Ísafold - 18.11.1885, Page 1

Ísafold - 18.11.1885, Page 1
[eau ál á tóvibdagsmorpa. Verí árjanjsins (55-GQ arsaá 4kr.; erlendis 5 kr. Borjist' Ijrir uuðjan júlímánnð. ÍSAFOLD. Uppscjn (sknfl.) iusdm viá árainói, á- gild íema kemin sje iil úlg. Ijrir 1. jkt. Mgreifislustola i Isaloldararenlsm. 1. sal XII 50. Reykjavík, miðvikudaginn 13. nóvembermán. 1885. 197. Innlendar frjettir (Söfnunarsjóður í Reykja- vík; landsyfirrjettardómur; mannalát). I9q. Um vermireiti (leiðrjetting). f>jóðviljinn og stórveldin. 199. Ferðapistlar eptir f>orv. Thoroddsen. 200. Auglýsingar. Forngripasafnið opið hvern mvd. og ld. kl. I 2 Landsbókasafnið opið hvern rúmhelgan dag kl. 12 — 2 útlán md., mvd. og ld. kl. 2—3 Sparisjóður Rvíkur opinn hvern mvd og ld. 4—5 Veðurathuganir í Reykjavík, eptir Dr. J. Jónassen nóv. |í Hiti (Cels.) Lþmælir Veðurátt. ,nóttu|um hád. fm. | em. fm. em. M. II. - I 0 3° 30+ 0 b 0 b F. 12. - 2 -J- I 30,1 3° N h b N hv b F. I.?. - 4 -r 2 3°.' 30,1 N h b A h b L. 14. - 8 ~r- 5 3°, > 3° A h b A h b S. 15. ~ 3 + 3 •!9,0 29,6 A h d Sa hv d M. 16. - 1 + 1 29,5 29,7 Sv h d Sv hv d Þ. 17. - 6 +- 6 | 30,1 30,2 N h b N h b |>essa vikuna hefir nokkur ókyrrð verið á veðr- inu; aðaláttin hefir verið norðan, stundum hvass til djúpanua alveg heim að eyjum. Sunnudaginn 15. var hjer hæg austanátt að morgni, gekk til landsuðurs (sa) seinni hluta dags með húðarigning og hvass ; daginn eptir var kominn útsynningur meó talsverðum brimhroða í sjónum og hvessti talsvert að kveldi með jeljum og talsveíðu frosti; gekk til í nótt (aðfaranótt h. 17.) til norðurs með talsverðum kulda, en hreint og bjart veður í dag (17 ) hægur á norðan. Reykjavík 18. nóv. 1885. Söfnunarsjóður í Reykjavík heit- ir stofnun, sem nokkrir menn hafa tekið sig saman um að koma á fót hjer í Reykja- vík, fyrir forgöngu síra Eiríks Briems prestaskólakennara og alþingismanns. Tilgangur stofnunar þessarar er, að taka að sjer að geyma og ávaxta slíkt fje, þar sem höfuðstóllinn á stöðugt að ávaxtast eða eigi útborgast fyrri en eptir langan tíma. Stofnendurnir eru 12 og eru þeir þessir: Arni Thorsteinson, landfógeti; Björn Jens- son, kennari við latínuskólann; Björn Jóns- son, ritstjóri Isafoldar; E. Th. Jónassen, bæjarfógeti; Eiríkur Briem, prestaskóla- kennari ; Guðbr. Finnbogason, konsúll ; Helgi Helgason, trjesmiður; Kristinn Magn- ússon, bóndi í Engey ; Magnús Stephensen, yfirdómari; N. Zimsen, konsúll; Sigfús Eymundarson, ljósmyndari ; þorlákur Guð- mundsson, alþingism., í Hvammkoti. A stofnunarfundi 7. þ. m. var samþykkt gjörð fyrir stofnun þessa, og 10. s. m. hef- ir landshöfðingi fallizt á hana að því, er snertir afskipti hans af stofnuninni. Aðalatriði samþykktarinnar eru þessi: Eins og við stofnun sparisjóðsins í Rvík, ábyrgjast stofnendurnir, að sjóðurinn standi í skilum, með allt að 200 kr. hver. Landshöfðingi velur endurskoðunarmenn, og getur, hvenær sem er, látið rannsaka allt ástand sjóðsins. Auk þess, að prenta skal árlega útdrátt úr reikningi sjóðsins, þá skal leggja fram til sýnis ársreikning- inn sjálfan með öllum nauðsynlegum fylgi- skjölum, svo allir hlutaðeigendur geti sjeð, hvemig sjóðnum er stjórnað, hverjar skuld- bindingar hvíla á honum, og með hverri tryggingu fje hans er ávaxtað. Innlag er tekið minnst 1 kr. í einu, og innfært í viðskiptabók; þegar lagt er í fyrsta sinn í eina viðskiptabók, skal til taka skriflega, hvernig með fjeð á að fara. Við fje, sem stöðugt á að standa í sjóðnum, skal ávallt bæta einhverju af vöxtunum; en það fje, sem eigi á stöðugt að standa á vöxtum, skiptist í þrjár deildir: útborgunardeild, bústofnsdeild og ellistyrksdeild; fje, sem lagt er í útborgunardeildina, verður