Tíminn - 23.04.1978, Page 28

28
Sunnudagur 23. april 1978
Anthon Mohr:
Árni og Berit
FERÐALOK
barnatíminn
Ævintýraför um Kyrrahafið og Suður-Ameríku
eyðilögðu Spánverjar
allt sem þeir náðu i af
fornmenjum Inkanna.
Allt, sem minnti á
menningu þeirra og trú-
arbrögð. Sérstaklega
byggingar og minnis-
merki. Eftir eru aðeins
grunnar stórbyggingar,
sem eyðilagðar hafa
verið, en grunnamir eru
stórkostlegir og sýna
undraverða þekkingu á
byggingamálum.
Grunnarnir eru hlaðnir
úr gifurlega stórum
björgum, og eru þau svo
vel felldsaman, að varla
er hægt að stinga þunnu
hnifsblaði milli stein-
anna. Viða hafa Spán-
verjar reist stórhýsi á
þessum stórbrotnu rúst-
um, bæði kirkjur og
ibúðarhús, en öll sýnast
þau veikbyggð og svip-
laus, borin saman við
undirstöðumar.
Hér um bil i miðri
borginni em rústir af
hinu heillaga musteri
Inkanna. ,,Sólar-must-
erinu”. Prófessorinn út-
skýrði fyrir þeim það
sem eftir stóð af bygg-
ingunni og benti þeim á
helgustu staði bygging-
arinnar. „Þama er alt-
arið. Hér sátu prestarn-
ir. Á bak við þá sátu
dætur sólguðsins. Hér
var hásæti Inkans — úr
skiru gulli. Þetta
musteri hefur vist verið
fremur lág bygging,
með geysilega þykkum
veggjum úr stórgrýti og
gluggalaus. Birta hefur
aðeins verið um
,, trapes’ ’-my ndaðar
dyrnar. Liklega hafa
þeir lýst upp með blys-
um, er messur fóru
þarna fram.”
Prófessorinn hélt
lengi áfram að útskýra,
hvernig menn álitu að
byggingin hefði verið
eftir þeim likum, sem
ráða mætti af rústunum.
Veggimir, sagði hann að
hefðu verið skreyttir
með gullplötum og dýr-
indis teppum. Stór
vatnsker úr skiru gulli
hefðu staðið i röðum
meðfram veggjunum,
með mannamyndum i
fullri stærð og smekk-
lega gerðum fugla-
myndum.
Umhverfis altarið
voru fögur fórnarker úr
gulli og blómaker full af
ilmrikum blómum.
,,Flor del Inca”, Inka-
blómið en þetta fagra
blóm finnst nú aðeins i
nok krum ey jum
Titicaca-vatnsins í
veggskotum hér og þar
voru „múmiur”
(smurlingar) afdauðum
Inka-höfðingjum, sem
voru „þöglir” þátttak-
endur i messunni.
Þessar samkundur
Inkanna hljóta að hafa
verið undraverðar á
margan hátt. Sérkenni-
legar heiðnar þulur hafa
verið þuldar i flöktandi
ljósi blysanna i gull-
skreyttri musterishvelf-
ingu, þar sem ilmur
blóma blandaðist blóð-
þef af mannfórnum, en
söfnuðurinn var skjálf-
andi af hrifningu, ást og
ótta, mænandi i átt til
sólarsonarins, höfðingj-
ans sem var þeirra al-
máttugur guð”.
Frásögn prófessorsins
var svo glögg og lifandi,
að Árni sá i huga sér
þetta volduga, skreytta
musteri, eins og það
stæði þar óbrotið með
öllu innra skrauti.
„Gaman væri að vita
svona margt og geta
sagt svona vel frá”,
hugsaði Árni og stundi
við. Hvenær skyldi hann
fá tima og tækifæri til að
hefja skólagöngu að
nýju?”
Nei, lifið hafði að
mörgu leyti leikið þau
systkinin grátt. En ein-
hvern tima breyttist
þetta. Þessi ferð yrði
vonandi siðasti krókur-
inn, sem þau tækju á sig,
áður en þau tækju beina
stefnu tU Hawaii.
2.
Læknirinn hafði haft
rétt fyrir sér. Eftir
nokkra daga var Linda
orðin sæmilega hress, en
hún haf ði þó ekki náð sér
að fullu, var fölleit og
þreytuleg. Læknirinn
taldi þó, að fjallgöngu-
mönnunum væri óhætt
að hefja för sina. Hann
kvaðst skyldu lita til
telpunnar og fylgjast
með heilsufari hennar.
r
/ x
í ( \
Ik 1 />
1 rSi z ri i J s*
ACoiiis lcyfnr nf grunuum liúsanna stnnda cftir, cn rústirnnr cru
þó mjög mcrkilcgar.
