Ísafold - 26.03.1877, Blaðsíða 3

27
að sömu hugsanir, í sömu röð, að
kalla eins orðaðar, sknli jafnvíða koma
fyrir í bænakverinu hjá P. Pjeturssyni,
sem þær, er standa ( bænum eptir
Spener, Harms, Seiler, Roos, Löhe
o. s. frv.1. Meinlegt íinnst mjer og
fyrir hann, að hann skuli ekki vera
belur að sjer í íslenzku en það, að
vila ekki, að sigð er áhald til að skera
með, en ekki til að snúa með, sem
hann virðist halda, þar sem hann er
að tala um illvilja-sigð mina, er jeg
hafi snúið út úr með fyrir honum,
þar sem jeg minntist á ræfils- staðinn
i hugvekjnnni, sem mjer enn sem
fyr ílnnst stórhneixlanlegur.
Guðsmaðurinu segist nú i f»jóðólfs-
greininni ekki hafa talað nm stórglæp-
ina; hann hefir búizt við, að menn
mundu ekki nenna að fletta upp staðn-
um, en hann hefir einmitt minnzt á
þá sem bannaða ( guðsorði, og sett
þá í svo skarpa mótsetningu við «aðr-
ar» daglegar yfirsjónir (aðrar en þær,
sem beinlínis og berum orðum bannaðar
eru í guðsorði, hlstur liver maður að
ímynda sjer er lesa kann), að margur
kynni að freistast til að halda, að hjer
talaði hálærðnr Farisei frá Heródesa-
öldinni, sem aldrei hefði komizt út
yfir 10 lagaboðorð og vildi rengja allt,
sem þar er fram yfir, og það þótt
frelsarinn sjálfur og postular hans sje
á móti.
En jeg vona, að enginn kristihn
maður rengi það, að reiði, lastmæigi,
eigingirni, sællífi, hjegómadýrð, tvö-
feldni, og allt sem hann nefnir á til-
greindum stað, sje allt eins berum
orðum bannað í guðsorði og morð
þjófnaður og hvað annað brot á 10
lagahoðorðum, hvort sem maður telur
sig bætlari með þvf, að kalla þær «dag-
legar breyskleika-yfirsjónir» eða ekki.
Styrbjörn á Nesi.
Aiislræna málið.
(Frá frjettaritara t'safoldar á Englandi,
meistara Eiríki Magnússyni).
Aðal-frjettirnar eru, eins og við
er að búast, tengdar við Tyrki og
þeirra aðfarir í Búlgariu, árið sem leið.
Um það bil, er þingi Englendinga var
slitið í ágúst í fyrra, gengu hæst fregn-
irnar um níðingsverk Tyrkja. Á Eng-
landi var sá rómur gjör að þessu máli,
að fundir voru haldnir hundruðum
saman um allt land, bæði til að þakka
blaði því hjer, er ötulast gekk eptir
um rannsóknir í Búlgaríu, og Daily
News heilir, og til þess að fella for-
dæmingu á aðgjörðir stjórnarinnar, er
mönnum þótti hafa sýnt ómannúðlega
framgöngu þar eystra. Menn þóttnst
vita, og stjórnin játaði það sjálf, að
hún hefði viðamikið atkvæði í Mikla-
garði og gæti látið Tyrki gegna sjer,
er henni þætti það hlýða. Fyrir því
eignuðu margir henni megin-ábyrgðina
fyrir það, sem orðið var, og styrmdi
all-hart að stjórninni allan siðasta
fjórðung ársins sem leið. Stjórnin
fylgdi gömlum reglum í Miklagarði: Ijet
Tyrki sjá, að hún væri þeim lilynnt
gegn Rússum, er þóttu vera aðalfrum-
kvöðlar fársins í Búlgaríu, og sendu
llota sinn til Besiku-fjarðar, til þess,
eins og Tyrkir skildu það, að vera til
taks að hefja herfána gegn Rússum,
ef þeir skyldu segja Tyrkjum styrjöld
á hendur. Fyrir öllu þessu mæltist
svo illa hjer, að stjórnin sá sjer ekki
