Ísafold - 23.12.1885, Blaðsíða 4

220
sjónum, og liggja þrep frá húsdyrunum
niður í vatnið ; standa vanalega háir staur-
ar beggja megin við húsdyrnar; eru þeir
ýmislega litir, opt röndóttir ; þessir staurar
eru eins og hestasteinar á hlaði; við þá
eru bátarnir bundnir, þegar menn fara inn
í húsin.
I Yenedig eru 157 skurðir, og er #Canale
grande« þeirra lang-lengstur og breiðastur;
gengur hann um þvera borgina og er á
honum stór bugða; ganga gufubátar um
þenna skurð, alstaðar annarstaðar verða
menn að fara á »gondólum«. I Venedig
eru þó til allmargar örmjóar götur og smá-
torg; rúmið hefir verið svo lítið, að menn
hafa orðið að byggja húsin svo há og hafa
göturnar sem mjóstar. Sá, sem vel er
kunnugur, getur komizt um mestalla borg-
ina gangandi, með því að krækja gegnum
ótal göng og holur og fara yfir fjölda marg-
ar brýr; í borginni eru 390 brýr, ganga
þær í háum bogum yfir skurðina; er
Rialto-brúin þeirra frægust; á henni eru
fjölda margar smáar sölubúðir.
Venedig er nú orðin allt önnur en áður
var ; »feðranna frægð« er horfin, og þó hall-
irnar enn þá standi í sömu skorðum full-
ar af dýrmætustu listaverkum, þá er hin
framtakssama og auðuga kynslóð dáin út.
og horfin, sem reisti þær. Heimsverzlun-
in fer nú aðrar brautir, hin volduga borg,
sem fyrrum gat boðið hverju stórveldi byrg-
in, er nú orðin fátæk og aflvana, verzlun-
in er horfin, iðnaðurin er ekkert í saman-
burði við það sem áður var, fimmti hver
maður verður að þiggja af sveit; í stórhýs-
um aðalstrætanna búa nú auðugir prang-
arar norðan úr Európu, gamlar dansmeyj-
ar og söngkonur, sem hafa safnað auðæf-
um við konungahirðirnar og í gjálífi stór-
bæjanna; bænum er enn að hnigna.
Til Venedig kemur árlega fjarskalegur
sægur af ferðamönnum, til þess að skoða
þessa gullfögru listaborg; ítalskar, norræn-
ar og austrænar listir hafa hjer runnið
saman í eina heild og óteljandi hlutir bera
vott um forna frægð og frama. Kjöt-
kveðjuhátíðin (Karnevalið) kvað hvergi f
Italíu vera jafn fögur og fjörug, enda koma
þá hingað fjölda margir útlendingar; þá er
allt á iði, dansað og drukkið og borgin öll
í ljósaskrauti.
Langstærsta og fegursta torg í bænum
er Markúsartorgið; þar er Markúsarkirkj-
an, hertogahöllin, fegurstu súlnagöng, torg-
ið allt hellulagt og marmaratíglar á milli.
A kvöldin og fram eptir nóttu er mann-
fjöldinn einna mestur á torginu; þá er allt
ljómandi af ljósum; súlnaraðirnar og sölu-
búðirnar eru þá fullar af fólki; »gondólarn-
ir« líða fram og aptur um sjóinn fram með
lendingarþrepunum og rekast aldrei á þó
þröngt sje;. hið austræna útflúr á bygg-
ingunum, turnarnir og háttsemi manna í
kring o. fl., gæti komið manni fiil að halda,
að hjer sæist kafli úr »f>úsund og einni
nótt« eins og í draumi.
í gær var jeg á sífelldum hlaupum um
borgina til þess að skoða hið merkasta.
Markúsarkirkjan var reist á miðri 11.
öld; hún er ein hin fegursta og einkenni-
legasta kirkja, sem til er; hin ítalska og
hin austræua íþrótt hafa fallizt í faðma,
og þó hvor sje annari ólík, þá verður sam-
ræmið aðdáanlegt og hátíðlegt; í kirkju
þessari eru ótal listaverk, málverk og mos-
aik-myndir, 500 súlur úr dýrum steini,
porfyr, serpentín og marmara o. s. frv.
Við torgið er hár og mikill turn (il Cam-
panille), 315 fet á hæð, og er þaðan ágæt
útsjón yfir Venedig og upp til lands. |>eg-
ar jeg ætlaði að ganga upp á þenna turn,
varð jeg alveg hissa á því, að jeg gat
ekki fengið að koma upp, nema jeg fengi
einhvern með mjer; á torginu fjekk jeg
mjer fylgdarmann, og var hann með mjer
eptir það með um daginn til þess að sýna
mjer borgina; sagði hann mjer, að enginn
fengi einsamall að koma þar upp, af því
að svo margir hefðu á seinni árum fyrir-
farið sjer með því að kasta sjer niður af
turninum. Fegurst er að líta yfir borgina
um flóð, en um fjöru fellur svo mikið út,
að milli bæjar og lands verða alstaðar
eyrar upp úr og pollar og álar á milli,
en fyrir utan borgun sjást við hafshrún
samföst rif, sem greina lón það, er
Venedig hggur í, frá Adríahafi.
