Tíminn - 23.09.1979, Side 13

Sunnudagur 23. september 1979
mm
13
Einar Njálsson
Rætt við Einar Njálsson
á Húsavík, formann
Bandalags íslenskra leikfélaga
—Hauststarfið er að byrja hjá okkur. Þessa dagana
| er verið að ganga frá kjarasamningum við Félag
a ísienskra leikara vegna kaups leikstjóra. Það er eitt
■ brýnasta hagsmunamál áhugaleikfélaga að fá góða
I leikstjóra til starfa/ og nauðsynlegt til að félögin geti
I haldið reisn. Það mál verður ekki leyst nema áhuga-
§ leikfélögin hafi bolmagn til að ráða góða og vel-
■ menntaða leikstjóra# sem ekki fást til starfa nema
• þeir hafi kaup, sem þeirgeta lifaðaf. Laun leikstjóra
I eru einn stærsti útgjaldaliður leikfélaganna, en auk
I þess er greitt uppihald og ferðir.
Tveir af aðalleikurum Hiisvikinea Sieurður Hallmarsson og Ingi-
mundur Jónsson I „Jiinó og páfugiinum”, sem sett var á sviö
• á Húsavik 1972
Svo mæltist Einari Njálssyni
I frá Húsavik i viötali viö Tfm-
I ann fyrir nokkru, en hann var i
| mal kosinn form. Bandalags
• islenzkra leikfélaga og tók við
því embætti af Jóninu
I Kristjánsdóttur í Keflavik, sem
I hafði verið formaður i fimm ár.
I Stjórnin er skipuð fimm
mönnum og kosin á aðalfundi,
I en hann sitja einn fulltrúi frá
1 hverju aðildarfélagi með
# atkvæöisrétti. Félögunum er
■ hinsvegar heimilt aö senda eins
I marga fulltrúa á fundinn og þau
i kjósa, sem sitja fundi og hafa
I tillögurétt.
Bandalag islenzkra leikfélaga
I er samtök áhugaleikfélaga á
0 Islandi og eru aöildarfélög
_ liðlega 70. Markmiðið meö
I starfsemi bandalagsins er að
I efla starfsemi áhugaleikfélaga
B og vera miðstöð fyrir hana.
I Bandalagið sér um útvegun
I leikstjóra og sýningar-
^ réttar.Það miðlar nauðsynjum
® eins og sminki, hárkollum og
I gerviskeggi. Það hefur útvegaö
I félögum leikrit og séö um fjöl-
I ritun, og haldið námskeið.
1 allmörg ár hefur bandalagið
haft skrifstofu að Skólavöröu-
stig 12 og er Helga Hjörvar
framkvæmdastjóri banda-
lagsins. Bandalagið hefur ekki
aðeins veitt aðildarfélögum
þjónustu, heldur einnig öörum
svo sem leikfélögum skóla.
Stjórnin telur sjálfsagt að
hlynna að leiklistarstarfsemi
þótt ekki sé um beina félaga að
ræða.
Kæmi til með að ger-
breyta möguleikum
áhugaleikfélaganna.
Við spuröum Einar Njálsson
um fjárhag áhugaleik-
félaganna.
—Á fjárlögum fyrir 1979 var
veitt veruleg upphæð til þeirra
eða 19 milljónir króna.
Samkvæmt nýju leiklistar-
lögunum á að úthluta þessu fé
eftir tillögum frá stjórn Banda-
lags islenskra leikfélaga. Viö
höfum gert okkar tillögur og
væntum þess að úthlutun fari
fram samkvæmt þeim. Okkur
langar ekki til að þessir
peningar fari til leikstarfsemi
annarra en áhugaleikfélaganna,
sem er rekin til f járöflunar fyrir
aöra starfsemi en leiklist.
Ahugaleikfélögin aftur á móti
leggja allt fjármagn, sem aflast
af starfsemi þeirra i leiklist.
—Það hefur lengi verið
áhugamál ykkar að sölu-
skattur af aðgöngumiðum á
sýningar áhugaleikfélaga verði
afnuminn?
—Já, og á siðasta þingi var
samþykkt þingsályktunar-
tillaga, þar sem heimilað er að
fella niður söluskattinn. Það
merkir að fjármálaráðherra
getur ef hann kýs fellt skattinn
niöur og aö sjálfsögðu mun
stjórn Bandalags islenskra leik-
félaga beita sér fyrir að fá þvi
framgengt.
Við teljum það alfarið mis-
rétti aö skattleggja sjálfboða-
vinnu, áhugamál, sem fólk
vinnur að I fristundum án þess
að taka laun fyrir.
—Greiða leikfélögin kannski
meira I söluskatt en sem nemur
þeim styrk er þau fá frá rlkinu?
—Það er misjafnt og fer eftir
þvi hvað tekjur af leiksýningum
eru miklar. Fyrir slðasta ár geri
ég ráð fyrir að við hjá Leikfélagi
Húsavlkur greiðum 1-1.2
milljónir i söluskatt af starf-
seminni, en styrkur okkar frá
rikinu veröur varla meiri en 500-
600 þúsund krónur. A þessu leik-
ari voru I gangi hjá okkur tvær
leiksýningar, Fiölarinn á
þakinu, sem hlaut mikla aðsókn
og Heiðursborgarar, sem hlutu
dræmari undirtektir.
