Tíminn - 08.04.1978, Blaðsíða 10

10
Laugardagur 8. april 1978
Jóhannes Jóhannesson
Sýning
Jóhannesar
Loftið
lokar
Eins og frá hefur verið skýrt
hér i bla&inu þá sýnir Jóhannes
Jóhannesson, listniálari myndir
á „Loftinu” að Skólavörðustig 4,
en þar setti Helgi Einarsson,
húsgagnasmiðameistari á stofn
galleri fyrir þrcm árum, eða svo.
en nú á að loka þvi.
Helgi sclur listmuni i verzlun
sinni, kristalla, postulin og jafn-
vel litlar höggmyndir, en verzl-
unarcigandinn er að sögn áfjáð-
ur unnandi lista og fegurðar.
Hann er handgenginn lista-
mönnum að minnsta kosti.
Upphaflega mun það hafa
verið ætlunin aö koma þarna á
fót listaverkabúö „commercial
gallery” með svipuðu sniði og
tiðkast erlendis, en þar fer sala
t.d. málverka yfirleitt ekki fram
i heimahiísum listamanna,
heldur i sölubúðum og svo
auðvitað á sýningum. Hér á
landi koma kaupendur yfirleitt
heim til listamanna — ef þeir á
annað borð fást.
Nokkrar tilraunir hafa verið
gerðar til þess að koma upp
slikum búðum hér á landi, en
það hefur gengið heldur illa, og
ber þar sjálfsagt margt til.
Galleri af þessari gerö er-
lendis leggja lika upp laupana
öðru hverju, þvi það er ekki
öllum hent að stunda slik
viðskipti. Málarinn selur verk
sin i' heildsölu, en listaverka-
búðin selur i smásölu, og það
má fara með langar og hrika-
legar sögur af viðskiptum
myndlistarmanna við sumar
þessara stofnana, þótt aðrar
hafi gefið góöa raun.
Ef undanskilin eru tiltölulega
fá galleri og þá venjulega fjár-
sterk, eru þetta heldur hvim-
leiðar búöir, fullar af rósa-
vöndum, alpavötnum og
dádýrum, þótt auðvitað sjáist
þarna eins og ein frambærileg
mynd. Abstraktmyndir eru yfir-
leitt til og þá harla dekorativar,
eða skrautlegar.
Viðskiptahættirnir eru yfir-
leitt þeir, að búðin tekur verkin i
umboðssölu af listamanninum,
og svo þegar eitthvað selst fær
hann andvirði sitt — ef hann þá
fær það. Margir segja slæmar
sögur af þvi.
Hitt er lika til, að galleriið sé
umboðsmaður listamannsins,
þá er málarinn t.d. hreinlega á
föstu kaupi og honum ber að
skila ákveðnum afköstum.
Myndirnar eru eign búðarinn-
ar.
Samningar af þessu tagi eru
yfirleitt heldur óhagstæðir lista-
mönnum, vægast sagt, enda
yfirleitt gerðir vegna fátæktar
listamanna og umkomuleysis
þeirra. A hinn bóginn geta þeir,
og eru oft leiðin til Evrópu-
frægðar, eða jafnvel heims-
frægðar.
Um innri gerð „Loftsins” veit
ég ekki, en þar hafa þó yfirleitt
verið áhugaveröar sýningar, og
frægustu listamenn þjóðarinnar
hafa margir hverjir sýnt þarna
myndir, annaðhvort á einkasýn-
ingum, eða meö öðrum.
Helgi Einarsson mun ekki
hafa reynt aö eignast fólk með
samningum .heldur virðist hér á
vissan hátthafa átt að likja eftir
hverjum öðrum sýningarsal i
borginni.
Myndaval var ekki ávallt
fyrir hendi á loftinu, heldur
stóðu þar yfir einka- eöa sam-
sýningar sem ekki er óþekkt
fyrirbæri. Evrópu-gelleriin
halda líka stöðugt sýningar i
ákveðnum hluta húsnæðisins.
