Tíminn - 15.11.1978, Blaðsíða 5

Mlðvlkudagur 15. nóvember 1978
5
œMii'íií?
„Efri leiöin”
á milli Rangárvalla og
Fljótshlíöar aftur orðin fær
VS — Liklega er þaö ekki mjög algengt, aö feröalangar sem fara þjóö-
leiöina frá Reykjavfk austur um Suöurland, geri sér þaö ómak aö vfkja
af aöalveginum á milli Eystri- og Ytri Rangár og aka um Gunnarsholt
og Keldur. Hvorki er þetta þó mikill krókur né löng töf, en veitir mikiö f
aöra hönd, þvf aö hver sá maöur, sem ekur þennan spöl á sumardegi,
fær þar tækifæri til þess aö viröa fyrir sér eitt þeirra kraftaverka, sem
gerö hafa veriö I þessu landi á sföustu áratugum. i grennd viö Gunnars-
holt, þár sem fyrir þrjátiu árum eöa svo voru sandar og blásin börö, eru
nú stærstu samfelld tún á landi hér. Fátt er áhrifarfkara til þess aö
auka mönnum bjartsýni og trú á þvf aö fslenska þjóöin eigi farsæla
framtiö f vændum.en aö leiöa augum þau Grettistök sem fslenskir rækt-
unarmenn hafa lyft á siöustu timum. Þaö hefur sýnt sig, aö jöröin
endurgeidur þaö sem henni er vel gert, — hvaö sem lföur öllu stofuhjali
um styrki og offramleiöslu.
— Þaö var sýsluvegur um
Tumastaöi, Tungu og Vatnsdal og
alla leiö upp aö Rauönefsstööum.
í Heklugosinu 1947 fóru Rauö-
nefsstaöir i eyöi, og annar bær til,
þar sem vegurinn lá um llka.
Þetta varö m.a. til þess, aö veg-
urinn var afræktur árum saman,
og hann varö ófær, einkum leiöin
frá Vatnsdal og inn aö Fiská, en
hún deilir löndum meö Reynifelli
og Vatnsdal, og skilur Fljótshlfö-
arhrepp og Rangárvallahrepp á
dálitlum kafla.
Gömul og góð leið
endurvakin
Nú eru allar horfur ú þvf, aö
feröafólk muni I auknum mæli
leggja nokkra lykkju á leiö sfna,
þegar fariö er um þessar slóöir,
þvf aö opnast hefur leiö, — aö visu
ekki ókunn áöur, en þó lftiö farin
hin sföari ár. Þaö var hringt til
Oddgeirs Guöjónssonar, bónda I
Tungu i Fljótshliö i þvi skyni aö
fræöast nánar um þetta, og fer nú
frásögn hans hér á eftir. Oddgeiri
sagöist m.a. svo frá:
BRIMKLÖ
í SIGTÚNI
— verður hljómsveit hússins i
desembermánuði
Afráöiö er, aö hljómsveitin
Brimkló leiki I veitingahúsinu
Sigtúni allan desembermánuö.
Brimkló var i Sigtúni fyrri hluta
þessa árs og naut mikilla vin-
sælda gesta.
Jafnframt þvi aö leika f
Sigtúni hafa liösmenn Brimkló-
ar hug á aö leika á skóladans-
leikjum I Reykjavfk og viöar.
Eftir vistina I Sigtúni fyrr á
árinu lagöi hljómsveitin land
undir fót og lék á 21 staö I öllum
landshornum. Um svipaö leyti
kom út þriöja LÞ-plata hljóm-
sveitarinnar, „Eitt lag enn”, og
vakti mikla hrifningu.
Hljómsveitin Brimkló er nú
liölega sex ára gömul. Frá
henni hafa komiö þr jár LP-plöt-
ur og ein tveggja laga plata.
Upp úr áramótum hafa llös-
menn sveitarinnar hug á aö
gera fjóröu LP-plötuna.
