Ísafold - 17.03.1877, Blaðsíða 3

19
om reglugjörðunum fyrir báða skólana,
sem mjer finnast athugaverð.
þorlákshafnarmálið á alþingi 1875.
(Aðs.). f>að var ekki við því að bú-
ast, að allri hinni rniklu málaþvögu, er
hrúgað var inn á hið fyrsta löggjafar-
þing vort (alþ. 1875), reiddi vel af,
enda lilekktist æðimörgum þeirra á, og
það fyrir næsta óinerkileg atvik. Svo
var meðal annars um mál það, er hjer
skal gjört að umtaisefui. Það sem því
varð að slysi, var ókunnugleiki oggöm-
ul sjervizka eins hinna þjóðkjörnu þing-
manna í efri deildinni; hans atkvæði
reið baggarnuninn. Frumvarpið um
löggilding t’orlákshafnar hafði fengið
bezta byr gegnum neðri deildina, —
samþykkt þar með 18 atkv. gegn 2 — og
töldu flestir því eflaust óhættfefri deild-
inoi, undir áraburði sexmenninganna
þjóðkjörnu, þótt allir hinir konttng-
kjörnu settust á hitt borðið, sem menn
mega jafnan vera við búnir, að fornum
vanda; — því er svo árlðandi, að kosn-
ing hinna þjóðkjörnu ( efri deildina
takist sem heppilegast. En þeir, sem
vortt svo öruggir um frumvarpskorn
þetta, hafa ekki haft í Ituga þingmann
Darðslrendinga (Eirík Kúld), eða munað
eptir því, að það er sama að bera undir
hann löggildingu á nýju kauptúui, og
að sýna blótneyti rauða dulu.
þingmaður þessi byrjar ræðu sína
( gegri frumvarpinu á játningu utn ó-
kunnugleik sinn á málinu, en fullyrðir
þó, «að engabrýua nauðsyn muni bera
til þess, að löggilda verzlunarstað i |>or-
lákshöfn».—Um það 10 ára tímabil, sem
jeg hef þekkt til Eyrarbakkaverzlunar,
heftr hún aldrei getað byrgt sig upp
með kornvöru og aðrar nauðsynjavör-
ur, svo viðunandi sje; sum árin hefir
verzlun þessi um sjálfar vorlestirnar
eða gefið henni neinn gattm. Crock-
ston stóð þar eigi allfjarri, og ljet all-
kátlega. Bann gerði sig ofur-hýran
framan í skipsljóra og hafði aldrei af
honuin augttn. l^ótti-t skipstjóri vita,
að honurn Ijeki hugur á að ná tali
við sig. Leiddist honum þetta að lok-
um, og spyr Crockston, hvern fj. . .
hann vilji sjer. — «Látið yður eigi
þykja fyrtr, kapteinn góður» tók Crock-
ston til máls og hló út undir bæði
eyru, «það getur verið að jeg gæti
sagt yður nokkuð». — «Nú, geturðu
þá ekki komið með það!». — «Og
það var nú ekki svo merkilegt, kap-
t.einn góður; mig langaði bara til að
gjöra yður vitanlegt, að þjer eruð þó
í rauninni allra bezti maður». — «Á,
það er svo; því þarf þetla «þó» að
vera með?». — «það má raunar vel
missa sig, kapteinn góður». — «Lát-
um það gott heita, jeg hirði eigi um
neina gullhamra frá þjer». — «það
eru ekki gullhamrar, kapteinn góður;
þá geymi jeg þangað til þjer erttð
búnir með allt». — «Búinn með allt?
