Ísafold - 25.09.1882, Blaðsíða 4

92
kost á að vinna bæði til fjár ogfrægð-
ar, og það er engin ástæða til að ör-
vænta um sigurinn, eða að mæla æðru-
orð, þótt illa kunni að horfast á um
stund. Svo hart sem landið er, þá sýnir
þó bæði margföld reynsla ogskynsam-
leg íhugun að hér má eigi að eins
bjarga sjer í meðalárum, heldur og að
með nægri fyrirhyggju má koma i veg
fyrir að menn komist á vonarvöl, þótt
óvanaleg harðindi beri að að höndum.
Reynzlan sýnir, að hversu erfitt sem
menn eiga nú, þá hafa menn þó áður
verið ver farnir, þótt um minni harð-
indi hafi verið að ræða, og þetta er
því að þakka, að þjóð vor hefir ómót-
mælanlega tekið töluverðum framförum
í skynsamlegri fyrirhyggju hjá því,
sem áður var, einkum í einstökum hér-
uðum, og lært að færa sjer í nyt þann
kost, er menn nú eiga á að ná tilver-
aldarmarkaðarins, og bæta með því úr
þörfum sinum. En þvi er miður, að
þessi fyrirhyggja er langt frá að vera
svo almenn sem vera skyldi; sumpart
veldur því efnaleysi manna og þó enn
fremur skakkur hugsunarháttur, sem er
leifar frá fyrri hörmungatímum, þegar
við sjálft lá að allur hugur og dáð
mundi kyrkjast úr þjóð vorri, sá hugs-
unarháttur að það sé eitthvað ótilhlýði-
legt í þvi, að vera að búa sig sem
bezt undir ókomna tímann, af því að
eigi verði við öllu sjeð. Opt og einatt
þykir sá, sem hefir hug á að auka efni
sin, vera ágjarn, og sá er eigi ósjald-
an kallaður nirfill, sem eigi vill að ó-
þörfu eyða fje sínu; og þó má öllum
vera auðsætt að bærilegur efnahagur
er yfir höfuð skilyrði fyrir öllum veru-
legum og varanlegum tímanlegum fram-
förum, eigi að eins í líkamlegu tilliti,
heldur og að því er andann snertir,
því að litlar verða framfarirnar með
tilliti til hans, ef hugurinn stöðugt
kúgast af örbirgð og skorti á lífsins
fyrstu nauðsynjum. Stundum tilfæra
menn jafnvel kenningu kristindómsins
um traustið á forsjón drottins, sem á-
stæðu fyrir fyrirhyggjuleysi sínu, og
sannast þá, að ekkert er svo blessun-
arríkt, að eigi megi því til bölvunar
snúa, þegar menn nota það, sem ein-
mitt á að varna þvi, að menn nokkurn
tíma láti hugfallast eða leggi árar i
bát í hverjum vandræðum, sem menn
eru staddir, sem ástæðu fyrir því að
búa sjer til vandræði, sem hjá verður
komizt. En svo að jeg eigi fari lengra
út í þetta, vil eg nú víkja að því at-
riði, sem fyrirhyggjuleysi manna hér á
landi lýsir sjer einna almennast í, og
sem jafnframt hefir hinar háskalegustu
afleiðingar, bæði fyrir einstaka menn,
sveitir, hjeruð og landið í heild sinni,
og það er í því að hafa eigi nægar
fóðurbirgðir fyrir bjargræðisstofn sinn.
þ>að er engin ný kenning, að djarf-
ur ásetningur sje skaðlegur og hættu-
legur; opt og einatt hefir þetta verið
brýnt fyrir mönnum, og opt og einatt
hefir reynzlan látið menn tilfinnanlega
finna til þess, að þetta er satt, og þó
hafa menn, frá því fyrir landsins bygg-
ingu að Hrafnaflóki felldi fje sitt og
til þessa dags, sett svo á hey sín að
ýmsir hafa átt mikinn hluta af eigu
sinni og atvinnu undir því, að það hlán-
aði eða stillti til þá og þá vikuna. Af
hverju kemur þetta? þegar þeir eru
taldir frá, sem setja á í hreinu hugs-
unarleysi, og þeir eru, sem betur fer
eigi mjög margir, þá kemur það eflaust
til af því, að menn álíta sjer hag við
það að setja djarft á, eða að það eigi
svari kostnaði að hafa jafnan nægar
heybirgðir. Að fátækt manna valdi
því verður eigi sagt beinlínis, því eng-
inn er svo fátækur, að hann eigi geti
fækkað skepnum sínum, ef hann sæi
sjer hag við það, og um þá, sem lifa
á því að fóðra fje fyrir aðra, er hjer
eigi að ræða. Vjer skulum nú virða
fyrir oss í hverju greindur kostnaður
er fólginn.
