Tíminn - 30.04.1975, Blaðsíða 6

6
TÍMINN
Miðvikudagur 30. aprll 1975.
Menntamálaráðh. svarar fyrirsp. um iðnfræðslu:
Iðnnám mun vafalaust
færast í fjölbrautaform
í framtíðinni
í GÆR svaraði Vilhjálmur
Hjálmarsson menntamálaráð-
herra fyrirspurn um iðnfræðslu
og tæknimenntun, en þessa fyrir-
spurn lagði Þórarinn Þórarinsson
(F) fram fyrir nokkru. Þórarinn
situr hafréttarfundinn i Genf
þessa dagana og gerði þvi Sverrir
Bergmann, varamaður Þórarins,
grein fyrir fyrirspurninni. Sagðist
hann m.a. vænta svara um störf
nefna, sem menntamálaráðu-
neytið hefði skipað á sinum tima
til að fjalla um þessi mál.
Menntamálaráðherra sagði
m.a. i svari sinu:
„Hinn 10. og
22. júli 1970 og 9.
febrúar 1971
skipaði
menntamála-
ráðuneytið
verk- og tækni-
menntunar-
nefnd til þess að
kanna stöðu
tæknimenntun-
arinnar innan skólakerfisins og
eðlileg tengsl hinana ýmsu
fræðslustiga og gera tillögur um
endurbætur i þessum efnum.
nefningar, Rúnar Backmann,
iðnnemi samkvæmt tillögu Iðn-
nemasambands Islands, Snorri
Jónsson, framkvæmdastjóri,
samkvæmt tillögu Alþýðusam-
bands Islands, og Þór Sandholt,
skólastjóri, samkvæmt tillögu
Sambands iðnskóla á tslandi.
Þegar i upphafi útvegaði ráðu-
neytið nefndinni margskonar
gögn sem hún baö um. Formaður
nefndarinnar og Óskar Hall-
grimsson formaður iðnfræðslu-
ráðs og Óskar Guðmundsson,
framkvæmdastjóri iðnfræðslu-
ráðs, en hann hefur unnið mikið
fyrir og með nefndinni, fóru i
kynnisferðir, sumir um Norður-
lönd og sumir til Þýzkalands og
formaðurinn sat einnig ráðstefnu
varðandi iðnfræðslumál á vegum
menningarmálaráðs Evrópu-
ráðsins og efnt var til ráðstefnu
um verkefni nefndarinnar hér I
Reykjavik.
Menntamálaráðuneytið hefur
við fjárlagagerð undanfarin ár
farið fram á fjárveitingu til þess
að ráða verkfræðing i þjónustu
sina til þess að sinna iðnfræðslu-
málum og þá m.a. endurskipu-
■liUllLBUBHUHHIHJPIH
^^^^fc i 11 m I m
Þessi nefnd lauk störfum 5. júli
1971 og skilaði itarlegu áliti, sem
m.a. fól i sér tillögur um endur-
skoðun iðnfræðslulöggjafarinnar,
m.a. með það fyrir augum að
rikissjóður einn greiddi kostnað
við iðnskóla, en i gildandi lögum
er mælt fyrir um að rikissjóður og
sveitarfélög greiði þennan kostn-
að sameiginlega. Hinn 15. febrúar
1973 skipaði menntamálaráðu-
neytið nefnd til þess að endur-
skoða lög nr. 68 frá 1966 um iðn-
fræðslu og lög nr. 18 1971 um
breytingu á þeim lögum, og átti
þessi nefnd aö skila frumvarpi til
nýrra iðnfræðslulaga fyrir árslok-
1973.
