Fréttablaðið - 20.11.2006, Blaðsíða 58

Aðalpersónan í nýjustu skáldsögu
Braga Ólafssonar er ljóðskáldið
Sturla Jón Jónsson, rithöfundur
með snert af sjálfseyðingarhvöt
sem ferðast til Litháen á ljóðahá-
tíð. Skáldsagan Sendiherrann
fjallar um þrá þessa Sturlu Jóns
eftir persónulegri formbyltingu,
hann vill segja skilið við ljóðið en
allt hans líf virðist líka litað af
meiriháttar óþreyju – kannski er
hann í óttalegri tilvistarkreppu
eða kannski er hann bara ofur-
venjulegur nútímamaður.
Bragi hefur áður gefið út
skáldsögurnar Hvíldardaga,
Gæludýrin og Samkvæmisleiki
auk ljóðabóka, og sver saga þessi
sig töluvert í ætt við þá fyrst-
nefndu. Í þeim báðum hverfist
atburðarásin fyrst og fremst um
hversdaglega og á köflum vand-
ræðalega viðburði og hegðun.
Þetta er hins vegar þéttari og við-
burðarríkari saga – mjög fyndin á
köflum og lúmsk eins og fyrri
bækur hans allar.
Sögusviðið er Reykjavík nútím-
ans með stuttri viðkomu á Egils-
stöðum, og borgin Vilníus og smá-
bærinn Druskininkai í Litháen en
þangað hefur skáldið Sturla Jón
sig á endanum eftir heilmikið
basl. Ljóðahátíðir eru heldur ekk-
ert smámál að takast á við, hvað
þá ljóðið sjálft sem sífellt þvælist
fyrir honum. Bókin ber undirtitil-
inn „ljóð í óbundnu máli“ en skáld-
skapur Sturlu Jóns leiðir les-
anda Sendiherrans í
gegnum alla frásögnina
og í bókarlok hefur
honum tekist að segja
skilið við ljóðið á sinn
hátt. Það skal ósagt látið
hvernig þessum menn-
ingarlega sendiherra
Íslands tekst til við
ljóðaupplesturinn í
útlandinu en í
bókinni eru
birtar tvær
greinar Sturlu
Jóns sem
hann skrifar
fyrir og
eftir það
ævintýri,
þar sem
hann bæði
skrifar sig
frá og að ljóð-
inu aftur.
Annað aðalvið-
fangsefni bókar-
innar er stuldur.
Glæpsamleg hegð-
un Sturlu Jóns gæti
valdið nokkurri angist hjá lesend-
um en það er annað stílbragð
Braga sem hann beitir óspart,
persónur hans komast auðveld-
lega í klandur – það getur verið
meiri háttar mál að panta kaffi-
bolla í bók eftir Braga Ólafsson.
Ef vandræðagangurinn er ekki
bókstaflegur eru líkur til að hann
sé það í huga persónanna, við
höfum jú öll eitthvað agalegt á
samviskunni.
Sturla Jón verður að flokkast
sem nokkuð bíræfinn þjófur en
hann hefur sér ýmislegt til máls-
bóta, ekki síst skáldskapinn sjálf-
an sem verður bæði bölvun hans
og blessun.
Höfundur kann þá list að hræra
upp persónugalleríi með örfáum
orðum. Þannig lifnar fjölskrúð-
ugt ljóðaþingið við sem og fjöl-
skylda Sturlu Jóns sem kemur
talsvert við sögu. Sturla Jón er
nokkuð tragísk persóna og hann
er umkringdur álíka þjáðu fólki
heima fyrir. Það virðist ekki allt
vera í lukkunnar velstandi í fjöl-
skyldunni hans, fortíðarvandræði
fráskildra foreldra hans leita enn
á hann og börnin hans eru fjar-
læg. Á ljóðasamkomunni er að
sama skapi kostulegur hópur af
kollegum hans sem forvitnilegt
er að kynnast, spurning hvort
þessar lýsingar gefi raunsanna
mynd af viðlíka uppákomum?
Verandi mikill aðdáandi Litháa,
og þá ekki síður litháískrar ljóð-
listar, fannst mér ferðasagan
sjálf stórsniðug og ég stóð
mig að því að reyna að rekja
hvaða kaffihús í Pilies-
stræti væri helsti örlaga-
valdur Sturlu.
Endurlitin í bókinni,
þegar saga foreldra
hans og frændans
Jónasar, sem í
blundaði skáld
eins og svo
mörgum
öðrum,
auðga frá-
sögnina
þó svo
að sögu-
höf-
undur-
inn
setji
þau ekki
í beint
samhengi
við Sturlu
Jón. Skáldið
er óttaleg eyja og tengslalítill í
sögunni þar til að hvít-rússneska
skáldkonan Liliya Boguinskaia
dúkkar upp á ljóðaþinginu (þar
kemur þó ekkert fram um hvort
hún sé skyld fimleikadrottning-
unni Svetlönu Boguinskaiu).