annað fært, en að venda við blaðinu
og segja Tyrkjum á reiði sína, ef þeir
ekki bættu fyrir brot sin í Búlgaríu,
skiluðu mönnum aptur rændu fje, kon-
um og börnum sínum, er færð höfðu
verið í ánauð og kvennabúr anðmanna,
ljetu reisa á kostnað ríkisins hús
þeirra, er brennd höfðu verið, og refs-
uðu harðlega óbótamönnum þeim, er
gengið höfðu frekast fram í mann-
drápum og illverknaði. En Tyrkir fóru
hægt að ölluþessu, svikust undan öllu,
þar er þvf varð við komið, og sæmdu
mestu óbólamennina heiðri og hánm
embættum. En er Englendingar höfðu
sannar sögur af þessum aðförum,
heimtaði lýðurinn þing kallað saman,
eða þá að stjórnin færi enn harðar að
Tyrkjum og þröngvaði þeim til mann-
úðar í Búlgaríu, er þeir ekki vildu
sýna þar af sjer góðlátlega. Stjórnin
leitaði þá nm hjá stórveldum Norður-
álfunnar, að þau skyldu gjörast samtaka
um að senda fulltrúa sína á fund i
Miklagarði, og reyna þar að þröngva
Tyrkjum til stjórnarbóta í hinum niður-
níddu hjeruðum ríkisins. Öll stórveldin
urðu farsællega samtaka, og bar er-
indsreki Englendinga, Salisbury lávarður,
hæsta rödd f þeim málum öllum. En
er fundurinn hafði komið sjer saman
um stjórnarbætur þær, er þurfa þótti í
Bulgaríu, og bar uppástungur sínar
undir Tyrkja, neitaði stjórn Soldáns að
líta einu sinni við þeim, mcð þv( að
þær miðuðu til þess, að gjöra enda á
sjálfsforræði ríkisins. En fundurinn
hafði helzt haldið því frarn, að út-
lendnr eptirlitsher skyldi seltur í Búl-
garíu og uppreistarhjernðin, og kristnir
landstjórar settir þar til löggæzlu og
kristnir rikisþegnar ráða lögurn og land-
stjórn þar, sem þeir væru í meiri hluta
að fólkstali. Fundur þessi endaði með
því, að engu tauti varð komið við Tyrkja,
og fóru stórvelda-fulltrúar þá á brott í
skyndi, og varð ekki einu sinni af kveðj-
um milli þeirra og Soldáns nje stjórn-
ar hans; og nú hafa stórveldin kallað
heim alla erindsreka sína frá Mikla-
garði.
Meðan á öllu þessu gekk, tóku
Tyrkir til bragðs það sem undarlegt er
til frásagnar, og þó satt: t’eir settu
sjer takmarkaða einvaldsstjórn, svo nú
er Soldán ekki lengur alvaldur harð-
stjóri, heldur takmarkaður einvaldi.
þettaátti að vera svar Tyrkjaveldis gegn
stórveldafundinum, og öllum undan-
færslum Tyrkja undan endurbótum þeim,
er þessi fundur fór fram á, var fundin
afsökun ( stjórnarskránni. Hins vegar
er enginn efi á því, að þetta bragð var
tekið Rússum til óþægðar, þv( það er
Rússastjórn meira mein, að hafa sam-
týnis við sig takmarkaða einvaldsstjórn
hjá Tyrkjum, en þó Tyrkir hefði vaðið
inn á þá með her manns. Enda hefir
bragð Tyrkja þegar haft óspekjandi á-
hrif á landsiýð í Rússlandi. En í því
landi horfir, þótt ótrúlegt sje, til meiri
og alvarlegri sljórnar-umbrota frá lands-
lýð en f nokkru öðru landi ( Norður-
álfunni, nema, ef til vill, þýzkalandi.
Um það leyti sem stórveldin færðu
saman ráð sín um fulllrúafundinn I
Miklagarði hafði Rússland kvattuppher
sinn og gjört hersafnað mikinn suður
við Prúth, og voru meginstöðvar þess
hers, og eru enn, borgin Kischenefí.
