Tíminn - 23.09.1979, Blaðsíða 17

Sunnudagur 23. september 1979
iimmiu
Eitt uppeldisbarna Hinriks Vilhjálms
|
Bátasmi&urinn meö nákvæma eftirlikingu af teinæring, sem hann hefur smiDaO.
viö mig, en var ekki I færi, lik-
lega um fjörutiu faöma frá mér.
Skyndilega tekur hún nú á
sprett og hendist i rjúkandi
spretti, i krókum og bugöum þó,
i átt heim aö greninu. Mér var
ómögulegt aö miöa af neinu viti,
en þegar hún er komin aö gren-
munnanum, stansar hún og litur
viö. Þaö heföi hún ekki átt aö
gera....
En um leiö og hún féll valt hún
ofan i gjótuna lika og ég hugsaöi
meö mér aö nú kárnaöi gaman-
iö, ef ég væri búinn aö missa
bæöi dýrin inn. Feginn varö ég
þvi aö sjá hana liggja framan
viö grenismunnann.
Skottið vantaði
,,Ég héltnú heim og gaf þaö út
aö ég heföi unniö bæöi dýrin, en
hreppstjóri okkar var maöur
gætinn og sagöi aö vaninn væri
nú aö sýna af þeim skottin,
Sagöi hann . eitthvaö á þá leiö
að okkur væri tamt, veiöimönn-
unum, aö gera meira úr og ýkja
til, þegar svo bæri undir. Sór ég
þvi viö skegg spámannsins aö
þótt ég yröi aö rjúfa og sprengja
allan hólinn, skyldi ég ná refn-
um og sýna skottiö.
Ég tók þvi meö mér son minn
Maron, hann var þá niu ára og
harður af sér, ásamt tveim
stúlkum, og sagðist ætla meö
þau á refaveiöar. Áhöld mln
voru barnaskófla, svigabands-
stöng úr bát, kertisstubbur og
snærishönk. begar upp eftir
kom, beygöi ég skóflublaöiö,
batt stöngina viö skófluskaftiö
og tókst þannig aö vikka inn-
ganginn, svo aö krakki mætti
skriöa inn. Spuröi ég nú Maron
hvort hann þyröi aö skriöa inn
og jú, jú, hann þoröi þaö. Batt ég
þvi snæriö um fæturna á honum
og lét hann siga inn I holuna.
Varaði ég hann viö aö snúa sér
hið minnsta. Ég haföi brætt
kertið fast á skófluskaftið og ýtti
þvi inn meöfram honum til lýs-
ingar.
„Sérðu nokkuö, sérðu nokk-
uö”, kallaöi ég svo I sifellu og
lengi vel var ekkert að sjá. En
loks kallar hann: „Hann er
hérna, hann er hérna!”
„Og hvernig snýr hann?”
„Hann snýr aö mér”.
„Hver fj....” hugsa ég. „Ekki
er aö reiöa sig á aö hann sé
dauður.
„Taktu I skófluna og rektu
kertiöuppaö trýninu á honum”,
segi ég þá, „og vittu hvort hann
hreyfir sig! ”
Jæja, rebbi hreyföi sig ekki og
ég sagöi stráknum aö taka þá i
hann, og þannig dró ég strákinn
út aftur en strákurinn dró ref-
inn.
Þannig komst skottiö heim,
án þess aö ég þyrfti aö skemma
greniö og tófan lagöi I þetta
greni aftur siöar”.
„Gamlir refir”
„Oft er okkur refaskyttunum,
Bærinn i Merkinesi
eins og öörum veiöimönnum
brugöiö um ýkjur, en sannleik-
urinn er þó oft ótrúlegri en
menn halda. Þannig var meö ref
sem ég haföi lengi elst viö án ár-
angurs, það var eins og alltaf
yröi honum eitthvaö til hjálpar.
