Ísafold - 06.05.1885, Síða 3

79
en það eru surtarleiptrin í blöðunum, öll
þau ósköp, sem á hafa gengið um tíma út af
styggð Englendinga við Rússa í As.'u.
Englendingar hafa lengi grunið þá um gæzku,
sjálfsagt ekki ástæðulaust, og tortryggnin
hefir aukizt í hvert skipti, sem Rússar lógðu
eitthvað við landeignir sínar þar eystra, eða
færðu landamerkin nær Indlandi. Englend-
ingum varð meir en bilt við í hitt eð fyrra,
er Rússar unnu Merw, höfuðborg Teke-
Turkomana, og þeir gengu zarnum á vald.
Landið liggur norðan að Herat og Afganist-
an, en það er höfðingi (emír) þessara landa,
Abdurrhaman, sem Englendingar hafa sett
þar til valda og er þeirra bandavin. Hann
hafa þeir eflt bæði að fje og vopnum, og auð
vitað móti hverjum landvarnirnar voru
treystar. í stuttu máli: Englendingar ætl-
uðust til, að þessi lönd skyldu vera slag-
brandar á móti Rússum, eða milli þeirra og
Indlands. Beaconsfield vildi láta Englend-
inga standa sjálfa við slána, og af þeim toga
var ófriðurinn á Afganalandi spunninn um
árið, en viggar (Gladstone) hurfu aptur af
þeim verði. Ekki alls fjarri, að þeir iðrist
þess nú. Sem við mátti búast hafa Rússar
smámsaman þokað fram hervörðum sínum
að norðan, og þar kom, að hvorir sáu til
annara, forverðir Rússa og Afgana. Rússar
hafa jafnan tekið vel undir, er Englendingar
hafa látið þá skilja, að þeir yrðu að láta
AEganaland vera í friði, og í haust talaðist
hvorumtveggja svo til, að þéir skyldu ganga
saman á landamerki milli Afganalands (og
Herats) og landanna fyrir norðan, og skyldu
þau takmörk síðan í helgi höfð, sem nefnd-
armönnum þeirra semdist um. Fyrir nefnd
Englendinga var yfirliði Lumsden að nafni;
en þegar þeir menn komu þar, sem mót var
mælt, var þar enginn fyrir af Rússa hálfu,
en víða þar verðir, sem fjallskörð voru eða
leiðir suður. Lítið heyrðist af merkjagöng-
unni, en hvorumtveggju kom saman um, að
allt skyldi vera kyrt á takmörkunum og for-
verðirnir skildu ekki stíga feti framar, unz
hún væri búin. Svo leið fram um hríð, en
dylgjur miklar í blöðum Englendinga.
Hinn 30. marz þrumuskellur í austri. f>á
heyrðist, að Rússar, eða hershöfðingi þeirra
Komarofif, hefði ráðizt á forvarðalið Afgana
(4000) hjá bæ, er Pendsje heitir, eða
við ána Kúsjk. Rússar höfðu sigur og
felldu af hinum 500 manna og náðu stór-
skeytum þeirra. Auðvitað, að Rússar
voru án allra saka, en hinir hefðu
viljað læðast fram hjá þeim og koma þeim
í opna skjöldu. þessi var skýrsla Koma-
rofifs. En Lumsden sagði öðru vísi frá:
Rússum allt að kénna. Allt á tjá og tundri
á Englandi. Boðskeytahríðin mikil milli
Lundúna og Pjetursborgar; skila og skýrslna
krafizt, en fæst það greitt á móti, sem Eng-
lendingar vilja láta sjer nægja. þeir búa í
ákafa og skyndi flota sína, en kveðja land-
herdeildir til vopna. Mikið gert af herbún-
aði á Indlandi. Að þarlendu liði með töldu
hafa Englendingar þar til taks 200,000
manna, eða því nær. þann tíma, er tíð-
indin urðu við norðurjaðar Herats, var
emírinn á Indlandi, og tók varakonung-
urinn, Dufferin lávarður, móti honum með
mestu virtum. Allt um það kalla margir
hann Englendingum ekki alls trúan, og má
vera, að það sje Rússum vel kunnugt. Rúss-
ar búast líka af alefli, og þykjast
hvergi þurfa að vera smeikir. Að svo
stöddu er óveðrið ekki komið lengra en
í blöðin, en þykkni hefir dregið upp yfir
tvær heim8álfur, og þó brátt kunni til að
rofa aptur, þá hefir oss þótt hlýða að fara
fleirum orðum um málavexti með þessum
stórþjóðum, en vjer mundum ella. það sem
hjer er sagt, verður eins konar inngangur
tíðinda í »ísafold«, ef méiri gerast.
Af ófriðnum í Súdan er það að segja, að
viðRauðahaf hefir Graham hershöfðingi tekið
til sóknar vestur frá Suakin, og varð hörð
viðureign með liði hans og sveitum Osmans
Digma 22. apríl, og eiga þar að hafa fallið
af Súdansmönnum 1500, en tala þeirra 200,
sem ljetust eða særðust af liði Englendinga.
