Ísafold - 01.08.1879, Blaðsíða 4

24
— Síðan var málinu vísað til nefndarinnar í
málinu um löggilding- Hornafjarðaróss. þegar nefnd-
in var fram komin með álit sitt, en þar hafði minni
hlutinn, E. Kúld, lagt á móti löggildingunni, en hinir
tveir með: St. Eiríksson og Sighvatur, mælti
Jón Jónsscm enn fram með löggildingunni. Upp-
dráttur, sem Asg, Einarsson hefði komið með, sýndi
glöggt, að skipalega á Kólkuós væri betri en á Hofs-
ós, Grafarós, Sauðárkrók. Skagaströnd og Blönduós.
E. Kuld mundi eigi þekkja höfnina betur en þeir menn,
er hefði kannað hana. Dæmið, sem hann kæmi með
um skipstrandið 1869, væri einmitt sínu máli til stuðn-
ings, þvf að skipið hafði slitnað upp á Grafarós og
hleypt inn á Kolbeinsárós til að bjarga sjer, af því að
það vissi þar von betri landtöku. þar mætti rígbinda
skip með landfestum við Elínarhólma. Mikið varið f
hina sögulegu þýðing hafnarinnar. Jón Arason hefði
átt höfn þessari að þakka biskupsdóm sinn, sem sjá
mætti af viðureign hans við Ögmund biskup, er hann
sigldi til vígslu ; þess mætti þeir gæta, er ætti ætt sína
að rekja til hans. Olavius hafði fyrir 100 árnm talið
Kolbeinsárós og Sauðárkrók beztar hafnir í Skaga-
firði innanverðum. Löggildingin gæti orðið að miklu
gagni, en aldrei að ógagni.
Asgeir Einarsson kvaðst mót vanda neyðast til að
leggja á móti þessari hafnarlöggildingu, bæði vegna
þess, hvað höfnin væri slæm, einmitt eptir lýsingunni
í skýrslunni um hana, þeirri er J. J. hefði haft fram
að leggja, og sem væri hin aumasta , er hann
hefði nokkurn tíma sjeð við slík tækifæri, vegna þess.
að varpinu í Elínarhólma, sem nú næmi 30—40 pund-
um, og gæti vel komizt upp í 100 pund með tím-
anum, væri mikil hætta búin ef siglingar tækjust á
höfnina. Skipinu, sem hleypti frá Hofsós inn
á Kolbeinsárós til að bjarga sjer, hefði fleygt þar á
land og brotnað, og hefði hann jafnan heyrt slíkt kall-
að strand. Bezt væri að láta þessa löggilding bíða,
þangað til sæist, hvort kaupmenn notuðu leyfið í verzl-
unarlögunum, sem nú væri í smfðum á þinginu, til upp-
siglingar á Kolbeinsárós.
Jón Jónsson : „Svo bregðast krosstrje sem önnur
trje“. því hefði hann sízt búizt við, að Asg. E., sem
sótti svo kappsamlega löggilding Blönduóss, færi að
leggja á móti Kolbeinsárós, sem væri miklu betri höfn,
einmitt eptir uppdrætti Ásgeirs og sem hefði svo mikla
sögulega tign. (Asgeir: Hún bætir eigi botninn !).
Varphólminn væri hár og varp lítið þeim megin, sem
að hafnarlegunni vissi; því mundi þess vegna engin
hætta búin, enda ætti og hagur eins manns, Viðvíkur-
prestsins, að lúta í lægra haldi fyrir hag almennings.
Óvfst, að verzlunarfrumvarpið næði fram að ganga á
þessu þingi, enda yrði löggildingin alls eigi þýðingar-
laus, þótt svo færi.
Sighvaiur Arnason var málinu hlynntur, af því að
eptir framkomnum skýrslum væri tryggari höfn í Kol-
beinsárósi en við Grafarós, Hofsós eða Sauðárkrók, og
af því að mikill hægðarauki væri fyrir Skagfirðinga
austan vatna fram í dölum að þurfa eigi lengra í kaup-
stað en að Kolbeinsárósi, einkum ef verzlun legðist
niður á Hofsós og Grafarós, sem allar líkur væri til,
og þá yrði ella að sækja á Sauðárkrók, yfir Hjeraðs-
vötn, hina mestu torfæru. J>ótt landfestum vœri tyllt
í varphólmana, þyrfti eigi að vera þar neinn umgang-
ur þar fyrir,
Eiríkur Kúld andæfði þessu, sem og ræðu J. J.
Höfnin væri bæði þröng og grunn, og fyrir opnu hafi,
sem sjá mætti á því, að skipinu 1869 hefði kastað svo
hátt, að skipverjar gengu þurrum fótum á land. Aðal-
atriðið væri þó hættan fyrir varpið ; eptir 50. gr. stjórn-
arskrárinnar yrði að gefa Viðvíkurprestinum fulla trygg-
ing fyrir varphlynnindunum. Euglinn styggðist þf)tt
eigi væri nema gengið snöggvast upp í hólmann til að
tylla þar landfestunum.
