Fréttablaðið - 27.09.2006, Blaðsíða 48

■■■■ { sjávarútvegur } ■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■
Um skipasmíðar norrænna manna
er töluvert vitað eftir að þrjú nor-
ræn hafskip, Tuneskipið, Æsu-
bergsskipið og Gaukstaðarskipið
voru grafin upp í Noregi og end-
urbyggð. Allar helstu heimildir
benda til þess að hafskip þessi hafi
verið listasmíð og að sumra áliti
tækniafrek á miðöldum.
Talið er að landnámsfloti þeirra
norrænu manna sem settust að á
Íslandi hafi verið úr sér genginn á
síðari hluta 10. aldar vegna ónógs
viðhalds og lítillar notkunar. Með
því að floti þessi verður smátt og
smátt ónothæfur virðist breyting
verða á skipasmíðum Íslendinga
í þá veru að haffær sjóskip verða
sjaldgæfari.
Svo virðist sem smíði lítilla
fiskiskipa og einstaka stórra haf-
skipa hafi verið haldið áfram fram
eftir öldum samhliða því sem skip
voru keypt frá útlöndum. En það
er ekki fyrr en kemur fram á 20.
öld að Íslendingar fara að smíða
og kaupa stór hafskip í ríkum mæli
og þá nær einungis til fiskveiða.
Skortur á góðum viði til skipa-
smíða virðist hafa hamlað smíði
stórra skipa fyrr á öldum. Bæði
var að góður viður til skipasmíða
óx ekki á Íslandi og einnig greina
verslunarskýrslur frá 17. og 18. öld
frá því að hvorki hafi verið flutt-
ur nógu góður viður inn né nógu
mikið af honum.
Skipasmiðir virðast þá hafa
tekið þann kostinn að nýta reka-
við til skipasmíða og benda heim-
ildir úr ferðabókum til þess að
bæði hafi rekaviðurinn verið betri
smíðaviður en sá útlenski og þró-
uðust mál fljótt á þann veg að
smiðirnir völdu frekar rekaviðinn.
(www.idan.is)
Skipasmíði
fiskiþjóðar
Ónógri notkun og litlu viðhaldi er kennt
um að landnámsfloti Íslendinga hafi verið
úr sér genginn á síðari hluta 10. aldar.
Rúmlega 73 prósent Íslendinga eru
fylgjandi því að hvalveiðar hefjist
á ný, samkvæmt könnun Capacent
fyrir hagsmunasamtök í sjávarút-
vegi. Einungis ellefu prósent eru
andvíg hvalveiðum.
Fram kom að tæplega 77 prósent
þjóðarinnar hafa neytt hvalkjöts
einhvern tíma og að tæplega 27
prósent hafa farið í hvalaskoðun.
Tæplega 73 prósent þeirra sem hafa
farið í hvalaskoðunarferð eru fylgj-
andi hvalveiðum í atvinnuskyni.
Niðurstöður könnunarinnar
voru kynntar á fundi um hvalveiðar
í atvinnuskyni sem fram fór á veit-
ingastaðnum Tveimur fiskum. Að
fundinum stóðu Sjávarnytjar, LÍÚ,
Landssamband smábátaeigenda,
Sjómannasambandið, Farmanna og
fiskimannasambandið, Vélstjórafé-
lagið, Félag hrefnuveiðimanna og
hlutafélagið Hvalur.
Jafnframt var farið yfir tölur frá
Hafrannsóknastofnun um fjölda
hvala og kom fram að nokkr-
ir hvalastofnar eru nú í sögulegu
hámarki; hrefnustofninn telur nú
rúm 43 þúsund dýr og langreyðar-
stofninn um 24 þúsund hvali. Áætl-
að er að hvalir éti um tvær milljónir
tonna á ári af fiskmeti, en í heild
um sex milljónir tonna af fæðu á
ári hverju.
Fram kom að aðstandendur
fundarins teldu Ísland hafa þjóð-
réttarlegan rétt til að hefja hval-
veiðar og að ekki væri neitt því
til fyrirstöðu að hefja útflutning á
hvalaafurðum héðan.
Þá sagði að mikil eftirspurn væri
eftir hvalkjöti í Japan og að margir
hefðu lýst yfir áhuga á kaupum á
hvalkjöti ef svo færi að veiðar hæf-
ust á ný.
Meirihluti fylgjandi hvalveiðum
Íslendingar vilja hefja hvalveiðar á ný samkvæmt könnun hagsmunasamtaka. Hvala-
stofnar eru í sögulegu hámarki.
Gert að hval í Hvalfirði. 73 prósent landsmanna vilja hefja veiðar á ný samkvæmt könnun
hagsmunasamtaka. Mikill meirihluti þeirra sem farið hafa í hvalaskoðunarferðir er fylgjandi
hvalveiðum.