Ísafold - 01.09.1877, Blaðsíða 2

90
inn, Schilder-Schuldner að nafni, á Tyrki
aptur að sunnan og austan, en að norð-
anverðri stöðinni sótti annar hershöfð-
ingi (stórdeildarforingi), sem Kriidener
heitir. Teir munu hafa haft samtals
allt að 40 þúsundum, en Osman pasja
hafði þá líka eflzt drjúgum að liði, og
mun ekki hafa vantað mikið í 50 þús-
undir. jpessi orrusta var sú grimmasta
og mannskæðasta, sem til þessa hefir
orðið síðan ófriðurinn byrjaði. Rússar
runnu á vígi Tyrkja með fádæma hreysti
og fjellu víða hrönnum saman þegar
nær dró, en hinir stóðu á hæðum og
bak við skotgarða, og áttu hægra um
hönd til varnarinnar. Seinni hluta dags
kom tyrknesk herdeild Rússum í opna
skjöldu, og brast þá flótti í lið þeirra.
Mannfallið varð ógurlegt, en Tyrkir
drápu hvern þann mann, er að velli
hnje eðavarð óvígur, ogeigi varðforð-
að. Rússar biðu hjer fullan ósigur í
annað sinn, og munu hafa látið alls 9
—io þúsundir manna (4 þús. fallinna).
Blöð þeirra kannast við, að manna-
missirinn í báðum bardögunum muni
nema 16 þúsundum manna. Síðan hefir
að kalla má verið hlje á bardögunum,
en hvorirtveggju hafa dregið lið að sjer
á höfuðstöðvarnar, og búast nú til höf-
uðorrustu, en hennar ætla menn þá
helzt von, ef þeir Osman pasja og Me-
hemed Ali reyna að koma á tengslum
meðal deilda sinna. Her Rúmena er
nú kominn yfir Duná og mun eiga að
sækja Plevnaherinn að norðan, ef Rúss-
ar ráðast á hann að nýju austan að. í
Dobrúdsja sækir fram Zimmermann
hershöfðingi og var kominn að Trajans-
múrnum, þegar síðast frjettist. Hann
hefir 40 þúsundir manna, en Tyrkir
halda upp á móti honum með 30 þús-
undir. Rússar hafa kvatt nýtt lið til
vopna —• ekki minna en 188 þúsundir
manna, og sýnir það, að þeir ætla held-
ur að herða sóknina en gugna, þó
erviðara hafi veitt en þeir gjörðu ráð
fyrir. — Grikkir búa her sinn af kappi
og láta ófriðlega, hvað sem úr því verð-
ur. 'Nóg má til sakanna finna, ef þeir
vilja segja Tyrkjum stríð á hendur. —
pað herfilegasta við þenna ófrið eru
öll grimmdarverkin, sem sumpart eru
unnin á Tyrkjum afBolgörum, en flest
og hræmuglegust af Tyrkjum og þeirra
liðum. Að vísu munu Kósakkar vart
gefa Tyrkjaliðinu mikið eptir í svæsni
og siðleysi, en þó hefir lítið sem ekk-
ert sannast af áburði Tyrkja á þá,
en hitt dagsanna orðið, sem sagt hefir
verið um Tyrki, og það sem þeir hafa
unnið af foráttu og fúlmennsku bæði á
vígvöllunum og annarstaðar. í annan
stað er hitt víst, að Rússar hafa fengið
Bolgörum vopn, og að þeir neyta þeirra
nú á líkan hátt gegn tyrknesku fólki,
og Basjí-bosúkar1 gjörðu í fyrra í at-
förunum á Bolgaralandi.
Frá norðurlöndum. í Kaupmannahöfn
hjeldu skólakennarar fundi með sjer
J) Nokkurskonar lausaliðar í landvarnarher Tyrkja.
dagana 9.—13. júlí; það voru mest
megnis kennarar (og kennslukonur) við
alþýðuskólana og „bændaháskólana“, en
sumir komu þar og frá ,.lærðu“ eða
latínuskólunum. Eitt af því nýnæmis-
legra, sem barst í umræður á fundun-
um, voru uppástungur um, að kenna
hraðskript í skólum og (í hinum æðri)
fagran lestrarframburð. — Svíakonung-
ur hefir um tima setið ásamt drottningu
sinni á Sofiero (á Skáni). Hann og kon-
ungur vor hafa heimsótt hvor annan. —-
Haffner ráðherra flota- og hermála hefir
sagt af sjer. Sá tekið við vanda og
virðingu, sem Dreyer heitir (hershöfð-
ingi).
