Tíminn - 12.01.1979, Side 8

8
iM'M'í
Föstudagur 12, janúar 1979
á víðavangi
Bragð er að...
Arni Gunnarsson, ritstjóri Alr
þý&ubiaðsins og alþingisma&ur,
ritar á forsiöu Alþýöublaösins I
gær átakanlega kveinstafi sina
vegna þess aö „sumir” þing-
menn Framsóknarflokksins
hafa leyft sér aö gagnrýna
framkomu og tillögugerö Al-
þýöuflokksþingmanna á undan
förnum vikum og mánuöum.
Þaö er alveg greinilegt af
skrifi Arna aö þessi gagnrýni
hefur hitt I mark, og mætti ef til
vill segja aö bragö er aö þá
barnið finnur.
Arni heldur þvl fram I grein
sinni a& gagnrýnin á framkomu
hinna „ungu” krata staðfesti
rétt vinnubrögö þeirra, og ekki
siður þá hinn góöa ásetning.
Um ásetninginn þarf i sjálfu
sér ekki aö fara mörgum orö-
um, og sjáifsagt er þaö aö hinir
„ungu” kratar telji sig sjálfir
eiga I hetjuiegri baráttu viö
vonda menn. Sjáfsagt er þaö aö
margt hafa þeir boriö fram sem
til framfara og farsældar horfir,
og hefur satt aö segja ekki vant-
aö aö Framsóknarmenn tækju
silkum hugmyndum þeirra vel.
Þaö hefur margoft komið fram,
og má I þvi efni minna á um-
mæli forsætisráöherra ólafs Jó-
hannessonar á Alþingi um
„frumvarp” krata um „jafn-
vægisstefnu” I efnahagsmálum,
og fjölmörg ummæli I forystu-
greinum TIMANS hafa hnigiö I
þessa sömu átt.
Þaö er þvi hreinasta móöur-
sýki hjá Arna Gunnarssyni þeg-
ar hann vill ekki viö þaö kannast
aö vel hafi veriö af hálfu Fram-
sóknarmanna tekiö I margar til-
lögur „ungra” krata.
Þrjú atriði
t þessu efni er einkum á þrju
atriöi aö lltá.
— t fyrsta lagi er þaö einu sinni
svo einkennilegt aö hinir
„ungu” kratar hafa etiö upp
nokkur meginatriði þeirra
sjónarmiöa sem fram koma I
ályktunum si&asta flokksþings
Framsóknarmanna, aö þvl er
aö efnahagsmálum lýtur. Var
annars von en aö Framsóknar-
menn tækju þessum sinnaskipt-
um „ungra” krata vel? Var
annars von en aö Framsóknar-
menn fögnuöu þessu I sjálfu sér
enda þótt þeir samtimis bentu
fólki á sýndarmennskuna, upp-
hlaupsþörfina og minntu á þann
málflutning sem þessir sömu
„ungu” kratar hafa viðhaft um
Framsóknarmenn upp til hópa á
umliönum árum?
— t ööru lagi er vi&eigandi aö
minnt sé á þaö aö vinur er sá er
til vamms segir. Framkoma og
tillögugerö „ungra” krata á Al-
þingi á siðustu mánuöum hefur
veriö meö ólikindum aö afskap-
lega mörgu leyti. Þeir hafa
komiö fram meö illa so&nar til-
Árni Gunnarsson
lögur og frumvörp á siðustu
stundu. Þeir hafa margbrotið
gert samkomulag um afstööu til
mála og um afgrei&slu þeirra.
Þeir hafa virt slna eigin flokks-
leiötoga aö vettugi, en til þeirra
hefur aö sjálfsögöu veriö leitaö
af hálfu annarra flokka um
formlegt samkomulag um mál.
Þeir hafa dregiö umræöur á
landinn meö marklitlu gaspri.
Og þannig mætti lengi telja.
Þaö má hiklaust fullyrða aö
hinir „ungu” kratar hafa aftur
og aftur tafíö eöa jafnvel
hindraö framgang „góöra”
mála á Alþingi meö framkomu
sinni, —jafnvel mála sem þeir I
oröi kveönu hafa viljað beita sér
fyrir sjálfir. Er von á ööru en aö
máiefnalega sinnaöir menn, og
menn vanir skipulegum störfum
Alþingis og flokka I þvl skyni aö
sem bestum árangri veröi náö á
sem skemmstum tlma, — er von
á ööru en aö þessir menn bendi
fólki á öngþveitiö og vitleysuna
sem af þessu látæöi „ungra”
krata hefur stafaö?