Upphaflega var hugmyndin
að rlkisstyrkurinn nægöi til að
greiða kaup leikstjórans, en
hann gerir ekki meira en vera
þriöjungur tii helmingur af leik-
stjórakaupinu fyrir utan annan
kostnað viö að fá menntaða leik-
stjóra.
Afnám söluskattsins er
stærsta hagsmunamál okkar
áhugaleikhúsfóiks um þessar
mundir og kæmi til með að ger-
breyta öllum möguleikum
okkar.
Námskeið heima og
erlendis.
—Þú minntist á að Bandalag
islenskra leikfélaga gengist
fyrir ’námskeiðahaldi?
Jú, þaö hefur undanfarin ár
beitt sér fyrir námskeiðum i
leiksviöshreyfingum, framsögn,
tæknilegum atriðum eins og
hárkollugerð, förðun og ljósa-
meöferð. 1 sumar var haldiö i
Varmahllð I Skagafirði fjölsótt
námskeið I leikmyndagerð og
var þar kominn frábær kennari
frá Finnlandi Pekka Ojama.
Þátttakendur luku miklu lofs-
orði kennslu hans. Þá skipulagði
framkvæmdastjóri BIL og
stjórnaöi byrjendanámskeiöi I
ieiklist sem haldið var i Varma-
hlíð á sama tima.
Hún hefur kennt viö Leik-
listarskóla rikisins og er fulltrúi
bandalagsins i skólanefnd hans.
Einnig hefur bandalagið tekið
þátt i samstarfi norrænna
áhugaleikfélaga og er aðili aö
Nordisk amatör teaterrsad og
hefur i gegnum þaö aögang að
samnorrænum námskeiðum
áhugaleikhúsmanna. Arlega
taka um 50 manns héöan þátt i
námskeiðum á vegum þess. Viö
erum lika nýlega oröin aðilar að
alþjóöasambandi áhugaleik-
félaga.
Brúðuleikhús og trúðar
hafa orðið útundan.
—Er eitthvaö, sem þér finnst
áhugaleikfélögin ættu að sinna
sérstaklega?
—Mér hefur satt að segja
fundist tvær tegundir leiklistar
hafa orðiö útundan hér á landi,
brúðuleikhús og trúðar.Brúðu-
leikhús starfa hér aö visu og
sum með myndarbrag.en eru
ekki orðin almenn. Brúöuleik-
hús mætti gjarnan verða grein á
starfsmeiði áhugaleikféiaga.
Einhver hópur innan leikfélags
gæti auðveldlega sinnt þessu
jafnframt annarri starfsemi
félaganna og yki það fjölbreytni
starfsins verulega.
Með trúðana gegnir kannski
svolitið öðru máli. Þeir eru
frekar persónur I stærri heild en
góð trúðmennska finnst mér
vera list, og vil þvi hvetja
islenska áhugaleikara til að
kynnast þeim skemmtilegu per-
sónum nánar.
—Hvað um framtiðina?
—Jónina Kristjánsdóttir
fyrirrennari minn i formanns-
starfi og Helga Hjörvar fram-
kvæmdastjóri Bandalags
islenzkra leikfélaga hafa mótað
það góöa stefnu að min stjórn
gerir ekki neinar grundvallar-
breytingar þar á. En ég mun
reyna að fylgja fyrri stefnu
e.t.v. með persónulegu svip-
móti.
Ahugamannaleikhús á tslandi
þarf að grundvallast á
þrihyrningi, og þar er ekki átt
við hinn klassiska ástar-
þrlhyrning farsanna, heldur:
Menntun, við veröum að vera
óþreytandi að halda námskeiöi
hinum aðskiljanlegustu störfum
leikhússins og þjálfa þannig
fólk i að gera kröfur til verka
sinna.
Virkja verður hvern félaga til
starfa eftir þvi sem áhugi hans
stendur til, og byggja upp
sameiginlega ábyrgö á tilvist og
stefnu áhugamannastarfsins.
Haldu verður góðu sambandi
við fólkið I landinu, þroska það
og leiöa meö sér, minnug þess
að áhorfendur eru hinn
helmingur leikhússins, án
þeirra er ekkert leikhús til.
SJ
(Viötal þetta var tekið fyrir
verkfall grafiska sveinafélags-
ins og hefur þvi birting þess taf-
ist.)
A Húsavik er gamalgróið ieikféiag og her er formaður BIL (annar frá vinstri) I hópi leikfélagsfólks þar
I Fiðiaranum á þakinu, sem leikinn var si. vetur og nú er verið aö enduræfa fyrir áframhaldandi sýning-
ar vegna mikillar aðsóknar. Siguröur Halimarsson er fyrir miðju I hlutverki fiðlarans.
íTexti: Sólveig