Ísafold - 27.07.1882, Blaðsíða 4

J
70
ir þó í litlu sje. Breytingartillagan
optnefnda var ekki gjörð „upp i þing-
húsi eptir fund“ heldur í húsi mad. G.
Möller í viðurvist hr. J. O. og síra
Arnljóts Olafssonar, rjett áður en geng-
ið var á þingfund, 1 kl.stund áður en
málið sjálft kom til umræðu, hr. J. O.
var ekki beðinn að skrifa nafn sitt, en
hann sagði í spaugi eða alvöru, „jeg
hefi skrifað undir tvær breytingartillög-
ur í dag, því er bezt jeg skrifi undir
þá þriðju“. J>etta veit jeg að síra A.
O. mun muna; sjálfsagt er þetta smá-
ræði, en „sannleikurinn er sagna bezt-
ur“. f>ær 30 línur í greininni, sem eru
um þetta efni, eru því misminni; hinar
126 línurnar skal jeg ekki minnast á,
aðeins vil jeg geta þess að ekki þarf
„skarpskyggni“ nje mikinn kunnugleik
á þingmálum til að sjá, að ekki þarf
að rita nafn sitt á allar breytingartil-
lögur, sem maður ætlar að greiða at-
kvæði með, eða vill, að fái framgang;
og ekki heldur til að sjá, að annað en
það, að breyta skoðun sinni þegar mað-
ur sjer að annað er rjettara, heldur en
að kannast eigi við nafn sitt og ganga
frá þvi, er maður hefir áður gjört.
Að endingu vil jeg leyfa mjer að
geta þess, sem jeg svo opt hefi sjeð i
heimi þessum, að ríkismaðurinn hefir
eigi mikið gagn af auð sínum, þegar
hann brúkar hann, sjer sjálfum og öðr-
um til ergelsis eða ógæfu. Sama á
sjer stað með mikið vit og sjálfstæðar
skoðanir.
Ritað 12. júní 1882.
Tryggvi Gunnarsson.
Um fiskiveiðar íslands.
(niðurlag frá bls. 56).
þegar vjer nú tökum til skoðunar hrjef
ráðgjafans fyrir Island til utanríkisráðgjaf-
ans, dags. 7. febr. þ. á. og til landshöfðingja
dags. s. d., þá er það fyrst merkilegt að í
brjefunum sjálfum er gefið í skyn, að helzta
tilefni til þeirra, sje skýrsla frá Trolle nokkr-
um, en eigi frá nokkrum manni á Islandi,
þ. e. frá engum þeim, sem málið sjerstak-
lega varðaði. þar sem þannig eigi er sjáan-
legt að nokkur umkvörtun hafi átt sjer stað
frá þeirra hálfu, sem sjerstaklega áttu hlut
að máli, yfir því að eigi væri farið eptir hin-
um gildandi lögum um fiskiveiðar hjer við
land, eða ósk um að eptirlitið með því væri
aukið, þá virtist hreinn óþarfi að fara á
óvenjulegan hátt að brýna lög þessi fyrir
mönnum, og þetta gat jafnvel verið bein-
línis skaðlegt, því það gat vakið ótta hjá
mönnum, sem höfðu í hyggju að nota fiski-
veiðamar hjer við land á löglegan hátt og
landinu til gagns, fyrir því að þeir yrðu
fyrir lögsóknum, hve nær sem einhver ef til
vill vafasamur lagastaður gæfi nokkra átyllu
til þess, svo að þeir þess vegna slepptu fyrir-
ætlun sinni. I annan stað hafði ráðgjafinn
fulla ástæðu til þess, áður en hann fór að
skrifa nefnd brjef, að kynna sjer sem bezt
alla málavöxtu, og draga í lengstu lög að
leggja áherzlu á þau atriði og þann skilning
hinna gildandi ákvarðana, sem Islandi, ept-
ir því sem ástóð, kynni að vera ógagn að;
það getur komið fyrir að stjórnin þurfi að
framfylgja óheppilegum og meinlegum laga-
ákvörðunum, en hver góð og dugleg stjórn
hlífist þó við það í lengstu lög og á því
getur verið mikill munur, hvernig stjómirn-
ar koma fram í þessu tilliti; til þess að geta
gjört það svo vel fari, þá þurfa þær ekki að
eins að þekkja sem bezt hin gildandi lög.heldur
einnig, hvernig þau eiga við það ástand sem
er, og hafa hliðsjón af því. Að nota einhverja
átyllu, sem lögin gefa til að bæla niður með
lögsóknum nytsamar framkvæmdir manna,
er engu betra eu að sýna dáðleysi í, að fram-
fylga þeim ákvörðunum sem gagnlegar og
nauðsynlegar eru. Báðgjafinn leggur enn
fremur þann skilning í hin gildandi lög um
fiskiveiðar hjer við land, sem eigi að eins
er Islendingum meinlegur, heldur og sem
vafasamt er að geti staðist fyrir dómstólun-
um og sem að minnsta kosti engin þörf var
á að framfylgja; nefnum vjer í því tilliti
það, að íslenzk fjelög megi eigi veiða fisk í
landhelgi Islands, ef nokkur utanríkismaður,
ef til vill án vitundar fjelagsstjórnarinnar,
á nokkurn hlut í því; á brjefi ráðgjafans 14.
