Tíminn - 30.04.1975, Blaðsíða 16

'
Miövikudagur 30. april 1975.
>i
FÓÐURVÖRUR
þekktar
UM LAND ALLT
fyrir gæði
Guöbjörn
Guðjónsson
Heildverzlun Siðumúla 22
Simar 85694 & 85295
fyrir yóóan waM
^ KJÖTIÐNAÐARSTÖO SAMBANDSINS
l ‘
Bandariskir hermenn stiga á land i Vietnam áriö 1965: Allt til
einskis.
Ihlutun Banda-
ríkjanna í
Víetnam lokið
Viðbrögð Bandaríkjamanna eru að vonum
misjöfn d þessum tímamótum
Reuter—Washington — Siöustu
Bandarikjamennirnir voru fluttir
frá Suöur-Vietnam i gær. Þar
meö lauk tuttugu ára ihlutun
Bandarikjanna um málefni Viet-
nam.
Viöbrögö Bandarikjamanna við
þessum „fyrsta ósigri Bandarikj-
anna i styrjöld” eru mjög
misjöfn. Flestir virðast þö fegnir,
og vonast nú til, aö Bandarikja-
stjórn beini augum sinum aö
nærlægari vandamálum. Aðrir —
og þá einkum þeir, sem misst
hafa ástvini sina i striöinu i Viet-
nam, en alls féllu 55 þúsund
bandariskir hermenn i bardögum
þar — eru bitrir og spyrja
spurninga á borð við: Fyrir
hverju vorum við eiginlega að
berjast? Af hverju þurftum við að
sjá á bak ástvinum okkar, að þvi
er virðist til einskis? Og loks er
þriðji hópurinn, en viðhorf hans
stjórnast fyrst og fremst af reiði.
í þeim hópi er t.d. öldungadeild-
arþingmaðurinn Barry Goldwat-
er, sem sagöi fyrir skömmu: Það
þýðir ekkert að fara I strið, nema
maður ætli sér að vinna það.
Bandarisk blöð skýra frá
siðustu atburðum i Vietnam i
sérútgáfum, en fæst þeirra hnýta
neinu viö fréttirnar. Stórblaðið
Washington Evening Star segir
þó I leiöara: Hörmungarnar i
Vletnam virðast nú á enda —
a.m.k. fyrir okkur Bandarikja-
menn, þótt það sama verði e.t.v.
ekki sagt um Suöur-VIetnama.
UM hádegisbiliö I gær kom varöskipiö Týr meö brezka togarann Bru-
cella til hafnar I Reykjavik, en sem kunnugt er af fréttum, sendi togar-
inn út neyðarkall á iaugardaginn vegna leka, sem vart heföi oröiö viö.
Þá var togarinn staddur út af Stokksnesi. Myndin sýnir togarann viö
komuna til Iteykjavikur I gær. —Tfmamynd: G.E.
Saigon getur fallið
á hverri stundu
Tilraunir til að koma d vopnahléi bera engan drangur
NTB/Reuter—Saigon/Washing-
ton/Parls — Þykk reykjarský
grúföu yfir Saigon I gær, meðan
þúsundir Bandarlkjamanna og
Suöur-Vietnama voru fluttir á
brott frá borginni I þyrlum. Þá
héidu þjóðfrelsisliðar (og
Norður-VIetnamar) uppi látlausri
skothrið á Tan Son Nhut-flugvöll,
sem er aðalflugvöilur Saigon.
Alger upplausn virðist nú rlkja i
Saigon. Þúsundir Suður-VIet-
nama reyndu að troðast inn i
bandariska sendiráðið og aörar
byggingar Bandarikjamanna i
borginni, en þangað voru banda-
riskir borgarar (og fylgdarlið
þeirra) sóttir af þyrlum. Á meöan
gekk fólk rænandi og ruplandi um
I verzlunum. Fáein skot kváðu við
annað slagið I gær, en undir kvöld
varð allt kyrrt og hljótt, en and-
rúmsloftið er þrungið spennu að
sögn fréttaritara I Saigon.
