Ísafold - 14.10.1885, Blaðsíða 3

179
þeim hugmyndum, sem þeir hafa um vel-
ferð landsins.
|>að er svo að heyra, sem Nellemannsráða-
neytið sje eigi með öllu tilfinningarlaust
fyrir slíkum skoðunum, úr því að eitt af
blöðum þess (Dagens Nyheder) hefir í gær
lagt það til, að skipaður sje »virkilegur
landshöfðingi á íslandi með yfirgripsmiklu
framkvæmdarvaldi og sjerstökum ráðgjafa
fyrir ísland í Kaupmannahöfn«. Fyrra at-
riðið er samkvæmt því, sem alþingi hefir
nú einmitt samþykkt. Hvort ráðgjafinn
eigi að vera einn eða þrír, er naumast svo
mikils vert atriði fyrir íslendinga, sem hitt,
að hið íslenzka ráðaneyti sje á íslandi.
Blaðið játar, að það eigi að vera þar með-
aU á þingi stendur ; en ráðaneytið á yfir
höfuð auðvitað að hafa aðsetur í því landi,
sem það á að stjórna.
Látum ísland fá fyrir stjórn hjá sjer
hinn bezta mann, sem það á til sinnar
þjóðar. Sá maður, sem allt landið hefir
traust á, það er hinn rjetti rnaður, og hann
á að bera ábyrgðina. Úr því að alþingi
hefir í báðum deildum verið á einu máli
að einu (konungkjörnu) atkvæði undan-
skildu [ónákvæmt], um þá leið, er það á-
lítur bezta, þá er eigi gott að vita, hvað
orðið sjálfsforrceði á að þýða, ef niðurstað-
an verður eigi sú, að landið haldi þá braut
eptirleiðis.
Vjer fyrir vort leyti óskum Islendingum
eigi nema alls góðs; og hvað þeim er til
góðs, ímyndum vjer oss, að þeir hafi bezt
vit á sjálfir. Að hin íslenzka skrifstofa í
Kaupmannahöfn hafi betur vit á því, er
víst mikið lítil ástæða til að gjöra ráð
fyrir«.
— þetta er vel mælt og hyggilega.
Og haldi frelsismenn í Danmörku þessari
skoðun og þessari stefnu eptirleiðis;
sem etjgin ástæða er til að efast
um, rneðal annars af því, að hún er
svo náttúrleg, þá megum vjer góðum tíðind-
um fagna, eins góðum og vjer gátum frek-
ast búizt við. því af hinum höfum vjer
aldrei við góðu búizt í þessu máh; það hefir
aldrei kornið dúfa úr hrafns-egginu.
Ferðapistlar
eptir
Jibt-t-’aCS S’hoioddse.n.
XV.
Róm 93. maí 188ö.
Frá Flórenz fór jeg snemma morguns
beina leið til Kómaborgar, fram hjá Tra-
simenusvatni. Hæðirnar fram með Arnó
og suður eptjr eru frjóvsamar og fjölbyggð-
ar, olíuviðir utan í hlíðunum og vínviðir
fljettast alstaðar milli trjánna, en fögur
hús og þorp sjást fjær og nær. A hverj-
um stað, sem gufuvagnarnir stöðvast, þyrp-
ast konur og börn kringum ferðamennina
til að selja þeim suðræn aldini og vín í
hnöttóttum, hálslöngum flöskum ; um flösk-
urnar er fljettað strám og strátappi í þeim.
Frá Arezzo liggur leiðin suður Chianadal-
inn suður að Trasimenusvatni, þar sem
Hannibal barði á Rómverjum forðum daga.
