Ísafold - 20.11.1882, Blaðsíða 1

Árgangurinn, 32 blöð, kostar
3 kr. innanlands, en í'Danm.,
Svíþjóð og Norvegi um 3V2
kr., í öðium löndum 4 kr.
Borgist í júlím. innanlands,
erlendis fyrir fram.
ISAFOLD.
Auglýsingar kosta þetta
hver4 lína': 'aur.
{með meginletri ... 10
með smáletri..... 8
fmeð meginletri ... 15
'\með smáletri....12
Pöntun er bindandi fyrir ár. — Uppsögn til áraskipta með tveggja mánaða fyrirvara.
iiiiimiiiiiiiiiiiiii
IX 27.
Reykjavík, mánudaginn 20. nóvembermán.
18 82.
í „Þjóðólfi11, er út kom g. þ. m. og í
„Skuld;‘, er út kom io. þ. m., er rit-
gjörð með yfirskript: „Um harðærið
vestra og ummæli ísafoldar“. Fyrri
hlutinn af ritgjörð þessari eru athuga-
semdir viðvíkjandi harðærinu í Snæ-
fellsness og Dalasýslum og sumstaðar
í Barðastrandarsýslu. þar er sagt, að
ritstjóri ísafoldar hafi í Isafold IX. árg.
bls. 84 sagt, að það væri „hreint eigi
satt“, sem sagt væri um hungursneyð
á vesturlandi, en einmitt það er hreint
eigi satt að jeg hafi haft þessi ummæli,
því það, sem jeg á nefndum stað sagði
að væri hreint eigi satt, var það, að
nokkurstaðar á vesturlandi væri sú
hungursneyð, að fólk mundi eigi geta
þolað venjulegan mat. því næst er
í nefndum athugasemdum sagt frá
harðærinu, en að því leyti sem það
snertir ummæli ísafoldar því viðvíkjandi,
þá vil jeg taka það fram, að það hefir
aldrei í þvi blaði verið með einu orði
dregið úr neinu því, sem um það hefir
verið sagt, að því undanteknu, að jeg
sagði á nefndum stað, að þeir Vest-
firðingar, sem í sumar hefðu skrifað
hr. Eiríki Magnússyni á þá leið, að
það hefði gefið honum tilefni til að
tala um, að þörf mundi vera á að
kaupa frá útlöndum (fyrir lán úr lands-
sjóði) mikið niðursoðið kjöt ogniðurflóaða
mjólk, mundu án efa hafa meira gjört
úr þeim vandræðum, sem þar áttu sjer
stað, en ástæða væri til. A hinn bóg-
inn lagði jeg einmitt í hinni sömu
grein áherzlu á, að nauðsyn bæri til,
að sýslunefndir og aðrir, sem hlut
ættu að hjeraðsmálum, hefðu vakandi
auga á ástandinu og leiddu eigi hjá sjer
í tæka tíð að gjöra það, sem þörf væri
á og þær geta, til að afstýra hættulegum
afleiðingum afþví. fað er þvi öldungis
út í hött, að vera í sambandi við um-
mæli ísafoldar að færa rök fyrir því,
að ástæða hafi verið til bráðra aðgjörða
til að bæta úr vandræðunum o. s. frv.
Jafnframt því sem jeg hafði umgetin
ummæli, þá sýndi jeg að jeg vissi vel
að á vesturlandi var mikil neyð, en
neyðin var eigi i því fólgin að eigi
væri neinn „fyrirsjáanlegur vegur til
að fyrirbyggja mannfelli úr hor og
hungri í vetur“, heldur í því að óttast
mátti fyrir, að til þess að gjöra það
mundi verða nauðsynlegt að grípa til
þeirra óyndisúrræða, sem mundu hafa
í för með sjer eymd og bágindi fram-
vegis. Einmitt það, sem sagt er í
nefndum athugasemdum sjálfum, sann-
ar þetta til fullrar hlítar, því það, að
talað er um, hversu mikil vandræði
sjeu að heyskaparbrestinum, getur eigi
byggzt á öðru en að skepnur sjeu til,
sem hey þurfi fyrir, og svo lengi sem
skepnurnar eru til, þá er þó vegur til
að seðja hungur sitt í bráð. þ>ví er
miður, að afleiðingum harðærisins er
eigi lokið með því, þó vissulega hafi
verið vegur til að forða mannfelli úr
hungri í vetur, ef þeir, sem hlut eiga
að máli, gæta skyldu sinnar þar að
lútandi.