I nefndina voru skipaður Guð-
mundur Einarsson verkfræðing-
ur, formaður, án tilnefningar,
Haukur Eggertsson,
framkvæmdastjóri, samkvæmt
tillögu Félags isl. iðnrekenda,
Ólafur Pálsson, húsasmiðameist-
ari, samkvæmt tillögu Lands-
sambands iðnaðarmanna, Óskar
Hallgrimsson bankastjóri, án til-
lagningu iðnfræðslunnar. Fékkst
lengi vel ekki fé til þessa, en það
hefur nú verið veitt og réði ráðu-
neytið Hákon Torfason verkfræð-
ing I þjónustu sina á sl. ári og
hefur hann jafnframt starfað
fyrir endurskoðunarnefnd iðn-
fræðslulaga siðan i haust.
I menntamálaráðuneytinu
hefur verið mynduð verk- og
tæknimenntunardeild til þess að
sinna sérstaklega verkmenntun-
armálum, m.a. i framhaldi af
setningu hinna nýju grunnskóla-
laga. Þá hefur ráðuneytið lagt
áherzlu á að hraðað yrði endur-
skoðun námsskrár fyrir iðn-
fræðsluna, en það er starf sem
iðnfræðsluráð á að hafa með
höndum.
I fjárlögum þessa árs er varið 6
milljón krónum til námsskrár-
gerðar i verklegu námi fyrir iðn-
fræðslu- og f jölbrautaskóla,
Menntamálaráðuneytið hafði for-
göngu um að skipuleggja starfið,
sem er mjög umfangsmikið þvi
viðurk. iðngreinar eru yfir 50
talsins.
Greinargerð
Ingvars Gíslasonar
fyrir atkvæði
í járnblendimálinu
Við atkvæðagreiöslu við 2. umræðu um frumvarpiö um járn-
blendiverksmiðju I Hvalfirði gerði Ingvar Gislason svofellda
grein fyrir afstöðu sinni:
,,AÖ minum dómi er mörgu ábótavant i þing-
legri meðferð þessa máls, að ekki sé sagt aö-
finnsluvert. Ég tel, að máliö hafi ekki fengið
nægilega athugun I þinginu, og mörgum spurn-
ingum um mikilvæga þætti þess er enn ekki fuil-
svarað. Ég tel, að Alþingi hefði átt aö geyma af-
greiðslu þessa máls til haustþings, en fela sér-
stakri þingmannanefnd að kanna betur málsá-
stæður milli þinga.
Þrátt fyrir þessa skoöun mlna, þýðir hún ekki,
aö ég sé fyrirfram andvigur stóriöjurekstri I samstarfi viö er-
lenda aöila, né þessari verksmiðju sérstaklega. En ég er ekki við
þvi búinn að taka endanlega afstöðu til þessa máls og hef tekiö
þá ákvörðun að greiða ekki atkvæði.”
Ræða Ingvars við 3. umr. máisins veröur birt I heiid siöar hér I
blaöinu.
Verk þetta er nú hafið og er það
unnið á vegum Iðnfræðsluráðs i
nánu samstarfi við menntamála-
ráðuneytið.
Á þessu ári verður einkum unn-
ið að námskrárgerð i málmiðna-,
bygginga- og rafiðnagreinum.
Stefnt er að þvi, að fyrstu drög
að námskrám i málm- og tréiðn-
greinum verði tilbúin næsta
haust, og að kennt verði eftir
þeim i Fjölbrautaskólanum i
Breiðholti næsta skólaár.
Þá er einnig stefnt að þvi að til-
raunakennsla i iðnfræðsluskólum
samkvæmt nýrri námskrá geti
hafizt á næsta skólaári i smáum
stil.