— t þriöja lagi er ioks komiö
aö ýmsum málefnum hinna
„ungu” krata sem ósamkomu-
lag hefur veriö um. Þaö er vita-
skuld mála sannast aö hinir
„ungu” kratar ver&a ekki taldir
vinstrisinnaöir menn án mikilla
fyrirvara. Margt I hugmyndum
þeirra og tillögum á reyndar
fyrst og fremst hljómgrunn
meöal ihaldsmanna, enda hefur
ekki sta&iö á þvl hjá Sjáfstæöis-
mönnum aö þeir minntu kjós-
endur á þaö aö „ungir” kratar
væru aö „svlkja” meö þvl aö
styöja núverandi rikisstjórn.
Þykjast friðhelgir
Er þess nú t.d. aö vænta aö
„ungir” kratar geti haldlö
áfram svivirðingum sinum um
samstarfsflokkana án þess aö
nokkurt svar berist þeim aftur?
Er þess aö vænta aö Fram-
sóknarmenn sitji undlr þvl aö
vera kalla&ir „veröbólguflokk-
ur” ofan á allar aörar áralangar
skammir og sviviröingar, —
þegar þaö er ljóst aö Fram-
sóknarflokkurinn hefur barist
fyrir róttækustu aögeröunum
gegn óöaver&bólgunni allt frá
þingrofinu 1974?
Er þess aö vænta aö Fram-
sóknarmenn bara sitji og þegi
þegar „ungu” kratarnir ætla nú
aö fara aö núa Framsóknar-
flokknum þvl um nasir aö for-
ystumenn hans hafi lagt kapp á
aö ná fótfestu og viðspyrnu I
stjórnarsamstarfinu til þess aö
geta siðan lagt til atlögu viö
óöaveröbólguna?
t fullri einlægni veröur þess
krafist af Arna Gunnarssyni og
öörum „ungum” krötum aö þeir
sýni þó ekki væri nema litla
öröu af af sanngirni, ef þeir
ætlast til þess aö aörir geri slikt
hiö sama. Og það vantar ekki aö
„ungir” kratar gera fyllstu
kröfur til allra annarra en
sjálfra sln.
Að skamma komma
Arni Gunnarsson kemst auö-
vitaö ekki svo frá grein sinni
um Framsóknarmenn aö hann
saki þá ekki llka um aö lúta
Alþýöubandalaginu. Arni gerir
meira. Hann ráðleggur Fram-
sóknarmönnum aö fara nú aö
skamma kommana. Hann hefur
greinilega ekki fylgst vel meö,
hvorki á si&asta kjörtlmabili né
nú á siöustu mánu&um.
Hvaö svo sem um Alþýöu-
bandalagiö ver&ur sagt, þá
veröur Arni Gunnarsson þó aö
skilja þaö aö vinnubrögö þess
eru ekki meö þeim hætti sem
„ungir” kratar hafa vi&haft til
aö glutra niöur sinum málum.
En þar meö er hreint ekki sagt
a& Alþýöubandalagiö sé gott viö
aö eiga i samstarfi meö öllum
þess yfirboöum, áróöursbrögö-
um og yfirlýstum fjandskap viö
ábyrgar lausnir á vandamálum
þess þjó&skipulags sem hér er
og yfirgnæfandi meirihluti þjóð-
arinnar styöur.
Þaö er annaö mál, aö orö
Arna Gunnarssonar lýsa mesta
vandamálinu I stjórnarsam-
starfinu, en þaö er sú mikla
úlfúö og samkeppni sem rlkir
milli krata og komma, þar sem
einskis er látiö ófrestaö aö koma
hinum aöilanum i klipu. Og þótt
Arni hVetji Framsóknarmenn
til aö taka þátt I þeim „sand-
kassaleik” þá veröur honum
ekki kápan úr þvi klæ&inu. Þann
stráksskap geta kratar og
kommar átt einir.
Framsóknarmenn hafa öörum
störfum aö sinna og öörum
skyidum aö gegna.
JS
m^^^mmmmmmmmmmm^^^
Borgarstjórn
ins og þ.m. prentnn kortanna þar
til ráöinn heföi veriö forstööu-
maöur þróunarstofnunar en hann
væri framkvæmdastjóri skipu-
lagsnefndar.
