Ísafold - 05.06.1879, Qupperneq 1

í S A F 0 L 0.
VI 15.
Reykjavik, fimmtudaginn 5. júnímán.
1879.
þó við og við finnist í Stjórnartíðind-
unum og öðrum blöðum, skýrslur
um aukasjóði þá, sem ætlaðir eru ann-
aðhvort til almennra landsþarfa, eða
sjerstakra augnamiða og stjetta, þá fer
því fjarri, að reikningar allra þessara
sjóða sjeu almenningi á ári hverju til-
kynntir. Með tveim þeirra, — styrkt-
arsjóði íslands og læknasjóðnum —
hefir alþing eptirlit, finnst ástand hins
fyrra í hinum árlegu reikningsyfirlitum,
að svo miklu leyti, sem það er kunnugt,
en læknasjóðurinn er nú, eins og allir
vita, horfinn inn í hinn ávaxtaða við-
lagasjóð landsins.
þ>eir aukasjóðir, sem maður veit
góð deili á, og sem umboðsstjórnin árs
árlega gjörir reikninga fyrir, eru þessir:
A. Undir stjórn landshöfðingjans.
1. Styrktarsjóður Kristjáns
konungs IK.(Stj.tíð.i878, Kr. A.
B. bls. 151) 2. sept. 1878 8894 5
2. Styrktarsj. handa þeim,
er bíða tjón af jarðeldi
(s. st., bls. 173) við árs-
lok 1878.................20100 28
B. Undir stjórn stiptsyfir-
valdanna.
3. Thorchillii barnaskólasj.
(s. st., bls. 133) innstæða
17. sept. 1878 . . . 66403 48
C. Undir stjórn biskups.
4. Prestaekknasj. (s. st., bls.
175) við árslok 1878 . 14147 56
5. Guttormsgjöf (s. st., bls.
175) við árslok 1878
6. Sjóður fátækra ekkna í
norðurl., einkum Hegra-
nessþingi (s. st., bls. 176)
D. Undir stjórn amtsráðsins
í suðurumdæminu.
7. Búnaðarskólasjóður suð-
uramtsins (s.st., bls. 126)
við árslok 1877 . . .
8. Styrktarsjóður konungs-
landseta í suðurumdæm-
inu (s.st., bls. 127) við árs-
lok 1877 ..............
E. Undir stjórn amtsráðsins
í vcsturumdœminu:
9. Búnaðarskólasjóður vest-
uramtsins (s. st., bls. 126
—127) við árslok 1877 .
10. Búnaðarsj. vesturamtsins
(s. st., bls. 129) við árs-
lok 1877 ..............
F. Undir stjórn amtsráðsins
í norður- og austurum-
dæminu:
11. Búnaðarsjóður norður- og
austuramtsins (s. st., bls.
71—72) við árslok 1876
12. Jóns Sigurðssonar legat
(s. st., bls. 74) fyrir far-
dagaárið i87'77g . . .
13. Jóns Sigurðssonar gjöf til
Vallnahrepps (s. st., bls.
75) fyrir fardagaár 1875/76
14. Jökulsárbrúarsjóður (s.st.
bls. 72) við árslok 1876
Kr. A.
1633 74
1606 74
6173 91
3999 36
5016 97
10400 42
4205 8
15718 19
2310 „
2920 45
15. Sjóður Guttorms prófasts
þorsteinssonar (s.st., bls. Kr, A.
73) við árslok 1876 . . 1600 „„
16. Sjóður Pjeturs sýslum.
porsteinssonar (s.st., bls.
73) við árslok 1876 . . 2978 39
17. Styrktarsjóður handa fá-
tækum ekkjum og mun-
aðarlausum börnum 1
Eyjafjarðarsýslu og Ak-
ureyrarkaupstað (s.st.,bls.
75) við árslok 1876 . . 2150 85
18. Búnaðarskólasjóðurnorð-
ur- og austuramtsins (s.
st., bls. 76) við ársl. 1876 4941 53
pess ber að geta, að jeg hef ým-
ist tilfært innstæðu sjóðanna, ýmist all-
ar tekjur þeirra. pá er sleppt amts-
jafnaðarsjóðunum og sýslusjóðunum, sem
hvorugir safnast fyrir. Við reikningana
ffá norður- og austurumdæminu er það
athugandi, að amtsráðið nyrðra virðist
vera nokkuð á eptir, þar síðustu reikn-
ingar sjóðanna ná ekki nema til ársloka
1876, að jafnaðarsjóðs-reikningnum ein-
um undanskildum, sem nær yfir árið 1877.
pó nú tjeðir sjóðir sjeu 1 skýrslunum
kallaðir vera „undir stjórn amtmanns-
ins“, þá hefir allt fyrir það amtsráðið
allt ábyrgðina á reikningunum (sbr. til-
sk. 4. maí 1872, 52. gr. 2), nema svo sje,
að stofnunarskrár sjóðanna væri því til
fyrirstöðu, sem, að minnsta kosti, ekki
getur átt sjer stað um búnaðarskólasjóð-
inn, og nær þessi reikningur heldur ekki
lengra en að árslokum 1876. Sömu-
Sigurður lögþingisskrifari
Sigurðsson yngri
fæddist á Eyjum 1 Kjós, 10. nóv. 1718.