Hertogahöllin er svo merkileg og kem-
ur svo mjög við sögu Feneyja, og þar eru
svo mörg listaverk, að ekki mundi veita af
mörgum bindum til þess að lýsa henni ná
kvæmlega. Veggirnir í hinum miklu söl-
um eru allir huldir málverkum eptir fræg-
ustu meistara og snerta flest söguFeneyja;
þar er merkilegt bókasafn og söfn af göml-
um landsuppdráttum. Undir hertogahöll-
inni eru dýflissur, hinar verstu vistarverur,
og voru þar margir áður grimmilega leikn-
ir ; fekk jeg kyndil og fór þar um göngin
og inn í fangaklefana ; eru þeir svo smáir,
að naumlega er hægt að snúa sjer við, keng-
ir í veggjunum, er hlekkirnir voru við festir,
og steinþrep; þangað kom en^in skíma og
loptið var fúlt og óhollt. A einum stað
er þar sýndur hlemmur, sem úr var tek-
inn, þegar tíumannaráðið ljet drepa menn
leynilega, og voru þeir höggnir á hellum
fyrir innan, og eru göt á gólfinu, sem blóð-
ið rann niður um, en síðan var búkunum
kastað út í sjóinn. Uppi undir þakinu á
1 hertogahöllinni eru hinir alræmdu blýklef-
ar ; þeir sem þar voru látnir inn urðu að
pola hin mestu harmkvæli af hita og
borsta; blýþak hallarinnar hitnaði svo af
sólarhitanum, að þeir sem undir því lágu,
voru hálfstiknaðir eins og í bakaraofni, en
á vetrum var þar grimmdar-kuldi.
A Markúsartorgi er mesti fjöldi af dúf-
um ; þær eru friðaðar og fóðraðar á kostn-
að bæjarins ; fyrrum var sjerstakur em-
bættismaður, sem eigi hafði annan starfa,
en að sjá um dúfurnar. Nú er búið að
veita vatni í pípum frá meginlandinu út til
Venedig, en áður höfðu menn ekki annað
neyzluvatn, heldur en regnvatn, er safnað-
ist af húsþökum og rann í vatnsþrór, og
stundum var vatn flutt þangað á skipum
úr landi; víða sjást vinnukonur með vatns-
fötur; bera þær eir-föturnar hangandi á
stöng á annari öxlinni.
Mannaferð er langmest um göturnar við
Rialtobrúna, þar er ávaxtatorgið, óendan-
legar byrgðir af stórum og safamiklum á-
vöxtum, þar er líka fiskisala mikil.
Á fiskitorginu var gaman að sjá allan
þann aragrúa af fiskum, sem fæzt úr Ad-
riahafi ; tegundirnar voru alveg ólíkar þeim,
sem fázt á Islandi eins og vonlegt var og
mesti urmull af alls konar skelfiskur og
kröbbum.
Hver, sem kemur til Venedig, verður að
sjá borgina á náttarþeli og í tunglsljósi.
I nótt eð var, fór jeg með nokkrum kunn-
ingjum á »gondól« út fyrir borgina. Var
mikil gleði og glaumur á bátnum framan
af, en þegar fjær dróg, fór að færast þögn
yfir oss alla; næturkyrðin og fegurð nátt-
virunnar grípur hugan hvort sem maður
vill eða ekki. það er eins og að sjá í álf-
heima, að líta til borgarinnar, tunglsljósið
glitrandi og logandi á öldunum með græn-
um og silfruðum blæ, borgin rís með ótal
turnum og hvelfingum þverhnýpt og kol-
svört úr sæ, og varpar löngum skuggum
yfir sjóin spegilfagran; báturinn líður hægt
og hlóðlaust áfram, en vjer liggjum þegj-
andi á hvílubekkjunum, hálfsofandi og
»heyrum um vornótt hinn vaggandi vatns-
klið í Feneyja sæ«.
Frá Venedig fór jeg til Verona, þaðan
um Brenner-skarðið upp í Tyrol, svo til
Múnchen, Leipzig og Hamburg, þaðan til
Kaupmannahafnar og svo beina leið til
Islands og kom til Reykjavíkur 22. júní.
AUGLÝSINGAR.
Sundfjelag Reykjavikur.
Aðalfundur i fjelaginu verður lialdinn miðviku-
daginn 6. janúar 1886 (prettánda) kl. 8'/2 e. m- í
Borgarasalnum í Hegningarhúsinu. þar verður
lagður fram ársreikningur fjelagsins, kosin for-
stöðunefnd, endurskoðunarmenn til næsta árs m.m.
Reykjavík 22. des. 1885.
Fors töðunefndin.
Forngripasafnið verður eigi opið fyr en eptir
nýj-tr-_________________________
Ritstjóri Björn Jónsson, eand. phil.
Prentsmiðja ísafoldar.