Það er aðeins einn þáttur starf-
seminnar.sem oft er lika ábata-
samur fyrir kaupmanninn.
t París t.d. eru mörg gallert
sem bjóða slika sýningaþjón-
ustu fyrir ákveðiö verð. Það
kostar nokkur hundruð þúsund
krónur að halda sýningu, meira
ef kampavinsveizla er við opn-
unina, en það þykir sjálfsagt, og
enn meira ef listamaðurinn á að
fá „umsögn” i blaði, grein á
stærð við biómiða i frönsku
blaði, þar sem hinn merki lista-
maður er lofsunginn af einhvers
konar eftirmælaskáldum, sem
draga slikar greinar upp
úr skúffu þegar beðið er um.
Nú gæti einhverjum virzt sem
svo, að hér hafi verið dregin
fremur óaðlaðandi mynd af
gallerium, en það er aöeins hluti
sögunnar. önnur galleri eru hin
þörfustu fyrirtæki.
Það er þvi talsverð eftirsjá
að þvi, að Helgi Einarsson skuli
nú loka Loftinu, en vafalaust
hefur hann sinar ástæður. Salur
hans, eba Loft, naut virðingar
þau þrjúár sem það starfaði —
og listamenn kvörtuðu ekki.
Jóhannes Jóhannesson,
lokasýning á Loftinu
Það kom i hlut Jóhannesar
Jóhannessonar að riða á vaðið,
þegar starfsemin var hafin á
loftinu á sinum tíma. Og nú
hefur hann fengið það einstæða
tækifæri að veröa siðastur lika,
þvi eins og áðursagði, þá verður
Loftinu nú lokað.
Jóhannes sýnir þarna um 20
vatnslitamyndir, flestar nýjar.
Staðurinn býöurekki upp á sýn-
ingar á stærri myndverkum.
Þetta hefur auðvitað ókosti, en
það hefur lika sina kosti, ef
betur er að gáð. Reyndir lista-
menn gera yfirleitt ekki miklar
tilraunir i stærri verkum, en
sinna þeim frekar i smámynd-
um, og fyrir bragðið má i smá-
myndum greina bæði fyrirboða
og nýjungar, sem eru þá i
uppsiglingu.
Þetta þykjumst við einmitt
greina i sýningu Jóhannesar
Jóhannessonar, að minnsta
kosti eru þessar myndir öðru-
visi á margan hátt en sú mynd-
gerð, sem hann ernú þekktastur
fyrir. Jóhannes er mjög per-
sónulegur málari, — myndirnar
hans þekkjast yfirleitt úr öðrum
myndum, jafnvel þær gömlu.
Að þessu sinni fæst Jóhannes
við hringform, sum svo svæsin
að jafnvel sjóhraustir horfa ekki
mjög lengi. Aðrar myndir eru
undra bliðar, næstum þvi
angurværar.
Þær erusumarfigurativar, en
það er lika nýtt, þvi Jóhannes
hefur haldið sig lengi i strang-
trúarsöfnuði abstraktlista-
manna, og ef frá er skilin mynd,
sem hann málaöi um árið fyrir
háskólann, man ég ekki eftir að
hafa séð nýlegar figúrativar
myndir eftir Jóhannes
Jóhannesson, þótt vera kunni að
hann hafi gert þær án þess að
sýna þær.
I figurativu myndunum ber
mest á konu einni, sem gæti
verið ættingi Paul Cézanne, sál-
uga. Þetta eru þó ekki neinar
stælingar — öðru nær. — og þar
sem þær hima eða teygja úr sér
undir daufum geometriskum
grunni, segja þær ný tiðindi.
Það má þvi segja, að loka-
punkturinn á ágætri starfsemi
Loftsins sé settur með bæði boð-
legri og skemmtilegri sýningu.
Jónas Guðmundsson
Frædsludagar
kennara á
Suðurlandi
Inga-uora
(Jóhannes úr Kötlum) Siguróur Agústsson
Upphaf eins lagsins i sönglagaheftinu, Sönglögum 1.