útborg- að það ár, sem upphaflega er til tekið, eða þegar innstæðan hefir náð vissri upphæð, þó eigi nema þá sjeu liðin 20 ár frá því fjeð var fyrst lagt í sjóðinn. Bústofns- deildin tekur á móti fje barna og unglinga fyrir innan tvítugt og eru vextirnir þar lagðir árlega við höfuðstólinn; deyi nú eigandinn áður en hann hefir lifað 25. ný- árið, þá verða innlögin aptur borguð af- dráttarlaust erfingjum hans, en vextirnir skiptast upp milli jafnaldra hans, sem fje eiga í deild þessari; en nái hann tjeðum aldri, þá fær hann útborguð öll innlögin með rentum og renturentum, og enn frem- ur tiltölulegan hluta úr vöxtunum af öll- um innlögum þeirra jafnaldra hans, er dáið hafa.— Ellistyrksdeildin er löguð eins og bústofnsdeildin, nema þar er miðað við að hafa lifað 60 og 65 nýjár, og karlmenn erfa að eins karlmenn og kvennmenn að eins kvennmenn, af því að manndauði er töluvert meiri á karlmönnum en kvenn- mönnum, þegar komið er fram yfir æskuárin. Frá vöxtum sjóðsins fyrir hvert ár drag- ast dagvextir af fje, sem ekki hefir verið allt árið í sjóðnum, og eru þeir fyf, lægri en ársvextirnir; því næst er enn fremur dregið frá þeim til kostnaðar og varasjóðs 5f° (tuttugasti partur), en hinu er skipt niður tiltölulega á allt það fje í sjóðnum, sem arðberandi hefir verið allt árið; þó er ákveðið, að vextir þessir megi eigi vera hærrri en af höfuðstólnum, en jafn- framt er ráð fyrir því gert, að þessu megi breyta, þegar varasjóðurinn væri orðinn svo mikill, að það væri fært. Fje sjóðs- ins skal gera sem bezt arðberandi og þó einkum með nægilegri tryggingu. Löggjafar- valdi landsins er áskilinn rjettur til að skipa fyrir um stjórn sjóðsins með lögum, ef það jafnfraint ákveður, að landssjóður taki að sjer að ábyrgjast skuldbindingar Söfnunarsjóðsins, og frá þeim tíma hætta stofnendurnir að hafa afskipti af sjóðnum. I stjóm sjóðsins hafa verið kosnir: Ei- ríkur Briem, formaður; Guðbr. Finnboga- son, er gegnir gjaldkerastörfum; og Björn Jensson. Stofnunarsjóðurinn í Reykjavík er eink- ar hentugur til að ávaxta sjóði og fje, sem aldrei á að verða að eyðslueyri, og hann veitir greiðan veg til að nota sjer það, hvað fjeð getur vaxið ótrúlega mikið á löngum tíma með nokkurri árlegri viðbót. Útborgunardeildin er hagkvæm, bæði til ávaxta þar og auka höfuðstól, sem þarf langan tíma til að ná þeirri upphæð, sein þörf er á, og til að setja þar upphæðir, er safnast eiga saman um langan tíma. Af fje, sem sett er í bústofns- og ellistyrk- deildina, er töluvert meiri arðs að vænta, en vaxtanna einna; að vísu fara erfingjar eigandans á mis við vexti af innlögunum, ef hann nær eigi þeim aldri, að fá útborg- aðan bústofninn eða ellistyrkinn; en þetta er ólíklegt að fráfælandi sje fyrir marga. Með því að stofnun þessi hefir mjög fá- ar útborganir, og eigi aðrar en þær, er vita má af löngu fyrir, þá þarf hún aldrei að hafa fyrirliggjandi nema mjög lítið fje í einu arðlaust; að þessu leyti er hiin færari um að gefa hærri vexti en stofnan- ir þær, sem jafnan eru við því búnar, að borga út mikið fje með litlum fyrirvara. Landsyfirrjettardómur. 1 verzlun- arskuldarmáli hjer úr Rvík, að upphæð rúmar 50 kr., er landsyfirrjettur dæmdi í 16. þ. m., hafði stefndi borið fyrir sig, að viðskiptareikninguriun væri »að einu leyti óskiljanlegur, en að öllu leyti ósannaður; en sú yfirlýsing af hans hálfu er ekki nógu skýr og skorinorð neitun á skuldinni«, segir landsyfirrjetturinn, »til þess að hún verði tekin til greina sem slik«; dæmdi hann því

x

Ísafold

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Ísafold
https://timarit.is/publication/315

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.