Tíminn - 27.04.1979, Blaðsíða 6

6
Föstudagur 27. aprll 1979

Útgefandi Framsóknarflokkurinn
Framkvæmdastjóri: Kristinn Finnbogason. Ritstjórar:
Þórarinn Þórarinsson og Jón Sigurösson. Auglýsinga-
stjóri: Steingrlmur Gislason. Ritstjórnarskrifstofur,
framkvæmdastjórn og auglýsingar Siöumiila 15. Sfmi
86300. — Kvöldsimar blaöamanna: 86562, 86495. Eftir kl.
20.00: 86387. Verö i lausasölu kr. 150.00. Askriftargjald kr.
3.000.00 - á mánuöi. Blaöaprent
Kaupið fötu af vatni
Það er erfitt fyrir íslendinga að gera sér i hugar-
lund við hvilikar þjáningar milljónir manna lifa i
hinum hungruðu hlutum veraldarinnar. Það er
næstum þvi ómögulegt fyrir íslendinga að imynda
sér hvað þvi fylgir i daglegu lifi að fara á mis við
margvislegar lifsnauðsynjar, sem okkur er hvers-
dagslegt og sjálfsagt mál að hafa við höndina,
jafnvel langt um fram beina þörf.
Það er þvi vafalaust ótrúlegt fyrir mörgum fs-
lendingi að skortur á hreinu og heilnæmu vatni
veldur kvölum og dauða fleiri barna i hinum svelt-
andi löndum en nokkuð annað. Hér lifum við
sannarlega við allsnægtir, sé reynt að bera lif okk-
ar saman við neyðina i fátæku löndunum, en út yfir
tekur þó þegar haft er i huga hvilikur vatns-
skorturinn er viða um heim.
Við erum þvi alvön að hreint drykkjarvatn sé
jafnsjálfsagður hlutur, jafn fyrirhafnarlaus og
ókeypis,eins og ferskt loft að anda. En samtimis og
við lifum við slikar allsnægtir heyja milljónirnar
dauðastrið sitt, meðal annars vegna skorts á
neysluvatni.
Alþjóðasamvinnuhreyfingin hefur nú ákveðið að
framlag hennar til barnaársins verði einkum i þvi
fólgið að efna til almennrar fjársöfnunar i þvi
skyni að afla börnum hungursins drykkjarvatns,
þessarar sjálfsögðu fæðu að okkur finnst, sem þó
er svo fágæt og svo brýn nauðsyn i heimi okkar.
Samvinnuhreyfingin starfar um heim allan og
meðal annars i hungruðu löndunum, og innan
hreyfingarinnar er þannig bæði reynsla og þekk-
ing fyrir hendi á þvi hvar þörfin er sárust og hvar
möguleikana á úrbótum er að finna. En þegar
safnað er undir kjörorðinu „Kaupið fötu af vatni”
verður þó gerð okkar allsnægtafólksins hvers og
eins ef til vill fyrst og fremst táknræn um leið og
okkur er eitt andartak sýnt brot af þeim hörmung-
. um sem bræður og systur lifa við — og deyja af —
viðs vegar um heiminn.
Erlent yfirlit
. Sameining Þýska-
lands enn á dagskrá
Undirritaður hefur áöur i
þessum pistlum vakiö athygli á
þeim hugmyndum um samein-
ingu Þýskalands, sem oröiö
hafa æ meir áberandi undan-
farna mánuði. Hér veröur getiö
nokkurra atriöa, sem benda til
að vænta megi tiöinda af þess-
um vettvangi á komandi timum.
Sambúö Bandarikjanna og
Vestur-Þýskalands hefur farið
verulega versnandi aö undan-
förnu. Kemur þar margt til. Sú
ákvöröun Carters Bandarikja-
forseta, að fresta ákvörðun um
smiði nifteindasprengju kom
sér mjög illa fyrir Helmut
Schmidt. Schmidt haföi lýst
stuðningi sinum viö sprengjuna
og aö hún yröi geymd i Þýska-
landi. Þá hefur Bandarikjafor-
seti lagt hartaö þýsku stjórninni
að hætta viö að aðstoöa Brasiliu
við smiði kjarnorkuvera. Hefur
Schmidt tekið þetta óstinnt upp.
t efnahagsmálum greinir Þjóö-
verja og Bandarikjamenn á um
mörg atriði, og þýski kanslarinn
hefur i einkaviðtölum lýst þeirri
skoðun sinni, að hann efist um,
að Bandarlkjamenn séu nú fær-
ir um að vera i forystu i efna-
hagsmálum og innan Atlants-
hafsbandalagsins.