Nefndar athugasemdir, segir svo enn
fremur frá, að á frjálsum fundi í Stykk-
ishólmi 22. f. m. hafi verið álitnar
sannleikanum samkvæmar; því næst
er sagt, að lagt hafi verið fram brjefl er
tveir menn þar höfðu skrifað hr. Eiríki
Magnússyni og lýstu fundarmenn yfir
því, að þeir álitu það sannleikanum
samkvæmt. Menn geta opt haft mis-
jafnar skoðanir um, hvað sje sannleik-
anum samkvæmt, en hver sem gætir
sín, verður þó að viðurkenna, að það
er eigi sannleikanum samkvæmt að
segja að einn hafi sagt það, sem hann
eigi hefir sagt; það er og, að eigi
getur það, sem sannleikanum er sam-
kvæmt, verið 1 mótsögn við sjálft sig;
nú getur það, sem segir í nefndu brjefi
um óumflýjanlegan mannfelli í vetur,
eins og áður er bent á, ómögulega
samrýmst því, sem stendur í athuga-
semdunum og þarf þá eigi einu sinni
minnsta „kunnugleika“ til að sjá, að
það er eitthvað málum blandað.
J>að er annars undarlegt, hvernig
umrædd grein mín viðvíkjandi nauðsyn
á hallærisláni úr landssjóði hefir optar en
einu sinni (sbr. ísaf. 23. bl.) gefið tilefni til
misskilnings og mótmæla ; að það sje
beinlínis því að kenna, hvernig jeg hafi
hagað orðum mínum, get jeg eigi kannazt
við, enda má sjá, að orsökin er önnur
á því, að mótbárum móti orðum mínum
hefir eigi orðið komið við, nema með því
að rangherma eða rangfæra þau eða
lenda í mótsagnir við sjálfa sig.
J>egar haldinn verður í næsta sinn
frjáls fundur í Stykkishólmi, þá vil jeg
sannarlega óska þess, að hann taki
sjer eitthvað þarfara fyrir fundarefni
en að vera að búa til slíkar sannleiks-
yfirlýsingar, sem þær, er áður er get-
ið. Jeg vil til dæmis benda á, að ef
svo væri, að það væri nokkurstaðar
þar í nánd, að mönnum væru settir
líkir leiguskilmálar eins og þeir, sem
getið er um hjer siðar í blaðinu, þá
væri full þörf á að íhuga, hver ráð
væru til að bæta úr því. Annað þarf-
legt fundarefni væri það, að gjöra
sjálfum sjer ljóst, hve skynsamlegur á-
setningur er nauðsynlegur og brýna
það fyrir mönnum í hjeruðunum þar í
kring, svo að menn fari eigi optar að
eins og í fyrra haust, þegar Coghill
kom þar og falaði að þeim fje fyrir
fullkomið verð (mun meira en í Húna-
vatnssýslu) í peningum eða kornvöru
handa mönnum eða skepnum með ó-
vanalega góðum kjörum; Coghill varð
þá svo frá að hverfa, að hann vantaði
þriðjunginn af því fje, sem hann ætlaði
að fá þar, en fyrir það, að þeir höfn-
uðu kaupunum, lentu þeir í mesta
bjargarskorti fyrir sjálfa sig og þeim
fóðurskorti fyrir skepnur slnar, sem
hefir haft hinar hörmulegustu afleiðingar
fyrir þá.
Eiríkur Briem.
Leiguskilmáiar.
Fyrir stuttu höfum vjer sjeð eyðu-
blað fyrir leiguskilmála á búðum við
sjó, og með því að oss þykir það að
ýmsu leyti eptirtektavert, þá viljum vjer
setja hjer skilmálana sem þar eru til-
teknir og eru þeir þannig:
„1. Gjaldi hann1 eptir búðina hvert
fardagaár, sem hann í henni býr... kr.
í peningum eða góðum og gildum verzl-
unarvörum, og sje leigunni lokið að
fullu innan útgöngu ágústmánaðar ár
hvert.
2. Haldi hann búðinni forsvaranlega
við að moldum á sinn eigin kostnað, og
þurfi hann að byggja að veggjum eða
eða tyrfa, skal hann ávallt hafa lokið
því verki að fullu fyrir slátt. Við þann,
sem nauðsynlegur er til viðurhalds búð-
inni, leggur verzlunin honum kostnað-
arlaust til ásamt smíði við grind og súð
eða upprepti. Jrnrfi að byggja búðina
að mestu eða öllu leyti upp að nýju,
skal hann skyldur til að byggja hana
á öðrum stað, en hún nú er, ef lands-
drottinn heimtar, og þar sem hann
ákveður.
>) Leiguliðinn.