Ísafold - 03.07.1877, Blaðsíða 3

59
segir — að ráðgjört var að stofna há-
skóla í Lundi, heldur til hins, að hafa
það heima hjá sjálfum sjer, er Suður-
Svíar höfðu áður orðið að sækja til há-
skólans { Kaupmannahöfn — venja hin
nýfengnu fylki, í einu sem öðru, undan
Dönum. Menn sjá þannig, að háskól-
inn í Lundi var hvorki settur á dög-
um Karlsg. eða Karls 10., heldurgjörð-
ist það á dögum Karls ellefta; en á með-
an Karlvarungurog óráðinn, stýrðu aðr-
ir menn ríkinu, og einn af þeim, göfug-
mennið Magnus de la Gardie, átti án alls
efa mestan og beztan þátt í þvi, að koma
nefndum háskóla á fót árið 1668.
Finnist ..þjóðólfi-', að hann megibjóða
löndum sínum allt, hvernig sem frá-
gangur er á því, ætti hann þó að gæta
þess, að útlendir menn sjá líka og lesa
blaðið, og hvað munu þeir hugsa og
segja, er þeir lesa þetta og annað eins,
er nú hefir verið að fundið?
Ritað 28. júní 1877.
X.
lítlendar frjettir.
Ófriðurinn. Nú hafa hingað borizt
frjettir af ófriðnum til fyrra laugardags,
23. f. m., en harla tíðindalitlar. Rúss-
ar voru þá ókomnir suður yfir Dóná,
en búnir að draga allt sitt lið, vistir og
hernaðarföng fast að ánni, og var á
hverri stundu búizt við höfuð-atrennu
til að komast yfir um. það var skipzt
skotum yfir ána öðru hvoru, en mann-
fall orðið hvorugu megin að nokkrum
mun. Enginn efi þykir á því, að Rúss-
um muni takast að komast suður yfir,
þegar þeir ætla sjer, en eigi öðru vísi
en með miklu manntjóni. I Asiu höfðu
og engin atkvæða-tíðindi orðið frá því
er síðast frjettist. Rússar voru búnir
að draga megnið af liði sínu saman í
umsát um Kars, kastalaborg allmikla í
Armeníu austarlega og aðalvarnarstöðv-
ar Tyrkja, og var talið óefað, að hún
ynnist innan skamms. Rússar fara að
engu óðlega, og varast mest að stofna
sjer í nokkurn voða, enda vinnst það
sem þeim vinnst. í Montenegro var
barizt af kappi, og vannst hvorugum á
til muna. Serbar eru fyrir utan ófrið-
inn enn, í orði kveðnu, og eins Grikk-
ir, en Rúmenar búnir að steypa her
sínum saman við lið Rússa, og jarl
þeirra búinn að taka sjer konungs nafn.
Á Krít hjelt við uppreist. Með Bret-
um ganga ófriðar-dylgjur talsverðar, og
þykir sem brugðist geti til beggja vona
með frið frá þeirra hálfu, þegar Rúss-
ar eru komnir suður yfir Dóná. þjóð-
verjar hafa sent flotadeild mikla suður
í Miðjarðarhaf, og lagt þar saman við
Itali; en er Frakkar urðu þess vísari,
beiddist stjómin fjárveitingar hjá þing-
inu tilað vígbúa sinn flotasem fljótast.
Frakkland. þess var getið síðast, að
í miðjum maí tók Mac Mahon forseti
sjer til ráðaneytis hertogann af Broglie
og nokkra hans nóta, stæka klerka-
sinna, í stað Jules Simons og hans fje-
laga, er honum þótti hallast of mjög
að- vinstrimönnum á þinginu. Síðan
frestaði hann þinghaldinu um mánuð.
Og er þingið kom saman aptur 16. f.
m., Ijet hann bera það upp í öldunga-
deildinni, að fulltrúadeildin skyldirofin,
og efnt til nýrra kosninga. J>jóðvalds-
menn eru fáliðaðri en hinir í öldunga-
deildinni, og varð því meiri hluti at-
kvæða með forseta. En það geklc for-
seta til þessa tiltækis, að honum þótti
fulltrúadeildin eigi nógu spaklát og
leiðitöm sjer og sínum vinum, klerka-
sinnum og einvaldsmönnum. En ugg-
vant þykir, að kosningarnar takist nú
svo, að þeim forseta og hans vinum
líki betur, og þá verður síðari villan
argari hinni fyrri, enda mælist nú þeg-
ar hið versta fyrir öllu þessu atferli
forseta.
Borgarbruni. Hinn 20. f. m. brann
meira en helmingur af borginni St. John’s
í Nýju-Brúnsvík í Vesturheimi, þar á
meðal 12 kirkjur og 25 stórhýsi. Skað-
inn metinn 15,000,000 dollara. Um 15,000
manna urðu húsnæðislausir, og fjölda
þeirra hjelt við hungursdauða.
Alþingi var sett í gær, samkvæmt
opnu brjefi 21. febr. þ. á. Fyrst söfn-
uðust alþingismennirnir, sem allir voru
komnir nema 1. þingmaður Árnesinga,
Benid. sýslum. Sveinsson, saman ásamt
landshöfðingjanum í alþingissalnum, og
gengu þaðan til guðsþjónustugjörðar í
dómkirkjunni; annar þingm. Rangæ-
inga, sira ísleifur Gíslason, stje í stól-
inn oglagði út af Sálm. 127. 1. Síðan
gengu menn aptur upp í alþingissalinn.