— Við 2. umræðu, 24. f. m., mælti
Framsögmnaður (Stefán Eiríksson) með löggilding-
unni, af því, að hafnirnar á Hofsós og Grafarós mundu
líða undir lok innan skamms. að minnsta kosti mundu
hafskip hætta að leggja þar inn til fjárkaupa á haust-
dag, sem sjerstaklega væri brýn nauðsyn hjeraðsmanna.
Eptir skýrslu frá mönnum, sem kannað hefðu höfnina,
skýldi varphólminn henni vel fyrir stormum. Enginn
kvartaði á Vopnafirði, þótt landfestum væri það fest í
varphólma, og á eyjunum við Reykjavíkurhöfn blómg-
aðist varp ágætlega, þrátt fyrir fallbyssuskot og hvell-
andi bjöllur frá gufukötlunum.
Jón Jónsson sagði, að presturinn í Viðvík hefði
sagt sjer, að hann vildi eigi mæia í móti málinu, afþví,
að það væri svo áríðandi fyrir hjeraðsmenn. J>ótt „hin
sögulega tign“ bætti eigi botninn, þá spillti'hún hon-
um heldur eigi, enda væri hvorttveggja, að hann þyrfti
eigi bóta við, því hann væri ágætur.
Jón Pjetursson taldi bezt, að láta kaupmenn reyna
höfnina áður en hún væri löggilt, — þeim væri það
innan handar, ef verzlunarlögin, sem þingið hefði nú
í smíðum og sem leyfir þeim að sigla upp í hverja vík,
næðu fram að ganga. Skagfirðingum væri meira en
vorkunn, þótt þeir vildu fá kauptún við Kolbeinsárós.
Hjeraðsvötnin væri illur þröskuldur á leiðinni vestur á
Sauðárkrók, en Hofsós og Grafarós á fallanda fæti. En
hins vegar væri vafasamt, hvort höfnin væri notandi,
og hætta mundi varpinu búin af henni.
Jón Jónsson kvað Skagfirðinga engu bættari fyrir
uppsiglingale^'fi kaupmanna, þótt það kæmist í lög, því
þeir þyrftu hafnar þessarar einkum við til útflutnings
á sauðfje og hrossum, sem og J .andnáma sýndi að hún
hefði verið notuð til í fornöld ; þar hefði E'luga verið
flutt utan.
Eiríkur Kúld vonaði, að neðri deildin mundi veita
málinu nábjargirnar, ef það kæmist svo langt. Meiri
hluti nefndarinnar bæri fram tvær ás'tæður fyrir lög-
gildingunni: ágæti hafnarinnar og þrábeiðni Skagfirð-
inga; minni hlutinn lika tvær: að liöfnin væri óbrúk-
andi og svo varpspjöllin; þessar ástæður væru eigi ljett-
vægari en hinar. Ásgeir Einarsson hefði lýst höfninni:
lítill hólmi, sem skipin væri fest í, og sker í kring,
sem eigi væri enn orðin áföst við hann til að stækka
hann og skýla höfninni; höfnin fyrir opnum sjó; skip-
in yrði að liggja flöt við hafróti; klettar í kring, nema
ein sandvík, sem ætluð væri handa skipinu að stranda
í (!) og lægi svo vel í hlje, að skipverjar gengju þurr-
um fótum í land af skipinu(!). Hjer væri lögreglustj.,
sem gæti varnað því, að ókunnugir menn spillti varpi
í Engey með skemmtigöngum út um eyna; um Elínar-
hólma væri eigi því að skipta. Varphólminn á Vopna-
firði væri leigður kaupmanni þar, svo enginn gæti kvart-
að, þótt varpið spilltist. „Hinni sögulegu tign“ vildi
hann eigi eyða orðum að ; það væri að skilja á J. J.,
sem höfnin hefði legið svo lengi ónotuð einmitt aí því,
að Jón Arason og Fluga væri dauð. Löggildingin ó-
þörf vegna verzlunarlaganna, sem neðri deild væri nú
búin að samþykkja.
Ben. Kristjánsson kvað nýja höfn tryggva nauð-
synlega í Skagafirði, vegna ótryggleika hinna 3 gömlu
hafna. Hann vildi losa öll óeðlileg höpt á verzluninni.
Sagan um skipið frá Hofsós sannaði ekkert ; það hefði
verið búið að missa alla stjórn, gat því eigi einu sinni
varpað akkerum í hlje við Elínarhólma tilað festa sig.
(Frnmh. í næsta bl.).
Ritstjóri: Björn Jónsson, cand. phil.
Prcntað með hraðpressu Isafoldarprentsmiðju.