Foreldrar hans voru Sigurður eldri Sig-
urðarson, lögmanns Björnssonar, og Mál-
fríðar Einarsdóttur, prests og prófasts
í Görðum. Jarðskjálftaárið mikla 1735
var hann settur í Skálholtsskóla, út-
skrifaðist þaðan 1739 og sigldi til Kaup-
mannahafnarháskóla 1742. Kom aptur
inn 1744 með konunglega veiting fyr-
ir lögþingisskrifaraembættinu og þjón-
aði samsumars í lögrjettu, settist við
andlát föður síns 1745, að búi móður
sinnar á Saurbæ á Kjalarnesi, og gipt-
ist 1747 Helgu Brynjólfsdóttur sýslu-
manns, pórðarsonar Thorlacius á Hlíð-
arenda, flutti sig þangað 1752, að lif-
andi tengdaforeldrum sinum, þaðan að
Skálholti 1757, er hann var settur ráðs-
maður Skálholtsstóls, en hvarf aptur
með skylduliði sínu að Hlíðarenda 1762,
sama ár sem tengdafaðir hans dó.
Sigurður hjelt lögþingisskrifaraem-
bættinu æfilangt, en tók sjer porleif
landskrifara Nikulásson, er siðar varð
dótturmaður hans, til aðstoðar á efri
árum sínum, bjó einnig til dauðadags
(1. sept. 1780) á Hlíðarenda, byggði
staðinn prýðilega upp, ljet reisa þar
kirkju í staðinn fyrir bænahús það, sem
áður var, lagði þar til reka, og er þar
grafinn ásamt konu sinni; hefir sonar-
sonur hans, síra Sigurður á Utskálum,
látið setja járngrindur um leiði þeirra
hjóna, svo legstaður þeirra finnst, þó
kirkjan sje fyrir löngu fallin og niður
!ögð.
Sigurður var mikill höfðingi bæði
að auðlegð og lunderni. Hafði hann
meðal annars þann sið, að kaupa á ári
hveiju talsvert af meðulum til útbýting-
ar meðal nauðstaddra. Búhöldur var
hann einnig og fyrirhyggjumaður, en
því er hans hjer sjer í lagi getið, að
hann hafði þann mannkost til að bera,
sem sjaldfenginn er á öllum tímum, ein-
arða rjettlætistilfinning og órjúfandi
tryggð við vini sína. Var hans því
leitað í vandamálum, og sat hann t. d.
í hinni sjerstöku dómsnefnd í málinu
mikla milli Skúla landfógeta og hins
almenna verzlunaríjelags o. fl. Kom
þar fram einurð hans og þrek, því, þó
kaupmenn væru nærri því búnir að
ryðja dóminn fyrir Skúla, strandaði allt
á staðfestu Sigurðar. Hann var alla
sína tíð mesti bjargvættur Skúla, bæði
í því, að efla verksmiðjurnar og rjetta
Skúla sjálfum hjálparhönd, sem stund-
um þurfti. Segja kunnugir svo, að þar
hafi meira verið gefið en lánað, enda
bera brjef Skúla þess ljósan vott, hversu
vel Sigurður hafi reynzt honum. Dóm-
ar hans höfðu jafnan þau úrslit, að þó
þeir stæðust ekki ætíð fyrir „Oberrjett-
inum“ við Öxará, þá reyndust þeir vel
þegar lengra fór. Svo fór með hið
mikla verzlunarmál, og svo fór með
fleiri. Segir því síra Jón Hannesson
á Mosfelli um hann, „að hann hafi ver-
ið einn hinn ráðhollasti maður, enda
heppnuðust ávallt vel hans ráð öllum,
sem vissu með að fara“.
Hann átti 15 börn með konu sinni;
11, sem lifðu hann. Af þeim hafaþessi
eptirlátið sjer ættlegg:
1. Jórunn, móðir síra Sigurðar sál.
Thorarensens og frú Sigríðar, konu
ísl. etazráðs Einarssonar á Brekku.
2. Sigurður, dó 1814, presturí Ferslöv
og Villerup á Sjálandi, faðir gull-
smiðs og agents Árna Sivertsens,