Brimkló skipa nú: Björgvin
Halldórsson, söngvari, Arnar
Sigurbjörnsson, gftarleikari,
Guömundur Benediktsson,
pfanóleikari, Haraldur
Þorsteinsson, bassaleikari, og
Ragnar Sigurjónsson, trommu-
leikari. /
Svo var gengiö I þaö núna I
sumar aö laga þennan veg, og
fengiö fé til þess úr sýslusjóöi, svo
aö nú er þetta oröinn ágætur veg-
ur. Fiská er ekki mikiö vatnsfall,
yfirleitt fær öllum bilum á sumr-
in, þótt hún geti oröiö mikil á vet-
urna, — en þá eru fáir á ferö
þarna. Brú er á Eystri-Rangá, á
milli Keldna og Reynisfells, og
þvi geta þeir sem fara héöan úr
Fljótshliö þessa leiö, haldiö hik-
laust áfram, alla leiö aö Keldum.
Maöur, sem kemur vestan aö,
t.d. frá Reykjavik, ekur sem leiö
liggur um Gunnarsholt, en
skammt vestan viö Keldur beygir
hann til vinstri, fer svo yfir
Rangá á brúnni, örskammt fyrir
neöan Gunnarsstein, en síöan um
Reynifell, og svo niöur hjá Vatns-
dal, Tungu og Tumastööum, og
kemur þar á þjóöveginn.
Ef viö hugsum okkur feröafólk,
sem hefur veriö aö skoöa sögu-
staöi Njálu, og er statt á Hliöar-
enda, en vill fara út aö Keldum,
þá er alveg sjálfsagt aö fara
þessa leiö, þvi aö hún er miklu
styttri heldur en aö aka niöur á
þjóöveg, út aö Djúpadal og yfir
Rangá á brúnni þar. Þar aö auki
er þessi „efri leiö” mjög fögur. —
Þaö er fariö á bakviö Vatnsdals-
fjall, og svo aö segja viö horniö á
Þríhyrningi. Skammt sunnan viö
Fiská er hellir, — Vatnsdalshell-
ir, — sem gaman er aö skoöa.
1 grennd viö Gunnarsholt. Þar gefst „tækifæri tll þess aö virba fyrir sér
eitt þeirra kraftaverka, sem gerö hafa veriö f þessu landi á sföustu ára-
tugum”.
Mikil þörf fyrir nýtt
skólahús
Aörar fréttir héöan úr sveitinni
eru þær helstar, aö nú er veriö aö
byggja hér skóla. Viö ætlum aö
reyna aö steypa upp veggina
núna I haust, og ég vona aö þaö
takist. Fyrir allmörgum árum
geröist þaö eitt sinn i þrumuveöri,
aö eldingu laust niöur i rafmagns-
töflu skólahússins hér og kveikti I
öllu saman, svo húsiö brann til
kaldra kola. Siöan höfum viö ekki
átt neitt skólahús, heldur höfum
viö notaö félagsheimiliö til
kennslu, en þvi hafa fylgt marg-
visleg óþægindi vegna þess, aö
húsiö hefur alltaf veriö svo mikiö
notaö til annarra hluta. Þannig
var þaö t.d. I fyrravetur, aö varla
leiö svo nokkurt kvöld, aö ekki
færi þar fram einhver önnur
starfsemi en sú sem tengd var
skólanum. Þar voru leikæfingar,
fundahöld og fleira. — Okkur er
þvi mikil þörf á nýju skólahúsi til
þess aö leysa félagsheimiliö af
hólmi.
Veturinn er aö byrja aö minna á
sig. Þaö er útsynningur þessa
dagana, en samt er litill snjór á
jöröu. Flestir eru farnir aö gefa fé
og hafa þaö viö hús. Fyrir
skömmu fóru menn inn á afrétt og
sóttu tvö lömb, sem höföu sést
þar. Viö vitum ekki nema aö enn
sé fé eftir inni á afrétti, þvi aö
þegar menn voru á fjalli i haust,
geröi snjókomu og þoku, svo aö
hætta varö viö hluta af siöari leit-
inni. En viö höfum núna látiö
fljúga yfir afréttinn, eitthvaö
þrisvar sinnum. Þá hafa sést
kindur, og þær hafa veriö sóttar
jafnóöum.