Frá öðrum löndum. Helztu tíðindin
eru frá Vesturheimi. Bandaríkin (norð-
ur frá) komust fyrir skömmu í geysi-
legasta uppnám út af róstum, sem verka-
fallsmenn gjörðu. pað voru járnbrauta-
þjónar, sem tóku sig' saman um allt rík-
ið um að ganga frá störfum og aptra
öllum ferðum og flutningum, efbrauta-
fjelögin bættu ekki því (10 af 100) við
laun þeirra aptur, sem frá hafði verið
dregið. Rósturnar byrjuðu í Pittsburg
i Pennsylvaníu, og hjer varð uslinn
mestur og flestum til bana eða meiðsla,
en skríll borgarinnar þusti hjer, sem
víðar, verkafallsmönnum til liðs, ogbar
löggæzluliðið ofurliði og náði af því
vopnunum. Á flestum stöðum var byrj-
að með því, að leggja eld i jámbraut-
arskálana og vagnana, og frá því svæði
færðust ærslin svo víðar um borgirnar,
þegar aðrir verkmenn gjörðu að hinna
dæmi og tóku að brjótast þar í búðir
inn, er vopn mátti fá, en skríllinn í sama
flóðinu að ræna ogbrenna. Víðalinnti
ekki fyrr en það herlið kom borga-
mönnum til fulltingis, sem stjórnin í
Washington sendi þeim, er í mestri
hættu voru staddir, og i Pittsburg höfðu
2—3 hundruð manna fengið bana. I
Baltimore, Chicago og San Francisco
var og mikið um rósturnar og spell-
virkin, en hjerog í flestum bæjum öðr-
um höfðu borgarmenn getað haftvarn-
að á og búið sig undir. pegar síðast
frjettist, var öllum þeim stormi niður
slegið. — Látinn er á þessu sumri einn
af skörungum Bandarikjanna, John
I.othrup Motley, fyrrum sendiboði
þeirra í Lundúnum ogVín. Hannhefir
orðið mjögfrægur fyrir sagnarit sínum
Hollendinga, sjer í lagi á tímum baráttu
þeirra og fremdar. — Kosningarnar á
Frakklandi eiga að fara fram 14. októ-
ber. — 10. júní dó (í Halle) guðfræð-
ingurinn Tholuck (f. 30. marz 1799) og
6. júlí skáldsagnahöfundurinn Hack-
lánder, er menn hafa kallað Dickens
pjóðverja.
Frá alþingi 1877.
IX.
Alþingi var slitið 30. þ. m., eins og til
stóð; hafði það staðið rjetta 60 daga
alls, eða 52 virka daga. Fundir neðri
deildarinnar urðu 60, í efri deild 52, í
sameinuðu alþingi 3.
Samkvæmt skýrslu forsetanna á
þinglokafundunum hefirþetta þinghaft
til meðferðar 102 mál; nefnilega 85
lagafrumvörp (19 frá stjórninni, 66 frá
þingmönnum), 15 uppástungur og 2
fyrirspurnir.
Af frumvörpunum lauk þingið við
30 og afgreiddi til landshöfðingja sem
lög, nefnilega: 11 stjórnarfrumvörp og
19 þingmannafrumvörp. Afhinum (55)
voru 29 felld (6 stj.frv., 23 þingmanna-
frv.), 13 tekin aptur, og 13 voru óút-
rædd, er þingi var slitið.
Af uppástungunum voru 8 sam-
þykktar, 4 felldar, en 3 voru óútrædd-
ar { þinglok.
Lög frá alþingi. Áður höfum vjer nefnt
18 (sjá síð. bl.); hjer koma hin 12:
Í9. Um tekjuskatt, 23/s.
20. Um skatt d ábúð' og afnotum jarðfa
og á lausafje, 27/8.
21. Um húsaskatt, 27/„.
22.. Um laun sýslumanna og bæjarfó-
geta, 28/iS.
23. Fjárlög fyrir árin 1878 og 1879,
27/
/8*
24. Um lausafjártíund, 28/8.
25. Um rjettindi hjerlendra kaupmanna
og kaupfjelaga, 2n/8.
26. Um stofnun gagnfrœðíaskóla á
Alöðruvöllum, 29/8.
27. Um breyting á gjöldum peim, er
hvíla á jafnaðarsjóðunum, 29/g.
28. Um kirkjutíund í Reykjavíkurlög-
sagnarumdœmi, 29/g.
29. Uni ýmisleg atriði, er snerta fiski-
veiðar á opnum skipum, 27/8.
30. Um rjett Abœjarkirlju í Skaga-
firði, 28/8.
Gufuskipsferöirnar. Til þess að herða
áþví, að aðalferða-áætlun fjárlaganefnd-
arinnar í neðri deildinni fyrir gufuskip-
in, sú, er getið var hjer í blaðinu í sum-
ar, verði tekin fram yfir hina, sem nefnd-
in sjálf kallaði neyðarúrræði, samþykktu
báðar deildir svo látandi ályktun:
„Alþingi ályktar, að skora á stjórn-
arherrann og landshöfðingjann, að gufu-
skipaferðunum með fram ströndum
landsins verði í öllu verulegu hagað
samkvæmt aðalferða-áætlun þeirri (fylgi-
skjal 5), er fylgir frumvarpi til fjárlaga
fyrir árin 1878 og 1879, og gefur al-
þingi stjórninni heimild til að verja til
þessa fyrirkomulags 3 000 kr. hvort ár-
ið, fram yfir þá fjárupphæð, er til er
tekin í fjárlögunum 10.gr. C. 7“. [þ.e.
15 000 kr. hvort árið].
Ábúðar- og lausafjárskattur. Laga-
frumvarp það um skatt á ábúð og af-
not jarða og á lausafje, er þingið kom
sjer loksins samanum, er þannighljóð-
andi:
1. gr. Oll manntalsbókargjöld þau,
sem nú eru, skulu af numin; en þau
eru: skattur, gjaftollur, konungstíund,
lögmannstollur og manntalsfiskur.
2. gr. Af öllum jörðum, semmetn-
ar eru til dýrleika, hvort heldur eru
bændaeignir, eignir kirkna eða presta-
kalla, þjóðeignir, eignir fátækra eða
stofnana, eða hverju nafni sem nefnast,
skal sá, er á jörðinni býr eðahefirhana
til afnota, greiða 2/5 álnar á landsvísu
af hundraði hverju.