þar hafa Rússar að sögn um 200,000
hermanna, albúna að vaða suður í lönd
Tyrkja, ef til þarf að taka Ekki hefir
liðið enn veriðkvattherfarar, svo kunnugt
sje. En engar líkur þykja til, að her-
safnaði þessum verði vikið heim ( leið
aptur, og hætt við förina. Ætlamenn,
að það mundi leiða til óspektar heima
og jafnvel í hernum sjálfum. En Tyrkir
flýta sjer hins vegar, allt er þeir geta,
að færa af höndum sjer vandræðin
heima fyrir. þeir hafa nú gjört frið við
Serba, og er mjer ekki enn annað
knnnugt um þaun samning en það, að
Serbar halda öllum löndum og víggirt-
um stöðum, er þeir höfðu áður en styr-
jöldin hófst, en fáni Tyrkja skal blakta
1) Jeg set aS eins til dæmis 1. bænina
eptir henni fer um vel flestar:
„0! Du Lysets Fader! Du, som lader
denne Verdens naturlige Lys sldnne for os,
lad ogsaa det sande Lys, Jesum Christum,
oprinde og lyse i vore Hierter idag og alle
Dage og foijage alt Mörke, paa det at vi
maa erldende og elskeDig, Du eneste sande
Gud, og den, hvem Du udsendte, Jesum
Cbristum. Lær os selv ved din Helligaand af
dit hellige Ord, hvorledes vi kunne omvende
os til Dig og være Dig lydige i Troen, saa
ville vi först ret med Lov og Tak vende os
til Dig, og tiene Dig i dit Lys, som det er
Dig velbehageligt. 0! Herre Jesu Christe,
Eetfærdighedens Sol! rind Du op for osidín
Klarhed, og skiænk os under dine Vinger din
Frelse, paa det at hver vorLevedag retmaa
vorde en Söndag. Væk du os af vor natur-
lige Sikkerheds og Dorskheds Sövn, paa det
at vi maae opstaae fra alle döde Gierninger!
Og Du, o Jesu! lyse for os! Du er Herlig-
hedens Glands. 0! saa lad os ikke leve os
selv men Dig, som er död for os og paa
denne din Dag igien opstanden. Og Du, o
Helligaand! bered idag vort Hierte, at det
maa vorde dit Tempel, hvori Du lærer os
den ganske Dag Alle vore Tanker og vort
ganske Sind hellige Du til at forstaae og
bevare dit Ord, at vi oprigtigen maae lyde
Dig ogleve den hele Uge og alle Dage i en
daglig Fremgang i vor Helliggiörelse. Tre-
enige Gud! lad os indgaae til dinHvileiTid
og Evighed! Amen.“
og læt prenta til samanburðar danska textann;
„Æ! himneski ljósanna faðir! sem lætur
pína sól upprenna yfir oss, sem lætur
sólarljósið lifga og verma náttúruna og
útbrciða blessun á jörðunni; láttu einnig
þína himneska náðarsól upprenna yfir oss,
láttu hið sanna ljösið, þinn eingetinn son
Jesúm Krist, upplýsa hjörtu vor í dag og
alla daga og burtrýma þaðan öllu vanþekk-
ingar og villumyrkri öllum kulda og kær-
leiksleysi, svo vjer getum rjett þekkt þína
eilífu föðurgæzku og elskað þig af öllu
hjarta. Láttu þitt heilaga orð leiða oss í
allan sannleika og kenna oss, hvernig vjer
eigum að snúa oss til þín og verða þín góð
og hlýðin börn. Ó! herra Jesús Kristur,
himneska sól rjettlætisins! upprenn þú í
sálum vorum með þínu helganda Ijósi, svo
að sjerhver lífdagur vor verði sannkallaður
sunnudagur. Vek þú oss af svefni and-
varaleysisins og hálfvelgjunnar, svo vjer
ekki lifum sjálfum oss, heldur þjer, sem
fyrir oss ert dáinn og upp aptur risinn.
Heilagi sannleikans andi! taktu þjer bústað
í hjörtum vorurn og gjör þú þau að þínu
musteri, svo vjer hlýðum þínu orði með
andakt og eptirtekt og geymum það í góö-
um og siðsömum hjörtum. Helga þú allar
hugsanir vorar og allt vort hugarfar, svo
vjer þessa viku og alla æfi daglega tökum
framförum i helgun og guðsótta. Æ! þríeini
góði Guð! vertu hjá oss og vernda þú oss
um tíma og eilífð! Amen.“ 1