Til marks um breyskleika manns-
ins er aðalpersónan umkringd
áminningum um hversu ófull-
komnu lífi hann lifir. Þetta birtist
ekki aðeins í hans eigin fari held-
ur eltir ólukkan hann, til dæmis í
formi bilaðs vídeótækis og blett-
ótts hótelteppis. Bragi er lunkinn
við að dreifa slíkum molum til
leiðsagnar fyrir lesendur, hnappa-
hnetan sem hann finnur og týnir
er annað dæmi og undirstrikar að
það eru áþreifanlegri hlutir sem
tákngera tilfinningarnar sem lítið
er talað um í bókinni enda er ekk-
ert hávært uppgjör að finna í
henni, bara stöðuga suðu.
Sögur Braga eiga eitthvað í
manni eftir að lestrinum lýkur.
Þótt Sendiherrann sé ekki jafn
ágeng og Samkvæmisleikir né
nístandi eins og Hvíldardagar er
hún frábær saga af svolítið tákn-
rænni ferð. Það er bjartsýnistónn
yfir sögulokunum og maður
kemst ekki hjá því að kíma reglu-
lega yfir örlögum skáldsins og
minnast þess jafnframt hvað það
er oft hrikalega vandræðalegt að
vera til.
Bölvun eða blessun Braga

STÓRA SVIÐIÐ kl. 20:00
Þjóðleikhúsið fyrir alla!
Afgreiðsla er opin kl. 12:30 – 18:00 mán. – þri. Aðra daga kl. 12:30 – 20:00.
STÓRFENGLEG! eftir Peter Quilter
Lau. 25/11 nokkur sæti laus, sun. 26/11 nokkur sæti laus, fös. 1/12 nokkur sæti laus,
lau. 2/12. Síðustu sýningar fyrir jól.
SITJI GUÐS ENGLAR eftir Guðrúnu Helgadóttur. Leikgerð Illugi Jökulsson.
Fös. 29/12 kl. 20:00 örfá sæti laus, lau. 30/12 kl. 14:00 örfá sæti laus og kl. 17:00 örfá
sæti laus, lau. 6/1 kl. 14:00, sun. 7/1 kl. 14:00 örfá sæti laus og kl. 20:00, lau. 13/1 kl.
14:00, sun. 14/1 kl. 14:00 örfá sæti laus.
PÉTUR GAUTUR eftir Henrik Ibsen. Leikgerð Baltasar Kormákur.
Fim. 23/11 örfá sæti laus, fös. 24/11 örfá sæti laus. Aukasýningar fös. 8/12 nokkur sæti
laus og lau. 9/12 örfá sæti laus. Allra síðustu sýningar!
LEITIN AÐ JÓLUNUM eftir Þorvald Þorsteinsson
Lau. 25/11 kl. 13:00 uppselt og kl. 15:00 uppselt, sun. 26/11 kl. 13:00 uppselt og
kl. 15:00 uppselt, lau. 2/12 kl. 13:00 uppselt, kl. 14:30 nokkur sæti laus og kl. 16:00,
sun. 3/12 kl. 13:00 uppselt, kl. 14:30 uppselt og kl. 16:00, lau. 9/12 kl. 13:00, kl. 14:30 og
kl. 16:00, sun. 10/12 kl. 13:00 örfá sæti laus og kl. 14:30 örfá sæti laus, lau. 16/12 kl.
13:00 og kl. 14:30, sun. 17/12 kl. 13:00 og kl. 14:30.
LEIKHÚSLOFTIÐ aðalbyggingu
UMBREYTING – brúðusýning fyrir fullorðna eftir Bernd Ogrodnik.
Fös. 24/11 kl. 20:00 uppselt. Allra síðusta sýning!
SKOPPA OG SKRÍTLA eftir Hrefnu Hallgrímsdóttur
Lau. 6/1 kl. 11:00, kl. 12:15 og kl. 14:00, sun. 7/1 kl. 11:00, kl. 12:15 og kl. 14:00, lau. 13/1
kl. 11:00, kl. 12:15 og kl. 14:00, sun. 14/1 kl. 11:00, kl. 12:15 og kl. 14:00 uppselt.
KÚLAN Lindargötu 7, kl. 17:00 og 20:00
SMÍÐAVERKSTÆÐIÐ aðalbyggingu Lindargötumegin, kl. 20:00
PATREKUR 1,5 eftir Michael Druker.
Fös. 24/11 nokkur sæti laus, sun. 26/11 uppselt. Síðustu sýningar fyrir jól!
Lau. 6/1, lau. 13/1.
Ath! Miðaverð aðeins 1.500 kr. fyrir nema gegn framvísun skólaskírteinis.
Miðasala í síma 551 1200 og á netinu www.leikhusid.is
HVERS VEGNA LÁTA KONURNAR SVONA?
Námskeið fyrir almenning um Bakkynjur hefst 21/11.
Skráning á midasala@leikhusid.is eða í síma 551 1200.
Nánari upplýsingar á www.leikhusid.is.
550 5000
AUGLÝSINGASÍMI