Ísafold - 22.07.1879, Síða 1

ALÞINGISFRJETTIR.
IV. VIÐAUKABLAD VID ÍSAFOLD VI. 1879.
Reykjavik, þriðjudaginn, 22. júlí.
Yerzlunarsamiiingur milli Spánar oíí Danmerkur.
Niðurlag (frá bls. 12) á ræðu
Landshöfðingja: Aptur á móti hefur 12. gr. eptir
mínum skilningi að innihalda þá viðbót með tilliti til ný-
lenda Spánar, að í þeim sjeu veitt verzlun og siglingum
bæði Dana og íslendinga þau rjettindi, er þar getur
um. þ>essi skilningur er byggður á því, að það leiðir
af sjálfu sjer-—þar sem, eins og þingmönnum er kunn-
ugt, þjóðerni hvers skips verður einlcennt með flaggi
því, er það siglir undir, og öll íslenzk skip sigla undir
dönsku flaggi, — að ekki verði neinn munur á því,
hvort íslenzkar vörur verða fiuttar til Spánar á skipum
frá íslandi eða frá Danmörku. Hvers vegna 12. gr.
hefur aðra ákvörðun inni að halda með tilliti til ný-
lenda Spánar en með tilliti til konungsríkisins sjálfs,
get jeg ekki skýrt nákvæmlega frá, en jeg ímynda
mjer að hin sjerstaka löggjöf nýlendanna kynni að
vera því til fyrirstöðu t. d. með tilliti til trúarbragða-
frelsis þess, er getið er um í 1. gr. samningsins og ef
til vill með tilliti til ákvarðananna í 8., g. eða io. gr.,
er ekki beinlínis snerta verzlun og siglingar ; en með
tilliti til þeirra hefir ekki samkvæmt 12.gr. verið neitt
því til fyrirstöðu einnig í nýlendunum að veita Dönum
og íslendingum þau rjettindi, er veitt eru eða fram-
vegis kunna að verða veitt þjóðum þeim, er mest er
hlynnt að.
Eptirþessum skilningi, sem jeg verð að álíta rjett-
an og á rökum byggðan, er með samningnum 8. sept.
1872 útvegaður verzlun íslands jafn rjettur við verzlun
Dana, og hefur stjórnin þannig sjeð íslandi og hags-
munum þess borgið í tjeðum samningi.
Varaforseti: Jeg hefi lengi vitað, að skilningur
minn var ófullkominn; en aldrei hefi jeg sjeð, hversu
lítið jeg skil í frönsku og dönsku jafnvel og nú. Jeg
skal geta þess, — sem er eigi þýðingarlaust, — að þeg-
ar landshöfðinginn las upp 12. grein, þá las hann eigi
upp nema hina síðari málsgrein. Jeg skora á landsh.
um, hvort mögulegt er að leggja franska textann öðru-
vísi út en jeg hefi gjört. Hjer er eigi heldur að ræða
um trúarbragðafrelsi, af því að eigi er talað um það,
að því er jeg hefi frekast tekið eptir, í neinum grein-
unum á undan. 1. gr. hljóðar um verzlun, 2. gr. um
það, með hverjum kjörum varningur megi leggjast upp
o. s. frv. I.andshöfðinginn verður að fyrirgefa, að jeg
þýði frakkneska orðið ,.y“ par. En eitt heyrir maður
nú nýtt, og það er, að þegar danska stjórnin semur í
fyrsta sinn verzlunarsamning við Spánverja, þá hefir
hún eigi leitað álits landshöfðingjans yfir Islandi um
það, hvað því hentaði bezt. Vjer vitum þó, að þegar
um slíka samninga er að ræða, þá eru öll stórkaup-
mannafjelög spurð ráða, og látin gefa álit sitt þar
um, en landshöfðingja á landi í 300 mílna fjarlægð er
eigi gjört svo hátt undir höfði, að hans álits sje leitað.
fetta er hart fyrir landshöfðingjann; en auðvitað er,
að afleiðingin af þessu fellur yfir á oss. Að öðru leyti
þarf engra andsvara við upp á ræðu landshöfðingjans.
Samningurinn sýnir sig sjálfur, þegar hann verður hjer
birtur, ef svo mikið verður við oss haft, og getur þá
hver læs íslendingur dæmt landshöfðingjans og mín á
milli. Hann heldur að allt sje eins og það á að vera; jeg
hef alveg gagnstæða skoðun. Eg ætla að biðja hinn
hæstvirta forseta um, að bera dálitla dagskrá undir
atkvæði þingsins, áður en umræðunni um fyrirspurn-
ina er lokið.
