Ísafold - 09.08.1879, Qupperneq 1

ALÞINGISFRJETT IR.
X. VIDAUKABLAD VIÐ ÍSAFOLD VI. 1879.
Reykjavík, laugardaginn 9. ágúst.
Fjjárlögin 1880 Og 1881. Niðurlag (frá bls. 36) á
ræðu
Landshöfðingja: Meðal tekjanna er enn frem-
ur f 2. gr. 5. tölul. talið vitagjald með 5000 kr. árlega
samkvæmt lögum 14. apríl f. á.
Meðal útgjaldanna er f 13. gr. A. til bráðabirgð-
aruppbótar á fátækum brauðum stungið upp á 15000
kr. árlega, í staðinn fyrir 4000 kr. f fjárlögunum fyrir
1878—1879.
Af þessum breytingum er að mestu leyti kominn
sá mikli munur, er á sjer stað á tekjum og útgjöldum
frumvarpsins, þegar þau eru borin saman við fjárlögin
fyrir árin 1878 og 1879; en tekjurnar eptir frumvarp-
inu eru samtals: Kr.
fyrir fjárhagstímabilið áætlaðar .... 791,923.20
og útgjöldin samtals........................717,399.94
Afgangurinn = 74,523.26
En í fjárlögunum fyrir 1878 og 1879 eru tekjurnar
áætlaðar samtals...................... . 638,161.26
og útgjöldin................................ 597.933-66
Afgangurinn = 40,227.60
Reikningurinn fyrir árið 1878 hefir ekki enn orð-
ið fullsaminn, með þvf að nokkrir special-reikningar
fyrst hafa borizt mjer hinn 27. júnf þ. á., en eg hefi
að svo miklu leyti sem mjer hefir verið unnt undirbú-
ið reikninginn, og skal eg leyfa mjer þegar nú, að
skýra hinni heiðruðu deild frá einstökum atriðum hans.
Lestagjaldið samkvæmt fjárlaganna 2. gr. tölulið
11. var áætlað .........................35,834.00 kr.
en hefir numið . . . ...............45,014.86 —-
(auk eptirstöðva 610.06 kr.).
Aðflutningsgjaldið af áfengjum drykkjum
og tóbaki 2. gr. tölul. 12 var áætlað 98,000.00 —
en hefir numið ..........................107,338.85 —
(auk eptirstöðva 6,123.99 kr-)-
Samkvæmt lögum 14. des. 1877, um laun sýslu-
manna og bæjarfógeta, hafa aukatekjur verið innborg-
aðar með 7,551.03 kr.
Meðal útgjaldanna skal sjerlega tekið fram, að
laun sýslumanna og bæjarfógeta frá 6. júni 1878 til
ársloka, hafa verið útborguð með samtals 28,452.07 kr.
og að einnig á þessu ári hafa verið útborgaðar sam-
kvæmt 13. gr. C 7., til að kaupa bóka- og handrita-
safn Jóns alþingismanns Sigurðssonar í Kaupmanna-
höfn 25,000 kr. Kr.
Tekjur landssj. hafa verið samtals hjer um bil 360,000
og útgjöld hans hjer um bil..................318,000
Afgangurinn verður þannig hjer um bil . . 42,000
Viðlagasjóðurinn átti hinn 1. janúar 1878 . 570,807.38
31. des. 1878 í arðberandi skuldabrjefum . 629,494.72
Viðbót 58,686.34
Hinn „finantsielle Status;< [fjárhagur] landsins má
þannig heita góður, og landssjóðurinn getur án þess
nýjar skatta-álögur útheimtist, staðið straum bæði af
útgjöldum þeim, er kynnu að vera samfara þeim breyt-
ingum á skipun prestakalla m. m., er samkvæmt þings-
ályktun frá í hitt eð fyrra verða lagðar fyrir þingið í
þetta skipti, og af öðrum útgjöldum, er þingið kynni
að álíta nauðsynleg á fjárhagstímabilinu 1880—1881.
