Ísafold - 28.08.1877, Blaðsíða 3

87
og hver sauður seldur fyrir ig kr. og
hofum vjer eflaust haft þar 2.—3. kr.
skaða á hverri kind, og þess utan alla
fyrirhöfnina óbætta. það voru vegnir
16 sauðir hjer í haust og það meðal-
kindur að sjá á fæti. J>eir höfðu þó
upp og ofan
64 pd. kjöts (á 20 aura) — 12,80.
16 — mörs (á 32 aura) — 5,12.
slengi == 1,00.
gæra = 3-oo.
Margir sauðir voru um og yfir 70
pund og með 2 fjórðungum af mör og
þar yfir, því að fje hefir aldrei verið
hjer jafnvænt og í haust.
þegar þessi hreinskilna sögusögn
mín er borin saman við sögusögn hinna
skozku fjárkaupenda, eptir því sem
landi vor, herra Eirikur Magnússon í
Cambridge skrifar í „Isafold“, þá má
fljótt sjá mishermurnar hjá þeim og hon-
um; og þó leyfir hann sjer að álíta, að
þeir hafi skýrt sjer rjett frá í öllum
aðalatriðum, og byggir það á því, að
þeir hafi hætt við að kaupa annan skips-
farm, og vantað 550 fjár upp á þennan
eina. En jeg get fullvissað hann um
það, að þeir hefðu getað fengið nóg
fje, hefðu þeir ekki hrakið jafn ágætt
fje og saman var komið á Fossvöllum,
svo fáa fýsti að freista til þess að hafa
nokkur viðskipti við þá, enda er þeim
ekki til neins að leita hingað framar
til Qárkaupa. Að þá vantaði 550 upp
á þá fjártölu, er þeir ætluðu að flytja,
var því sjálfum þeim að kenna, en það
hygg jeg, að hafi orðið þeim til láns,
því að áliti þeirra manna, sem fluttu
fjeð út á skipið, var fullþröngt á því;
það er grunur minn, að það fje, sem
þeirfóru með, hafi vérið að mun þrek-
vaxnara, en það sem þeir höfðu áður
keypt hjer við land.
En það er ekki allt búið enn; þeir
leyfa sjer að segja, að þeir mundu ekki
hafa fengið neinn fjárrekstrarniíinn, ef
þeir hefðu verið búnir að borga fjeð,
og loksins hafi þeir fengið þá fyrir 3
dali hvern, en ekki lengra en að Lag-
arfljóti. það var samkomulag vor allra
fyrirfram, segi jeg, að láta vissa, valda
menn fylgja fjenu á Seyðisfjörð, ef kaup-
in gtengju saman, en er Hlíðar-ogTungu-
menn sáu fram á það, að þeir yrðu að
reka fje sitt heim, þá voru það þeir
einir, sem neituðu að leggja til menn,
eins og eðlilegt var, en þeir sem seldu,
lögðu orðalaust til mennina, því það var
svo sem auðvitað, að einhverjir yrðu
að koma fjenu. Ogþótt Eiríkur skop-
ist að því, að daglaunin hér eystra, á
haustdegi, sjeu auðsjáanlega orðin 3
dalir fyrir meðalmann, þá efastjegum,
að hann, ofan á alla aðra verkatöf,
hefði sjálfur viljað taka við fjenu, eða
Ijá mann til þess að taka við því þarna
í niðamyrkri, hungruðu, þreyttu og
hröktu, og eiga að koma því óskemmdu
yfir Lagarfljót deginum á eptir, fyrir
minna en 3 dali um daginn, enda var
jeg vottur að því, að þeir Mr. Tait
lýstu engri nauðung nje óánægju yfir
því að borga það.