Landshöfðinginn: Áður gengið verður til atkvæð-
is um uppástungu varaforseta tek jeg það upp aptur,
að jeg fæ ekki betur sjeð, en að með samningnum 8.
septbr. 1872 sje útvegað verzlun íslands jafnrjetti við
verzlun Danmerkur i konungsríkinu Spáni og í ný-
lendum þess.
Jeg skal bæta því við, að landshöfðingjaembættið
var ekki til 8. septbr. 1872, og því var ekki hægt að
bera þennan samning undir álit landshöfðingjans.
Dagskrártillaga varforseta var þannig látandi:
„í því trausti, að landsstjórnin sjái svo fyrir, að
Island nái fullu jafnrjetti við Danmörku í verzl-
unarviðskiptum við Spán, tekur þingdeildin næsta
mál á dagskránni fyrir“,
og samþykkti þingdeildin (neðri d.) hana í einu hljóði.
Sináskamintalækningar. Frumvarp um að sýslu-
nefndir megi leyfa þær valinkunnum mönnum, með
ráði heilbrigðisnefnda, fyrir 10 kr. í sýslusjóð og gegn
lækniseiði. Flutningsmaður
Benedikt Sveinsson mælti: Eg ætla eins og góðu
börnin að byrja með játningu. Egkannast þá við, að
mál þetta er nýmæli. En Njáll gamli sagði, að ný-
mæli kæmu optast á stað tvímælum. En tvímæli eru
tvenns konar, sum leiða f r á sannleikanum, sum a ð
honum ; jeg vildi nú óska, að 1 þessu máli kæmi fram
sem minnst af hinum fyrri, en sem mest af hinum síð-
ari, því hjer er sannarlega um alvarlegt og þýðingar-
mikið mál að ræða. Jeg ætla þá fyrst að taka fram
hvöt þá, er jeg hefi haft til að koma fram með þetta
frumvarp, svo menn skilji hvað liggur til grundvallar
fyrir því. Eptir því sem mjer er kunnngt, eru á að
gizka 30—40 ár síðan, að homöopathían fyrst kom
fram í Norðurlandi. Sá hinn fyrsti, er iðkaði hana,
mun hafa verið síra Magnús Jónsson prestur að Grenj-
aðarstað, alþekktur stillingarmaður og vísindamaður,
enda hefir hann ávallt haft á sjer hið mesta traust og
notið virðingar hjá öllum, æðri og lægri. Annan mann
má nefna við hliðina á honum, síra J>orstein sál. á
Hálsi, og má með sanni segja um báða þá, að almenn-
ingur hóf þá upp í skýin fyrir heppilegar smáskammta-
lækningar. |>að má með sanni segja, að til þessara
manna leituðu bæði sjúkir og heilbrigðir; hinir sjúku
til að fá heilsu og heilbrigði, hinir heilbrigðu til að
nema smáskammtafræðina. Jeg tek það fram, að til
þessara manna leituðu sjúklingar og læknaefni af öllu
landinu; jeg get, ef jeg vildi, tilfært dæmi upp á
hvorutveggja, jafnvel úr Skaptafellssýslu. það er nú
eptirtektavert, að þessi árstraumur hóf rás sína í fiing-
eyjarsýslu; því er það sannfæring mín, byggð á kunn-
ugleika um mestan hluta íslands, að alþýða er þ a r
bezt menntuð og andlega sjálfstæðust á landi hjer, og
einmitt þarna fjekk homöopathían viðurkenningu sína.
Á þetta legg jeg svo mikla áherzlu til að sýna og
sanna, að smáskammtalækningar geta ekki verið byggð-
ar á hjegóma og hindurvitni. Enda get jeg bætt þvi
við, að smáskammtalækningar eru að fá meiri og meiri
viðurkenning meðal hinna sjúku hjerna í sjálfum höf-
uðstað landsins, ogjegveit eigi betur, en að einn hátt-
virtur geistlegur herra, sem er á meðal vor á þing-
mannabekkjunum, sje lærður og æfður smáskammta-
læknir. En hvað á nú við þetta að gjöra? Fyrir
nokkrum árum síðan reis upp ofsókn gegn smá-