
tslandi. Um það hafi verið sett
margvisleg löggjöf, t.d. bráöa-
birgðalög nr. 28, 21. mai 1974 um
timabundnar ráðstafanir til við-
náms verðbólgu, sbr. lög nr. 75,
22. ágúst 1975.NÚ gildi I þessuefni
lög nr. 13. 23. mai 1975 um launa-
jöfnunarbætur, bætur almanna-
trygginga, verðlagsmál oil., sem
séu i meginatriöum staöfesting
bráöabirgðalaga sama efnis nr.
88 24. september 1974 til 31. mai
1975 og þar til öðruvisi verður
ákveðið má ekki hækka verð vöru
eða þjónustu.... frá þvi, sem
var 23. september 1974, nema að
fengnu samþykki réttra yfirvalda
og skulu þau ekki leyfa neina
hækkun nemaþau teljihana óhjá-
kvæmilega. Leyfi til hækkunar
tekur þó ekki gildi fýrr en það
hefur hlotið staðfestingu rikis-
stjórnarinnar”. Samkvæmt þessu
séu engar verðhækkanir raun-
verulega gildar nema til komi
samþykki rikisstjórpar á hverj-
um tima. Ætla verði, að þessi
lagasetning ýti til hliðar annarri
löggjöf, eldri, þar til öðru visi
verði ákveðið.”
t áliti dómsins segir m.a.:
„tll.kafla laga nr. 101 frá 1966 er
mælt fyrir um verðlagningu land-
búnaðarafurða. Þar er m.a. til-
greint hvað taka skuli I verðlags-
grundvöll landbúnaöarvara,
hverjir skuli ákvarða afurðaverð
hvernig verðlagningu skuli hagað
gildistima verðlagsgrundvallar
og hvenær heimilt er að breyta
afurðaverði til bænda.
Eins og mál þetta liggur fyrir er
ekki ágreiningur um fjárhæð
hinnar umdeildu hækkunar, held-
ur einungis hvort heimilt hafii
verið að láta hækkunina koma ti'l
framkvæmda 24. marz 1976 eða
ekki.
Að lokum segir i áliti dómsins:
„Akvörðun sexmannanefndar um
hækkun á verði landbúnaðarvara,
birt með auglýsingu Framleiðslu-
ráðs landbúnaðarins, dags. 23.
marz 1976,1 Lögbirtingarblaði 14.
april 1976, var samþykkt mótat-
kvæðalaust i sexmannanefnd.
Hækkunin var gerð með sam-
þykki rikisstjórnarinnar og er
hún þvi i samræmi við ákvæði 10.
gr. laga nr,13frá 1975. Verðurþvi
að telja löglega að hækkuninni
staðið og að heimilt hafi verið að
láta hana koma til framkvæmda
24. marz 1976. Styðst sú skoðun
einnig við 1. mgr. 4. gr. laga nr.
101 frá 1966. Niðurstaða málsins
veröi þvi sú, að kröfur stefnanda
verða ekki teknar til greina.”
Dómsorð:
„Stefndu, Framleiðsluráíi
landbúnaðarins og sexmanna-
nefnd skulu vera sýkn af kröfu
stefnanda, Alþýðusambands ts-
lands I máli þessu. Málskostn-
aður fellur niður”.
Dómari i málinu var Auður
Þorbergsdóttir borgardómari.
Lögfræðingur Alþýðusambands
tslands var Egill Sigurgeirsson
hrl. en lögfræðingur Framleiðslu-
ráðs og sexmannanefndar var
Beriedikt Blöndal hrl.
Hestamenn —
Tamningamenn
Til leigu á Suðurnesjum ibúðarhús og að-
staða fyrir hesta, góð tamningaaðstaða
fyrir hendi.
Viðkomandi þyrfti aö taka að sér fóðrun á ca. 20 hestum.
Tiivalið fyrir fjölskyldu sem vildi búa utan þéttbýiis en
getur jafnframt stundað vinnu og notið þjónustu þéttbýiis-
ins.
Einnig kæmi til greina fjöiskyida er vön væri umgengni
við hesta Qg aðeins tæki aðsér hiröingu þeirra.
Tilboð með simanúmeri, sendist afgreiðslu blaðsins
merkt: Hestahirðing 1272.
» Æt m

Kaffiboð
fyrir
Iðjufélaga
65 ára
og eldri
verður haldið á Hótel Loftleiðum — Vík-
ingasal, sunnudaginn 26. febrúar n.k. kl.
15.
Miðar verða afhentir á skrifstofunni.
Stjórn Iðju.