Tíminn - 24.12.1978, Blaðsíða 1

Með á jólanótunum
gnssR
mKzm*

W

Sunnudagur 24. desember 1978
ainm
œ
0%/^ Ji*
„Ég hef tollaö i starfinu allan
þennan tlma og vil helst alltaf
vera til staöar.”
Hér á síðum er rætt við nokkra fulltrúa úr
söng- og músíklíf i sem mikið mun mæða á um
jólin. Ef litið er á nokkrar tölur, þá telja
kirkjukórar landsins um þrjú þúsund manns,
organistar á landinu eru 180, en kirkjurnar alls
289.
Sumir organistar leika við fleiri en eina
kirkju. Töluvert hefur fjölgað í kirkjukórun-
um undanfarið en aðalerfiðleikarnir eru með
söngfólk í Reykjavík. Konur bera sönglífið
uppi og hunsa orð postulans um það, að þær
eigi að þegja í kirkjum.
Jólin eru mikil og almenn sang-
hátiö og hefur svo veriö frá upp-
hafi vega eöa frá þvi aö fariö var
aö halda jól hátiöleg sem
fæöingarhátiö frelsarans suöur I
Róm á fjöröu öld. Sagan segir og
reynslan sennilega lika aö i trúar-
söng gleymi maöur sjálfselskunni
ogsameinistguöiognáunganum i
anda. Þaö er margt sem dregur
fólk i kirkjur á jólunum. Ein
ástæöan er sú aö þaö er notalegt
aö hreiöra um sig á kirkjubekk
dálitla stund eftir erfiöan jóla-
undirbúning og láta aöra hafa of-
an af fyrir sér. Viö ræddum f vik-
unni viö einn af þessum mönnum
sem h vaö lengst hefur haf t of an af
fyrir fólki á þennan hátt, Sigurö
Isólfsson organista i Frí-
kirkjunni, en auk þess aö eiga
lengstan starfsferil organista á
landinu spilar hann einnig á
annaö stærsta orgel landsins
orgeliö sem keypt var og sér-
smíöaö fyrir bróöur hans, Pál
tsólfsson. Stærsta orgeliö á land-
inu nú er orgel Akureyrarkirkju.
„Ekki ónýtt að
fá stærsta orgel
á Islandi upp í
hendurnar,,
,,Ég hef alltaf haft yndi af söng^
fegurö jólanna siaöist inn f mig
á Stokkseyri, sagöi Siguröur i
samtali viö Timann. „Faöir minn
æföi kvartetta og kirkjukórinn á
Stokkseyri og ég haföi full sam-
skipti viö hann þó aö ekki væri ég
alinn upp hjá honum beint. Viö
vorum 12 systkinin, Páll elstur,ég
tiundi i rööinni. Þegar ég var
þriggja mánaöa tók ljósmóöirin
mig til sfn og varö aö samkomu-
lagi aö ég yröi hjá henni áfram.
Faöir minn fór til Reykjavikur
áriö 1912, þremur árum á undan
mér og vann hann viö planó- og
hljóöfærastillingar. Leiö ekki á
löngu áöur en ég fór aö fara meö
honum fyrir jólin til þess aö laga
orgelin og önnur hljóöfæri.
Páli kynntist ég ekki almenni-
lega fy rr en hann kom til Reykja-
vikur áriö 1916. Þá varég áttaára
tappi en hann fimmtán árum
eldri. Gleymist mér seint þegar Þegar égbyrjaöi aö farai tima til
ég heyröi hann spila á konsert i Páls um áriö 1930, var aldrei
Dómkirkjunni þetta sama ár. meiningin aö ég geröi þetta aö
„Þegar ég komst yfir þessa klukku sem er frá 1780, var biiiö
aöhendaiirhenniallri mekanikkinni sem færöi dagatalið og tungl-
komur. Égtókhana aðmérognil er þetta kjörgripur”.
aöalstarfi,hins vegar vantaöi Pál
aöstoöarmann og ég sló til. Þaö
var reyndar hreint ekki ónýtt aö
fá þarna stærsta orgeliö á tslandi
upp I hendurnar og Pá 1 sem kenn-
ara. Ég haföi alla tiö haft næmt
eyra og tónminni og hjálpaöi þaö