Hvað áttu við?». — «Nú nú, þegar
ætlunarverki yðar er af lokið, kapteinn
ekki getað látið kornmat í tje nema af
skornum skammti, og þó einungis fjær-
sveitamðnnum, en nærsveitamenn fá þá
sáiiítið eða varla neitt, og það borið fyrir,
[ aðþeirsjeu jafnanviðhendina,oggetiætíð
| tekið út. Hafa þeir svo mátt fara kaup-
staðarferðir sínar um hásláttinn, og
gripið þá slundum í tómt, — nauð-
synjavörurnar verið uppgengnar —; er
þá eigi í anuað iiús að venda en til
Reykjavíkur eða Hafnarfjarðar, og er
það æði-tilfinnanlegt. Á haustleslum
heftr á Eyrat'bakka alloptast fengizt sár-
litið af kornvörtt, og svo ekkert úr því,
nema brennivín og tóbak; það þrýtur
mjög sjaldan. Rangvellingar og Skapt-
fellingar hafa þannig átt skárri verzl-
unarkjörum að sæta við Eyrarbakka-
verzlun, að svo miklu leyti, sem hún
heftr kostað kapps um að byrgja þá
upp, heldur en Arnesingar, sem árlega
líða stórtjón af vöruskorti á Eyrarbakka.
Árið sem leið var hið bezta Gski-ár eitt
hjer austanfjalls, sem menn muna, og
heftr því Eyrarbakkaverzlun sjaldan haft
aðra eins ástæðu til þess að vera byrg
með kornvörur; eigi að siður bryddi
þar á kornskorti ærið snemma sumars,
og fyrir lok haustlesta fjekkst þar ekki
korn. Þess vegna fóru bændur austan
Ölfusár fyrst ferð til Eyrarbakka, og er
korn var þar ekki til, fóru þeir heim
við svo búið, og máttu síðan takast
ferð á hendur til Reykjavikur og Hafn-
arfjarðar, og með því þar var þá einn-
ig kornskortur um tíma, fóru þeir heim
við svo búið. Nú vil jeg spyrja hvern
heilvita mann: var það ekki brýn nauð-
syn fyrir þessa menn, að geta fengið
korn annarstaðar en á Eyrat'bakka eða
í Reykjavík og Hafnarfirði? Og þegar
Eyrarbakkaverzlun geturekki byrgt bet-
ur en svona skiptavini sína nú, undir
stjórn hins góðfræga dugnaðar- og á-
gætismanns, er þar er nú verzlunar-
góður». — «Á, rjett er það! Jeg á
þá eitthvert sjerlegt ællunarverk fyrir
höndum?». — «þuð er svo sem auð-
vitað, kapteinn góður. þjer hafið lof-
að mjer og frökeninni með yður — og
var það sómalega gjört. þjer hafið
iátið hana fá káetuna yðar — það var
snilldarlega gjört. þjer hafið vikið
mjer «kisunni», — það var þessa mest,
öldungis óviðjafnanlegt, kapteinn góð-
ur. þjer ætlið að fara með okkur
beina leið til Charleston; það er dæma-
laust drengilega gjört. En þó er eigi
þar með búið, kapteinn góður!» —
«Er ekki allt þar tneð búið?», mælti
skipstjóri og rak í rogastanz á lieimtu-
frekju karlsins. — «Ónei, Itvergi nærri,
kapteinn góðttr», mælti Crockston og
skaut augum í skjálg; «hann faðir
hennar fröken Jenny er hafður i haldi
þar í borginni». — «Nú nú, og hvað
meira?». — «Við megum þó til að
feysa hann úr prísundinni?». — «Ekki
nema það þó; jeg að fara leysa hann
föður hennar úr varðhaldi?». — «Sjálf-
sagt, kapteinn ,góður. Hallibourt er
mesti sæmdarmaður, og bezti þegn,
og sá vinnur eigi fyrir gýg, sem legg-
stjóri, og sem vissulega er umhugað
um að bæta úr kornskorti verzlunar-
innar eplir þvf sem auðið er, með hag-
kvæmriútbvtingu meðal skiptavina sinna,
hvað mundi þá, ef einhver miður sam-
vizkusamur ráðleysingi yrði þar verzl-
unarstjóri síðar meir? (Framh. síðar).