Þá lagöi Siguröur fram eftir-
farandi breytingartillögu frá
meirihlutanum i borgarstjórn:
„Borgarstjórn Reykjavlkur sam-
þykkir aö flýtt veröi sem unnt er
staöfestingu endurskoöaös aöal-
skipulags Reykjavikur.
Borgarstjórn álítur ekki tima-
bært aö hefja prentun land-
notkunarkorta þar sem ýmsum
undirbúningi til staöfestingar
skipulagsins er ekki lokiö.
Ennfremur telur borgarstjórn
rétt að beöiö sé ráöningar nýs for-
stööumanns þróunarstofnunar og
honum gefinn kostur á aö kynna
sér aöalskipulagiö og hafa um-
sjón meö þvl aö endanlegum frá-
gangi þess veröi lokið meö
staöfestingu i huga”.
Siöar viö umræöu þessa máls
SólaÖir
HJÓLBARÐAR
TIL SÖLU
FLESTAR
STÆRÐIR
A FÓLKSBlLA.
BARÐINNf
ÁRMÚLA 7 SlMI 30501
Hvolpur
3ja mánaða fallegur hvolpur fæst gefins.
Upplýsingar i simum 91-82045 og 91-38912
sagöi Siguröur Haröarson for-
maöur Skipulagsnefndar Reykja-
vikurborgar aö ekki væri stætt á
þeim vinnubrögöum sem sjálf-
stæðismenn legöu til. Núverandi
meirihluti heföi tekiö viö skipu-
lagsmálum Reykjavlkurborgar
sem flakandi sári enda heföi ekki
veriö unniö skipulega aö skipu-
lagsmálum i Reykjavik.
í lok umræöunnar fór fram at-
kvæöagreiösla og var tillaga
meirihlutans samþykkt meö átta
atkvæöum gegn sjö atkvæöum
sjálfstæöismanna.
Vandi O
þessirgagnrýnendur á skapandi
atvinnuvegi fyrir þá sem land-
búnaöinn yfirgæfu og þeir
viröast tala um bændur sem
réttlausa þegna sem hægt sé aö
ráöstafa eftir duttlungum
vaidahafa á hverjum tfma.
Sá hópur sem heldur fram
þessari stefnu, er sem betur fer
ekki fjölmennur en hávær. Hon-
um er til aö svara aö flest öll
örreitiskot og smábýli hafa þeg-
ar farið i eyöi eöa ýmist verið
lögö undir afrétti eöa önnur býli
enda hefur bændum fækkaö
mjög án sérstakra ráðstafana
undanfarin ár eöa sem næst
einn bóndi hætt búskap á hverj-
um 60 klukkustundum. Þessari
fækkun mun halda áfram án
sérstakra aðgeröa en hættan er
sú aö fækkunin veröi svo ör aö
sum byggöarlög falli alveg i
auön.
Bústæröin er kapituli út af
fyrir sig. Má meö sanni segja að
enginn getigertöllum til hæfis i
þvi efni. Eins og áöur er aö vikið
er bændum og leiðbeinendum
þeirra legiö á hálsi fyrir aö hafa
ekki stækkab búin meir a en gert
hefúr verið en á hinu leitinu eru
aörir sem álasa bændum fyrir
aö hafa stækkaö búin og kenna
ráðunautaþjónustunni um það.
Þessir aðilar telja alla offram-
leiÖ6lu og annan vanda i land-
búnaöi stafa af þessum stórbú-
um.
Báöir þessir hópar vaöa i
villu. Þaö er fjarstæöa að ráöu-
nautar hafi mjög hvatt til
stækkunar búa heldur hafa þeir
hvatt til hagkvæmni I búrekstri
og aö hver og einn ætti aö haga
bústærö eftir þvi sem honum
væri hagkvæmast meö hliösjón
af jarðnæöi, dugnaði, vinnuafli
innan fjölskyldu og ekki sist
eftir þvi hvort hann ætlaði aö
hafa allar tekjur af landbúnaöi
eða stunda jafnhliöa vinnu utan
heimilis eöa hlunnindi.
Búreikningar hafa sýnt að
sum stærstu búin bera sig sist
betur en meöalbú og minni bú
en það þótt flestir hafi jafnbesta
afkomu af fjárbúum meö um 400
fjár og kúabúum meö um 30 kýr.
En enginn má stara á meöalbú-
iö sem óbrigðula lausn viö allra
hæfi. Sumir komast vel af á litl-
um búum en aörir þurfa stærri
bú til þess aö ná sömu afkomu.