Ég fór eftir misheppnaöa til-
raun enn eitt skipti aö honum og
fór þá langar leiðir aö greninu
og kom aö þvi austan aö, upp i
vind. Jú, mikil ósköp, þarna lá
hann I vindstööu á nokkuö slétt-
um klöppum I mosaþúfu. Hann
var illgreinanlegur og næstum
ómögulegt aö komast aö honum
þar sem hann var. Þó sá ég mér
færi á honum, ef ég kæmist til aö
skriöa i laut eina skammt frá
honum. En þegar ég er nær
hálfnaöur aö skriöa þetta, þá
breytti hann sér I áttinni. Þar
meö stóö rebbi upp, hnusaði út i
loftið og tók á rás upp á hól, þar
sem sá sá allt i kringum sig.
Samt sá ég aö kæmist ég eftir
lautinni yfir smá haft, mátti
hafa hann. Ég vildi neyta þess
að ég var þannig klæddur aö ég
duldist vel, og tók nú til aö
skriöa og skriöa. En ég á til aö
fá hóstaköst, alveg afleit hósta-
köst, og sem ég skrið þarna finn
ég aö ég þarf aö hósta. Lengi
þráaðist ég viö, en fann aö loks
varö ég aö hósta, — bara rétt til
aö friöa mig...En hann heyröi
þaö, rak upp þetta firna öskur
og tók á rás. Ég hef aldrei séö
hann aftur meö vissu, nema ef
þetta skyldi hafa verið refurinn,
sem ég vann á þessu greni áriö
eftir
Tölvísi rebba
„Hafi þetta veriö sá sami var
nokkuö I hann spunniö, þvi hann
kunni aö telja. Viö fórum þrir
upp á greniö, Siguröur Erlends-
son úr Keflavik, sonur minn og
ég. Ég var ekki viss um aö búiö
væri I greninu, þvi ég haföi fariö
þar hjá nýlega og læðan nýbúin
aö gjóta, ef eitthvaö var, þvl
ummerki voru litil. Nú var þar
hins vegar allt útsparkaö og
ekki um aö villast. beir tveir
gengu nú til baka aö sækja út-
búnaö sinn, en sem ég er sestur
þarna aö kemur læöan út og
tveir yrðlingar meö henni. Haföi
ég bæöi hana og annan yrðling-
inn þegar. Hinn átti öröugt meö
aö komast inn, þvi hin byrgöu
munnann. Náöi ég honum þar
lifandi.
Þegar hinir koma aftur sjá
þeir hvaö gerst hefur og setj-
umst við þarna niöur. En ekki
liöur á löngu, þar til viö heyrum
aö refurinn argar úr förunum
þeirra, um þaö bil 100-120 faöma
i burtu. Svo háttaði þarna til aö
greniö var I breiðri laut en aust-
an við hana hóll, allur sundur-
klofinn, svo maöur gat gengiö
þar I gegn og komiö út viö hinn
enda hans óséöur.
Ég sagöi þvi Maroni, syni
minum, aö ganga beint inn.
Vindáttin var á suöaustan, en
refurinn i suövestur af okkur.
Var stefna Marons heim þvi aö-
eins til vinstri viö hann. Ætlaöist
ég til aö rebbi hlypi til aö gá
hvaö yröi af stráknum, en þá
gæti ég komist aö honum hinum
megin. Ég sé rebba nú taka
sprettinn til vinstri og hverfa.
Þá hleyp ég einnig, en til hægri
og kemst þar I gjá, allt þar til ég
hef hólinn i milli. Hleyp ég nú
gegnum sprungu i hólnum og
ætla þar niöur I lægöina, þar
sem þannig stytti ég færiö, þeg-
ar hann kæmi i vindstööuna aft-
ur. En þá kemur rebbinn enn
þeysandi og mátar mig, svo aö
ég get mig ekki hreyft. Þegar
hann kemur i vindstööuna færir
hann sig aöeins nær, hleypur
hokinn og hnusar. Svo ris hann
upp á afturfæturna teygir sig
upp á brún og hnusar heim á
grenið. Eitthvaö þykir honum
þetta undarlegt og fer nú aö
skjögra sitt á hvaö. Færir hann
sig fyrst I átt til min, en þá til
baka og enn kemur hann nær.
