Ísafold - 04.06.1884, Side 1

íenrnr ál i miSvitadajsniorpa. Vefff
árgangsins (50 arka) 4 kr., eriendis
5kr. Borgist ijrit miíjan júlimánud.
ÍSAFOLD.
Uppsögn (sk-iil.) bundin v’ aramít,5-
giid nema komm sje til útg. ijrit L okt.
Aljreiísitisioía i Isaloldarprentsm. 1. sal.
XI 23.
89. Innlendar frjettir (bókafregnir m. m.). Fjár-
kláðinn.
90. Um smjörgjörð.
91. Búnaðarskólinn í Ólafsdal.
92. A.uglýsingar.
Brauð nýlosnað : Staður í Grunnavik 28/6 . . 499
+400.
Forngripasafmð opið hvern mvd. og ld. kl. I—2
Landsbókasafnið opið hvern rúmhelgan dag kl. 12—2
útlán md„ mvd. og ld. kl. 2—3
Sparisjóður Rvíkur opinn hvern mvd og ld. 4—5
Veðurathuganir í Reykjavík, eptir Dr. J.Jónassen
Maí. Júní. Hiti (Cels.) Lþmælir Veðurátt.
ánóttu um hád. fm. em. fm. em.
M. 28. + 8 + 14 30,4 30,3 0 d 0 d
F. 29. + 8 + 11 30.4 30.3 0 b Svh d
F. 30. + 6 + 14 30+ 30,2 Sv h b 0 d
L. 31. d 6 + 12 30, 29.7 S h d N hvd
S. 1. O + 8 30.3 30.1 Nvhv b N hvb
M. 2. + 4 + 10 30 29.9 0 d S h d
í>. 3- + 4 + 8 29,8 29.7 A d h A d h
Allan fyrri hluta vikunnar var sama veðurblíðan;
31. rauk hann allt í einu á norðan með snjó til
fjalla; Esjan varð hvit niður í byggð. í dag 3.
hægur á austan með talsverðri rigningu.
Reykjavík 4. júní 1884.
Brauð veitt. Brjánslækur 28. maí
síra f>orvaldi Jakobssyni á Stað í Grunna-
vik.
Stramlferðaskipið, Thyra, lagði af
stað á tilteknum degi, 1. júuí, vestur fyrir
land og norður, með fjölda farþega.
„Eldfjöllin á Iteykjanesi á íslandi“
heitir ritgjörð, nýlega prentuð á dönsku í
tímariti jarðfræðingafjelagsins í Stokkhólmi,
eptir porvald Thoroddsen, sem er meðlimur
þessa fjelags, tekinn í það eptir tillögu
Nordenskiölds, er einnig mun hafa verið
hvatamaður þess, að fjelagið hefir gefið rit-
gjörð þessa út, ásamt tveimur uppdráttum,
er henni fylgja, mikið vönduðum. Sýnir
annar þeirra jarðfræðisfega samsetning
landsins á svæði því, er herra þorvaldur fór
yfir og rannsakaði í fyrra sumar, milli Hvít-
ár og Reykjadalsár að norðan og Brúarár
og Hvítár að austan og Flóinn um fram.
A hinum uppdrættinum er sýndur meðal
annars hæðamunur á Reykjanesfjallgarði
þvert og eudilangt og héiðunum þar upp
af. Ritgjörðin sjálf, sem er sjerlega fróðleg
og hefir eflaust að geyma merkilega nýjung-
ar um þennan auðkennilega hluta landsins,
mun vera að miklu leyti sama efnis sem
meginþáttur greinar þeirrar um ferðir höf-
undarins á Suðurlandi 1 fyrra sumar, er prent-
uð er í þ. á. Andvara, sem út kemur innan
skamms.
Reykjavik, miðvikudaginn 4. junimán.
jjað er nýnæmi í þessari útlendu bók, að
þar eru öll íslenzk orð og heiti rjett og ó-
bjöguð, þar sem t. d. varla er komið nærri
þess konar í dönskum ritum svo, að það
verði ekki allt skakkt og skælt, viljandi eða
óviljandi, — óviljandi fyrir skeytingarleysi f
prófarkalestri, þótt jafnan sje innan handar
í Kaupmannahöfn að fá aðstoð þeirra sem
málið kunna til slíkra hluta; það hlýtur að
véra æði-mun örðugra í Stokkhólmi.
„Njóla eða hugmynd um alheims-
áformið, eptir Björn Gunnlaugsson«, er ný-
lega prentuð, í 3. sinni, á kostnað Jóns
Árnasonar og Páls Jónssonar, hjá Sigm.
Guðmundssyni, og er mikið vel vönduð að
prentun ogpappír. j>að er svo að sjá, sem
alþýða hafi miklar mætur á þessu kveri, og
er það vissulega hrósvert. j>ví þrátt fyrir
töluverð kveðskaparlýti sumstaðar og nokk-
uð þungskilda framsetning er rit þetta eitt
af hinum fáu mikilsverðu frumsmíðum á
vora tungu á síðari tímum, fágætur vottur
um töluvert hugsunarafl og hugsunarelju og
eigi síður um góða og göfuga sál.
