Ísafold - 26.08.1879, Side 1

ALÞINGISFRJETTIR.
XVI. VIÐAUKABLAÐ VIÐ ÍSAFOLD VI. 1879.
Reykjavík, þriðjudaginn 26. ágúst.
LaxYeiðamálið. Niðurlag (frá bls. 60). í brjefi
dags. 3. júlí næst á eptir tilkynnti amtið sýslumannin-
um, að samkvæmt brjefi ráðgjafans fyrir ísland frá 26.
maí 1877 virðist ekki vera ástæða til þess fyrir vald-
stjórnina, að leggja hindranir í veginn fyrir þvergirð-
ar þær, er við hafðar væru í Elliðaánum, en mælti
jafnframt svo fyrir, að sýslumaðurinn ljeti skoða veiði-
vjelarnar með tilliti til þess, hvort svo langt bil væri
milli rimanna f grindunum, að 9 þumlunga gildur lax
gæti smogið þær. Eptir að amtið með brjefi sýslu-
mannsins, dags. 2. ág. f. á., hafði meðtekið skoðunar-
gjörð á veiðivjelum þessum, sem hafði það álit skoð-
unarmannanna inni að halda, að 9 þumlunga gildur
lax ekki gæti smogið grindurnar í þeim, og eptir að
amtið því næst hafði borið málefnið undir úrskurð lands-
höfðingjans (Stjórnartíð. 1878 B 127) fyrirskipaði amtið
í brjefi 15. s. m., að höfða skyldi opinbert mál móti
kaupmanni H. Th. A. Thomsen fyrir brot móti 5. gr.
í viðaukalögum n. maí 1876 um friðunálaxi; en litlu
áður hafði amtið meðtekið brjef frá nefndum kaup-
manni Thomsen um veiðiaðferð hans í ánum og meint-
an rjett hans til að við hafa alla sömu veiðiaðferð og
að undanförnu.
Hið opinbera mál, er amtið þannig ljet höfða,
var dæmt f hjeraði 6. nóv. 1878, og var hinn kærði
með þeim dómi sektaður um 30 kr., og þar að auki
dæmdur til að greiða málskostnað. Dómi þessum var
eptir ósk hins stefnda skotið til landsyfírrjettarins, en
með dómi þess rjettar, er upp var kveðinn 10. marz
þ. á., var hinn kærði dæmdur sýkn af ákærum hins
opinbera í þessu máli, og ákveðið, að málskostnaður
skyldi greiðast úr opinberum sjóði. þ>essum dómi hefir
eigi verið áfrýjað til hæstarjettar.
Hinn 9. f. m. ritaði oddviti hreppsnefndarinnar í
Seltjamarneshreppi, Kristinn Magnússon í Engey, amt-
inu umkvörtun yfir því, að sýslumaðurinn f Gullbringu-
og Kjósarsýslu, af ástæðum, sem nákvæmar voru til-
greindar í brjefi sýslumannsins, er umkvörtunarskjalið
fylgdi með, ekki vildi sinna kröfu hreppsnefndarinnar
um að skoða veiðivjelar kaupmanns Thomsens f Elliða-
ánum og skipa fyrir um, að þær yrðu teknar upp.
í brjefi til sýslumannsins, dags. n.f. m., lýsti amt-
ið þvf yfir, að það væri sýslumanninum samdóma um,
að honum af hálfu hins opinbera ekki bæri að hlutast
til um, að Thomsen ekki hafi þvergirðingar í Elliða-
ánum; en skoraði jafnframt á hann, að halda opinbera
rannsókn um, hvort laxakistur nefnds Thomsens f án-
um væru þannig gjörðar, að 9 þumlunga gildur lax
gæti smogið grindurnar á þeim, og ef rannsókn þessi
leiddi til þeirrar niðurstöðu, að það vseri ekki, þá að
höfða opinbert mál á móti hlutaðeiganda fyrir brot
móti 5. gr. í viðaukalögum 11. maí 1876; en ef sýslu-
maðurinn, að aflokinni ýtarlegri rannsókn, áliti þetta
vafasamt, skyldi hann senda amtinu útskript af rjettar-
prófunum, til úrskurðar um málssókn, og jafnframt
lagði amtið svo fyrir, að Kristni Magnússyni yrðu
kunngjörðar þessar undirtektir amtsins undir málið.