Herbert Wehner, formaður
þingflokks jafnaðarmanna I
Vestur-Þýskalandi, hefur um
nokkurt skeið verið talsmaður
nýrrar stefnu Þjóöverja gagn-
vart Austur-Evrópu. Hann seg-
ir, að vigbúnaður Sovétmanna
sé eingöngu varnaraðgerðir, og
réttlæti ekki aukinn vigbúnað
Þýskalands og Atlantshafs-
bandalagsrikjanna. Hann hefur
sakað utanrikisráðherrann,
Hans-Dietrich Genscher um að
tef ja fyrir samningum um sam-
drátt i herbúnaði I Mið-Evrópu.
Þessir samningar fara fram i
Vinarborg. Wehner er einnig
andvigur þvi, að kjarnorkuvopn
séu til lengdar geymd i Vestur-
Þýskalandi. t stað náinnar sam-
vinnu við Bandarikin boðar
hann aukið samstarf þýsku rikj-
anna með það fyrir augum að
stofna nokkurs konar samband
sósialskra rikja i Mið- og
Austur-Evrópu. Að hans mati
reka Sovétrflcin ekki útþenslu-
stefnu, og mundu þvi fagna
slikri þróun.
Herbert Wehner var áður fyrr
kommúnisti, og hann fer mjög
oft til ríkjanna i Austur-Evrópu.
Helmut Schmidt er hins vegar
ákveðinn talsmaður Atlants-
hafsbandalagsins.
Með samningum við Sovét-
stjórnina hafa samskipti þýsku
rikjanna stóraukist. Fólk I þess-
um löndum heimsækir hvert
annað, og allir horfa á sömu
sjónvarpsdagskrárnar.
Engin þjóð austan járntjalds
býr við svo góð kjör sem Austur-
Þjóðverjar, og engin þjóð hefur
svo náin samskipti viö Vestur-
lönd. Viðskipti þýsku rikjanna
innbyrðis aukast stöðugt.
Þrátt fyrir áhuga Schmidts á
framgangi Atlantshafsbanda-
lagsins hefur hann látið i ljós
áhyggjur sinar vegna þess, að
Vestur-Þýskalandereina landið
i Evrópu, þar sem geymd eru
kjarnorkuvopn, sem unnt er að
skjóta beint til Sovétrikjanna.
Ef til vill er þetta ótti við Sovét-
menn, sem beina fjölda flug-
skeyta að skotmörkum I Þýska-
landi og öðrum löndum I Vestur-
Evrópu. 1 styrjöld liggur
fremsta viglinan um Þýska-
land, svo það er kannski ekki
undarlegt, að leiðtogar þýsku
rikjanná fari með gát. Hik eða
röng ákvörðun á hættustund
getur kostað þessi riki útrým-
ingu fólks og eyðileggingu verö-
mæta I slikum mæli, að land-
auðn næmi. Varöveisla friðar og
jafnvægi risaveldanna á sviði
herbúnaðar er Þjóðverjum
meiri nauösyn en flestum öðr-
um þjóðum.
1 ljósi þessara staðreynd er
ekki undarlegt þótt sameining,
eða a.m.k. stóraukið samstarf
þýsku rikjanna, sé æskilegt i
augum allra Þjóðverja. Varla
er þó við að búast, að Vestur-
Þjóðverjar varpi fyrir borð
nánu sambandi sinu við Banda-
rikin. Bandarikin eru baktrygg-
ing Þjóðverja I viðsjálli veröld.
Það er lika óhugsandi, að
Austur-Þýskaland nverfi af á-
hrifasvæði Sovétrikjanna.
