Ísafold - 30.09.1885, Blaðsíða 1
ien.LT ál i oiiáTikadajsranrjna, íerá
árjanjsins (55-GO arkaá 4tr.: erleniis
5 kr. Borjist [jrir miðjan júlímánnJ-
ISAFOLD.
öppsöjn (skrifl) Dundm við áramól, ó-
jild nema kemin sje !il ölj. íjrir 1. akt.
Aljreiísluslola i lsafoldarprenlsm. 1. sal.
XII 43.
Reykjavik, miðvikudaginn 30. septembermán.
1885.
lög. Innlendar fjettir. Heyásetning (niScrl.).
iyI. Um reyking á laxi, síld o. fl.
172. Hitt og þetta. Auglýsingar.
Forngripasafnið opið hvern mvd. og ld. kl. I -
Landsbókasafnið opið hvern rúmhelgan dag kl. 12■ — 2
útián md., mvd. og id. kl. tí 3
Sparisjðður Rvíkur opinn hvern mvd og ld. 4 5
Veðurathuganir í Reykjavik, eptir Dr. J. Jónassen
Hiti (Cels.) I Lþmælir 1 Veðurátt.
sept. ]ánöttu| Lim hád.| fm. | em. | fm. | em.
M. 23. + 4 29,9 30.2 N h b N h b
F. 24. -j- 1 + s 30,3 30,4 V h cl V h d
F. 25. + 1 -t 6 30,4 30,4 0 b . U b
1-.' 26. 0 + 7 29,6 29,5 Na h d Sv hv d
S. 27. + 4 + 7 29,4 29,2 Sv h d Sv h d
M. 28. + 3 + 2 29 29 Sv h d Sv h d
í>. °-9. + 5 29 29 A h b 1A h h
Fyrsta dag vikunnar var ltjer norðanveður, livass
til djúpanna og snjóaði í Esjnna (I. skipti), síðan
gekk hann til útsuðurs (Sv) og hefir haldizt við
það vikuna út með haglhryðjum talsverðum og hvass
í hryðjunum; þessa á milli hefir rignt mjög mtkið
síðustu dagana. í nótt fjell hjer snjór og var al-
hvítt um sólaruppkomu eins og ttm vetur; Esjan
hvít niður'á bæi. Hjer i dag (2q.) bjart og fag-
urt veður, hæg auslangola (útsynningur undir).
Reykjavík 30. sept. 18S5.
Prófastar. Síra Janus Jónsson í Holti
í Onundaríirði 8. þ. m. skipaður prófastur í
Vestur-lsafjarðarprófastdæmi, og síra Bjarni
þórarinsson á Prestsbakka settur prófastur
í Vestur-Skaptaféllsprófsdæmi.
Brauð veitt. Auðkúla* veitt í dag af
landshöfðingja síra Stefáni M. Jónssyni á
Bergsstöðum.
Thyra, strandferoaskipið, fór hjeð-
an 27. þ. m. vestur fyrir land og norður
áleiðis til Khafnar síðustu ferð sína á árinu.
Fornmenjarannsóknir. Eins og
undanfarin sumur hefir herra Sigurður Vig-
fússon fornmenjavörður varið nokkruin
tíma til að ferðast um landið að rannsaka
fornmenjar og merka sögustaði. Hann fór
í þetta sinn um Rangárvallasýslu og vest-
urhluta Skaptafellssýslu, einkurn til að
rannsaka enn ýtarlegar en áður nokkra
sögustaði í Njálu.
A Bergþórshvoli ljet hann grafa til í hin-
um gamla hvtsagarði á tveim stöðum og
fann þar öll hin sömu einkenni og áður,
er hann gróf til í hitt eð fyrra, og mörg ný,
sem meðal annars mikið af hinu hvíta efni,
er menn hafa ímyndað sjer að mundi vera
skyr eða eitthvað annað matarkyns úr
brennunni Njáls og á nú að senda til K,-
haftiar til efnafræðislegrar rannsóknar. Enn
fremur brunninn við, tneð sýnilegum manna-
verkum á, þar á meðal menjum af hvítri
málning (steint), og miklar leifar af hellu-
þaki á skála Njáls með rofinu áföstu við
að utan, en árepti að innan, svo og bein
af nauti, — sagan getur um, að nauti var
nýslátrað fyrir brennuna. Gerði hann síð-
an uppdrátt af Bergþórshvoli.