Með brjefi, dags. 21. f. m., sendi þar eptir sýslumað-
urinn amtinu útskript af rjettarhöldum þeim, er fram
höfðu farið um þetta, innihaldandi skoðunargjörð yfir
veiðivjelunum í Elliðaánum, og lagði undir úrskurð amts-
ins, hvort höfða skyldi opinbert mál gegn kaupmanni
H. Th. A. Thomsen fyrir það, að hann hafi haft ólög-
legar veiðivjelar í tjeðum ám. þ>ar eð skoðunarmenn
þeir, er rannsakað höfðu hinar umræddu veiðivjelar,
höfðu lýst yfir því áliti sínu, að enginn 9 þumlunga
gildur lax mundi geta smogið gegn um grindurnar,
skoraðiamtið á sýslumanninn í brjefi 26. f. m., aðhöfða
opinbert mál gegn fyrgreindum kaupmanni Thomsen
fyrir brot móti 5. gr. f viðaukalögum ii.maí 1876 um
friðun á laxi, en í þessu máli hefir enn ekki dómur
verið upp kveðinn.
Loks meðtók amtið 27. f. m. brjef landshöfðingj-
ans yfir íslandi, dags. 25. s. m., og fylgdi þar með
umkvörtunarbrjef Kristins Magnússonar yfir veiðiað-
ferðinni f Elliðaánum og afskiptaleysi yfirvaldanna af
því máli, og skoraði landshöfðinginn í nefndu brjefi á
amtið, með skírskotun til ráðgjafabrjefs 26. maí 1877
(Stjórnartfð. B 86), og brjefs landshöfðingjans til amts-
ins 13. ágústm. f. á. (Stjórnartíð. B 127), að gjöra sem
fyrst gangskör að því, að því leyti sem valdstjórninni
bæri að skipta sjerafþessu máli, að dómstólarnir gjöri
út um lagaheimild hinna áminnztu veiðivjela, eins og
einnig að hlutast til um, að Kristinn Magnússon og
þeir menn, sem þá nýlega með honum höfðu brotið
laxakisturnar, verði fyrir þeirri ábyrgð gagnvart hinu
opinbera, er þeir virtust samkvæmt lögunum hafa bak-
að sjer með hinu áminnzta hervirki. En eins og amt-
ið, svo sem nú var frá skýrt, þegar hafði fyrirskipað
opinbera málssókn gegn kaupmanni Thomsen, þannig
hafði amtið og f tilefni af umkvörtun frá Thomsen yfir
skemmdum á veiðiáhöldum hans fyrirskipað rjettarrann-
sókn um hinar umræddu skemmdir, til þess að það þar
eptir yrði ákveðið, hvort höfða skyldi opinbert mál
móti hlutaðeigendum fyrir brot gegn 298. gr. hinna al-
mennu hegningarlaga.
Ef hin heiðraða nefnd óskar sjálf að kynna sjer
skjöl þau, sem að framan er til vitnað, er jeg fús á
að ljá nefndinni þau til yfirsjónar, að þvf leyti þau eigi
hafa verið send hlutaðeigandi sýslumanni til afnota við
hina ofan umgetnu málssókn og rjettarrannsókn.
Bergur Thorberg.
Til
nefndar þeirrar, sem neðri deild alþingis hefir sett, til
að rannsaka, hvort viðaukalaga um friðun á laxi 11. maí
1876 hafi verið gætt frá hálfu valdstjórnarinnar o. s. frv.
Dómur yfirdómsins í máli þvf, er valdstjórnin ljet
höfða gegn Thomsen, sumarið 1878 út af broti gegn
5. gr. viðaukalaga 11. maf 1876 er, sem hjer segir:
EPTIRRIT
úr dómabók hins konunglega yfirdóms á íslandi.
Ár 1879 hinn 10. marzmán. var í
hinum konunglega yfirdómi í málinu
Nr. 3/1879 Hið opinbera
gegn
kaupmanni H. Th. A. Thomsen.
Kveðinn upp svo látandi
Dómur:
Mál þetta er höfðað í hjeraði eptir skipun amts-
ins gegn kaupmanni H. Th. A. Thomsen, eiganda lax-
veiðarinnar í Elliðaánum, fyrir það, að veiðiáhöld þau,
er hann hefir notað til laxveiða f tjeðum ám, eigi sjeu
svo gjörð, sem fyrir er mælt í viðaukalögum við Jóns-
bókar landsleigubálks 56. kap. um friðun á laxi, dag-
settum 11. maf 1876, þar sem hvervetna í laxakistum
hans í nefndum ám sje styttra á milli rimlanna en svo,