Fréttablaðið - 18.11.2006, Qupperneq 76

S
íðastliðinn mánudag var
haldin svolítil athöfn í
Washington þar sem tekn-
ar voru fyrstu
skóflustungurnar að
minnismerki um Martin
Luther King, leiðtoga bandarískra
blökkumanna og baráttumann fyrir
réttindum þeirra. Minnismerkið
verður býsna stórt í sniðum, rétt
eins og önnur minnismerki í Wash-
ingtonborg, og mun standa nokkurn
veginn mitt á milli íburðarmikilla
minnismerkja um Abraham Lincoln
og Thomas Jefferson.
Við athöfnina voru staddar bæði
dóttir og systir Martins Luthers
King ásamt flestum helstu baráttu-
mönnum fyrir réttindum þeldökkra.
Þetta var tilfinningaþrungin stund
og sumum vöknaði um augu.
Meðal ræðumanna var Barack
Obama, 45 ára gamall þingmaður í
öldungadeild Bandaríkjaþings.
Obama er eini blökkumaðurinn
sem nú situr í öldungadeildinni, en
í sögu Bandaríkjanna til þessa hafa
einungis fimm blökkumenn komist
þar inn fyrir dyr sem þingmenn
deildarinnar.
Obama er mikil stjarna í banda-
rískum stjórnmálum um þessar
mundir. Margir blökkumenn hafa
óbilandi trú á honum og meðal
demókrata eru hávæarar raddir
um að Obama verði á endanum for-
seti Bandaríkjanna.
Obama er enginn nýgræðingur í
stjórnmálum. Hann sat í öldunga-
deild ríkisþingsins í Illinois í átta ár,
frá 1996 til 2004. Hann bauð sig
fram til fulltrúadeildar Bandaríkja-
þings árið 2000, en náði ekki kjöri.
Árið 2004 gerði hann aðra til-
raun til þess að komast á þing í
Washingtonborg, að þessu sinni í
öldungadeildina, og flaug þá inn
sem þingmaður fyrir Illinois.
Sumarið 2004, nokkrum mánuðum
áður en þingkosningarnar fóru
fram, var Obama fenginn til þess
að flytja aðalræðuna á flokksþingi
Demókrataflokksins. Það er þessi
ræða sem fyrst varð til þess að
vekja verulega athygli Bandaríkja-
manna á Obama. Þá strax hófust
vangaveltur um að hann yrði þegar
fram liðu stundir forsetaefni Demó-
krataflokksins og hugsanlega þar
með fyrsti blökkumaðurinn sem
næði því takmarki að verða forseti
Bandaríkjanna.
Sjálfur hefur hann ekkert viljað
gefa upp um það, hvort hann vilji
bjóða sig fram í næstu forsetakosn-
ingum árið 2008, þótt væntanlega
verði hann að fara að gefa einhver
svör nú þegar þingkosningarnar
eru afstaðnar.
Obama er fæddur í Havaí og ólst
þar upp, en faðir hans var hagfræð-
ingur að mennt, fæddur í Kenía.
Í ræðunni á flokksþinginu, eins
og reyndar einnig í þeim tveimur
bókum sem hann hefur gefið út,
verður honum tíðrætt um föður
sinn, sem var útlendur námsmaður
í Bandaríkjunum, „fæddur og upp-
alinn í litlu þorpi í Kenía. Hann ólst
upp við að líta eftir geitunum, gekk
í skóla í litlu hreysi með blikkþaki.
Pabbi hans – afi minn – var kokkur,
heimilisþjónn hjá Bretum,“ sagði
Obama í ræðu sinni á flokksþinginu
árið 2004.
Móðir Baracks er aftur á móti
hvít á hörund, fædd í Kansas þar
sem faðir hennar – hinn afi Bar-
acks – vann við olíuboranir og í
landbúnaðarstörfum þangað til
hann skráði sig í herinn – daginn
eftir að Japanar réðust á Pearl Har-
bour.
Í fyrri bók sinni, sem heitir
Dreams from My Father, segist
hann varla hafa tekið eftir því á
uppvaxtarárunum „að faðir minn
var ekkert líkur fólkinu í kringum
mig – að hann var svartur sem bik
en móðir mín hvít eins og mjólk.“
Obama er eini þeldökki maðurinn
sem nú situr í öldungadeild Banda-
ríkjanna, en í fulltrúadeildinni sitja
hins vegar rúmlega 40 svartir
Bandaríkjamenn, rétt tæplega tíu
prósent þingmanna deildarinnar.
Ýmis tíðindi hafa orðið í þessari
viku þegar hugað er að stöðu blökku-
manna á þinginu. James Clayburn
varð á fimmtudaginn fyrir valinu
sem aðstoðarleiðtogi meirihluta full-
trúadeildarinnar, svonefndur
„flokksvörður“ eða „Party Whip“,
þegar Demókrataflokkurinn kaus í
helstu leiðtogaembætti sín á flokks-
fundi sínum á fimmtudaginn. Þetta
er í annað sinn í sögu Bandaríkjanna
sem blökkumaður er kosinn í þetta
embætti, og Clayburn verður þar
með valdamesti blökkumaðurinn á
nýja þinginu sem kemur fyrst saman
í janúar.
Clyburn, sem er 66 ára og hefur
setið á þingi frá 1992, virtist hrein-
lega klökkur þegar hann ræddi við
blaðamenn og minntist þá móður
sinnar, sem rétt eins og foreldrar
Obamas hafði átt sér stóra drauma
fyrir hönd sonarins, en „hún lifði
ekki að sjá drauma sína rætast,“
sagði Clyburn.
Þar að auki benti allt til þess að
blökkumenn yrðu fyrir valinu sem
nefndarformenn í fimm af helstu
nefndum þingsins og það út af fyrir
sig telst marka mikilsverð tíma-
mót í sögu blökkumanna í Banda-
ríkjunum, einmitt nú þegar minn-
ismerkið um Martin Luther King
er að verða að veruleika.
Frægð og frami
Baracks Obama
Barack Obama er ein af helstu vonarstjörnum Demókrataflokksins í Banda-
ríkjunum, hugsanlegur forsetaframbjóðandi og eini blökkumaðurinn sem
situr í öldungadeild Bandaríkjaþings.