Ísafold - 30.11.1877, Síða 1

Isafold.
IV 30. Reykjavík, föstudaginn 30. nóvembermán.
Til íslendinga!
í lok alþingis fálu fnugmcnn mjer
í sumar, eins og á þinginu í hitt eð
fyrra, að bcra konungi vorum sínar
þegnlegar kveffjur og heilla óskir. Eþt-
ir aff eg var kominn til Kauþmanna-
hafnar, var þaff ein mínhin fyrstaferff
aff leita fundar við konung, og bera
honum þessar kveffjur af hendi alþing-
is. Hann Ijet í Ijósi sem áffur sitt
mildilega hugarfar til þjóffar vorrar og
umhyggjuscmi fyrir velferff og fram-
förum lands og lýffs í öllum greinum,
sem bezt rná verffa, og tók eg einkum
fram viff hann þau atriffi, sem oss lcegi
ríkast á geffi, og vjer mundum framast
œskja að framgang fengi mcffal þeirra
mála, scm alþing hefði haft meffferðis,
sem veeri gufuskiþsferðirnar kringum
íslands strendur, aff þœr yrffi sem liag-
anlegastar, og gat jeg þess, aff alþing
hefffi boriff fram til stjórnarinnar nýjar
uþpástungur um þetta efni, sem þaff
vonaffi aff mundi ávinna sjer styrk kon-
ungsins og leiffa mál þetta til heppilegri
lykta en hingaff til, sem helzt vœriþörf
á. Konungur tók því máli vel og Ijúf-
lega, og kvaffþaff mundi hitta fyrirfús-
an hug hjá sjer til aff fylgja máli voru
svo sem bezt mœtti verffa, og í öllum efn-
um og málum vorum lýsti hann hinum
beztu fyrirætlunum, sem oss gat veriff
auðiff aff óska oss. Vjer getum án efa
öruggir treyst því, aff ráffgjafar hans
munu fimia hjá honum fúsan vilja til
aff fœra hagsmunamál vor til bezta veg-
ar, eptir því sem auffiff er. Aff lyktum
samtals vors fól hann mjer á hendur
aff færa íslendingum vinsamlega kvcffju
og mildilcgt loforff tan sína konunglega
hylli, hvenœr sem þar til gœfist færi,
Kaupmannahöfn, 6. nóvember 1877,
Jón Sigurðsson.
Utlendar frjettir,
K au pmannahö fn.
Ófriðurinn. Nú er tekið að halla
heldur á Tyrkja megin, og ósýnt að
þeim takist að rjetta aptur sinn hluta
í viðskiptunum. Vjer verðum að fara
stutt yfir viðburðina, og minnast að eins
á hið helzta, en reynum að rekja þá
svo, að ferill þeirra verði fullglöggur,
og sambandið sjáist milli þess, er áður
hefir verið sagt frá í frjettagreinum vor-
um, og hins er síðar hefir orðið, I nið-
urlagi greinarinnar í „ís:ifold“ IV, 27.
19. okt. var þess getið, að Mehmed Ali
hefði orðið að stöðva framsókn sína
vestur. jþað var eptir allharða bardaga
(á ýmsum stöðum milli Lómárkvísla)
með deildum hans og herdeildum Al-
exanders keisarasonar, og stóð hinn
síðasti hjá hæ, er Tsjerkóvna heitir.
Tyrkjum hafði veitt betur í þeim við-
skiptum framan af, en við Tsjerkóvna
svignaði vinstri (þ. e. syðri) armur fylk-
ingar Mehemeds Alis fyrir ofurefli
Rússaliðsins, sem sótti þar að frá suð-
urstöðvum Rússa, og mundi hafa kom-
izt á svig við Tyrki og þeim í opna
skjöldu, ef hershöfðingi þeirra hefði
ekki haldið undan í tækan tíma. Hann
tók nú stöðvar fyrir austan eystri kvísl
Lómár, en Rússar treystu sjer ekki til
að halda eptir til sókna. Soldáni og
herstjórum hans í Miklágarði brá svo
illa við þessi tíðindi, er vestursókn
austurhersins fórst svo fyrir, að hann
tók herstjórnina af Mehmed Ali, og
setti í hans stað Soleiman pasja, for-
ingjann harðvítuga í Sjipkaskarðinu.
þó hann sje sá fullhugi sem öllum er
orðið kunnugt, hefir honum nú ekki
þótt ráð að byrja nýja framsókn vest-
ur á bóginn, en bíður enn átelcta í þeim
stöðvum—eða þvi nær—þar sem Mehe-
med Ali skildi við austurherinn. A þeim
slóðum hefir því lítið sem ekkert orðið
til tíðinda með Tyrkjum og Rússum,
og sama er að segja um viðureign þeirra
fyrir norðan, eða í Dobrúdsja, þar sem
Hassan Egypta-prins reynir að stemma
stigu fyrir Zimmermann hershöfðingja.