Sovétrikjunum er mikið i mun
að halda jafnvægi i Mið-Evrópu,
— ekki hvað sist vegna Tékkó-
slóvakiu og Póllands, og ein-
hvers konar sameining Þýska-
lands kemur ekki til greina,
nema jafnframt sé tryggt, að
Vesturveldin noti ekki þýskt
land, sem útvörð hagsmuna
sinna I Mið-Evrópu.
Ekki er auðvelt að Imynda sér
við hvaða aðstæður þýsk sam-
eining gæti átt sér stað. Meira
að segja er erfitt að meta hvaða
skilyrðum yrði að fullnægja til
að þau gætu tekið upp viðtækari
efnahags- og menningarsam-
vinnu en nú er. Það er augljóst,
að hlutlaust Þýskaland er
Sovétrikjunum meir I hag en
Vesturveldunum. Og Sovétrikin
munu aldrei fallast á samein-
ingu Þýskaland nema tryggt
verði, að það veröi hlutlaust.
Eins og hernaðarmætti stór-
veldanna er nú háttað, yrði
Þýskaland auðveldur biti fyrir
Sovétrikin I styrjöld, og það
þýðir á hinn bóginn, að hugsan-
leg fremsta viglina lægi um
Frakkland og Niðurlönd (Hol-
land, Belgiu og Lúxemburg), og
auðvitað Danmörku og Noreg.
Sameinað Þýskaland, eða
hálf-sameinað, er fleirum
kappsmál en Wehner, en hins
vegar krefst það mál allt Itar-
legrar athugunar, og mats á
nýjum aðstæðum. Sovétrlkin
virðast hafa öll þessi mál til at-
hugunar,og m.a. berast þau tiö-
indi frá Bonn, að þar hafi nýlega
verið skipaður nýr rússneskur
sendiherra. Heitir hann Vladi-
mir Semenov, þekktur sérfræð-
ingur um þýsk málefni. Hann
var sendimaður Sovétstjórnar-
innar i Berlin 1940-41, meðan
Stalin og Hitler voru banda-
menn.
Stjórnin I Bonn hefur að und-
anförnu tekið æ sjálfstæðari af-
stöðu til heimsmála, og at-
hyglisverter, hve mikla áherslu
hún hefur lagt á bætta sambúð
við Frakka. Allt þetta gæti verið
liður i þeirri viðleitni að geta
fylgt breyttri stefnu gagnvart
Austur-Evrópu, og einnig á það
vafalaust rætur að rekja til
þeirrar skoðunar, að ekki sé
hægt að treysta blint á forystu
Bandarikjanna. H.ól.
Söfnun samvinnumanna hófst i gær og mun
standa yfir fram i október. í fyrsta lagi verður
safnað i verslunum og öðrum þjónustustöðum
samvinnuhreyfingarinnar,en i öðru lagi stendur nú
yfir sérstök söfnunarvika,og verður reynt að afla
framlaga sem viðast á þessum dögum, á vinnu-
stöðum, i húsum og á mannamótum. 1 ráði er i
þriðja lagi að efnt verði einnig til sérstakrar söfn-
unarherferðar undir lok söfnunartimans i haust.
Markmiðið er að safna 10 milljónum króna með
þessu átaki. Þegar haft er i huga að þessi upphæð
nemur fimmtiu krónum á hvern landsmann á Is-
landi munu menn sjá að það er ekki ofrausn Is-
lendingum að ná langt fram úr þvi marki sem sett
er við upphaf söfnunarinnar.
Islendingar hafa oft sýnt að þeir vilja taka til
hendinni og leggja bágstöddum lið i þeirri hörðu
lifsbaráttu, — þvi dauðastriði sums staðar —, sem
háð er umhverfis okkur viða. Og nú verður þvi
■ treyst að íslendingar láti sinn hlut ekki eftir liggja
i alþjóðasöfnun samvinnumanna til lifgjafar svelt-
andi börnum, minnugir þess að drykkjarvatn og
fimmtiu krónur eru „gnótt i hans hönd en aska i
minni”.
JS
Giscard d’Estaing og Heimut Schmidt hafa margt gert til aft efla samstarf Frakka og Þjóöverja.