Englendingar leggja járnbraut vestur jafn-
framt og þeim sækist fram. það gengur
seint, en hitinn óbærilegur. Osman Digma
hefir hörfað undan vestur, þar sem fjall-lent
er. Sagt, að hann ráði enn miklum liðskosti.
Af falsspámanninum ýmsar sögur fluttar,
sem bágt er reiður á að henda, t. d. að hann
sje í klípum sjálfur, og sumir höfðingjar hafa
risið upp á móti honum.
Heyrzt hefir af uppreisn í Kanada vest-
anvert (í Manitoba), þó vjer vitum lítil deili
önnur á henni, en að forsprakki hennar
er maður, sem Niel heitir, og sveitir hans
helzt af Indíamönnum og kynblendingum
Uppreisnarmenn hafa unnið eitt eða tvö
setuliðsvirki og borið heldur hærra hlut í
viðskiptum við sveitir stjórnarinnar í grend
við Winnipeg. Sagt að þeir heimti vildari
kosti af stjórninni í ýmsum efnum, einkum
að því fjárframlög snertir til ýmsra þarfa,
skóla, sjúkrahúsa o. s. frv. Lið sent móti
þeim að austan.
Prinsinn af Wales og kona hans ferðast
meðal borga á Irlandi. Vel tekið við þeim í
Dýflinni, en miður í Cork og öðrum bæjum.
Frakkland. Markverð tíðindi ví
stuttu máh svo að segja: í lok marzmán-
aðar komu þau tíðindi frá Tonkin, að lið
Frakka hefði farið halloka fyrir innrásarher
Sínlendinga í norður frá Langson, eða
skammt frá landamærum, og látið eitthvað
um 200 manna f þeim viðureignum og á
undanhaldinu frá þeirn bæ. Frakkar leiðir
á stríðinu á undan, og þeim þótt of mikið
ganga í súginn þar eystra, en ósýnt hvenær
Sínlendingar ljetu undan. Frekjumenn
vinstramegin og allir einvaldsliðar gengu nú
undir eitt merki móti stjórninni, og kölluðu
það nú reynt, hvernig slíkir menn
sóm Jules Ferry dræpi niður sæmd-
um Frakklands og velfarnan. Hann
komst ekki upp fyrir moðreik, og er neitað
var um framlögur til nýrra liðsendinga, hlaut
hann að segja af sjer. Við forstöðu nýs
ráðaneytis tók forseti fulltrúadeildarinnar,
Brisson, fyrrum einn af enum hvassari í
vinstra flokki, er annars fyrirtaksmaður
og mikils metinn. Kringilegast við þessi
ráðhórraskipti var það, að Ferry hafði leitt
til lykta deiluna við Sínlendinga,þegarhann
fór frá stjórninni, og að þau boð komu frá
Peking rjett á eptir, að Sínlendingar hefðu
gengið að hjer um bil sömu kostum og sett-
ir voru f Tjentsín-sáttmálanum (sem þeir
rufu). Sínlendingar eru ekki með öllu eið-
varir, og það getur verið, að þeir hafi enn
brögð í tafli til frests, og að snurða hlaupi
á aðalsamningana, en hitt mun erfitt að
sjá, hvert vizkuráð Frakkar (þingflokkarnir)
hittu, þegar þeir ráku Ferry frá stjórninni.
Hitt hljóta þeir honum að þakka, ef til fulls
friðar dregur. Ferry hafði staðið fyrir stjórn
nokkuð á þriðja ár samfleytt, og er það í
lengra lagi þar í landi.
þýzkaland. Um nokkurn tíma þref
við Englendinga út af nýlendustöðvum á
vesturströnd Afríku og víðar, en nú yfir allt
sljett, síðan Bismarck sendi Herbert son
sinn að tala við þá Granville og Gladstone.
Hinn 1. apríl varð Bismarck sjötugur að
aldri, og var sá dagur fagnaðarhátíð alls
þýzkalands, og það með stórkostlegasta
raóti.
„Othello".
Séra Matthias er víst ekki alveg á því
hreina’ um dóm minn um *Othello« í ísa-
fold, XII, 4, 15., þar sem prestrinn skýrir
hann (rangan’, (ósvífinn’, og (sleggjudóm’,
því ég hefi hans eigið vottorð fyrir því, að
hér sé nokkuð öðru máli að gegna. í fyrra
svari sínu upp á dóm minn tók hann það
skýrt fram, að þeir staðir sem ég fann að
(sem vóru að eins fáir af öllum þeim fjölda
sem til hefði mátt og átt að færa) væru
•vafastaðir*. f>eir voru því vafastaðir fyrir
honum, því í sjálfu sér getr enginn vafi ver-