— Við fyrstu umræðu í neðri deild, 3. júlí, furðaði
Grímur Thomsen sig á að stjórnin ekki skyldi hafa
gjört breytingu, einkum á niðurröðuninni í fjárlaga-
frumvarpinu. Yfirskoðunarmennirnir — kvað hann —
sáu brátt að margt var ábótavant, sem ekki var lands-
höfðingja um að kenna. Vantaði t. a. m. tekju- og
gjaldliði. fegar t. a. m. prentsmiðjan var seld, vant-
aði tekjulið, er andvirði hennar yrði talið undir, það
vantaði með öðrum orðum — 1 i ð , sem kaup og sala
landssjóðs yrðu tilfærð undir og sem Danir hefðu og
nefndu „Erhverv af Formue“, „Forbrug af Formue“.—-
J»á vantaði enn fremur 2 aðra liðu, þar sem embætt-
ismenn með 2000 kr. launum ættu heimting á láni,
vantaði lið sem tilfærð yrðu undir þessi lán og borg-
un þeirra (Refusion). þ>etta og fleira gæti vel valdið
glundroða og vildi hann því stinga upp á að fyrstu
umræðu yrði frestað og nefnd kosin.
Landshöfðingi vildi ekki vera því mótmæltur að
frestað væri fyrstu umræðu, en gat þess að tíminn væri
stuttur. Hvað tekju- og gjaldliðu þá snerti er þing-
maðurinn hefði kvartað undan að vöntuðu, kvaðst hann
hafa vakið máls á þessu við ráðgjafann, og hefði hann
falið sjer á hendur að gjöra breytingaruppástungu við
fjárlagafrumvarpið í þessu efni.
-— Framhald 1. umræðu í neðri deild, 28. júlí: um
nefndarálitið. Nefndin hafði gjört ýmsar breytingar á
stjórnarfrumvarpinu, þar á meðal þá, að þar sem í
því og undanfarandi fjárlögum kostnaðurinn „til hinn-
ar æðstu innlendu stjórnar“ (landshöfðingja) og j.full-
trúa stjórnarinnar á alþingi“ er talinn útgjalda-megin,
í 9. gr., hafði nefndin nú dregið nefndan stjórnarkostn-
að frá árgjaldinu úr ríkissjóði tekju-megin, fellt úr 2000
krónurnar „handa fulltrúa stjórnarinnar11 (borðfjeð, þ.e.
alþingisveizlufjeð). Enn fremur hafði nefndin farið fram
á að landritara-embættið legðist niður, er það losnaði,
fellt úr 1866 kr. 66 a. til þess að gefa út lagasafn fyrir
ísland, fært styrkinn til eflingar búnaði upp i 10,000
kr. á ári (úr 5000 kr.), vegabótafjeð upp í 20000 kr. á
ári (úr 15000), gufuskipsferðastyrkinn upp íi8oookr. á
ári(úr 15000), bráðabirgðauppbót handa fátækum brauð-
um niður í 4000 kr. (úr 15000), þóknun handa Jóni land-
ritara Jónssyni út af kláðanum niður í 1000 kr. (úr 2000),
minnkað húsaleigustyrk og ölmusugjald á prestaskólan-
um 1520 kr. á ári, fært ölmusustyrkinn handa lærða
skólanum upp um 2000 kr. á ári, en fellt aptur burt
ferðastyrkinn handa lærisveinum, ákveðið kennara í
sönglist og organslætti og organsleikara við dómkirkj-
una í Rvík 1000 kr. á ári, bókmenntafjelaginu (deild-
inni á íslandi) 2000 kr. á ári, fært fjeð til visindalegra
og verklegra fyrirtækja niður í 4000 kr. (úr 10000), og
til óvísra útgjalda niður í 4000 kr. (úr 8000); ætlað
100,000 króna lán til brúarbyggingar yfir fyórsá og
Ölvesá, og veitt allt að 100,000 kr. til byggingar á
húsi handa alþingi og söfnum landsins.
Landshöfðingi: Eptir orðum nefndarálitsins virðist
breyting sú, er hin heiðraða nefnd stingur upp á, að
sleppt verði 8. grein frumvarpsins: „Til hinnar æðstu
innlendu stjórnar íslands og fulltrúa stjórnarinnar á al-
þingi“, og þessi útgjöld, samkvæmt 25. gr. stjórnar-
skrárinnar, tekin upp í 6. gr. og dregin frá tillaginu
úr ríkissjóðnum, — einungis að vera „en Ompostering“,
og að svo miklu leyti skal jeg þegar á þessu stigi
málsins geta þess, að mjer virðist þessi „Ompostering“
miður heppileg, þó að hún að vísu eigi sje gagnstæð
orðum stjórnarskrárinnar. J>að er hvorttveggja, að jeg
kann ekki við að telja útgjöldin til hinnar æðstu inn-
lendu stjórnar íslands sem óviðkomandi íslandi ogfjár-
lögum þess, heldur óska jeg að stjórn þessi sje skoð-