Fréttablaðið - 30.12.2006, Blaðsíða 48

{ í aldanna skaut } 4
Búfénaður og gæludýr geta orðið hrædd við
sprengingar áramótanna. Dýralæknar
hafa haft í nógu að snúast undan-
farna daga að gefa fólki góð ráð.
„Fyrst og fremst erum við að
benda fólki á að hafa dýr inni
við á gamlárskvöld,“ segir Aðal-
björg Jónsdóttir, dýralæknir hjá
Dýralæknaþjónustu Eyjafjarðar
á Akureyri. Hún segir ekki ráð-
legt að fara með hunda með sér
á áramótabrennur.
„Hundar verða almennt
hræddari við sprengingarnar
en kettir. Það getur verið gott að
fara með hunda í góðan göngutúr
fyrri part dags. Um kvöldið meðan
sprengingarnar eru er ráðlegt að
hafa bæði hunda og ketti inni við og
gæta þess að draga fyrir glugga því
dýrin óttast bæði hvellina og ljósin
sem af flugeldunum stafa. Þá getur
verið gott ráð að hafa rólega tónlist
í gangi en slíkt getur dregið úr ótta
dýranna.
Aðalbjörg segir sama gilda um hesta
og annan búpening. „Það er mikil-
vægt að ekki sé verið að sprengja
flugelda nálægt hesthúsabyggðum
og öðrum gripahúsum.“
Hún segir mikilvægt að fólk sé með dýr-
unum sínum og að þau séu ekki skil-
in eftir ein ef þau verða hrædd.
„Það er ekki gott að sýna dýr-
unum of miklu vorkunnsemi,
heldur er ráðlegt að tala til
þeirra og hughreysta þau. Það
veitir þeim meira öryggi.
Dýraeigendur geta fengið
róandi lyf hjá dýralæknum,
séu dýr þeirra mjög hrædd
við sprengingar áramótanna,
en það er betra að reyna fyrst
að róa þau með tónlist og með
því að tala til þeirra.“ - öhö
Róleg tónlist getur dregið úr ótta dýranna
Mörg dýr verða hrædd þegar verið er að sprengja út árið með háværum flugeldum. Aðalbjörg Jónsdóttir, dýralæknir
á Akureyri, segir gott ráð að hafa dýrin inni við og að róleg tónlist geti dregið úr ótta dýranna.
Björgunarsveitirnar reka flugelda-
sölur um allt land fyrir áramótin
og þar er bæði hægt að fá flugelda
og öryggisbúnað sem ráðlegt er að
nota þegar verið er að skjóta upp.
„Við erum fyrst og fremst að leggja
áherslu á öryggisgleraugu. Eftir að
við fórum að leggja áherslu á þau
fyrir nokkrum árum hefur augn-
slysum nánast verið útrýmt um
áramót. Flest börn eru nú farin að
nota gleraugun, en núna erum við
að herja á að þeir eldri séu líka með
öryggisgleraugun,“ segir Vilhjálm-
ur Halldórsson hjá björgunarsveit-
inni Ársæli. Hann segir reynsluna
sýna að öryggisgleraugun geti skipt
sköpum.
„Það geta alltaf verið gall-
ar í flugeldum og þeir sprungið
öðruvísi en þeir eiga að gera.
Eins hefur komið fyrir að fólk fær
stjörnublys í augun á áramóta-
brennum. Það borgar sig því að
vera alltaf með gleraugun þegar
fólk er nærri flugeldum eða blys-
um. Við höfum einnig hvatt fólk
til að vera með hanska þegar það
er að handleika flugeldana. Það
skiptir miklu að það séu ekki
hanskar úr gerviefni og við höfum
bent fólki á að nota leðurhanska.