Byggðasaga Suðurlands
Nú er Búnaöarsamband Suöur-
lands aö láta safna efni til
byggöasögu, sem nær yfir Vestur-
Skaftafells-, Rangárvalla- og
Arnessýslur. Þar á aö veröa lýs-
ing allra bújaröa á þessu stóra
svæöi, ábúendatal frá siöustu
aldamótum, fasteignamat veröur
þar einnig, og sömuleiöis gerö
grein fyrir áhöfn hverrar jaröar.
Einnig veröur rakin saga búnaö-
arfélaganna, og reyndar sömu-
leiöis annarra félaga, sem starfaö
hafa i sveitum Suöurlands. Þá
veröa og birtar myndir af öllum
húsráöendum. Gerö bókarinnar
veröur þung i vöfum, þvi aö hún
nær yfir svo stórt svæöi. Þó aö
hvert býli fái ekki nema eina
blaösiöu I sinn hlut, þá veröa þaö
aö minnsta kosti fimmtán hundr-
uö blaösiöur — aöeins þessi eini
þáttur verksins, — fyrir utan allt
annaö. En þaö er veriö aö vinna
aö þessu núna, og viö ætlumst til
þess aö bókin komi út á næsta ári.
Fundur forsætisráðherra Norðurlanda:
Efnahagsmálin efst á baugi
Aö ioknum fundi sinum i
Kaupmannahöfn 9. nóvember
s.l. gáfu forsætisráöherrar
Noröurlanda út svohljóöandi
fréttatilkynningu:
„Forsætisráöherrar Noröur-
landa komu saman til fundar I
dag, fimmtudaginn 9. nóvember
i Kaupmannahöfn. Fundinn
sátu Anker Jörgensen forsætis-
ráöherra Danmerkur, Kalevi
Sorsa, forsætisráöherra Finn-
lands, ólafur Jóhannesson for-
sætisráöherra Islands og Odvar
Nordli forsætisráöherra
Noregs. Auk þess tóku norrænu
samstarfsráöherrarnir og for-
sætisnefnd Noröurlandaráös
þátt í fundinum. Fyrir hönd Svi-
þjóöar sat sænski samstarfs-
ráöherrann Bertil Hansson
fundinn.
Danski fjármálaráöherrann,
Knud Heinesenhóf umræöurnar
um efnahags- og atvinnumál
meö þvf aö gefa yfirlit yfir stööu
þessara mála á Noröurlöndum
um þessar mundir.
Forsætisráöherrarnir bentu á
að rikisstjórnir Noröurlanda
hafa lagt æ meiri áherslu á '
stefnu sem miöar aö þvi þegar
til lengri tima er litiö aö tryggja
fulla atvinnu, halda veröbólgu i
skefjum og koma I veg fyrir
halla I viöskiptum viö útlönd.
Viöleitnin til aö viöhalda fullri
atvinnu mótast einnig af þvi aö
nauðsynlegt er aö bæta starfs-
skilyröi atvinnufyrirtækja.
Efnahags- og atvinnumál hafa
og veriö rædd á samnorrænum
grundvelli m.a. á norrænu
þriggja-aöilaráöstefnunni I
Kaupmannahöfn, þar sem full-
trúar launþega, vinnuveitenda
og stjórnvalda hittust. Lögö
hefur veriö fram tillaga um
nýja slika ráöstefnu i Osló I
aprll 1979 og er gert ráö fyrir aö
bjóöa þangaö fulltrúum frá
fteiri Evrópulöndum.
Erfiöleikana má ekki aöeins
rekja til efnahagsvanda llöandi
stundar. Atvinnurekstur á
Noröurlöndum á viö vandamál
aöglima er stafa af þvi hvernig
hann hefur veriö upp byggöur
og tengjast þeim breytingum,
sem almennt hafa oröiö á upp-
byggingu atvinnurekstrar um
heim allan. Þess vegna eru uppi
áform um aö miöla milli land-
anna reynslu og upplýsingum
um þau atriöi, sem geta stuölaö
aö skynsamlegri aölögun aö al-
þjóölegu þróuninni þegar fram
liöa stundir.