Þeir slðamefndu eru oft eyðslu-
samari og verja meiru I aöföng
skulda meira o.s.frv. En tveir
bændur með svipaöar aðstæöur
og jafnstóra fjölskyldu geta
hæglega verio svo ólikir aö gerð
og llfsviðhorfi aö annar þurfi
helmingi stærra bú en hinn til
þess að fullnægja starfsþrá
sinni og atorku og löngun til aö
afla mikils. Sá með minna búið
er ef til vill ekki eins mikiö
hraustmenni til erfiðisverka og
kýs ef til vill aö hafa fleiri tóm-
stundir en hinn og láta sér
nægja minni eyöslueyri.
Bæöi sjónarmiöin eiga rétt á
sér og það má ekki reyra alla
niður á klafa meðalmennskunn-
ar.
Vandaverk fyrir
höndum
Verði aðbestu manna yfirsýn
engin úrræði betri en minnka
framleiðsluna I hinum hefð-
bundnu búgreinum og jafnframt
eigi aö halda byggö sem minnst
skertri og tryggja bændum
viöunandi tekjur, þá er mikiö og
vandasamt verk fyrir höndum.
Fyrsta sporið yröi þá aö koma I
veg fyrir aulma framleiöslu i
þessum búgreinum á hverju
býli á landinu, nema ef alveg
sérstæöar ástæður eru fyrir
hendi t.d. nýbyrjandi sem enn
heföi mjög litiö umleikis.
Eftir aö framleiösluaukning á
mjólk og sauöfjárafuröum heföi
veriö stöövuö kemur aö niöur-
færsluleiö. Er þá um tvær stefn-
ur aö velja. önnur er sú sem
sjömannanefndarfrumvarpiö
gerir mögulega I sambandi viö
skipulagsbréytingar I land-
búna&i: aö semja viö einstaka
bændur um samdrátt 1 þessum
búgreinum, annaö hvort gegn
þóknun eöa t.d. meö aðstoð til aö
taka upp aukabúgreinar e&a
jafnvel leita vinnu utan
heimilis, þ.e. komast á iauna-
skrá hjá einhverju i&nfyrirtæki
e&a þjónustuaðila og minnka þá
búiö verulega þótt jöröinni sé
haldiö I byggö.
Hin a&ferðin væri aö setja
allsherjarframleiöstukvóta
fyrir hvert lögbýli og ein-
stakling á mjólkur og kjötfram-
leiðslu miöaö við riflegar innan-
landsþarflr og rlkiö tryggöi
hverjum fullt framleiöslu-
kostnaðarverö fyrir þann kvóta
en fyrir afganginn yröi aöeins
greitt þaö verö sem fengist á er-
lendum markaöi auk lög-
ákveöinna útflutningsbóta.
Þessiaðferö hefur veriö notuö
hjá sumum þjóðum t.d. Dönum
á kreppuárunum. Hún er harö-
neskjuleg en henni fylgir nokk-
urt frelsi á ófrelsinu, þ.e. bónd-
inn er sjálfráður hvort hann
takmarkar framleiöslu slna við
kvótann eöa framleiöir miklu
meira og tekur áhættuna af þvi
hvaö fæst fyrir umframfram-
leiösluna á sjálfan sig. Undir
sliku kerfi myndu margir snúa
sér aö aukabúgreinum, sem
þarf aö veita stuöning viö hvor
stefnan sem kynni aö veröa ofan
á.
Um aukabúgreinar væri þörf
aö ræöa en til þess er ekki svig-
rúm hér en ég mun fiytja erindi
um þær á fundi ráðunauta og til-
raunamanna í febrúar.
Þaö varnarstriö sem land-
búnaöurinn stendur nú i fyrir
stöðu sinni og framtlöarafkomu
er ekki auöunniö og mun vara
enn um skeið. Affarasælast mun
bændum reynast aö gera aöeins
réttmætar og sanngjarnar kröf-
ur tii samfélagsins en halda fast
viö þær, snúa bökum saman og
treysta fyrst og fremst á sjálfa
sig og samtök sln meö aöstoö
löggjafans til aö leysa vandann
og skapa landbúnaöinum glæsi-
iega framtiö bændum og þjóöar-
heildinni til farsældar.
Megi hiö nýbyrjaöa ár færa
bændum og þjóöinni allri gæfu
og gengi.