J>á kastar tólfunum er kemur að
ferjunni; jeg get ekki verið að hafa
upp þá lygi, sem stendur í þeirri grein,
en sannleikurinn er sá, að Hallur bóndi
Einarsson að Steinsvaði neitaði að ferja
allt fjeð, bæði sökum erfiðis, tímatafar
og kostnaðar, en rjeð til að reka fjeð
yfir fljótið, eins ognú er orðin alvenja,
hjá Steinsvaði, þegar fljótið er lítið, eins
og það var þá, því að það er bæði mjótt
þar og straumlítið, eins og herra Eirík-
ur þekkir, og hann þekkir einnig, hví-
likt valmenni Hallur Einarsson er. —
þegar fjáreigendur báðu Hall um ferj-
una, til þess að hafa hana meðfram
fjenu, var engin fyrirstaða á því og
Halli var svo annt um, að allt gengi
sem bezt, að hann hafði sett nokkuð
margar kindur inn af sínum eigin, til
þess að láta þær fyrir það, er kynni
að misfarast; en þess þurfti ekki með.
Efist herra Eiríkur Magnússon
nokkuð um sögusögn mína, þá vil jeg
biðja hann að tala við Mr. Charles G.
Warnford Lock, sem var fyrir brenni-
steinsnámunum f sumar á Húsavík; hann
var með mjer á markaðinum, heyrði á
tal mitt og vissi vel, hvernig fjárkaup-
in gengu. Jeg er sannfærður um, að
herra Lock mundi hvergi frekar víkja
að til fjárkaupa, en hjer, eptir því sem
hann heyrðiog sá hvað framfór á Foss-
völlum.
það er annars gremjulegt, að landi
vor herra E. skuli hafa getað lagt trún-
að á það, að vjer höfum ætlað að selja
þeim Mr. Tait allt fjeð, ungt og gam-
alt, með samaverði, ogjeg skil ekkert
í því, að mennirnir skuli hafa dirfzt að
bera á oss slík ósannindi. Mr. Lock
heyrði til, þegar jeg skýrði þeim frá
hverri tegund fyrir sig. það var ætl-
un vor að selja þeim sauðina fyrir 19
kr., hið veturgamla 11 kr. og geldu
ærnar 17 kr., þótt vjer tiltækjum krónu
meira í fyrstu, því að vjer hjeldum, að
allt mundi ganga liprara með þessu móti.
það var og margtekið fram á undan,
að engin kind væri látin á markaðinn,
sem ekki samsvaraði þessu verði og
það er óhætt að fullyrða, að þeir voru
heppnastir, sem ekkert seldu, því að
bæði fengu þeir meira fyrir Qeð í kaup-
staðnum og þess utan á seinna skipinu.
Hvað sem herra Eiríkur segir, þá get-
ur hann verið viss um það, að fjárkaup
milli vor og Breta komast aldrei á með
því móti, að þeir hreki hið vænzta fje
vort. þ>eir dæma um fjeð á allt annan
hátt en vjer; margir mörvuðustu sauðir
eru kviðsíðir, en hryggháir, þegarþeir
fara að eldast; þá þykir þeim ekkert f
varið, en gefa meir fyrir tvævett og
veturgamalt, ef það er bakbreitt; kom-
ist þeir undir malirnar með fingurnar,
þá fella þeir kindina þegar í verði;
hver getur varað sig á slíku, sem ekki
veit það fyrir? þegar ætlaði að ganga
sundur með oss að öllu á Fossvöllum
og fjenu var sleppt, vildi svo til, að
nokkrar geldar ær og ýmislegt ruslfje
stóð þar inni, sem ekki þótti svo vænt,
að það gæti verið með hinu fjenu;
þessar kindur keyptu þeir orðalaust og
það fyrir 16 kr. geldu ærnar, en full-
orðna sauði fyrir 19 kr. ljetu þeirreka
burtu; slíkir menn eru sannarlega óút-
grundanlegir, og jeg kalla það nokkuð
gífurlega til orða tekið, þar sem Eirík-
ur kemst svo að orði: „Aðfarir íslend-
inga við Breta hafa því svipt Fljóts-
dalshjerað færi á fjárverzlun, sem hefði
getað skilið eptir í vösum íbúanna pen-
inga, er numið hefðu einhverju milli
16—25 þús. dala. Fyrir þetta bera
þeir, er ráðum rjeðu á Fossvöllum, alla
ábyrgð, því að af þeirra óráði stafaði
erindisleysa Breta og flótti af íslandi“.