Iðnfræðslulögin frá 1966 og
1971 eru að ýmsu leyti mjög erfið i
framkvæmd og löngu orðið tima-
bært að setja nýja löggjöf um
þetta efni. Með iðnfræðslulögun-
um frá 1966 var ákveðið að iðn-
skólar skyldu vera einn i hverju
kjördæmi landsins auk þeirra
skóla sem þá störfuðu og höfðu
minnst 60 nemendur, er lögin tóku
gildi. Skólarnir eru kostaðir
sameiginlega af rikissjóði og
sveitarfélögum. Verulegrar
óánægju gætti sums staðar með
staðsetningu skólanna og menn
vildu ekki leggja niður gömlu iðn-
skólana, sem voru að visu mjög
fámennir sumir hverjir, en menn
hafa þrátt fyrir það kosið að
halda þeim og hefur ekki verið
talið fært annað en halda uppi
iðnskólum viðar en lögin gera ráð
fyrir. Er þetta svo bæði á Austur-
landi og Vesturlandi og raunar
um allt landið. Með tilkomu fjöl-
brautaskóla t.d. Fjölbrautaskól-
ans i Breiðholti er ætlunin að þar
verði iðnnámsbraut og mun iðn-
námið vafalaust færast i fjöl-
brautarform viðar þegar fram
liða stundir. En þá þarf einnig að
tryggja að það iðnnám sem fjöl-
brautarskólarnir veita, veiti
nemendum sams konar réttindi
og ef nám væri stundað i
venjulegum iðnskóla.
Sú breyting mun vafalaust
verða að bóknám iðnskólanna
færist i grunnskólana, en iðnskól-
arnir verði meiri sérfræðiskólar,
meiri fagskólar eftir en áður.
Það er mjög brýnt að endur-
skoða löggjöfina um iðnfræðslu
og væntir ráðuneytið að sú nefnd
sem situr og setið hefur miklu
lengur að störfum en gert var ráð
fyrir i fyrstu að vera þyrfti, ljúki
nú verkefni sinu þannig að unnt
verði að leggja nýtt frumvarp um
þetta efni fyrir Alþingi er það
kemur saman i haust. Ráðuneytið
skrifaði iðnfræðslunefnd hinn 13.6
1974 um að hraða störfum og
hefur nú farið fram á að nefndin
skili lagafrumvarpi fyrir 1. ágúst
n.k. Endurskoðun löggjafarinnar
og aukin verkmenntunarkennsla
er eitt af þvi allrabrýnasta sem
nú þarf að sinna i þjóðfélaginu”.
Liðinn vetur
þungur í skauti
Hjá Bjargráðasjóði liggja óafgreiddar
umsóknir 28 aðila. Tjón, sem búið er
að meta, nemur tæpum 17 millj. kr.,
en ekki eru öll kurl komin til grafar
Það kom fram I svari Geirs Hailgrimssonar forsætisráðherra I
tiiefni fyrirspurnar Ragnars Arnalds (Ab) um bætur vegna snjó-
flóöa á Siglufirði, að hjá Bjargráðasjóöi liggja nú óafgreiddar
umsóknir 28 aöila, einstaklinga og fyrirtækja, um fyrirgreiðsiu
vegna tjóna af náttúruhamförum, aðallega af völdum snjóflóða
og hvassviðra, sem orðið hafa á tlmabilinu desember 1974 til
febrúar 1975.1 25 tilvikum af þeim 28, sem að framan eru greind,
hafa farið fram matsgerðir. Tjón samkvæmt matsgerðunum
nema alls 16.848,738. ómetin eru tjón I Hnifsdal, á Siglufiröi og á
Fáskrúðsfirði, sem ætla má að nema muni verulegum fjárhæö-
um.
Inni I þessari mynd er að sjálfsögðu ekki tjónið I Neskaupstaö,
sem talið var nema 500 millj. kr. eöa meira. Forsætisráðherra
sagði, að ekki væri unnt að svara þvl afdráttarlaust á þessu stigi
hvernig afgreiðslu einstakra bótakrafna yrði háttað.