Fjallgöngumennimir
lögðu upp frá Cuzco hinn
3. júni að morgni. Dag-
inn áður höfðu 120 burð-
armenn komið til Cuzco
tilbúnir til ferðar. Hver
biðdagur var þvi dýr.
Burðarmenn bjuggu i
skúrum eða „bröggum”
utan við borgina. Berit
heimsótti þessa burðar-
menn um kvöldið ásamt
Clay verkfræðingi.
Aldrei hafði Berit séð
slikan hóp. Þetta leit út
fyrir að vera hálfgerður
flökkulýður. Klæðlitlir
voru þeir, óhreinir með
hárlubba kolsvartan og
lymskulegt yfirbragð.
„Hvernig geta þessir
menn farið i lagga og
erfiða fjallgöngu með 60
punda byrði með þennan
skófatnað”, spurði
Berit. „Mér sýnist
skórnir vera úr hampi
og bastþráðum”.
En Clay svaraði bros-
andi:
„Vertu ekki svona
æst. Þessir hampskór
eru ágætir i fjallgöngur,
einkum i klettum og
gróðurlausum klöppum.
Þeir eru stamir en
aldrei hálir. Margir
þaulreyndir fjallgöngu-
menn eru farnir að nota
slika skó i ölpunum og
viðar. Ekki skaltu
heldur dæma þessa
burðarmenn eftir útlit-
inu. Þeir eru þolnari og
sterkari en þeir lita út
fyrir. Þetta eru beztu
náungar, en þeim finnst
kannski eins og Samó-
kedum og Eskimóum,
að þvottavatnið sé
óþarflega kalt, og þess
vegna borgi sig ekki að
vera að þvo sér. En ef
þér sýnist þeir sljóir og
þreytulegir, þá er
ástæðan sú, að þegar
þeir eru á erfiðri göngu
eða bera þungar byrðar,
þá tyggja þeir stöðugt
blöð af kakao-jurtinni,
en i blöðunum er mikið
af „kókain” sem slapp-
ar og gerir menn
þreytulega, ef þetta er
tuggið lengi, en i svipinn
virðist það örva og auka
krafta og þrek. Hið
mesta erfiði er sem
leikur einn undir
áhrifum „kókains”.”
Þegar litið er á hina
gömlu „tröppu-vegi”
Inkanna, þá gæti maður
haldið, að þeir væru
búnir til fyrir fólk með
kakó-jurtablað i munn-
inum, þvi að þeir einir
hefðu þrek til að klifa
þessar tröppur.”
3.
Um morguninn 3. júni
héldu fjallgöngumenn-
imir af stað með járn-
braut frá Cuzca suður til
Puno, sem er litill bær
við Titicaca-vatnið.
Þarna ætluðu þeir að
fara yfir vatnið á vél-
báti, sem þeir tóku á
leigu.
Þeir lentu við hina
heilögu Sólarey, sem
liggur i miðju vatninu. A
Sólareyju em margar
byggingár og rústir frá
timum Inkanna. Wilson
sagði frá og útskýrði
ýmislegt frá þessum
timum og allir hlýddu
undrandi á ótæmandi
fróðleik þessa, manns.
Árni sat næstum við
varðeldinn, sem þeir
kyntu á eynni, og þqgar
hlé varð á frásögninni
þá dottaði hann við ylinn
af eldunum, en allt i einu
var hann glaðvakandi,
er Wilson prófessor hélt
þannig áfram frásögn
sinni:
„En annars eru allar
þessar fornmenjar, bæði
hér á Sólareyju og i
Cuzco, smámunir hjá
þeim nýju rústum, sem
Hiram Bingham hefur
nýlega fundið i Machu
Picchu”.
„Machu Picchu,
hvaða undraheimur er
það?” spurði Grainger.
„Ég hef aldrei heyrt
þetta nafn fyrr og ekki
heldur Hiram Bing-
ham”.
„Það er ekkert undar-
legt, þótt þú hafir ekki
heyrt þessi nöfn fyrr, en
meðal visindamanna
hafa þau vakið mikla
eftirtekt siðustu árin”.
„En hvaða nöfn eru
þetta þá?” spurði
Grainger. „Er Machu
Picchu þorp, borg eða
musteri — og hvar er
þessi undrastaður?”
„Satt að segja hef ég
aldrei þangað komið”,
svaraði prófessorinn.
„Ég get aðeins sagt þér
það, sem ég veit um
þetta úr bókum og rit-
gerðum. Hjá Indiánum
hafa ætið verið til munn-
mælasagnir um geymda