Fjöldi bandariskra þingmanna
réðist I gær á Gerald Ford forseta
og stjórn hans fyrir að draga of
lengi að flytja bandariska borg-
ara á brott frá Saigon. Sannast
sagna sluppu þeir siðustu með
naumindum þaðan vegna siauk-
inna árása þjóðfrelsisliða á borg-
ina. Fréttir hermdu og i gær, aö
tveir bandariskir landgönguliðar
hefðu fallið.
Flóttamennirnir eru fluttir I
fyrsta áfanga um borð I flugvéla-
móðurskip Bandarikjaflota, er
biða átekta undan ströndum Viet-
nam.
Óstaðfestar fréttir hermdu slð-
degis I gær, að samið hefði verið
um vopnahlé. Áður hafði þjóð-
frelsisfylkingin sent frá sér
tilkynningu, þar sem hin nýja
stjórn undir forsæti Duong Van
Minh hershöfðingja er sögð lepp-
stjórn Bandarikjamanna. Skorað
er á Ibúa Saigon að taka þátt I
„sögufrægasta sigri i landinu til
þessa”.
Talsmaður þjóðfrelsisfylking-
arinnar I Parls vlsaði svo slðdegis
i gær á bug fréttum um vopnahlé.
Hann sagði, að baráttan héldi
áfram.
Ennfremur upplýsti tals-
maðurinn, að Ibúar I nokkrum
hverfum Saigon hefðu gert
uppreisn og berðust nú við hlið
þjóðfrelsiliða.
Skilyrði þau, er þjóðfrelsis-
fylkingin hefur sett fyrir vopna-
hléi af sinni hálfu, eru: Brott-
flutningur allra Bandarikja-
manna frá Vietnam (þessi krafa
hefur þegar verið uppfyllt),
uppgjöf hers Saigon-stjórnarinn-
ar og stöðvun yfirgangs lögreglu.
Sem kunnugt er hefur franska
stjórnin reynt að koma á
vopnahléi i Vietnam. Jean Sau-
vagnargues utanríkisráðherra
sagöi siðdegis i gær — eftir fund
með Valery Giscard d’Estaing
forseta — að svo virtist sem póli-
tiskur grundvöllur væri nú fyrir
samkomulagi um vopnahlé. —
Viö erum þrumulostnir, að það
skuli ekki enn hafa náðst.
Hernaðarsérfræðingar i Saigon
állta, að þjóöfrelsisliðar geti tekið
höfuðborgina, hvenær sem er.
Að sögn þeirra getur stjórnarher-
inn aðeins varizt áhlaupi á borg-
ina I stuttan tima, e.t.v. aðeins I
sólarhring.
Andsvar Japana við þeim andstæðri
þróun í hafréttarmólum:
Djúpsjávarveiðar
Reuter-Tókió. Japanskt rann-
sóknaskip lét fyriir skömmu
úr höfn og hélt áleiðis tii
Nýja-Sjálands. Tilgangur leið-
angursins er að gera tilraunir
með nýja veiðitækni á djúp-
sævi-tækni, er gæti stóraukiö
matvælaöflun 1 heiminum.
Fram að þessu hefur lltiö
veiðzt á meira en 200 metra
dýpi. Aftur á móti er fjöldi
fiskitegunda, er lifir á bilinu
200-1500 metra dýpi. Með sér-
staklega öflugri vindu og 5500
metra löngum vir gera japan-
skir vlsindamenn sér vonir um
að veiða niður á allt að 1500
metra dýpi.