AAatthías Á. AAathiesen fjármálaráðherra:
Mælti fyrir
frumvarpi til
aukafjárlaga
I fyrirspurnartlma i sameinuöu
þingi i gær, svaraöi Vilhjálmur
Hjálmarsson nokkrum fyrir-
spurnum, auk fyrirspurnar um
iðnfræðslu og tæknimenntun, sem
sagt er frá annars staöar á síö-
unni. Hann svaraði fyrirspurn
Sigurðar Blöndal um aðild Is-
lands að háskóla Sameinuðu þjóð-
anna, fyrirspurn Helga Seljan um
afnotagjöld útvarps, fyrirspurn
Þórarins Þórarinssonar um
framhaldsnám hjúkrunarkvenna
og fyrirspurn Karvels Pálmason-
ar um sjónvarpsupptöku leikrita
af sviði Þjóðleikhússins og Iðnó.
Væntanlega verður sagt frá þess-
um málum fljótlega á þingslð-
unni.
Matthias Á. Mathiesen fjár-
málaráðherra mælti I gær fyrir
frumvarpi til fjáraukalaga fyrir
árið 1972, en samkvæmt þvi er
leitað heimildar fyrir ölium um-
framgjöidum að fjárhæð, sem
nemur 1.914.275 þús. króna.
1 ræðu sinni sagði Matthias A.
Mathiesen fjármálaráðherra
m.a.:
„Við fyrstu
umræðu fjár-
lagafrumvarps
fyrir áriö 1974
gerði forveri
minn I embætti
fjármálaráð-
herra grein fyr-
ir afkomu rikis-
sjóös árið 1972
og jafnframt var lögð fram grein-
argerð rlkisbókhaldsins um af-
komuna. Þar var nokkur grein
gerð fyrir frávikum fjárlaga og
reiknings og má vlsa til þeirra
skýringa.
Fjárlög fyrir árið 1972 gerðu
ráð fyrir gjöldum aö fjárhæð
16.440.549 þús. kr., ef gjöld Al-
þingis eru ekki meðtalin, enda er
ekki leitað heimilda fjáraukalaga
fyrir þeim umframgjöldum.
Sambærileg fjárhæð reiknings
nam 18.263.787 þús. kr. eöa
1.823.238 þús. kr. umfram fjárlög.
Sundurliðun fjáraukalaganna
miðast við hvert ráðuneyti og þar
sem gjöld heilbrigðis- og trygg-
ingamálaráðuneytisins reyndust
91.037 þús. kr. undir áætlun fjár-
laga er samtala fjáraukalaganna
1.914.275 þús. kr.
Ef litið er á stærstu einstöku
frávikin kemur I ljós að 4/5 hluta
umframgjalda má rekja til eftir-
farandi fjögurra þátta:
Gjöld Vegageröar námu
629.623 þús. kr. umfram fjár-
lög.
Gjöld vegna niðurgreiöslna á
vöruverði námu 495.652 þús. kr.
umfrám fjárlög.
Vaxtagjöld námu 238.457 þús.
kr. umfram fjárlög og gjöld
landhelgisgæzlu námu 195.239
þús. kr. umfram fiárlög.
Þessir fjórir liðir nema samtals
1.558.971 þús. kr. Mismunurinn
355.304 þús. kr. dreifist á ýmsa
liöi, þar á meðal eru 125 millj. kr.
sem framlag til Landsvirkjunar,
sem ekki hafði verið gert ráð fyrir
i fjárlögum.
Til nánari skýringar á framan-
greindum umframgjöldum aö
fjárhæð um 1.914 millj. kr. skal
þess getið, að verulegur hluti
þeirra byggist á ýmsum laga-
ákvæöum, þar á meöal ákvæðum
laga um ráðstöfun tiltekinna
tekjustofna ríkisins I ákveöin
verkefni, lántökuheimildum til
umframgjalda á vissum sviðum
og notkun heimildarákvæöa fjár-
laga. 1 greinargerð rlkisbók-
haldsins kemur fram, að þegar
tekiö hafði verið tillit til þessara
sérstöku gjaldaheimilda námu
umframgjöldin 844,4 millj. kr. á
árinu 1972. Hins vegar er þörf á
staðfestingu þessara aukafjár-
veitinga með fjáraukalögunum.”