Landshöfðingi las þá fyrst upp skip-
unarbrjef lconungs til sín til að setja
alþingi, dagsett 11. maí þ. á., og síðan
svo látandi boðskap til þingsins:
Christian hinn IX.,
af guðs náð Banmerkur konungur, Vinda
og Gauta, hertogi í Sljesvík, Holtsetalandi,
Stórmæri, þjettmerski, Láenborg og Ald-
inborg
Vor a konung leg a kveffju!
jaf nframt og Vjer höfum veitt lands-
höfðingja Vorum vald til að setja al-
þingi jaff, sem nú d aff koma saman,
biffjum Vjer fulttrúa íslands aff taka á
móti innilegustu óskum Vorum um, aff
starfi pcirra megi bera happasælan d-
vöxt fyrir land og lýff.
Aícff ánœgju rennum Vjer hugan-
um aptur til alpingis, er síffast var
haldiff. þau mörgu mikilvægu lagaboff,
sem paff pá sampykkti, og sem Vjer, aff
einu undanteknu, öll höfum getaff allra-
mildilegast stafffcst, er góffur fyrirboffi
um, aff stjórnarskrdin 5. janúar 1874
muni verffa undirrótin til árangursmik-
ils samverknaffar milli alpingis og stjórn-
ar Vorrar.
í peirri sannfæringu, aff alpingi
eigi síffur en Vjer hafi allan liug d aff
halda dfram d leiff pá, sem svo vel er
byrjuff, látum Vjer leggja fyrir alpingi,
sem nú kemur saman, eigi allfd laga-
frumvörp, og skulum Vjer meffal pcirra
éinkumgeta þeirra, semmiffa til aff koma
öffru skipulagi á skattamálin, sem svo
lengi liefir veriff fyrirhugaff, og í sam-
bandi viff paff búa undir cndurskoffun
á jarffamatinu
Vjer heitum alpingi hylli Vorri og
kommglegri mildi.
Ritað á Amalíuborg, 25. dag maímánaðar 1877.
Undir Vorri konunglegu hendi og innsigli.
Christian 1$.
(L. S.)
J. Nellemann.
Til
alþingis íslendinga.
Að því búnu lýsti landshöfðingi
yfir í nafni konungs, að alþingi væri
sett. J>á stóð upp þingmaður Barð-
strendinga, Eiríkur prófastur Kuld, og
mælti: „Lengi lifi hans hátign konung-
ur vor Kristján hinn níundi“, og tók
þingheimur allur undir það með níföldu
„húrra“. Eptir það ljet aldursforseti,
hinn 4. konungkjörni þingmaður, Jón
Hjaltalín, landlæknir, ganga til atkvæða
um forseta hins sameinaða alþingis, og
hlaut þá kosningu þingmaður ísfirðinga,
Jón riddari Sigurffsson frá Khöfn, með
32 atkv. (Bergur Thorberg 1 atkv.; 1
atkv. ónýtt). Hann tók síðan við for-
setastörfum, og ljet ganga til atkvæða
um varaforseta hins sameinaða alþingis.
Með því enginn fjekk meira hluta at-
kvæða í þvi kjöri, sem þingsköp mæla
fyrir, varð að greiða atkvæði á ný, og
fór enn á sömu leið. Var þá höfð
bundin atkvæðagreiðsla, um þá tvo, er
flest atkvæði höfðu fengið, HalldórKr.
Friðriksson yfirkennara og Berg Thor-
berg amtmann, og hlaut þá Halldór
kosningu, með 20 atkv. (B. Th. 14).
Síðan voru kosnir skrifarar hins sam-
einaða alþingis sira Eir. Kuld (21 atkv.)
og sira ísleifur Gislason (11). Eptir
það skildu deildirnar, og gengu til at-
kvæða um forseta og skrifara. For-
seti í neðri deildinni varð Jón riddari
Sigurffsson frá Khöfn, kosinn í einu
hljóði, en í efri deild Pjeticr biskup
Pjetursson; varaforseti Jón Sigurðsson,
þingm. þingeyinga, í efri E. K. þingm.
Barðstrend.; skrifarar í neðri deild Hall-
dór Friðriksson og ísleifur Gislason, í
efri Benidikt prófastur Kristjánsson
og Magnús Stephensen yfirdómari. Að
því búnu komu deildirnar saman apt-
ur og kusu 3 manna nefnd til þess
ásamt forsetunum að prófa kjörbrjef
hinna nýju þingmanna: sira Arnljótar,
sira Jóns Blöndals, Árna landfógeta og
Magnúsar yfirdómara, og reyndust þau
fullgild.
Forseti neðri deildar skýrði síðan
frá, að landshöfðingi mundi á næsta
fundi leggja fyrir hana 10 stjórnarfrum-
vörp:
1., til fjárlaga fyrirárin 1878 og 1879;
2., til fjáraukalaga fyrir árin 1876 og
1877;
3., um breytingu á tilskipun fyrir ís-
land um gjald á brennivíni og öðr-