Forsætisráöherrarnir voru
sammála um aö óstööugleikinn
á alþjóöagjaldeyrismörkuðun-
um kæmi sér illa fyrir öll
Noröurlönd. Þeir lýstu yfir
ánægju sinni yfir þeim aö-
geröum sem gripiö hefur veriö
til I þvi skyni aö skapa meiri
stööugleika i gjaldeyrismálum.
Þrátt fyrir ólika aöild Noröur-
landanna aö alþjóöasamstarf-
inu um gjaldeyrismál kom þaö
fram aö áhersla bæri aö leggja á
áframhaldandi samstarf og
skipti á upplýsingum og sjónar-
miöum meö tilliti til stefnunnar
I gjaldeyrismálum.
A Noröurlandaráösfundinum i
Osló 1978 kom fram mikill áhugi
á efnahagsmálum. Meö hliðsjón
af þvi ákvaö ráöherranefnd
Norðurlanda aö iáta semja
skýrslu um efnahagsástandiö á
alþjóöavettvangi og einnig var
ákveöiö aö reyna aö efla sam-
ræminguna i efnahagsstefnu
Noröurlanda m.a. i þeim til-
gangi aö treysta grundvöllinn
fyrir norrænum áhrifum á þró-
un alþjóölegra efnahagsmála.
Búist er viö þvi aö skýrsla frá
fjármála- og efnahagsmála-
ráðherrunum liggi fyrir á fundi
Noröurlandaráös I febrúar 1979.
Forsætisráöherrar Noröurlanda
lögöu áherslu á hve mikilvægt
þeir telja þetta starf.
Noröurlöndin sem eru hvert
fyrir sig litlar efnahagslegar
einingar mundu einnig hafa hag
af samvinnu á alþjóöamörk-
uöum. Forsætisráöherrarnir
fógnuöu þvi aö norrænu sam-
starfsráöherrarnir hafa skipaö
starfshóp sem á aö vinna aö þvi
á næsta ári aö semja yfirlit yfir
þaö eftir hvaöa leiðum stuöla
megi aö samnorrænum út-
flutningi.
1 öllum Noröurlöndunum
gllma menn viö aökallandi
byggöavandamál sem oft eru af
sömu rót runnin. Reynt er aö
auka fjárfestingu og fjölga at-
vinnutækifærum meö ýmsum
ákvöröunum er byggjast á
byggðastefnu. Astæöa viröist
vera til þess aö reyna aö sam-
ræma byggöastefnuna og þá
sérstaklega á landamæra-
svæöum þar sem ólikar aöferöir
einstakra rikisstjórna koma
sérstaklega fram. Lita má á þaö
sem norrænt samstarfsverkefni
aö leitast viö aö koma á jafn-
vægi innan og milli landanna.
Forsætisráöherrarnir minntu á
aö þetta viöfangsefni kæmi til
umræöu á næsta Noröurlanda-
ráösfundi en fyrir hann mun
ráöherranefnd Noröurlanda
leggja fram tillögu um nýja nor-
ræna samstarfsáætlun i
byggöamálum.
Meö þvl aö auka rannsóknir
og hverskonar tækniþróun má
geraNoröurlöndbetur hæf til aö
þola alþjóölega samkeppni,
þegar fram liöa stundir. For-
sætisráöherrarnir töldu þess
vegna æskilegt ef unnt væri aö
samhæfa takmarkaöa krafta
Noröurlanda og nýta þá á
árangursrikan hátt á sviöi rann-
sókna.
Forsætisráöherrarnir fólu
samstarfs- og menntamála-
ráöherrunum aö vinna saman
aö þvi aö auka samvinnuna i
rannsóknarmálum, bæöi er
varöar grundvallarrannsóknir,
sem og hagnýtar rannsóknir.
Ráöherranefnd Noröurlanda
var faliö aö rannsaka á skipu-
legan hátt á hvaöa sviöum nor-
rænt rannsóknarsamstarf leiddi
af sér hagkvæmari nýtingu á
starfskröftum og fjármagni en
rannsóknarstörf á vegum ein-
stakra landa.”