Útgáfa sönglaga Sig-
urðar í Birtingaholti
Fræðsludagur fyrir skólastjóra
og kennara við grunnskóla á
Suðurlandi var haldinn á Selfossi
föstudaginn 31. marz. Fundinn
sóttu um 160 skólamenn af svæð-
inu og nutu tilsagnar og fræðslu
námstjóra á vegum menntamála-
ráðuneytisins auk margvislegra
gagnlegra skoðanaskipta inn-
byrðis.
Til þessa fræðsludags var
stofnað að frumkvæði félagssam-
taka kennara á Suðurlandi og
Fræðsluráðs Suðurlands, en
framkvæmdina annaðist fræðslu-
stjóri Suðurlandsumdæmis að
mestu. Skólarannsókandeild
menntamálaráðuneytisins var
einnig með i ráðum, og á hennar
vegum mættu námstjórar i mörg-
um helztu kennslugreinum, svo
sem i'slenzku, dönsku, ensku,
stærðfræði, eðlis- og efnafræði,
kristinfræði, samfélagsfræði,
mynd- og handmennt og umferð-
arfræðslu. Einnig mættu og voru
til viðtals fulltrúar menntamála-
ráðuneytis i sérkennslu og félags-
og æskulýsmálum. Þá voru og
þarna til skrafs og ráðagerða full-
trúar félagssamtaka kennara,
bæði á barna- og framhaldsskóla-
stigum.
Fræöslustarfinu var svo háttað,
að kennarar skiptu sér niður i
hópa eftir kennslugreinum og
áhugasviðum og voru siðan i tim-
um hjá viðkomandi námstjórum.
Svo sem algengt er, einkúm i
minni skólum, kenna menn
margar eða flestar námsgreinar.
Var reynt að koma til móts við þá,
sem þannig er ástatt um, með þvi
aðgefa þeim tækifæri til að hlýða
á sem flesta námstjóranna, þótt
um skemmri tima væri þá að
ræða en ella.
Kennslan fór einkum þannig
fram að námstjórar útskýrðu til-
tekið kennsluefni, sýndu myndir
og kennslutæki, svöruðu fyrir-
spurnum ogtóku þátt i umræðum.
Að loknu fræðslustarfi sfðdegis
héldu kennarar aðalfundi i félög-
um sinum, Kennarafélagi Suður-
lands og Félagi framhaldsskóla-
kennara á Suðurlandi.
Skólastjórar Barna- og Gagn-
fræðaskóla Selfoss lánuðu hús
undir starfsemi fræðsludagsins
og var vel fyrir öliu séð um að-
búnað og fyrirgreiðslu.
Eftir þá reynslu, sem af þess-
um fræðsludegi fékkst, má full-
vist telja að framhald verði á
hliöstæðri starfsemi i framtið-
inni.
Hafin er heftaútgáfa sönglaga
eftir Sigurð Agústsson i Birtinga-
holti, og eru i fyrsta heftinu, sem
út kom á tlögunum, átján ein-
söngslög og tvö tvisöngsíög eftir
hann. Lögin eru ýmist við kvæöi
eftir Sigurð sjálfan eða ýrnis
þekkt skáld.
Eins og áður segir er i ráði, að
þessari sönglagaútgáfu verði
haldið áfram, og á næsta hefti að
koma út að hausti. 1 þvi verða
sönglög fyrir samkóra og karla-
kóra.
Sigurður i Birtingaholti hefur,
sem kunnugt er, ekki aðeins verið
bóndi langa ævi, tónskáld og höf-
undur gamansamra kvæða, sem
Tónskáldið frá Birtingaholti.
sum eru fyrir löngu landskunn,
heldur hefur hann unnið mjög að
tónlistarmálum og söngstjórn i
Árnessýslu, og hefur það verið
aðalstarf hans nú um skeið.
Sönglagahefti hans er til sölu i
Islenzku tónverkamiðstöðinni að
Laufásvegi 40 i Reykjavik, i
bókaverzlunum i flestum kaup-
stöðum landsins, hjá Kaupfélagi
Árnesinga á Selfossi og útibúum
þessog verzluninni Grund á Flúð-
um i Hrunamannahreppi.