Þeir veita góða vernd ef eitthvað
fer úrskeiðis. Þá er eitthvað um
að fólk láti heyrnarhlífar á yngri
börnin.“
Vilhjálmur segir að mestu
máli skipti að fara eftir leiðbein-
ingum um notkun flugelda. „Það
hefur sýnt sig að flest slysin
verða þegar verið að að nota þá
á annan hátt en til er ætlast og
fikt hefur oft endað illa.“
Vilhjálmur segir flugeldasöl-
una hafa farið vel af stað. „Við
treystum á þessa fjáröflun og hún
er það sem heldur okkur gang-
andi allt árið. Björgunarsveit-
irnar vinna mikið sjálfboðastarf
og við erum þakklát fyrir þann
stuðning sem fólk veitir okkur
um áramót með því að kaupa
flugelda til styrktar sveitunum.“
-öhö
Öryggisgleraugun bjarga
Miklu máli skiptir að fara eftir leiðbeiningum um notkun flugelda. Flest slys verða út
frá fikti, segir Vilhjálmur Halldórsson hjá björgunarsveitinni Ársæli.
Börnum yngri en 16 ára eru ekki
seldir flugeldar. Fullorðnir skulu
ávallt aðstoða börn með þessa
vöru.
Alls ekki má handleika flugelda
eftir að kveikt hefur verið í þeim
þar sem þeir geta sprungið fyrir-
varalaust. Hella skal vatni yfir þá.
Nauðsynlegt er að hafa trausta
undirstöðu undir flugeldunum
áður en þeim er skotið upp.
Nauðsynlegt er að hafa stöðuga
undirstöðu undir standblys og
skotkökur, og athuga þarf að þau
þurfa mikið rými.
Flugeldar og smádót eru ekki
leikföng og ekki skal nota það
í hrekki. Oft verða slæm slys af
þessum völdum.
Börn skulu ávallt vera undir eft-
irliti fullorðinna í návist flugelda.
Allir eiga að hafa öryggisgler-
augu, einnig þeir sem horfa á.
Víkja skal vel frá eftir að búið er
að kveikja í flugeldunum.
Mikilvægt er að hafa nægt rými
þegar valinn er skotstaður. Hæfi-
legt er að hafa að minnsta kosti
20 metra fjarlægð frá húsum.
Aldrei má kveikja í flugeldum
meðan haldið er á þeim. Aðeins
má halda á sérmerktum hand-
blysum.
Flest alvarlegustu slysin verða
vegna fikts. Mjög hættulegt er að
taka flugelda í sundur og búa til
heimagerðar sprengjur.
Höfum dýrin í huga þegar
sprengdir eru flugeldar. Halda
skal þeim innandyra þar sem þau
heyra sem minnst í sprengingun-
um. Hundar, kettir og hestar eru
sérstaklega viðkvæmir.
Athugið að standa ekki nærri er
flugeldar eru sprengdir. Hávaði
frá þeim getur skaðað heyrnina.
Góð ráð við meðferð
flugelda og blysa
www.flugeldar.is
Áfengi og flugeldar
fara ekki saman
Gæta þarf fyllstu varúðar
þegar skotið er upp flugeldum.
Ef eitthvað fer úrskeiðis þarf
fólk að vera fljótt að bregðast
við. Því er ekki ráðlegt að fólk
sem hefur drukkið áfengi um
kvöldið sjái um að skjóta upp
flugeldunum.
Eyrnahlífar á
yngstu börnin
Gott getur verið að setja
eyrnahlífar á yngstu börn-
in. Þau eiga til að hræðast
háværa hvelli frá flugeldunum.
Eins geta þeir valdið tjóni á
heyrn. Eyrnahlífar geta því
komið sér vel um áramót.
Öryggisgleraugu á
alla fjölskylduna
Öryggisgleraugu geta skipt
sköpum ef óhöpp verða með
flugelda og blys. Það á jafnt við
um börn og fullorðna. Það er
því mikilvægt að þeir fullorðnu
setji upp gleraugun, sjálfum sér
til verndar og til að setja gott
fordæmi fyrir þá yngri.