— Vjer víkjum nú sögunni vestur á
vigslóðirnar hjá Plevna. Hjer höfðu
bandamenn látið fjölda liðs og
mátt kenna á bráðræði sínu, sem
nokkuðvar af sagtísíðastu frjettagrein
vorri. Allan fyrri hluta októbermánað-
arvarðhjer lítið um atburði, enþóljetu
Rússar skothríðina ríða að vígjum
Tyrkja án afláts og þokuðu fram að
þeim hlaupskurðum sínum, þar sem því
mátti við koma. Um þenna tíma fengu
þeir drjúgan herauka að norðan, ogþá
komu varðliðssveitir keisarans á leik-
völlinn. pað sást á öllu, að nú skyldi
vanda sem mest til um sóknina að Plev-
na, og til að stýra henni var nú til
kvaddur Todtleben gamli, sem varð
frægur af vígjagerð og vörn Sebastó-
pólskastala. Við þann liðskost, sem nú
var fenginn, varð Rússum hægra að
færa hergarðinn lengra oglengra vest-
ur fyrirPlevna, eða hvorn endann nær
öðrum þeim megin vígstöðvarinnar. Os-
man pasja hafði ávallt fengið bæði lið,
vistir og föng að vestan frá Viddin og
117
1877.
Sofíu, og því var nú mesta gangskör
að því gerð að teppa allar leiðir fyrir
þeim sendingum. En áður enn dróg til
atburða á vestursvæðinu freistuðu Rú-
menar atreiðar að víginu fram undan
G-ríviza (iq. okt.) og náðu þar stöð um
stund, en urðu að hrökkva þaðan apt-
ur áður að kveldi kom. þar íjellu af
þeim 200 hermanna og tveir fyrirliðar,
en sárir urðu 20 fyrirliðar og 707 her-
manna. þrjár eða fjórar mílur í útsuð-
ur frá Plevna er ein vígstöð Tyrkja,
þar sem Orhani (eða Orkani) heitir. Hjer
höfðu Tyrkir áfangastað, þegar lið,
griparekstrar og aðrar sendingar komu
frá Soffu, og hjeðan sætti sá fyrirliði,
er Sjefket pasja heitir, færi að koma
sendingunum alla leið fram hjá varð-
flokkum Rússa, eða þá gera þar skarð
fyrir þeim, er þyrfti. Rússar sendu nú
Gúrkó hershöfðingja — þann hinn sama,
sem sveimaði í sumar suður yfir Balk-
an — þangað vestur á leiðir með mikið
riddaralið og stórskotasveitir. Eigi langt
frá Orhani hitti hann fyrir sjer deildir
Tyrkjaliðs (24. október), og voru það
eins konar forverðir fyrir her Sjefkets
pasja við þorp eða bæi, sem Telis og
Dúbnik heita. Gúrkó ljet sækja hvora-
tveggju stöðina í senn, en beitti þann
dag mestum hluta liðs síns móti hinu
síðarnefnda vfgi. Hjer var barizt í tfu
stundir með mesta harðfylgi af hvorum-
tveggju. En eptir geisilegt mannfall í
liði Tyrkja sáu þeir ekki annan kost
fyrir höndum, er uppi stóðu, en gefa
upp vörnina og þiggja grið. Höfuðfor-
inginn (Akmed Evsi pasja), margir fyr-
irliðar og hjer um bil 3000 hermanna
urðu hjer teknir höndum. Síðan sneri
Gúrkó liði sfnu að Telis og varð hjer
viðtakan linari. Lið Tyrkja komst hjer
f herkví og fyrirliðarnir sáu sjer til
einkis að þreyta vörnina og beiddust
griða. (28. okt.). í þessum viðureignum
mun það láta nærri, að Tyrkir hafi lát-
ið sfns liðs 7—8 þúsundir manna. þetta
dregur ekki til lítils munar eptir allt
það, sem gekk í súginn í Sjipkaskarð-
inu — og eptir þær ófarir, sem byrjuðu
í Asíu fyrir Tyrkjum í fyrra hluta októ-
bermánaðar, og nú skal á minnzt.
í Armenfu höfðu Tyrkir her sinn í tveim
megindeildum. Fyrir vesturdeildinni í
austur og suður frá Kars (kastalaborg-
inni) var höfuðforinginn Múktar pasja,
en fyrir hinni eystri, er sótt hafði inn
yfir landamæri Rússa, sá foringi er Is-
mail pasja heitir. í vor og framan af
sumri vegnaði Tyrkjum betur á flestum
stöðum, þar sem atburðir urðu, en þar