Færiö var yfir 30 faðmar, en ég
hugsaöi mér aö ekki dygöi ann-
aö en aö reyna, tók ágætt sigti
og lét fara. Þar meö féll hann
við, en reyndi þó aö reisa sig
aftur á fætur, svo ég varö aö
koma á hann ööru skoti sem
dugöi.
En hver haldib þiö aö mein-
inginhafi verið? Hann haföi séð
hvert strákurinn fór og fann
lyktina af þeim sem var á gren-
inu. En hvar var sá þriðji? Aö
þvi var hann að leita, þótt þaö
yröi honum aö falli. Þetta var
gamalt og þrautreynt dýr og
sennilega byssubrenndur.
Tennurnar i honum voru orönar
brenndar og alveg kollóttar”.
Seinasta grenið
„Já, ég fór inn i hraun fyrir þá
og austur I Grimsnes, en sein-
asta grenið sem ég vann, þaö
var upp undir svonefndum
Hesteyrum i Hestfjalli. Þar var
tæfa undir geysistórum kletti
alveg fram undir brún. Ein-
hvers staöar hef ég sagt frá
þeirri viöureign og lét hana þvi
ekki fljóta meö nú. Ég hef safn-
aö sumum af þessum veiöisög-
um minum saman i syrpu og
sumir hafa lagt aö mér aö gefa
eitthvað af þessu út i bók, en ég
er á móti þvi. Þrátt fyrir allt
veröur þetta of likt þvi sem aör-
ir hafa skrifað, þegar margt
kemur saman. Ýmsar slíkar
bækur manna liöa fyrir slikt”.
63 minkar eitt árið
„Já, ég hef lika skotið mink,
fjöldann allan. Hér var griöar-
lega mikið um mink á timabili.
Ég skaut 63 eitt áriö, en nú er
þetta orðið miklu minna. Margt
stuölar aö þvi, bæöi fleiri hund-
ar, sem færir eru um aö leita
mink uppi, — þvi þaö er tilviljun
ef menn geta skotiö mink án
hunds, — og svo er hitt, aö þetta
eru flökkudýr og þegar giröing-
ar koma fyrir þetta meö strönd-
um, þá fækkar viðkomunni.
Minkur leggur aldrei tvisvar I
sama gren. Hann er þá kominn
viðs fjarri. Greni minksins eru
svipuð og tófunnar, en miklu
minni, rétt aö stinga má hendi
inn I munnann. Ég hef tekiö eftir
að leggi þeir i greni sem aðrir
hafa verið i áöur, sýnast þeir
aldrei ánægðir meö útganga
heldur grafa nýja eftir sinu
höföi.
Hjá minkalæðunni er afskap-
lega rik móöurtilfinning og sé
hætta á ferðum og hún hefur aö-
stöðu til, tætir hún hvolpana i
allar áttir, gagnstætt refnum,
sem flytur allan hópinn i annan
samastaö.
Þaö er eins meö minkinn og
refina. Hann þjálfast einnig i
brellum okkar. Þegar fyrir kom
aö hundurinn haföi fundiö mink
i urö gaf til kynna aö þarna
væri hann undir, höfðum viö
meö okkur bensinbrúsa og hellt-
um úr honum i kring um staö-
inn. Viö bárum svo eldspýtu aö
og svældum dýrið þannig upp,
og skutum auöveldlega uppi á
steinunum. En nú er gagnslaust
aö reyna þetta. Um leiö og byrj-
aö er aö hella bensininu er hann
farinn. Kannski bendir þetta
lika til þess aö þaö eru alltaf
bestu einstaklingarnir sem und-
an komast, hinir miður skyn-
sömu og ótortryggnu falla.