apr. þ. á. má sjá að landshöfðinginn hefir
óskað eptir, að þurfa eigi aðframfylgjaþess-
um skilningi laganna, og sýnir það, að hann
hefir álitið að annar skilningur gæti staðizt,
og vel getur verið að dómstólamir verði á
sama máli; fari svo þá hefir röggsemi ráð-
gjafans í þessu efni eigi að eins þá afleið-
ingu að hindra að Islendingar geti fengið
styrk, sem þeir eiga kost á, til að nota einn
helzta bjargræðis veg sinn, heldur hefir hún
og í för með sjer þarfiaus útgjöld fyrir lands-
sjóðinn; það er því engan veginn ástæðulaust
að umrædd ráðgjafabrjef hafavakið óánægju
manna hjer á landi, eigi af því að þar sje
farið með beinar lögleysur, heldur af því að
ákvörðunum laganna^ sje þar haldið fram á
þann hátt, sem sú stjórn mundi eigi gjöra,
sem eigi væri síður praktisk en góðviljuð.
Beynslan er búin að sýna, að eptir því
sem nú er komið þurfa hinar hundrað ára
gömlu lagaákvarðanir um fiskiveiðar í land-
helgi lslands umbóta við. þessar umbæt-
ur ættu að lvita að því, að gjöra Jslending-
um hægra fyrir að nota sem bezt þeir geta
greindan atvinnuveg sinn, og að fá sjer til
þess hvar sem bezt er, þann styrk sem þeir
hafa gagn af, og enn fremur að fiskiveiðun-
um verði eigi spillt fyrir íslendingum af
öðrum, sem eigi eiga tilkall til þeirra, hvort
sem þeir eru frá Færeyjum eða lengra að.
I þessu tilliti virðist oss þörf á, að það væri
skýrt tekið fram, að fjelög þau sem heimili
hafa á Islandi og íslenzkir menn stjórna,
hafi fullan veiðirjett, þótt útlendir menn
ættu hluti í þeim, að þeir sem rjett hafa til
að veiða í landhelgi Islands mættu við það
nota utanríkismenn og utanríkisskip, með
þeim nákvæmari skilyrðum sem þörf kynni
að vera á, og að aðrir innanríkismenn en
Islendingar mættu svo að eins veiða í land-
helgi Islands, að það kæmi eigi í bága við
veiði Islendinga.
(Aðsent).
Ur brjefi frá Kaupmaunaliöfn.
Hið danska landlæknisefni Islend-
inga, herra Schierbeck, gekk 26. dag
júnímánaðar síðastl. undir próf í íslenzku,
en stóðst ekki prófið.
Fjórum dögum síðar hjelt hinn setti
landlæknir, herra Jónas Jónassen, vörn-
um uppi fyrir ritgjörð þeirri, sem hann
hefir skrifað til þess að öðlast doktors-
nafnbót af háskólanum, og heitir:
„Sullaveikin, skýrð af reynslu íslenzkra
lækna“. þeir prófessorarnir With og
Saxtorph hjeldu uppi svörum af háskól-
ans hálfu, en lektor dr. med. Harald
Krabbe var einn andmælandi úr áheyr-
anda flokki. Luku allir þessir nafn-
frægu vísindamenn miklu lofsorði á rit-
gjörð Jónasar Jónassens, og meðal ann-
ars komst prófessor Saxtorph svo að
orði í lok ræðu sinnar : ..það' er sómi
fyrir háskðla vorn, aff hafa fengið svo
ágæta ritgjörð frá íslandi11.
Landlæknisembættið var óveitt
þegar síðast frjettist, en líklegt er, að
eigi verði farið að taka útlendan mann
fram yfir hæfan innlendan mann, og
það því síður, þegar hinn útlendi mað-
ur hefir sýnt, að hann þykist þá full-
hæfur handa oss, (hvað kunnáttu í mál-
inu snertir), þegar hann reynist þó ó-
hæfur, en hinn innlendi maður hefir á-
unnið sjer vísindalegan heiður.
Auglýsingar.
Étnwr safnaðarMur
í Beykjavík, sem vegna veikindanna varð
ekki haldinn á lögboðnum tíma, verður hald-
inn næstkomandi mánudag 31. júlí klukkan
12, í þingstofu bæjarins, og þau málefni
þar tekin til umræðu, sem upp kunna að
verða borin, og sem heyra undir verkahring
fundarins. Bg vil biðja menn, að sækja
fundinn sem bezt.
Kallcjzírwuæ ScemoooH.
GIPS OBNAMBNT. Gesims og roset á
(stáss-)stofulopt fást keypt hjá Sigm. Guð-
mundssyni.—Yerð : um 30 kr.
~ LEIÐBJETTING.
I Isafold 10. þ. m. kemst B. Gröndal
þannig að orði: »Arið 1860 var Svava gefin
útogvar jeg fyrsturfrumhvöðull þess«. þetta
síðara, að B. Gröndal hafi verið fyrstur frum-
kvöðull þess að Svava var gefin út, er ekki
rjett hermt, og get jeg borið um það, sem
einn af þeim þremur útgefendum ritsins.
þó það nú í sjálfu sjer sje lítilsvarðandi,
hver í þessu efni hafi verið fyrstur frum-
kvöðull, þá kann eg þó bezt við að ekki sje
farið með annað en það sem satt er, og vil
eg því ekki leiða hjá mjer að mótmæla því
sem hjer er mishermt.
Beykjavík 15. júlí 1882.
Steingr. Thorsteinson.
Útgefandi: Björn Jónsson, cand. phil.
Ritstjóri: Eiríkur Briem.
Prentuð í Isafoldar prentsmiðju.