«Förin til tunglsins, fyrirlestur eptir
Sophus Tromholt». j>að er dálítill bækling-
ur nýprentaður, á kostnað Baldvins M. Ste-
fánssonar, og er íslenzk þýðing á öðrum
fyrirlestri þeim, er hinn norski stjömu- og
norðurljósafræðingur. sem hjer hefir dvalizt
síðan í haust, hjelt í vetur hjer í bænum til
ágóða fyrir eptirlifendur drukknaðra, og þá
var gerður að sjerlega góður rómur. j>að
er líka mikið gaman að lesa þetta kver og
mikill fróðleikur. j>ar er sagt frá því, sem
fræðimenn vita með rökum um tunglið, en
þessari vísindalegu lýsingu komið svo lag-
lega fyrir, í nokkurs konar söguformi, að
kverið er ekki síður skemmtibók en fræði-
bók.
Mannslát. í fyrra dag, 2. júní, andað-
ist að Borg í Borgarfirði sóknarpresturinn
þar, síra Guðmundur Bjarnason, nýkominn
á 69. árið, fæddur 31. maí 1816. Hann var
af bændafólki kominn í Árnessýslu, sonur
Bjarna hreppstjóra Símonarsonar á Kópa-
vatni, og bróðir Símonar bónda Bjarnason-
ar, er lengi bjó í Laugardælum. Hann lærði
undir skóla hjá síra Tómasi heitnum Sæ-
mundssyni; útskrifaðist úr Bessastaðaskóla
1844; vígðist 1847 að Nesi í Aðalreykjadal;
fjekk Mela í Borgarfirði 1858, ogBorg 1875.
Síra Guðmundur sál. þótti góður kennimað-
ur og var jafnan vinsæll og vel látinn hver-
vetna.
18 84.
j>etta er þriðji sóknarpresturinn, er látizt
hefir það sem af er þessu ári ísama hjeraöi,
Borgarfirði; hinir síra j>órður í Reykholti
og síra j>orvaldur í Hvammi.
Fjárkláðinn.
Til þess að gera almenningi sem fyrst
greinilega kunnugt, hvers eðlis hinn norð-
lenzki kláðamaur er, skal hjer birt eptirfar-
andi ýtarleg lýsing á kláðamaurnum, er land-
læknir Schierbeck hefir ritað handa blaði
voru. Hann hefir og jafnframt búið til
nokkrar allstórar Ijósmýndir af maumum,
er munu verða til sýnis almenningi á skrif-
stofum blaðanna og víðar, og hafa verið
sendar stjórninni í Khöfn.
Lýsingin er svo hljóðandi:
»1 tveimur af glösum þeim, er send voru
hingað úr j>ingeyjarsýslu, var mikill sægur
af kindamaur (Dermatocoptes communis),
sem ekki er til af nema ein einasta tegund.
Maur þessi er svo stór, að hægt er að sjá
hann með berum augum. Kvennmaurinn,
sem er töluvert stærri en karlmaurinn, verður
þetta frá J til £ úr danskri lfnu (að meðal-
tali 0,29"') að lengd ; með góðu stækkunar-
gleri er hægt að sjá greinilega höfuðiðog fæt-
urna, þó ekki sogblökurnar (festiblökurnar).
Hvorttveggja kynið hefir 8 fætur, 4 fram
og 4 aptur. Á framfótunum öllum 4 eru á
hvorutveggja kyninu dálitlir hvassir krókar,
og þar að auki dálítil sogblaka á hverjum
fæti með all-löngum ogliðóttum leggjum. En
apturfótunum mismunar mjög á karlmaur
og kvennmaur. Ytri eða fremri apturfæt-
urnir á kvennmaurnum hafa engar sogblök-
ur, heldur í þess stað 2 langa busta, en á
karlmaurnum eru þessir fætur með sogblök-
um, og eru nokkuð lengri en hinir fæturnir
á honum. Fjórðu eða öptustu fæturnir á
kvennmaurnum eru með sogblöku, en á
karlmaurnum eru þóssir fætur mjög stuttir, og
hvorki með sogblöku nje löngum bustum.
Búkurinn á kvennmaurnum endar á totu
að aptan, sem vörtu í lögun, ýmist í miðið
eða nokkuð til hliðar, en á karlmaumum er
þar aptur á móti hvylft inn í, breið og bjúg,
og beggja megin við hana smátotur, eins og
vörtur, með 3 hárum hvor. j>að er ekki
ætíð svo hægt að sjá hina örsmáu tvo öpt-
ustu fætur á karlmaumum, ef þeir liggja
upp með kviðnum, oger manni því hætt við
að ruglast á þeim og áðumefndum totum
sinni hvoru megin við hvylftina að aptan ;
standi þar á móti öptustu fætumir tveir á