«llýnótt».
Löng er nótt, opt mbr mánaður
langar ’ro tvcer, minni pótti
hve um þreyjak en sjá hálf h ý-
prjár? n ó 11.
Skírnismál 44. er. (Sæm. Edda, Kristj. 1847).
— Hy vig ero pessi ef maðr vegr prcel
eða ambölt fyrir manne oc varðar fior-
bavgs garð (Grág. Vígsl. ni. kap. í út-
g. V. Finsens). — H ý n ó 11 == nótt
þræla, ánauðugs fólks, sem verður að
vaka, fær ekki að sofa fyrir ófrclsi og
vinnu = getnr ekki sofið, sbr. Sn. E.
Rvíkur-útg. 79. bls.: Fróði lionúngr
IH leiða ambáttirnar til kvernarinnar
ok bað pœr mala gull ok frið ok sœlu
Fróða. Pá gaf hann peim eigi lengri
hvíld eða svefn en gaukrinn þagði eða
hljóð mátti kveða. Freyr var svo ást-
bundinn við Gerði Gýmisdóttur, að hann
mátti eigi sofa, par af fjekk hann hug-
sóttir miklar (Skírnism., inng.). Því seg-
ir hann: Löng er nótt o. s. frv. Hann
líkir næturvökum sínum við það, sem
ánauðugt fólk verður að þola, og fyrir
því kallar hann nóltina hýnótt. þ.e.
mánuður þótti mjer opt minni en hver
af þessum hálfu vöku-nóttum. (EI ý [=
hjú) er sama sem þ r æ 11, m a n,
a m b á 11). Z.
— Kl á ð i n n íBorgarfjarð-
a r s ý s l u (sbr. ísafold IV 4, 15. bls.)
Ekki var það lögreglustjórinn í kláða-
málinu, sem fyrstur kom ttpp með að
brenna gærur af kláðakindum Borgfirð-
inga í fyrra. Pjetur bóndi á Grund
hafði að sögn löngu á undan fundin-
um þar, sem þeir fjelagar Andrjes og
Páll vitna til, farið svo með gæru af
kláðakind, eptir áeggjan Ásgeirs dbr.-
manns á Ijundum. Hitt er satt, aðjeg
var fremur hvetjandi en leljandi Borg-
firðinga til gjörsamlegs niðurskurðar í
fyrra haust fyrir ofan Skorradalsvaln,
samkvæmt loflegu dæmi Suðurnesja-
manna, og brýudi fyrir þeim, að þá
mundu þeir fyrst og fremst fá upp-
nr nokkuð í sölurnar hans vegna». —
«Heyrðu, lagsmaður», mælti skipstjóri.
«mjer skilst þú munir vera gikkur i
meira lagi. En ætti jeg að kenna þjer
heilræði, mundi jeg biðja þig áð hætta
að gjöra að gamni þínu við mig». —«Jeg
erekki aðgjöra að gamni mínu, kapteinn
góður, mjer er full alvara. Má vera,
að yður virðist ráðagerð mfn kynleg
nokkuð ( fyrstu, en er þjer íhugið
alla málavexti, mun yður skiljast, að
þjer getið eigi farið öðru vfsi að». —
«þú fullyrðir eptir þessu, að jeg megi
til að leysa Hallibourt úr varðhaldi*.
— «Já, kapteinn góður. þjer verðið
að biðja honum lausnar hjá Beattre-
gard hershöfðingja. og hann mun eigi
mega synja yðnr bænar yðvarrar». —
«En ef hann gjörir það samt?». —
Crockston var eigi ráðafátt og svarar
viðstöðulaust: «þá verðum við að
taka á þvf sem við höfum til, taka
bandingjann úr höndunum á þeim
Sunnanmönnum og fara með hann
okkar leið fyrir augunum á þeim». —
«Nú, rjett er það!», mælti James
Playfair, og var nú farið að síga í hann
í meira lagi. «Það er ekki nóg eptir