þess utan ber hann oss á brýn: einok-
un, rán á útlendingum, ókurteisi, ill-
kvittni og margt fleira. En hvað er
meiðandi, ef það er ekki það, þegar
menn af handahófi þannig svívirða sak-
lausa menn fyrir eintóman grun, eða
lausa sögusögn annara. f>að hefði ver-
ið mannúðlegra af Eiríkiað skrifa mjer
eða öðrumhjer, til þess að heyrasögu-
sögn beggja málsparta, úr því hann
var ekki beðinn um að gjöra þetta að
opinberu blaðamáli, til þess hann þá
hefði látið málið falla niður, eða borið
ljúffengari kost á borð fyrir oss, en
hann hefir gjört í ísafold.
þótt Eiríkur meðal annars þykist
sannfærður um, að enginn kaupmaður
á Austurlandi gefi 10 dali fyrir hverja
kind í nokkrum fjárrekstri upp á 1500
fjár, þá mun mjer óhætt að fullyrða,
að engum kaupmanni á Austurlandi
hefði komið til hugar að ganga frá því
að gefa 10 dali, hvað þá qlj.2 fyrir þá
1300 sauði, upp og ofan, er vjer höfð-
um að bjóða þeim Mr. Tait á Foss-
vallamarkaði, en það er sannast að segja,
að kaupmenn eiga því ekki að venjast,
að slíkur fjárhópursje rekinn til þeirra.
það er auðvitað, að sauðirnir voru ekki
allir hnífjafnir, en þeir voru allir valdir
svo fyrir fram, að ekki þótti áhorfs-
mál að reka þá heim aptur, heldur en
að selja þá undir 19 kr. hvern, uppog
ofan. Eptir þeim kaupstaðarprís, sem
var í haust, er jeg viss um, að svo
hundruðum skipti sauðanna hefðu lagt
sig á 24—26 kr.
Hið einasta, sem mætti ásaka oss
fyrir, er það, að oss skyldi koma til
hugar að selja í einum hóp þá höfða-
tölu, er þeir voru búnir að segja að
þeir ætluðu að kaupa, en það gat oss
ekki dottið í hug, að yrði til þess að
spilla kaupunum, því að vjer þóttumst
vissir um, að jafn-æfðir fjárkaupmenn
mundu hafa vit á því, er í boði var,
og heldur kjósa að ganga innan um
allt íjeð, og geta þannig gjört kaup
við oss á svo sem 2 kl.tímum, í stað
þess að standa yfir þvf allan liðlangan
daginn, og líklega daginn eptir, að reka
fjeð saman í smáhópum, 10—20 kind-
ur sjer. þ>að hefði sannarlega enginn
hægðarleikur verið, að jeg ekki orði
erfiðið og tímatöfina, eins og líka sýndi
sig seinast.
Jeg ætla ekki að fara fleiri orðum
um hina gífurlegu grein Eiríks, því að
mjer, og oss öllum hjer, er of vel við
hann til þess, að vjer viljum vera að
munnhöggvast við hann, eða fara í
blaðadeilu út af því máli, sem hefir
við engin rök að styðjast, nema mis-
skilning einn og mishermur, því aðjeg
vil ekki segja illgirni.
Hofteigi, 20. marz 1877.
porvaldur Asgeirsson.
Frá alþingi 1877.
VIII.
Lög frá alþingi. þetta hefir bætzt við
lagarolluna frá þvi alþingissögu vorri
hætti síðast:
7. Lög um bæjargjöld í Reykjavík,
stjórnarfrumv. 7/g-
8. Lög um aff skipta þingeyjar-
sýslu og Skaptafellssýslu hvorri um sig
í tvö sýslufjelög, 9/8.
9. Lög um aff selja kornvöru og
kol eptir vikt, 9/g.
10. Lög um afnám ákvarffana um
styrkúr landssjóffi til útbýtingar á gjafa-
meffulum, 9/g.
11. Lög um afnám konungsúrskurff-
ar 13. marz 1833 [um húsaleigustyrk
handa lyfsalanum í Reykjavík].
12. Lög um gjafsóknir, 15/8.
13. Lög um fiskiveiffar þegna
Danakonungs, peirra er eigi eru búsett-
ir á íslandi, pá er peir veiffa í land-
helgi frá skipi, 20/8.
14. Lög um einkarjelt, 20/8,