Um það, hvað geti heitið nægar
fóðurbirgðir, geta verið mjög misjafn-
ar skoðanir; en það, sem jeg skil hjer
við nægar fóðurbirgðir, er svo mikið,
sem nægilegt er til að geta staðizt
hvern harðindavetur, er menn mega
búast við að kunni að koma, án þess
að eiga á hættu að fella skepnur sínar.
Mörgum kann að þykja þetta óþarf-
lega mikið til tekið, en það er svo mik-
ið, sem liggur við, ef fóðurbirgðirnar
eru minni, að þær geta þá enganveg-
inn heitið nægar. Nokkrum kann apt-
ur á mót að þykja þetta heldur lítið
til tekið; þeir kunna að segja: það er
eigi nóg að hafa fóður til þess að eins
að verja fjenað sinn fyrir að falla, ef
stórkostleg harðindi bera að höndum;
menn verða að hafa svo mikið fóður,
að menn geti haft meðferðina á fjen-
aðinum, eins og menn vilja, hvernig
sem tíðarfarið kann að verða; þá fyrst
eru menn að vísu fullkomlega óháðir
veðuráttufarinu, en á hinn bóginn er
sá skaði, sem menn geta beðið við, að
geta eigi í hinum mestu harðindum
haft fjenað sinn í sem beztu standi,
eigi svo mikill, að menn eigi geti átt
hann á hættu, þegar ræða er um að
hafa að vísu nægar fóðurbirgðir, en
leggja þó sem minnst í kostnað til þess
að verða má; sömuleiðis kunna menn
að segja, að það sje þörf á að hafa
svo miklar fóðurbirgðir, að menn eigi
að eins sjeu óháðir harðindum að vetr-
inum heldur og harðindum að sumrinu,
þannig að menn eigi að leitast við að
hafa svo miklar fyrningar, jafnvel eptir
harðan vetur, að menn eigi þurfi að
fækka mjög mikið bjargræðisstofni sín-
um, þótt heyskapurinn kunni að bregð-
ast um sumarið, en af sömu ástæðu,
sem áður er getið, þá á eg hjer eigi
við svo miklar fóðurbirgðir.
Niðurl. síðar).
Auglýsingar.
Umburóarbréf
og kort yfir Eauðárdalinn (á íslenzku og
dönsku) verða send og borgað undir með
póstum til Islands hverjum, sem sendir
utanáskript til sín eða vina sinna til
A. E. Johnson,
Com. of Emgr., St. P., M. & M. R. R.
St. Paul. Minn. America.
EPILEPSIE
grundig Helbredelse af Nervesygdomme
ved Auxilium orientis af Dr. Boas,
5. Avenue de la grande armée, Paris.
Dr. Boas Brochure gratis og franco
paa Forlangende. Consultationer dag-
lig fra 12 til 2 i alle Sprog. Med
Udlandet pr. Correspondance. Kur-
honorar betales efter Helbredelse.
Briuiabótafjelag Björgvinar
(Tryggingarsjóður 2,000,000 kr.)
tekur að sjer móti i% um árið, að á-
byrgjast fyrir eldsvoða hús (hvort sem
eru timburhús eða torfbœir), búshluti,
vörur o. fl. Umboðsmaður þess er
Reykjavík 16. ág. 1882.
M. Jóhannessen.
Alls konar leður og skinn handa
skómiðum og söðlasmiðum, ásamt öðru
fleiru er selt með bezta verði; einnig
ýmislegt til skósmíðis. Ollu sem um
er beðið er gengt skilvíslega. Frí-
merktum brjefum er svarað.
J. F. F. Lilljequist.
Sútunar og saffiansgjörð.
Garveri og Saffiansfabrik.
Gothersgade nr. II, Kjöbenhavn.
Úr Mýraþinga prestakalli hefir síra
Jón Jónsson sent mjer til minnisvarða
yfir Hallgrím Pjetursson 18 kr. 39 a.
Bessastöðum Grímur Thomsen.
Frá 25. í. m. til 3. þ. m. töpuðast 3
stór þorskanetadufl af skötulóð, sem
var hjer fyrir framan „brún“; við 2
þeirra voru nýleg stráhampsfæri, við
1 nokkrir faðmar af 3. punda línu;
uppstandararnir voru málaðir svartir
merktir hvítum stöfum A. P. N.
Hverjir, sem finna þau eða hafa fund-
ið, eru vinsamlega beðnir að kunn-
gjöra undirskrifuðum það mót nógum
fundarlaunum.
Narfakoti í Njarðvíkum 8. ágúst 1882.
Á. Pálsson
Útgefandi: B;örn Jónsson, cand. phil.
Ritstjóri: Eiríkur Briem.
Prentuð i ísafoldar prentsmiðju.