mér f náminu. Meö mér i' læri hjá
Páli voru tveir kunnir organistar,
Jón Isleifsson siöar i Neskirkju og
Jakob Tryggvason organisti viö
Akureyrarkirkju. Ég reyndi nú
aldrei aö spila á viö þá.en not-
færöimérþaö aö þeir voru i spila-
tima á undan mér. Páll var nú
natinn viö aö maöur læröi rétt og
gott var aö vita svona nokkurn
veginn hvaö varast skyldi I hverj-
um tíma. Ég hlustaöi vel á Jakob
og Jón og tók þá til fyrirmyndar.
Siguröur hlær). Annars haföi ég
sérstööu, þar sem ég var svo mik-
iö meö Páli þegar hann var aö æfa
sig fyrir konserta og af þvi læröi
ég mikiö.
„Hallaði mér
aðallegaað Frí
kirkjukórnum,,
Ég aöstoöaöi Pál þar til I okt.
1939 aö hann tók viö Dóm-
kirkjunni. Ég varö eftir i Fri-
kirkjunni en vann fullan dag hjá
Rafmagnsveitu Reykjavikur viö
viögeröir á rafmagnsmælum.
Hreinsaöi ég 20-25 mæla á dag frá
9-5, en æföi á kvöldin. Hvaö kór-
stjórn snerti, þá hallaöi ég mér
aöallega aö Frikirkjukórnum.
Stundum greip ég inn i hjá Páli i
Dómkirkjunni. Ráðningar-
samningur minn 1 Frikirkjunni
var aöeins til eins árs en nú eru
árinnröin 39 og engum hefur dott-
iö f hug aö athuga þann samning
nánar. (Hann kímir).
Ég hef toDaö 1 starfinu allan
þennan tima og vil helst alltaf
vera til staöar. Ég gæti trúaö aö
koDegar mfnir aörir heföu þaö
sama aö segja og aöstoöarmenn
eru vart til nú. Samstarf viö
presta Frflrirkjunnar hefur veriö
meö ágætum og hef ég fundiö frá'
þeim vinarhug til mln I starfi.
Séra Arni Sigurösson dó 1949 og
var mikill söknuöur aö þeim
manni. Séra Þorsteinn Björnsson
var mikill söngmaöur, og kom-
umst viö meira aö segja inn á
hljómplötur. Núverandi prestur i
Frikirkjunni ernýr, séra Kristján
Róbertsson oghef éggóöa von um
gott samstarf viö hann. Hann
hefur bjarta tóna eins og séra
Þorsteinn.
„Greip stundum
inn í hjá Páli.
Það þýddiþrjár
messur á dag”
— Þú hefur alltaf unniö mjög
langan vinnudag.
— Já stundum um of, en ég veit
ekki hvernig ég yröi ef ég heföi
ekkert aö gera. Þaö var alltaf
troöfullt út úr dymm hjá okkur
meöan aöeins Frikirkjan og
Dómkirkjan réöu lögum og lofum
I Reykjavik sérstaklega á
hátiöum og stundum spilaöi ég i
mörgum messum á dag. Ég man
t.d. eftir árinu 1941, en þá fékk
séra Jón Auöuns og Frjálslyndi
söfnuöurinn Frikirkjuna aö láni.
Þá var ég stundum meö tvær
messurá sunnudögum I fimm ár.
Ég minnist fjögurra messa á
páskadegi 1941, ein af þessum
messum var fyrir enska herinn og
báöu þeir mig aö spila sem gest-
ur, aö ööru leyti haföi ég ekki af
þeirri messu aö segja en þá nótt
var ég oröinn þreyttur. Haustiö
1951 fór Páll til Amerlku I þrjá
mánuöi ogtók ég viö starfi hans i
Dómkirkjunni á meöan. Þaö
þýddi þrjár messur á dag. Séra
Þorsteinn var þá nýkominn I Fri-
kirkjuna en hann hliöraði til fyrir
mig, svo aö ég gæti þjónaö þrem-
ur herrum — tveimur prestum
Dómkirkjunnar og honum sjálf-
um. Sem betur fór kom Páll rétt
fyrir jólahátiöina, annars veit ég
ekki hvernig ég heföi fariö aö.
Eftir á er maöur ánægöur yfir
aö hafa haft bolmagn til þess aö
* 1 *
Texti
Fanny
Ingvarsdóttir
Myndir
Tryggvi
*m—m^—m—^mmmd