Djúpsjávarveiðar eru and-
svar Japana við fyrirsjáan-
legri þróun hafréttarmála,
þ.e. að strandríki færi efna-
hagslögsögu sina út I 200 sjó-
milur. Þeir eru nú ein mesta
fiskveiðiþjóð i heimi, en að-
eins hluti aflans er fenginn við
Japansstrendur. Þvi er þeim
nauðsynlegt að leita annarra
miða, þegar strandrikin færa
— hvert af öðru — út lögsögu
sina. (ífyrra nam afli Japana
alls 10.760 þús. tonnum — þar
af veiddust 4.500 þús. tonn á
hafsvæöi, sem liggur innan 200
milna frá ströndum annarra
rikja.)
Rannsóknaskipið Shinkai
Maru verður fimm mánuði I
þessum leiðangri. Japanskir
vlsindamenn gera sér vonir
um, að hann beri góðan árang-
ur. Þeir bjartsýnustu hafa
jafnvel spáð, að innan fárra
ára veiði Japanir um 600 þús.
tonn á djúpsævi árlega.
SKORTIR VÍDA Á ÖRYGGI
í SENDIRÁÐUM ÍSRAELS?
Aðeins einn maður stóð að hermdarverkunum
í Jóhannesarborg
NTB/Reuter-Jóhannesarborg/-
Jerúsalem. 1 Ijós kom, að aöeins
einn maöur — öryggisvörður i
ræöismannsskrifstofu tsraels i
Jóhannesarborg I Suöur-Afriku —
stóö að hermdarverkum þeim, er
unnin voru þar utan við og inni i
skrifstofunni I fyrradag og -nótt.
1 dögun 1 gærmorgun gafst
öryggisvörðurinn upp, en athæfi
Ailon utanríkisráöherra: Viöa er
pottur brotinn.
hans kostaði a.m.k. einn mann
lifið, en aðrir þrjátíu og sjö særð-
ust. Ástæöurnar fyrir verknaðin-
um eru óljósar.
Oflugur öryggisvörður var við
ræðismannsskrifstofuna þann
tima, er hermdarverkamaðurinn
hélt alls tuttugu og einum I gisl-
ingu. Með brögðum tókst nitján
þeirra að sleppa, svo að loks voru
aðeins tveir gislanna eftir I bygg-
ingunni. Allan timann stóðu
öryggisverðir I þeirri trú,
að um hóp hermdarverkamanna
væri aö ræða. Það kom þeim þess
vegna mjög á óvart, aö aöeins
einn maður hafði verið að verki.
Israelska utanrlkisráðuneytið
hefur þegar hafið umfangsmikla
rannsókn á tildrögum þessa at-
burðar i Jóhannesarborg. Frétta-
skýrendur i Jerúsalem hafa gefið
i skyn, að niðurstöður rannsókn-
arinnar eigi eftir að koma róti á
huga ísraelsmanna. Hún er nefni-
lega talin leiða I ljós, að viða sé
pottur brotinn, að þvi er varöar
öryggi I sendiráðum og ræðis-
mannsskrifstofum ísraels erlend-
is.
Yigal Allon utanrikisráðherra,
sem staddur er i heimsókn I
Paris, hefur ákveðið að hraða för
sinni heim tii Israels vegna at-
burðarins i Jóhannesarborg.
Flugslys í Líberíu:
Áhrifamikill
stjórnmála-
maður lézt
Reuter-Monróviu. Fjármála-
ráðherra Liberiu og fimm
menn til viöbótar létu lifiö I
flugflysi i gær.
Slysið varð með þeim hætti,
að flugfél ráðherrans —
Steven Tolbert — féll i sjóinn
rétt eftir flugtak af flugvellin-
um við Greenville, sem er 320
km suður af höfuöborginni
Monróviu.
Tolbert fjármálaráðherra
var umsvifamikill, en um leið
umdeildur. Hann upprætti aö
mestu spillingu I ráðuneyti
sinu, og var — að sögn Reut-
er-fréttastofunnar — mjög
dugandi i starfi. Sviplegt frá-
fall hans kann að hafa áhrif á
stjórnmálaþróunina i Liberiu.