Vatnið liggur á hásljettu 750 fet yfir sjáv-
armáli; alstaðar sjást hús og þorp á skrúð-
grænum bökkunum, hálsarnir dökkgrænir
fyrir austan og bláleitir fjallatindar nema
við himin í fjarska; í vatninu eru þrjár
skógi vaxnar eyjar. 1 þessum hjeruðum
eru ótal leifar frá fornöldinni, og menjar
þær, sem í jörðu finnast, sýna mannlegar
framfarir á öllum öldum frá því mannkyn-
ið var á æskustigi fram á vora daga ; þar
eru vopn og verkfæri frá steinöldinni og
eiröldinni, grafreitir og listaverk eptir hina
fornu Etrúríumenn, rómverskir peningar
og margt fleira. Nokkru eptir miðjan dag
komnm vjer til Orvietó ; það erþorp eigi all-
lítið byggt upp á bröttum móbergshömrum ;
þar eru margar merkar byggingar og lista-
verk, eins og því nær í hverjum bæ á
Italíu; þar er meðal annars stórkostleg
vatnsþró eða brunnur högginn í bergið ;
liggja 248 steinþrep niður að vatninu, en
72 gluggar eru á hhðunum ; þrepin eru
svo breið og jafnt hallaudi, að klyfjaður
asni getur gengið þar upp og niður. Nokkru
fyrir sunnan þenna bæ fórum vjer yfir ána
Tiber og liggur leiðin fram með henni allar
götur suður til Rómaborgar. Ain er hjer
efra eigi mikil, en mórauð af mold og leir;
jeg sá mann ríða á múlasna yfir ána og
var hún varla á miðjar síður; hún er
fremur lygn, er neðar dregur og í mörgum
bugðum, sljettir bakkarnir, og poplar og
cypresviðir á víð og dreif; lengra frá eru
skógivaxnir hjallar og hálsar. Byggð er
hjer fremur strjál, en beitarlönd góð fram
með ánni, og víða sjást hjarðir af sauð-
um, nautum og svínum ; standa þar yfir
hjarðmenn meó upp mjóa flókahatta á
höfði og á rauðum bol og stuttbux-
um; nautin eru stór og sterkleg með mikl-
um hornum og bjúgum. Tiberdalurinn
verður fegri, er neðar dregur; þar liggja
sumstaðar skógivaxnar hæðir með ánni;
sumstaðar eru stór engi og er verið að
heyja ; er heyið borið upp í sæti og lanir,
sem hjá oss, og þurrkað í flekkjum. Byggð-
in verður meiri er nær dregur Rómaborg
og hæðirnar eru allar reifaðar vínviði og
aldintrjám.
XVI.
Rómaborg 25. maí 1885.
það væn óðs manns æði, að ætla sjer
að lýsa Rómaborg í stuttu brjefi eptir
fárra daga dvöl; jeg ætla því að eins að
nefna fátt eitt af því, sem fyrir augun
bar.
Síðan Róm var höfuðborg landsins, er
hún orðin töluvert breytt frá því, sem áður
var og breytist árlega ; hið einkennilega er
að hverfa og borgin hvað ytra útlit snert-
ir meir og meir að líkjast öðrum borgum.
Ferðamönnum þykir, eins og von er, leitt,
að þjóðlífið er búið að missa hið fyrra
snið; þýzkur listamaður gamall sem varð
mjer samferða til Rómar frá Flósenz kvart-
aði mjög yfir því, hve allt hefði breytzt;
hann hafði áður dvalið þar nokkur ár í
ungdæmi sínu og var þar samtíða Albert
Thorvaldsen, sem var þá álitinn konung-
ur allra listamanna f Rómaborg; ljet haun
mikið af því, hve einstakt ljúfmenni og á-
gætismaður Thorvaldsen hefði verið í allri
viðkynningu.
|>ó nú margt breytist í Róm, þá verður
þar þó óendanlega margt að sjá, einkum
fyrir þanu, sem getur dvalið þar nógu
lengi; saga mannkynsins á öllum öldum
liggur þar opin fyrir hverjum þeim, sem
hefir nokkra þekkirigu og vill taka eptir;
þar er nokkurs konar ódáinsakur lista og
sagnfræða, svo það er engin furða, þótt
þangað flykkist listamenn úr öllum átt-
um.
Jeg hafði búizt við, að f Róm sæist
enn ljósari vottur fornaldarinnar en þar
sjest; í fyrsta bragði verður maður varla
var við þær fornleifar, sem svo mikill orð-
rómur fer af; göturnar næst járnbrautar-
stöðvunum líkjast mjög götum í öðrum
stórborgum, nema hvað blærinn er sum-
staðar nokkuð fornlegur, því víða eru stór-
byggingar frá 16. og 17. öld; en fari mað-
ur nánar að skoða borgina og ganga um
hana, ber hún með sjer breytingar tímans
meir en nokkur önnur borg.
Af því Róm um svo margar aldir hefir
verið miðdepill kristninnar, þá er það
eðlilegt, að einhver kaþólskur kirkjublær '
hvíli yfir bænum. þar eru 369 kirkjur,
56 prestaköll og mesti sægur af klerkum
og munkum ; þó kvað þetta vera miklu
minna en fyrrum, meðan Píus IX. sat þar
að stóli; þá var borgin sannkallað presta-
hreiður, og þangað safnaðist alls konar
skríll, sem hafóist þar við undir verndar-
væng páfans eins ogflakkararnir hjá Guð-
mundi biskupi góða. Mörgum þótti borg-
in þá miklu skemmtilegri en nú, því þá
var svo margt einkennilegt að sjá f klæða-
burði og háttum manna. Nú lætur páf-
inn sjaldan sjá sig; en þó hann hafi misst
hið veraldlega vald, þá er hið andlega
vald hans engu minna en áður. Stjórn