A veginum fyrir norðan og austan Eyja-
fjallajökul, þ. e. Fjallabaksvegi, erhannfór
báðar leiðir og lá þar úti 4 nætur, fann
hann á eigi færri en 5 stöðum fornar götur-
og vörður, er allt sannar orð Njálu um reió
Elosa til brennunnar. Eina nóttina var
hann við Alptavötn = Fiskivötnin á hinum
gömlu landsuppdráttum (Sæm. Hólms o.fl.)
og reið fyrir norðan og vestan vötnin, eins
og Plosi, samkvæmt því sem sagan segir.
Vötnin eru upp af Skaptártungu, fyrir
norðan Bláfjall, og því á nær því beinni
leið þegar riðið er á fjall úr Kirkjubæ í
orðsins rjetta skilningi = út Síðuheiðar og
yfir Eldvatnið, þar sem að því liggja meira
en tuttugu fornir götuslóðar, hjer um bil
beint í vestur frá Leiðólfsfelli. þegar kem-
ur hjer vestur úr fjöllunum, tekur við
Mælifellssandur, alveg eins og sagan segir.
Enn fremur fann hann önnur smávötn
skammt austur frá Alptavötnunum, sem
nú eru kölluð, sjá uppdrátt Sæm. Hólm.
Einnig fann hann gamlar tóptir í hinum
fornu Tólfahringum ; hefir sú byggð legið
upp af Skaptártungu fyrir vestan Skaptá;
er þar enn mjög fagurt land, og grösugt,
beitarland ágætt og jafnvel slægjur í hinni
ákaflega stóru Beikálumýri.
Kirkjubæ á Síðu rannsakaði hann við-
víkjandi Hildishaugi og því sem Sturlunga
segir um aftöku Ormssona.
I Hróarstungu, sem er á milli Fors og
Hörgslands, rannsakaði hann viðvíkjandi
vígi Hróars Tungugoða.
Nálægt Holti á Síðu fann hann rústir,
ákafiega stórar. þar var skálatópt, um
24 faðma á lengd og 7—8 faðma á breidd.
þetta er í Böðmóðstorfu=Böðmóðstungu,
er Landnáma nefnir. A þessum stað fannst
og í fyrra merkilegur forngripur úr járni,
sem nú er kominn á safnið.
A heimleiðinni gróf hanu í norðurend-
ann á ostabúrinu í Kirkjubæ á Rangárvöll-
um, og fann þar öll hin sömu bruna-ein-
kenni sem í hinum endanum í hitt eð fyrra.
f
Prófastur Símon Bech á Pingvelli.
(Djinn 1878).
---oiio-
A hinni tignu, fornu frægðarslóð,
þars’ fagra vatnið speglar björgin há,
og þar sem fossinn kveður enn sinn óð
~um aldna kappa’, er gengu lögberg á;—
þar friðar-hetja fyrir skömmu bjó,
þeim fornu stöðvum næsta líkur þó.
Sem sprgill vatnsins var hans hjarta hreint,
en hyggjan stillt sem djúpið alla stund,
sem fossinn hjelt hann föstu stryki beint
og föst og traust sem bergið var hans lund.
það ei var kyn, þótt yndi festi’ hann þar,
en æðra þó og hærra mið hans var.
Hann átti sífellt æðri gleðilind
og eygði langt 1 djúpið sannleikans,
hann geisla sá af sjálfs guðs dýrðarmynd
í sístreymandi fossi gcezku hans;
og hús sitt á því bjargi byggði hann,
er bifast ei í lífsins stormum kann.
Nú friðar-hetjan hnigin er á völl
og hvílir rótt í þöglum grafarreit.
Að velli fallin fylkingin er öll:
hin foma Islands hrausta kappasveit.
En náttúrunnar fomu furðuverk
ei fyrnast enn svo tignarlega og sterk.
En einhverntíma eiga þau samt kvöld,
en aldrei hin, sem trúarhetjan sá;
allt jarðneskt þverrar stöðugt öld af öld,
en aldrei drottins náðartáknin há :
hans gleðilind og gœzkufossinn hans,
hans griðabjarg og djúpið kœrlcikans
•0. &.
Um heyásetning-,
iii.
Astœður fyrir frumvarpi til reglugjörðar um
heyaskoðun og peningsásctning með fl. í
Húnavatnssýslu, samið af
E. Pálm&ayni.
Við 7. gr.
Reynslan hefir sýnt, að hver hygginn
búmaður ætlar það mikinn hnekki í búnaði
sínum, að gefa upp hey sín á vori hverju,
hversu sem í án lætur, en leggur alla stund
á, að eiga jafna heyfymingar, ef 'eitthvað
ber út af, svo sem niikil harðindi, gras-